Tíminn Sunnudagsblað - 19.05.1973, Blaðsíða 12

Aö liðinni upprisuhátið á fimmta degi hins nýbyrjaða
sumars, sitja tveir menn á tali i litilli kompu við Armúla.
Þungbúin vætuský hanga yfir borginni og rökkurdjúpið
skortir þann heillandi bláma, sem er einkenni hins skugga-
lausa, islenzka kvöldhimins.
Tveir menn á tali, sagði ég. Réttara er að segja: Annar
hlustar. Hinn segir frá. Hann heitir Tryggvi Daniel Thor-
steinsen.
— Að segja frá uppvexti minum? Það er nú svo langt
siðan, að flest frá þeim dögum er horfið i timans djúp. Faðir
minn var norskur, Ole Thorsteinsen. Hann var skósmiða-
meistari og meðal hinna fyrstu, sem bjó til handsaumaða
skó hér á Islandi.
Móðir min er dönsk, Anine Nilsen, Hún er frá Jótlandi.
P'oreldrar minir kynntust hér á fslandi og stofnuðu fyrst
heimili i Hafnarfirði. Þar er ég fæddur, enda talinn fslend-
ingur, þótt þau séu bæði útlendingar. Faðir minn er látinn,
en móðir min er ennþá á lifi. nú niutiu og þriggja ára
gömul. Ég hitti hana siðast i morgun, blessaða.
Sjálfsagt mætti margt segja frá uppvaxtarárum minum,
sem nútiðarmanni kæmi ókunnuglega fyrir sjónir, svo
þau það”. Og satt að segja var mér ekki hlýtt til föður mins
á þeim tima ævinnar. Ég gat alls ekki skilið, að það þyrfti
að kosta flengingu, þótt maður gerði smávegis axarsköft.
f skólanum var ég annálaður fyrir að lenda i skammar-
króknum. Ég var ákaflega laginn að brjóta rúður. Ef ég
fleygði i vesturátt var næstum þvi vist, að steinninn fór i
austurátt — það var eins og ólanið elti mig alltaf hvað þetta
snerti.
— Eftir að ég komst til manns, fór ég að endurskoða af-
stöðuna til föður mins, og hún breyttisthonum i vil. Sérstak-
lega þó eftir að hann var allur, þá komst ég að þeirri
niðurstöðu, að hann hefði flengt mig of sjaldan. —
Ég var latur að lesa, en komst þó alltaf sómasamlega
gegnum prófin. Það átti ég fremur forsjóninni að þakka en
áunnum eigin dyggðum.
Allar refsingar á heimilinu féilu i hlut föður mins, og þar
sem foreldrar minir voru útlendir, giltu hjá þeim sömu
uppeldishættir gagnvart okkur börnunum, og þau höfðu
vanizt i sinum uppvexti..
Móðir min var ströng og krafðist skilyrðislausrar hlýðni
við settar reglur, og þoldi engar úrtölur né vangaveltur, ef
Eg mundi ótrauður
feta sömu slóð
— segir Tryggvi Thorsteinssen
breyttir eru timarnir. Tviburabróður minn man ég vel.
Hann dó ungur og hét Sigfreð.
Hann virtist sjálfkjörinn leiðtogi okkar krakkanna, sem
voru á svipuðu reki. Hann hafði bjarta og fagra barnsrödd.
sem allir höfðu yndi af að heyra. Mér heíur verið sagt, að
þeir sem guðirnir elska deyi ungir. I þessu tilfelli geri ég
þau orð að minum.
P'rægur læknir sagði einu sinni við mig, að ég væri i engri
hættu fyrst um sinn, þvi þeim sem skrattinn vissi visa, lægi
ekkert á. Hann hefði alltaf tima til aðhirða sitt góss.
Ég gekk fyrst i Landakotsskóla, sem þá var talinn einn sá
bezti i bænum. En sökum fjárskorts foreldra minna varð ég
að yfirgefa þann heldrimannaheim. og fórum við bræðurnir
þá i Miðbæjarskólann, eða ef svo mætti orða það — út i
almenning. Sannleikurinn er vist sagnabeztur. ef ég minnist
eitthvað á þessa skólagöngu mina, að ég þótti uppvöðslu-
samur og fyrirferðarmikill. Ég var snemma skapheitur og
fljótur að reiðast, enda ákaflega laginn að verða brotlegur
við ýmiss konar boð og bönn. Aginn á heimili foreldra
minna var ákaflega strangur, og ég taldi það einstaka
heppni, ef svo leið vika, að ég var ekki hýddur. En ég átti
það skilið, og ég segi eins og Japaninn: „Það fyrsta sem
faðirinn gerir, þegar hann kemur heim úr vinnunni, er að
flengja börnin sin. Og ef hann veit ekki fyrir hvað, þá vita
420
um störf var að ræða. En hún er góð kona, og þá segir
móðurhjartað alltaf til sin þannig að refsing hennar verður
alltaf mildari. — Og ég held, að mamma hal'i fundið meira
til en við strákarnir. þegar pabbi var ekki heima og það
kom i hennar hlut að flengja okkur fyrir afbrotin.
Og sannarlega var þessi agi vel meintur og skilaði
árangri þvi meiri eftir þvi sem skilningur okkar óx og við
kunnum betur mun á réttu og röngu. Það er eins og gamalt
orðtak segir: „Maður agar þann sem maður elskar”. Þetta
dæmi gekk þvi upp.
Foreldar minir voru mjög trúaðir. Móðir min kom hingað
til lands sem hjálpræðishersforingi. og þau kynntust hér. A
hjúskap þeirra bar aldrei skugga að ég held. Þau töluðu
aldrei stvggðaryrði hvort til annars og refsuðu okkur aldrei
með nöldri eða stóryrðum. A heimilinu var aldrei blótað.
Hvorki vin né tóbak var þar um hönd haft. svo að ekki er
þeim að kenna. þótt eitthvað hafi farið úrskeiðis hjá okkur
bræðrum. Liferni þeirra á heimilinu gaf gott fordæmi, og
við, drengirnir þeirra, getum ekki bent á neitt i fari þeirra,
sem afsakar það að við fetuðum ekki sama stig. En þau
voru auðvitað ekki eini áhrifavaldurinn i lifi okkar.
Ég held. að i þá daga hafi á flestum heimilum, þótt
alislenzk væru, verið nokkur agi. En eftir þvi sem ég bezt
man, mun þar hafa verið algengast að löðrunga börnin —en
Sunnudagsblað Timans