Morgunblaðið - 28.06.2004, Síða 33

MENNING
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 28. JÚNÍ 2004 33
ÞÁ kröfu verður að gera til höf-
unda sem vilja láta taka sig alvarlega
að þeir sýni verkum sínum þá virð-
ingu að ganga sómasamlega frá þeim
til prentunar. Stundum vill verða
misbrestur á þessu og eru það alltaf
lýti á verkum. Tryggvi V. Líndal hef-
ur sent frá sér margar bækur. Sum-
ar þeirra hef ég lesið og veit ekki
betur en sæmilega hafi verið til
þeirra vandað. En í nýrri bók
Tryggva sem hann nefnir Evrópu-
ljóð og sögur er því miður kastað til
höndunum.
Bókin skiptist í tvo hluta. Annars
vegar eru ljóð sem oft eru sviðsett í
Evrópu, einkum Grikklandi enda
þótt víðar sé farið, svo sem til Úkra-
ínu og Póllands en Tryggvi sækir
föng sín einnig til Íraks og Kanada. Í
síðari hluta bókarinnar eru svo tveir
prósatextar sem erfitt er að flokka
en höfundur kallar sögur.
Ljóð Tryggva sækja oft áhrif,
myndir og tilvísanir til forngrískra
sagna. Ljóð hans eru gjarnan vanga-
veltur um lífið og tilveruna og stund-
um gengur sá skáldskapur upp. En
allt of oft virðast mér þessar vanga-
veltur fara út um víðan völl eins og
höfundur fái ekki fest hugann við
umræðuefnið. Bestu ljóð hans eru
raunar smáljóð í flokki sem hann
kallar Fuglaskottís. Í flokknum eru
kímnir palladómar um fugla oft út
frá sjónarhorni veiðimannsins. Það
er eitthvað kaldrifjað t.a.m. við þessa
lýsingu á heiðlóunni:
Þú og byssan horfast á,
forvitin, fáránlega:
Þú, í þinni svörtu svuntu
og gráskræpótta enska jakka,
heilsar nú morðingja blíðlega.
Hinar tvær sögur Tryggva sækja
föng sín í sagnasjóði. Önnur er óræð
saga um lífið og tilveruna en byggist
á Sturlunguminnum. Þar er Þórður
kakali aðalpersóna en sagan nefnist
Meðreiðar-Sveinn og er sú persóna
hugarfóstur Tryggva. Í seinni sög-
unni sem nefnist Borges og Lorca
byrjar Tryggvi að fjalla um Borges
og viðbrögð hans við ofbeldi fasism-
ans en þau viðbröð leiða hann út í
umfjöllun um Lorca og samskipti
hans við sams konar öfl.
Sannast sagna eru þessar sögur
sundurlausar í meira lagi og mark-
miðin með þeim óljós Svo lítið er til
þeirra vandað að þær líkjast fremur
fyrsta uppkasti en frágengnum sög-
um. Í sögunum og raunar ljóðunum
rakst ég þannig bæði á rangt beygð-
ar sagnir og ranglega beygð fallorð.
Víða mætti greinarmerkjasetning og
setningargerð þola meiri yfirlegu og
uppsetning sagnanna er óvönduð líkt
og textinn sé óyfirlesinn, hálfar línur
upp úr þurru þar sem engin ástæða
er til og skipting milli lína handa-
hófskennd og ekki í samræmi við ís-
lenskar ritreglur.
Allt ber þetta vitni þess að lítt hafi
verið vandað til útgáfunnar og próf-
arkalesturs. Þetta eru handarbaka-
vinnubrögð. Höfundur sem vill láta
taka sig alvarlega verður að vanda
betur til verka.
BÆKUR
Ljóð
eftir Tryggva V. Líndal. Valtýr. 2004 – 59
bls.
EVRÓPULJÓÐ OG SÖGUR
Skafti Þ. Halldórsson
EITT er öruggt. Það koma alltaf
fram nýjar og nýjar kynslóðir skálda.
Nýjasta kynslóðin á bókamarkaðnum
er rétt liðlega tvítug. Þetta er partí-
kynslóð ef marka má nýja ljóðabók
ungs skálds sem nefnir sig maríó
múskat í höfuðið á kunnri rauðvín-
stegund og hefur birt eftir sig ljóð að
undanförnu í ljod.is. Bókin nefnist
Öreindir af lúsinni og einkennist
kannski einna helst af hugmyndagleði
höfundar og leik með hugmyndir og
orð.
Þetta er snögghærður kveðskapur,
ljóðin stutt og hnitmiðuð. Viðfangs-
efnin eru býsna oft tengd partíum,
ástarsamböndum og kynlífi en einnig
sjálfsupplifun eins og títt er um ung
skáld. Hraði og harðneskja nútímans
birtist eins og í framhjáhlaupi í sum-
um ljóðunum. Höfundur talar á einum
stað um ,,að klessa á morgundaginn“.
Það er ekki algengt að höfundar noti
mikið tölur í kvæðum sínum en maríó
múskat er óspar á þær. Í kvæði sem
nefnist Tölur telur höfundur upp á
fimmtán en bætir síðan við:,, Vil þig //
Nítján // næstum því tuttugu. Í öðru
ljóði, sem nefnist Klukkutímar, endar
næturlífið og dagurinn hefst í óræð-
um svefnrofum en býsna nákvæmu
tímatali:
Við komum heim klukkan 4:10. Við sofn-
uðum
klukkan 7:16. Við
vöknuðum klukkan
11:44. Þú fórst klukkan 12:37. Ég
sofnaði klukkan 12:39.
Ég vaknaði klukkan 18:22.
… eða eitthvað.
