Íslendingaþættir Tímans - 14.01.1970, Blaðsíða 13

Hansson. Réðist hún sem ráðskori
að Vatnshól og ólust börn hennat
þar upp í skjóli Halldórs, sem
reyndist þeim í ollu eins og beHi
faðir. Seinna tók eitt þeirra, Jósa
fat, þá uppkomlnn og kvæntur
dugnaðarmaður, við búsforráðun-
um og endurgalt Halldóri þá
ríkulega fósturlaunin. Brá honum
þar í kyn feðra sinna að mann
dómi og drengskap. Halldór and
aðist þann 15. desember árið 1967.
Frá æskuárum mínum á Gauks
mýri minnist ég Halldórs, sem
glaðværs og góðs nágranna. Hann
var þá fulltíða maður, barngóður
og því traustvekjandi. En einkum
minnist ég hans þó frá seinni tím
um, vegna tryggðar hans og hjarta
gæzku við aldraðan föður minn,
sem var næstum blindur síðustu
búskaparár sín á Gauksmýri. Marg
ur góður granni rétti honum þá
hjálparhönd, en fáir hygg ég hafi
þó verið honum eins innan hand
ar og Halldór á Vatnshól, sem
alltaf var boðinn og búinn til að
veita honum hverja þá aðstoð, sem
hann gat viðkomið. T.d. má geta
þess, að öll þau bréf, sem faðir
minn lét frá sér fara um þessar
mundir, voru ri'cuð með Haildórs
stílhreinu henai, eo hann var tal
inn afburða skrifari, miðað við al-
þýðu manna, enda hans oft leitað
til slíkra starfa, t. d. þegar sýslu-
maður þingaði þar í héraðinu.
Eins og framanritað ber með
sér, var Halldór á Vatnshól vel
gerður maður. Hann var greind-
ur í bezta lagi, félagslyndur og
gamansamur. Ræðinn var hann og
hélt fast á skoðunum sínum, en
umfram allt var hann hjartahlýr
og elskulegur nágranni.
Hinn Vatnsnesingurinn, sem
mig langar að minnast hér nokkr
um orðum, er Kristín Ebenesers-
dóttir, alsystir Guðrúnar ráðskonu
Halldórs, sem andaðist 21. október
á s.l. hausti og var jarðsett frá
Hvammstangakirkju þann 1. nóv.
Kristín fæddist á Kárastöðum á
Vatnsnesi 2. janúar 1887, dóttir
hjónanna Ingibjargar Gestsdóttur
og Ebenesers Árnasonar, sem þá
bjuggu þar. Kristín var þar aðeins
til 3ja ára aldurs, en var þá tekin
að Grafarkoti til heiðurshjónanna
Ólafs og Ingibjargar, sem ólu hana
upp til fullorðinsára. Eftir það fór
hún að vinna fyrir sér á ýmsnm
bæjum á Vatnsnesinu, t.d. á Skarði
og í Dalkoti. Ræðst hún þá til
hjónanna Guðrúnar Jónsdóttur og
Jónasar Jónassonar frá Hlíð á
Vatnsnesi, en þau bjuggu þá á
Sauðdalsá. Vorið 1914 fluttist
Kristín með þeim 'hjónum að Múla
1 sömu sveit og átti þar heimili
upp frá því meðan Guðrún lifði,
en hún andaðist árið 1954.
Við fráfall þeirrar mætu og mik
ilhæfu konu tók að losna um hið
fastmótaða heimilishald á Múla,
sem fram til þess hafði verið til
stakrar fyrirmyndar þar í sveit, og
ári síðar, eða nánar til tekið árið
1955, fluttist Kristín vestur á
Hvammstanga til sonar Múlahjón
anna, Jóns Húnfjörð bifreiða
stjóra og konu hans, Helgu Ágústs
dóttur. Hjá þeim hjónum var hún
8 ára skeið og naut þar ágætrar
umönnunar, en þegar ellihrumleik
inn fór að færast meira yfir gömlu
konuna fluttist hún á gamalmanna
deild sjúkrahússins á Hvamms
tanga og dvaldist þar síðustu árin
í herbergi með aldraðri systur
sinni, Herdísi, og naut þar einnig
góðs atlætis og hjúkrunar, þar til
yfir lauk.
Kristínar Ebenesersdóttur, Stínu
á Múla, eins og hún oftast var
kölluð heima í sveitinni, er mér
bæði ljúft og skylt að minnast.
Jarðirnar Múli og Gauksmýri
liggja saman sunnan undir Vatns
nesfjallinu. Er örstutt á milli bæj
anna, enda voru á uppvaxtarárum
mínum þar tíðar samgöngur.
Móðir mín og Jónas töldu til ná-
innar frændsemi og hún og Guð
rún urðu fljótt góðar vinkonur.
Þessa nutum við svo krakkarnir í
ríkum mæli, enda lágu leiðirnar
saman bæði við smalamennsku á
vorin, hjásetu á sumrum og skóla-
göngu á vetrum, og þótt verk-
efnin væru oft full þung smávöxnu,
þreklitlu fólki, fylgdi þeim samt
alltaf tilhlökkun og einhver seið
magnaður unaður, ef þau leiddu
til samvista. í þá daga varð fólk að
vinna hörðum höndum og bömin
komust ekki hjá því að taka þátt
í störfum, sem til féllu á heimil-
unum. En allar frístundir voru not-
aðar til náms og leikja. Þegar svo
út í sollinn var komið, vildi tím
inn stundum vera furðu fljótur að
líða og óleyst verkefni dagsins
gleymast í galsa gáskafullra leikja.
Kæmust húsbændurnir að þess
háttar vinnuslugsi gat illa farfð.
í þessu sambandi er gott að minn-
ast Stínu á Múla. Hún naut þess
að sjá okkur að leik og tók inni
lega þátt í glaðværð okkar og
kæti. Henni var líka kunnugt urn
skyldustörfin og sýndist henni við
líkleg til að gleyma þeim, aðvar
aði hún okkur, ef hætta
var á ferðum. Þannig slupp-
um við oft fyrir 'hennar tilstilli við
þungar átölur, enda reyndi hvert
og eitt að enduðum leik, að bæta
upp vinnutöfina, væri þess nokk
ur kostur. Þannig var Stína á
Múla! — Sjálf vann hún mikið og
hlífði sér hvergi, en hún var skiln-
ÍSLENDINGAÞÆTTIR
13