Lesbók Morgunblaðsins - 08.11.2003, Síða 16

16 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ˜ MENNING/LISTIR 8. NÓVEMBER 2003
S
ÝNING Guðnýjar Guðmunds-
dóttur, Þýskur reiðskóli, verð-
ur opnuð í Listasafni ASÍ í dag
kl. 15. Guðný stundaði nám við
keramikdeild Myndlista- og
handíðaskóla Íslands 1990–
1993 og lauk námi frá Hoch-
schule für Bildende Künste í
Hamburg árið 2001. Hún býr nú og starfar í
Hamborg. Þýskur reiðskóli er fyrsta sýning
Guðnýjar hér á landi að námi loknu, en hún
hefur bæði haldið einkasýningar og tekið þátt í
samsýningum úti.
Aðspurð hvað sjá megi á sýningunni segir
Guðný að hún ætli að vera með teikningar sem
hún hafi unnið á síðustu tveimur árum, auk
ljósmynda og skúlptúra úr ýmsum efnum. Í
Gryfjunni verða síðan teikningar sem Guðný
vann í samvinnu við fyrrverandi skólafélaga
sinn, Jonathan Meese. Um teikningarnar í
salnum á efri hæðinni segist Guðný hafa þróað
þessa tegund teikninga í nokkurn tíma. „Eins
og sjá má er línan í myndunum mjög dauð, en
fyrir tveimur árum tók ég meðvitaða ákvörðun
um að reyna að hafa eins dauða línu og ég gæti
í teikningunum til þess að reyna að ýta mynd-
listinni burt frá sjálfri mér. Með því á ég við að
ég hef engan áhuga á að láta myndirnar mínar
fjalla um mig eða mínar tilfinningar, sem
kæmu þannig fram í einhvers konar missterk-
um línum.
Ég hef ekki lengur áhuga á tjá mig um hluti
sem ég hef einhvern persónulegan áhuga á eða
því hvernig mér líður. Ég get ekki gert ráð fyr-
ir því að fólk sem kemur og skoðar sýninguna
hafi einhvern sérstakan áhuga á minni persónu
eða mínum áhugamálum. Þess vegna ákvað ég
að taka lífið úr teikningunni og reyndi að hafa
bara eins jafnar línur og ég gæti og hugsa bara
um það að ná einhverri ákveðinni stöðu á flet-
inum og fór að teikna þessa byggingu sem sjá
má á sumum myndanna.“
Þjóðfélagið sem reiðskóli
Að sögn Guðnýjar tengist byggingamótífið
öðru verki sem hún vann fyrir nokkrum árum
og sýnir einnig á sýningunni nú. „Það verk
fjallar mikið um það hvernig eitthvað verður
til, s.s. byggingar, og í framhaldinu langar mig
að ganga frá því verki með því að rífa þessa
byggingu niður. En áður en ég gat byrjað á því
varð ég að fá sem fullkomnasta mynd af þess-
ari byggingu eins og hún birtist á fletinum. Ég
er sem sagt ekki enn byrjuð á þessu niðurrifs-
ferli, bara komin með nokkrar skissur, en það
er það sem koma skal.“
Spurð um yfirskrift sýningarinnar segir
Guðný hana vísa í ákveðið ástand. „Hún flétt-
ast saman við vinnu mína með hesta og knapa í
teikningunum mínum. Ég var að vinna með
bók sem heitir Spánski reiðskólinn í Vín og
þannig spannst titillinn út frá því. Þetta voru
hlutir sem ég er að velta fyrir mér við sköpun
verkanna sem þurfa ekkert endilega að end-
urspeglast í verkunum sjálfum. Ég var t.d. að
velta fyrir mér hvort þjóðfélög væru í reynd
ákveðin tegund af reiðskóla. Maður verður til
dæmis áþreifanlega var við það í Þýskalandi að
fólk er flokkað niður þannig að þjóðfélagið
virkar að nokkru leyti eins og vél. Vissulega er
hægt að stökkva milli stétta, en það eru und-
antekningar. Skólakerfið tekur þátt í að flokka
einstaklinga allt frá barnsaldri og þannig er
fólki beint inn á einhverjar brautir og inn í
ákveðna stétt án þess að spurt sé hvort það
henti því. Á sama hátt spyrðu ekki hest hvort
það henti honum að gera einhverjar ákveðnar
kúnstir á reiðsýningu,“ segir Guðný, en sýning
hennar stendur til 23. nóvember nk.
