Tíminn Sunnudagsblað - 19.05.1973, Qupperneq 7
Bergsveinn Skúlason
Þegar ég var hræddur við örninn
Þeir, sem uxu upp i Inneyjum
Breiðafjarðar á fyrstu tveimur ára-
tugum þessarar aldar, mun varla svo
milda vetur, að ekki legði is milli
byggðra eyja á þeim slóðum. Flóinn
austur af eyjunum til lands, var lika
fullur af is timum saman, en oftast
lausum og á reki fyrir vindum og
straumum. —Flóinn var þvi illfær eða
jafnvel ófær löngum vetur hvern, og
teppti allar samgöngur milli lands og
eyja. En isinn milli systranna: Skál-
eyja, Hvallátra og Svefneyja oftast
gengur, enda grunnsævi mikið á þvi
svæði og stutt milli skerja og boða, isn-
um til halds og trausts.
Að þeim is var veruleg samgöngu-
bót, meðan hann var mannheldur.
En alltaf var isinn á hreyfingu, þótt
hann færðist ekki úr stað. Hann fylgdi
sjónum, hækkaði og lækkaði með
sjávarföllunum. Og þar sem eyjar
voru lágar, og sandfjara eða grundir
gengu fram i sjó, ruddist isinn upp á
þær um flóð svo langt sem hann komst.
Fraus þar niður og bætti utan á sig um
hvert stórstraumsflóð og i hverju kaf-
aldséli. Mynduðust oft af þessum
ruðningi, háir garðar og hrannir við
flæðarmálið, sem oft sátu eftir þegar
fjalfelluna leysti eða rak burt af eyja-
sundunum og flóanum i vordögum.
Voru þessar ishrannir eða garðar
við sjávarmálið nefndir móður.
Þegar fjaran og skerin fyrir framan
móðinn voru orðin auð, sóttu kindurn-
ar — sem kannski ekki höfðu séð fjöru
né smakkað fjörugróður vikum eða
mánuðum saman — mjög i þetta
gósenland sitt, þótt oftast væri þar
ekki auðugan garð að gresja. Isinn
hafði séð fyrir þvi, á stærri eða minni
svæðum. Það fór þó nokkuð eftir þvi
hvernig viðraði meðan hann losnaði
við landið, rak burtu eða leystist upp.
Auk þess, var sá fjörugróður. sem
eftir var á skerjunum að liðnum isa-
vetri, talin skepnum mjög óhollur
fyrst i stað. Isinn, sem legið hafði á
leirvognum, strandaði oft á skerjunum
þegar hann var að kveðja, en skildi
þar eftir sig leir og önnur óhreinindi,
sem ekki þótti æskilegt að bærust ofan
i féð. Skerjagróðurinn þurfti að skolast
og hreinsast, helzt i nokkrum brimsúg,
áður en hann þótti æskilegt fóður.
Móðnum fylgdi lika sú hætta, að féð
kæmistekki upp úr fjörunni aftur, þeg-
ar það hafði snöltrað i henni um stund.
Kindunum reyndist auðveldara að
ryðjast fram yfir móðinn en upp yfir
hann aftur. Varð þvi að hafa vakandi
auga með þeim þann tima, sem isinn
var að fara, fjaran að hreinsast og
móðurinn að hverfa.
Ekki man ég nú lengur hve gamall
ég var, þegar ég eitt sinn sat yfir kind-
um föður mins i eyju allfjarri bæjar-
eyjunni i Skáleyjum. Eyjan var brydd-
Skáleyjar á Breiðafirði.
j
Sunnudagsbiaö Timans
415