Morgunblaðið - 27.05.2004, Page 10

FRÉTTIR
10 FIMMTUDAGUR 27. MAÍ 2004 MORGUNBLAÐIÐ
SAMKOMULAG um þinglok náðist
ekki á fundi formanna þingflokk-
anna með Guðmundi Árna Stef-
ánssyni, fyrsta varaforseta Alþing-
is, í gær. Líkur eru á að sam-
komulag náist um þinglok fyrir
helgina. „Það er vilji til að koma
samkomulagi á um það hvernig
þinghaldi verði háttað næstu
daga,“ sagði Guðmundur eftir
fundinn. Fram undan væri hvíta-
sunnuhelgin og verði þingi ekki
frestað til haustsins á laugardaginn
héldi þingfundur áfram á þriðju-
daginn.
Deilt er um hvaða málum verður
frestað til haustþings svo sam-
komulag náist. Helstu átakamálin,
sem nefnd eru, eru stjórn fiskveiða,
eða smábátafrumvarpið svokallaða,
frumvarp um réttindi og skyldur
opinberra starfsmanna og raf-
orkulögin.
„Það eru 56 mál á dagskrá og
ágreiningur um mörg þeirra. Það
er ljóst að eitthvað þarf þeim að
fækka þannig að unnt verði að
ljúka þessu fyrir 17. júní,“ sagði
Guðmundur og gagnkvæmur vilji
sé milli stjórnar og stjórnarand-
stöðunnar að leiða þau mál til lykta
sem sæmileg sátt sé um.
Þingfundur hófst í gærmorgun
kl. 10 og áætlað að hann héldi
áfram langt fram á kvöld. Fimm
þingmál voru afgreidd sem lög frá
Alþingi; breyting á sveitarstjórn-
arlögum, tekjustofnum sveitarfé-
laga, skyldutryggingu lífeyrisrétt-
inda og starfsemi lífeyrissjóða, lög
um uppfinningar starfsmanna og
breyting á lögum um almanna-
tryggingar. Þingfundur heldur
áfram klukkan tíu í dag.
Rætt um þinglok
Vilji til sam-
komulags
Þröngt mega sáttir sitja í sal Alþingis eins og myndin ber með sér.
Morgunblaðið/Sverrir
UTANRÍKISRÁÐHERRA segir
það iðulega hafa borið á góma milli
Norðurlandanna að beita viðskipta-
þvingunum gagnvart Ísrael vegna
ástandsins fyrir botni Miðjarðar-
hafs. „Við teljum að það sé ekki rétt
að beita viðskiptaþvingunum gegn
Ísrael og það sé ekki til árangurs.
Það er að segja ef markmiðið er að
stuðla að varanlegum friði og stöð-
ugleika fyrir botni Miðjarðarhafs.
Það bendir ekkert til þess að önnur
Norðurlönd eða ESB íhugi svo rót-
tækar aðgerðir enda líklegt að þessi
ríki myndu missa öll pólitísk áhrif á
framvindu mála,“ sagði Halldór Ás-
grímsson í umræðum utan dagskrár
á Alþingi í gær um stöðu mála fyrir
botni Miðjarðarhafs og viðbrögð ís-
lensku ríkisstjórnarinnar.
Málshefjandi umræðunnar, Össur
Skarphéðinsson, þingmaður Sam-
fylkingarinnar, lýsti ástandinu í Pal-
estínu og í hvaða sjálfheldu málið
væri komið. „Alþjóðasamfélagið
þarf þess vegna að finna nýjar leiðir
til áherslu á kröfuna um að Ísr-
aelsstjórn stöðvi árásir á Palestínu-
menn, dragi heri sína til baka frá
öllum herteknu svæðunum og setj-
ist að samningaborðinu,“ sagði
hann.
Smáríkið Ísland gæti gert þrennt;
beitt sér fyrir því að Norðurlöndin
beri fram formleg mótmæli gegn
landráðinu nýja, bæði gegn stjórn
Ísraels og Bandaríkjanna. Einnig
að Norðurlöndin stórauki efnahags-
legan stuðning við uppbygginguna í
Palestínu, t.d. heilsugæslu. Í þriðja
lagi að Norðurlöndin og EFTA-rík-
in ræddu það formlega sín á milli
hvort tímabært væri að íhuga efna-
hagslegar aðgerðir. „Það eitt að
slíkt vitnaðist hefði fælandi áhrif á
Ísraelsstjórn. Slíkt frumkvæði af
okkar hálfu myndi vekja mikla at-
hygli á alþjóðavísu,“ sagði Össur og
spurði Halldór Ásgrímsson hvort
hann væri reiðubúinn að beita sér
fyrir þessu.