Samhliða sýningu Guðnýjar verður opnuð
sýningin Sjö myndverk í Arinstofu Listasafns
ASÍ. Þar er um að ræða sjö myndverk í eigu
Listasafns ASÍ sem safnið hefur nýverið eign-
ast, eftir listakonurnar Erlu Þórarinsdóttur,
Hörpu Árnadóttur, Guðrúnu Gunnarsdóttur,
Katrínu Sigurðardóttur, Olgu Bergmann, Sól-
veigu Aðalsteinsdóttur og Þorbjörgu Þor-
valdsdóttur. Í verkunum takast listakonurnar
á við ýmsar efnisgerðir í tvívídd og þrívídd,
vinna með vatnsliti og gler, ljósmyndir og silf-
urpappír, vír og nælon, pappírsklipp og
bleksprautuprent, saman eða sitt í hvoru lagi.
Sýningin stendur til 14. desember nk.
Listasafn ASÍ er opið alla daga nema mánu-
daga frá kl. 13–17 og er aðgangur ókeypis.
„TEK LÍFIÐ ÚR TEIKNINGUNUM“
Morgunblaðið/Ásdís
Guðný Guðmundsdóttir með myndir sem hún vann ásamt Jonathan Meese í bakgrunninum.
P
ÍANÓKEPPNI Íslandsdeildar
Evrópusambands píanókenn-
ara, EPTA, verður haldin í ann-
að sinn síðar í mánuðinum.
Á áttunda tug landa eru í
samtökunum, en þau gangast
fyrir ýmiss konar fræðslustarfi
og uppákomum. Fyrsta píanó-
keppnin var haldin árið 2000 með styrk
Reykjavíkur Menningarborgar og mennta-
málaráðuneytisins. Arndís Björk Ásgeirs-
dóttir er einn skipuleggjenda keppninnar.
„Fyrsta keppnin var haldin í Salnum í
Kópavogi í nóvember 2000, og þá keppti 21
ungur píanóleikari í þremur flokkum, en skil-
yrði er að keppendur séu 25 ára eða yngri.
Fyrirkomulag keppninnar reyndist vel, og
því verður hún með sama sniði í ár. Flokk-
arnir þrír eru miðstig, með nemendum í 4. og
5. stigi píanónáms; framhaldsstig, með nem-
endum úr 6. og 7. stigi og loks háskólastig
með nemendum í 8. stigi og þar fyrir ofan.“
Arndís Björk segir að viðtökur bæði nem-
enda og kennara hafi verið feiknargóðar í ár,
og að fjöldi keppenda tvöfaldist í ár – verði
ríflega 40, með mesta fjölgun á framhalds-
stiginu. Verðlaunahafar úr neðri stigunum
frá því í hitteðfyrra koma til dæmis aftur í ár
og keppa í hærri stigum.
„Það er mikil spenna í kringum þetta og
krakkarnir eru mjög metnaðarfullir í vali
sínu á verkefnum í keppninni. Við fundum
það síðast bæði hjá nemendum og kennurum
að þessi keppni var þá óþekkt stærð, en eftirá
voru kennarar afskaplega ánægðir með þær
framfarir sem þeir nemendur sýndu sem
tóku þátt í keppninni. Það þarf mikinn dugn-
að til að undirbúa svona stórt prógramm.
Nemendunum fannst þetta allt öðru vísi en að
spila á prófi, en líka allt öðru vísi en að leika
á tónleikum; það skapaðist sérstök stemmn-
ing í kringum þetta og krakkarnir áunnu sér
nýja og góða reynslu. Sum þeirra bestu tóku
þátt í keppni erlendis skömmu eftir keppnina
hér, þannig að þessi frumraun í Salnum
reyndist þeim dýrmæt reynsla.“
Þetta er ekki bara spurningin um að vinna.
Að sögn Arndísar Bjarkar skiptir sjálf þátt-
takan miklu máli og er mikilvæg reynsla út
af fyrir sig. Aðeins fimm krakkar úr hverjum
flokki komast í úrslit, og samkeppnin er því
talsverð.