Þetta ,,…eða eitthvað“ gæti sem
best verið grunntónninn í bókinni því
að viðfangsefnin rista ekki alltaf
djúpt. Ort er um nærbuxur og nýja
skó, barbiedúkkur, uppáferðir, ástar-
sambönd og fleira og snöggvast finnst
lesanda hann vera staddur í heimi
Beðmála í borginni. Sum ástarljóðin
finnst mér þó laglega gerð eins og
ljóðið Kvöldið sem minnir einna helst
á Mersey-skáldið Adrian Henry í
Englandi sem orti myndræn og popp-
uð upptalningarljóð á 7. áratugnum:
Bíll, myndavél, rúðuþurrkur, selfoss, kaffi,
rok, myrkraherbergi,
rautt hús, stúdíó, hraðbanki
en þó aðallega þú.
Alvaran á einnig bústað í ljóðunum
en þó í formi kaldhæðni sem maríó
múskat lætur vel og hittir ágætlega í
mark, ekki síst þessa síðustu og
verstu daga. Kvæðið USA er bein-
skeytt þótt það sé lágvært og láti
staðreyndirnar tala:
Það er rigning hjá þeim núna og þeim
líður vel. Veðrið er búið að vera „dálítið of
mikið“ undanfarið og það er
ágætt að það sé farið að rigna
aðeins á þá.
Ástarkveðjur;
Donald Rumsfeld.
p.s.
Drápum sex hundruð Íraka í gær.
Öreindir af lúsinni er fyrsta ljóða-
bók höfundar. Þótt skáldskapurinn
risti ekki alltaf djúpt er ekki annað
hægt en að hrífast af uppáfinningar-
semi höfundar, léttri kímni og kald-
hæðni sem hríslast um ljóðin.
Skafti Þ. Halldórsson
ALDREI hafa fleiri nemendur sótt
Leiklistarskóla Bandalags íslenskra
leikfélaga að Húsabakka í Svarf-
aðardal en nú í sumar, en skólinn
starfaði dagana 12.–20. júní, og var
þetta áttunda sumarið sem hann er
starfræktur. Alls sótti fimmtíu og
einn nemandi skólann á fjórum
námskeiðum, en í ár var boðið upp á
masterklass-námskeið í leikstjórn
hjá Sigrúnu Valbergsdóttur leik-
stjóra, sérnámskeið fyrir leikara
þar sem unnið var með tækni trúðs-
ins hjá Ágústu Skúladóttur leik-
stjóra, Ásta Arnardóttir leikkona og
jógakennari kenndi grunnnámskeið
fyrir leikara og Þorgeir Tryggvason
textasmiður var með námskeið í
leikritun eða svokallaða höfunda-
smiðju.
Vaninn hefur verið að ljúka skól-
anum með einhvers konar upp-
skeruhátíð og hefur hún oftast verið
í formi örleikritahátíðar, þar sem
fólk af öllum námskeiðunum vinnur
saman, og var það einnig raunin í
ár. Þannig skrifuðu höfundar leik-
ritunarnámskeiðsins örverk á
starfstíma skólans sem nemendur
leikstjórnarnámskeiðsins leik-
stýrðu, en leikararnir komu af leik-
aranámskeiðunum. Leikstjórar og
leikendur fengu leiktextann í hend-
urnar kvöldið fyrir örleikritahátíð-
ina, sem fram fór laugardaginn 19.
júní, til að kynna sér verkið og
byrja að læra textann. Ekki mátti
hins vegar byrja að æfa verkið fyrr
en sjálfan sýningardaginn og fékk
þá hver hópur rétt rúmar tvær
klukkustundir til æfinga.
Alls voru sýnd átta ný örverk í tíu
uppfærslum, en hverjum leikhóp
var úthlutað sýningarstað og var
leikið á jafnólíkum stöðum og í
íþróttasal, áhaldageymslu, tónlistar-
herbergi og anddyri íþróttahússins,
auk þess sem einn þáttanna var
leikinn úti undir berum himni á
leikvelli staðarins. Óhætt er að
segja að viðfangsefni örverkanna
átta hafi verið afar ólík, en meðal
umfjöllunarefna var ástin, barna-
uppeldi, siðferði og siðleysi, þrá eft-
ir tengslum og endurheimt þess
sem aldrei var nema í draumunum.
Leikstjórarnir tíu beittu fjöl-
breyttum efnistökum í uppsetn-
ingum sínum því sýningarnar
spönnuðu allt frá svartasta húmor
yfir í upphafna ljóðrænu með við-
komu í raunsæi.
Þess má að lokum geta að mörg
þeirra örleikrita sem upphaflega
voru sýnd á örleikritahátíð Leiklist-
arskólans hafa verið unnin áfram og
sýnd síðar á vegum leikfélaganna.
Þannig rötuðu til að mynda nokkrir
þáttanna inn á fyrstu stutt-
verkahátíð Bandalags íslenskra
leikfélaga, Margt smátt, sem haldin
var í samstarfi við Borgarleikhúsið í
október sl. Því er aldrei að vita
hvort einhverjir nýju þáttanna rati
inn á næstu stuttverkahátíð sem
haldin verður í Borgarleikhúsinu 23.
október nk.
Leiklist | Leiklistarskóli Bandalags íslenskra leikfélaga
Átta ný örleikrit frumsýnd
Morgunblaðið/Nína Björk
Kristrún Jónsdóttir, Huld Óskarsdóttir og Jón Stefán Sigurðsson léku Litla
sögu af Sóleyju með sykri og rjóma eftir Hrefnu Friðriksdóttur í leikstjórn
Þorgeirs Tryggvasonar á leikvellinum á uppskeruhátíð skólans nyrðra.
BÆKUR
Ljóð
eftir maríó múskat. Eiginútgáfa. 2004 –
44 bls.
ÖREINDIR AF LÚSINNI