„Hvað varðar hugsanlega upp-
sögn fríverslunarsamnings EFTA
þá er skemmst frá því að segja að
slík aðgerð myndi valda Palestínu-
mönnum mun meiri erfiðleikum
heldur en Ísraelsmönnum. Aðgang-
ur og tollafgreiðsla á vörum milli
sjálfstjórnarsvæða Palestínumanna
annars vegar og EFTA-ríkjanna
hins vegar byggist að mestu á frí-
verslunarsamningnum við Ísrael.
Og uppsögn myndi að öllum lík-
indum koma algjörlega í veg fyrir
frekari viðskipti miðað við núver-
andi ástand,“ sagði utanríkisráð-
herra.
Fjárfestingarbann
Steingrímur J. Sigfússon, formað-
ur Vinstri-grænna, sagði Banda-
ríkjamenn veita „ofbeldisfullri fram-
göngu öfgamanna í Ísrael“ meiri
stuðning og skjól en nokkru sinni
áður. „Ég tel miklu meira en tíma-
bært að taka til íhugunar sértækar
viðskiptaþrýstiaðgerðir. Þær geta
verið af mörgum toga og myndu án
efa koma við Ísrael,“ sagði hann og
nefndi fjárfestingarbann sem dæmi.
„Aðalatriðið nú er að menn reyni
að nýju að vekja upp friðarvegvís-
inn. Forsendan er auðvitað gagn-
kvæm viðurkenning deiluaðila; ann-
ars vegar Ísraela á sjálfstæðu ríki
Palestínumanna og hins vegar við-
urkenningu Palestínumanna, þar
með talið hryðjuverkasamtakanna
Hamas, á tilveru Ísraelsríkis,“ sagði
Einar K. Guðfinnsson, þingmaður
Sjálfstæðisflokksins, og Ísland ætti
að fylgja friðelskandi þjóðum í leit
að pólitískum sáttum.
Mörður Árnason, Samfylkingu,
sagði eitt ljóst: „Voldugasta ríki
heims og forystumenn þar, forseti
Bandaríkjanna og forystumenn á
Bandaríkjaþingi, hafa í höndum sér
þann lykil sem einn gengur að upp-
hafi á lausn fyrir botni Miðjarðar-
hafs,“ og sorglegt væri að Banda-
ríkjaforseti hefði breytt um stefnu
frá því sem forverar hans tveir
höfðu.
Utanríkisráðherra við umræður utan dagskrár um ástandið fyrir botni Miðjarðarhafs
Viðskiptaþvinganir gegn
Ísrael ekki til árangurs
ÞINGMENN stjórnarandstöðu-
flokkanna gagnrýndu harðlega við
upphaf þingfundar í gær hvernig
smábátafrumvarpið svokallaða var
afgreitt úr sjávarútvegsnefnd Al-
þingis seint í fyrrakvöld.
Jóhann Ársælsson, Samfylking-
unni, sagði að nefndarmenn hefðu
verið boðaðir ekki sjaldnar en sex
sinnum á fund í fyrradag. Þegar að
fundi kom hefðu nefndarmenn þurft
að bíða í 45 mínútur eftir að efnis-
atriði væru kynnt. „Þá hafði stjórn-
arliðið setið yfir því að búa til nýtt
frumvarp úr því afstyrmi sem sjáv-
arútvegsráðherra hafði lagt fram og
niðurstaðan var sú að það ætti að af-
leggja dagakerfi smábátanna,“ sagði
Jóhann og það væri þvert á allar yf-
irlýsingar fyrir og eftir síðustu Al-
þingiskosningar. Vísaði hann sér-
staklega til ummæla Kristins H.
Gunnarssonar, þingmanns Fram-
sóknarflokksins.
„Ég verð að segja að mér finnst
vinnubrögðin í þessu máli afar und-
arleg. Það er nánast forkastanlegt
hvernig að þessu máli er staðið,“
sagði Guðjón A. Kristjánsson, for-
maður Frjálslynda flokksins. Lögð
væri til gjörbreyting á þessu kerfi og
stjórnarandstaðan hefði haft sáralít-
inn tíma til að fara yfir málið. Sagði
hann ekki séð fyrir endann á því
hvernig þinghaldinu framheldur
vegna þessa máls. Jón Bjarnason,
þingmaður Vinstri-grænna, sagði
fulltrúa í sjávarútvegsnefnd hafa
mátt þola furðuleg vinnubrögð, sem
hann mótmælti. Sjávarbyggðir víða
um land treystu á veiðar sóknar-
dagabáta og fjöldi áskorana hefði
borist, að staðið yrði við að setja lág-
marksdagafjölda í dagabátakerfið. Í
fyrradag hefði verið algjörlega kú-
vent og nýtt frumvarp verið sent
sjávarútvegsnefnd neðan úr sjávar-
útvegsráðuneyti. Dagabátar yrðu
með því þurrkaðir út og allt sett í
kvóta. „Óskafyrirkomulag kvóta-
greifanna,“ sagði Jón.