„Það er ekkert fyrirsjáanlegt í keppni af
þessu tagi – allt getur gerst, og það er það
skemmtilega við þetta.“
Mikilvægt að hafa íslensk verk með
Allir keppendur þurfa að leika eitt verk
eftir Bach, eða annað barokktónskáld; klass-
ískan sónötukafla; verk frá rómantíska tím-
anum eða 20. öldinni. Þegar komið er í úrslit
þurfa allir keppendur að hafa líka íslenskt
verk á reiðum höndum, og keppendur í há-
skólaflokknum þurfa jafnframt að leika nýtt
verk, sem samið er sérstaklega fyrir keppn-
ina. Það er því eina skylduverkið í keppninni.
„Nýja verkið í ár er eftir Hauk Tómasson,
og óneitanlega hlýtur það að vera gaman fyr-
ir tónskáld að heyra fimmfaldan frumflutn-
ing á verki á einum degi. Við veitum sérstök
verðlaun fyrir besta flutninginn á þessu
verki.“
Arndís Björk segir það mjög meðvitaða
ákvörðun að allir úrslitakeppendur þurfi að
leika íslenskt verk. „Við viljum ýta undir það
að íslenskir píanónemendur kynnist íslenskri
píanótónlist. Það er ekki sjálfgefið að þeir
geri það í náminu. Píanókennarar eru mis-
duglegir við að hampa okkar eigin músík.
Það kemur líka í ljós þegar farið er að skoða í
þessa sjóði, að það er heilmikið til af íslensk-
um píanóverkum.“
Haukur Tómasson kallar verk sitt Brotna
hljóma, og segir Arndís Björk að píanókenn-
arar taki keppnina mjög alvarlega og margir
leggi mikið á sig til að koma nemendum sín-
um sem lengst áfram í keppninni. „Það eru
dæmi um kennara með fjóra til fimm nem-
endur í keppninni; kennara sem hafa verið að
vinna að þessu allt frá því í sumar.“
Forkeppnin hefst miðvikudaginn 26. nóv-
ember og stendur í tvo daga, og þá keppa all-
ir. Á föstudeginum er frí, en úrslitakeppni á
laugardeginum. Úrslit verða kynnt sunnu-
daginn 30. nóvember og þrenn verðlaun veitt
í hverjum flokki. „Rúrí hannar verðlauna-
gripinn fyrir okkur, og það ætti að verða
keppikefli fyrir keppendurna að næla sér í
þann grip.“
Í ár er keppnin styrkt af menntamálaráðu-
neytinu, Kennarasambandi Íslands, Íslands-
banka og Kópavogsbæ. „Íslandsbanki styrkti
okkur til dæmis til að panta nýja verkið frá
Hauki, en annars hefur þetta verið fremur
þungur róður. Við erum að vonast til að fleiri
sveitarfélög sjái að sér og styrki verkefnið,
því hér er ungt fólk að gera góða og upp-
byggilega hluti.“
Yfirdómari í keppninni í ár er Peter Top-
erczer, rektor tónlistarakademíunnar í Prag,
en Arndís Björk segir hann mjög hagvanan í
ýmiss konar píanókeppni – meðal annars
Tsjaíkovskíjkeppninni. Hingað kemur hann
beint frá því að dæma í Alþjóðlegu haust-
keppninni í Prag sem lýkur 24. nóvember. Ís-
lenska dómnefndin er skipuð sama fólki og í
hitteðfyrra, Halldóri Haraldssyni, Önnu Þor-
grímsdóttur og Önnu Guðnýju Guðmunds-
dóttur, en Þorsteinn Gauti Sigurðsson kemur
nýr inn í stað Gísla Magnússonar.
Auk verðlaunagripsins fá þeir sem hreppa
fyrstu verðlaun í hverjum flokki stúdíóupp-
tökur í Ríkisútvarpinu. „Allir verðlaunahafar
fá líka verðlaun frá Máli og menningu, Japís
og Tólf tónum, sem voru sérlega rausn-
arlegir við vinningshafana síðast, og það
sama má segja um Tónastöðina.“
Píanókeppni Íslandsdeildar Evrópusambands píanókennara haldin í annað sinn í lok mánaðarins
Keppendafjöldi
hefur ríflega
tvöfaldast
Arndís Björk Ásgeirsdóttir píanókennari.