Tíminn Sunnudagsblað - 25.06.1972, Blaðsíða 13

leitt ekki aörir en þeir, sem voru á
sjálfum hvalveiöibátunum.
— En hvernig var að vera á þessum
hvalföngurum? Var það sæmileg at-
vinna?
— Þaö þótti nú heldur rýrt. Ég man
vel eftir þvi, að þeir fengu þetta þrjá-
tiu krónur — ja kannski þrjátiu og
tvær, þrjár krónur á mánuði — og það
var nú fremur slæleg þénusta, jafnvel
miðað við peningagildi þessara ára.
— Þú nefndir þarna áðan, að fjöl-
skylda þin hefði stækkað fljótt. Eign-
uðust þið hjónin mörg börn?
— Þau urðu tiu, en auk þess var allt-
af eitthvað af öðru fólki, svo það var
sjaldan færra en þetta fimmtán-sextán
manns i heimili, og oft allt upp i átján.
Þaö var þvi marga munna að fæða, og
veitti ekki af að hafa allar klær úti til
fæðuöflunar.
— Varstu þá ekki lika með stórt bú?
— Nei, það var ég nú ekki ,enda hef-
ur það aldrei orðið rikjandi regla á
Vestfjörðum að hafa búin stór.
Lengi vel var ég aðeins með kýr fyr-
ir heimilið svona fjórar, oftast nær.
— Svo margar þó?
— Já, maður gat ekki komizt af með
minna. Það var talið algert lágmark,
en það væri einn speni á menn, eða
með öðrum orðum, að fjórir menn
væru um hverja kú. Þú sérð, að út fyr-
ir þann ramma hef ég ekki fariö. En
svo kom nú mjólkursala til Isafjarðar
og þá fór maður heldur að fjölga kún-
um. Aftur á móti var ég alltaf með fátt
sauðfé, eða það held ég að ykkur á
Austurlandi hefði að minnsta kosti
þótt. Ég komst ekki i hundrað kindur,
þær urðu aldrei fleiri en sjötiu til átta-
tiu.
— Voru heyskaparmöguleikarnir
kannski takmarkaðir?
— Já, á minni jörð voru þeir það —
þangað til farið var að rækta. En það
bjargaði miklu, að frá mér var
skammt að kirkjustaðnum Holti, og
þar voru svona allt að þvi óþrjótandi
slægjur.
— Og þangað hafið þið leitað, þegar
að kreppti með heyöflun heima fyrir?
— Já, þangað var mikið leitað. Ann-
ars er þaösannast að segja umbúskap-
inn þarna, að jarðir voru litlar og
sundurslitnar. A flestum bæjum vár
tvibýli og þribýli á sumum. Menn
stunduöu lika sjóinn i og með, flestir
hverjir, og stóð svo allt fram að heims-
styrjöldinni siðari.
— Ekki hafa þeir nú getað gert það
nema suma tima ársins?
— Nei, aö visu ekki. En það var allt-
af gert á vorin og oft á haustin lika, en
þó ekki eins almennt.
—. Voru nokkrir umrenningar á
heimaslóðum þinum, þegar þú varst
að alast upp?
Guðmundur Gilsson, bóndi og skipstjóri I Hjaröardal I önundarfiröi
Nei. Eini sérkennilegi maöurinn,
sem ég man eftir, var Simon Dala-
skáld. Veit ég þó ekki, hvort rétt er að
telja hann i hópi umrenninga. Ég man
sérstaklega eftir honum fyrir,hve létt-
ur og hvikur hann var i öllum hreyf-
ingum. Og ef hann var að yrkja um
heimilisfólkið, sem oft bar við, þá
þurfti hann alltaf að flytja sig til og
setjast við hlið þess, sem hann var að
yrkja um þá stundina. Mér varð star-
sýnt á þetta og man vel eftir þvi.
— En voru nokkrir galdramenn á
Vestfjörðum i barnæsku þinni?
— Galdramenn? Nei, ég held nú siö-
ur.
— Og hafa kannski aldrei verið?
— Það held ég hreint ekki. Aftur á
móti mun þaðhafa verið til þar eins og
viða annars staðar, að gamansamir
menn gerðu sér það til dundurs i fá-
sinninu að lofa hjátrúarfullum sálum
að standa i þeirri meiningu, að þeir
væru göldróttir. Ég er jafnvel ekki frá
þvi, að menn hafi stundum hér fyrr-
um, haft nokkurn ábata af slfku, þótt
auðvitað hafi allt slikt veriö úr sögunni
löngu fyrir mina daga.
— En þjóðtrúin hefur þó ekki verið út
dauð? Ég á við drauma, fyrirburði,
fylgjur og annað þvilikt.
— Eitthvað var nú til af sliku, en ég
varð þess ósköp lftið var, og setti mig
aldrei neitt inn i það.
— Þú hefur kannski ekki verið neitt
hneigður til, hjátrúar?
— Nei, aldrei. Ég var hvorki forvit-
inn né áhugasamur um slika hluti, og
hef aldrei verið það.
Sunnudagsblað Timans
517