Merkilegur dagur
Formaður sjávarútvegsnefndar,
sjálfstæðismaðurinn Guðjón Hjör-
leifsson, sagði fyrradag vera merki-
legan fyrir sögu sjávarútvegs á Ís-
landi. Með frumvarpinu væri
sóknardagabátum gert að stunda
veiðar með krókaaflamarki frá og
með næsta fiskveiðiári. Hann sagði
ekkert óeðlilegt að ágreiningur væri
um þessa leið enda hefði mikill
ágreiningur staðið um þennan hluta
flotans. Rætt hefði verið við hags-
munaaðila um að ná sátt um þessar
breytingar og unnið að þeim fram á
kvöld. Ekkert væri því til fyrirstöðu
að klára þetta mál á þessu þingi.
Jón Gunnarsson, Samfylkingunni,
sagði að sjávarútvegsnefnd, sem átti
að hafa þetta mál á sínu forræði,
hefði beðið eftir því að fulltrúar sjáv-
arútvegsráðuneytisins mættu með
breytingartillögurnar. „Telur hann
þetta eðlileg vinnubrögð, að flutt sé
breytingartillaga, sem algjörlega
breytir því frumvarpi sem liggur fyr-
ir?“ spurði hann formann nefndar-
innar.
Kristinn H. Gunnarsson, Fram-
sóknarflokki, sagði að afgreiðsla
frumvarpsins úr nefndinni hefði ver-
ið eðlileg. Helst væri athugavert við
þingmálið, sem sjávarútvegsráðherra
lagði fram, að það hefði ekki verið
samkomulag um efni þess. „Þess
vegna fékk ráðherra það hlutverk að
leita samkomulags við Landsamband
smábátaeigenda. Og það var sú
vinna sem var í gangi í [fyrradaga]
og sú vinna leiddi til sameiginlegrar
niðurstöðu," sagði Kristinn og hans
afstaða hefði legið fyrir; hann myndi
styðja sameiginlega niðurstöðu þess-
ara aðila. Ekki væri þingmeirihluti
fyrir óbreyttu dagabátakerfi.
Magnús Þór Hafsteinsson, Frjáls-
lynda flokknum, rifjaði upp að þing-
menn stjórnarflokkanna hefðu sagt
fyrir kosningar að þeir myndu
standa vörð um dagabátakerfið. „Nú
hafa þessir menn svikið þessi loforð
sín og þeir hafa svikið kjósendur
sína,“ sagði hann.
Deilt um smábátafrumvarp og störf sjávarútvegsnefndar
Gjörbreytt frumvarp
lagt fram á kvöldfundi
LAGT hefur verið fram á Alþingi
frumvarp til laga um stofnun
hlutafélags um Flugstöð Leifs Ei-
ríkssonar með það að markmiði að
aðskilja rekstur flugstöðvarinnar
og fríhafnarinnar. Hvort svið skal
samkvæmt frumvarpinu rekið sem
sjálfstæð eining; stjórnunarlega og
fjárhagslega. Um viðskipti milli
sviðanna gildi almenn viðskipta-
kjör eins og hjá ótengdum aðilum á
markaði. Einnig skuli bjóða út
rekstur verslunar og þjónustu í
flugstöðinni og gæta að ákvæðum
samkeppnislaga við val á versl-
unarrekendum og staðsetningu á
þjónustusvæði.
Rifjaður er upp í nefndaráliti
ágreiningur milli leigutaka og
stjórnendur flugstöðvarinnar árið
2002 um útboð og skilmála fyrir
leigu þjónusturýmis. Með dómi
Hæstaréttar í fyrra hafi dómur
Héraðsdóms Reykjavíkur, um að
samkeppnislög giltu ekki að öllu
leyti um rekstur í flugstöðinni, ver-
ið staðfestur. Sérlög um flugstöð-
ina gengju framar.
Flutningsmenn telja að við upp-
byggingu og rekstur flugstöðv-
arinnar, með eins litlum kostnaði
fyrir ríkissjóð og mögulegt er,
verði að gefa félaginu nokkurt
svigrúm til að selja vörur og þjón-
ustu í tekjuöflunarskyni. Hins veg-
ar verði að gefa einkaaðilum tæki-
færi til að keppa við ríkið á
jafnréttisgrundvelli. Samkeppni
eigi að ríkja meðal fyrirtækja inn-
an flugstöðvarinnar og aukin sam-
keppni muni leiða til aukins vöru-
úrvals, betri þjónustu og
hagstæðara verðs fyrir við-
skiptavini flugstöðvarinnar.
Fyrsti flutningsmaður frum-
varpsins er Guðlaugur Þór Þórð-
arsson, Sjálfstæðisflokki. Með hon-
um eru átta þingmenn Sjálf-
stæðisflokksins og tveir þingmenn
Samfylkingarinnar, þeir Jón Gunn-
arsson og Helgi Hjörvar.
Flugstöðinni gert að aðskilja
rekstur sinn frá fríhöfn