Íslendingaþættir Tímans - 13.07.1971, Síða 30

75 ÁRA:.
EINAR ÓLAFSSON,
LÆKJARHVAMMI
Hinn 1. maí s.l. átti Einar Ólafs-
son, fyrrum bóndi í Lækjar-
hvammi, sjötíu og fimm ára
afmæli. Einar er af hinni lands-
kunnu Flekkudalsætt, sem ekki
ver'ður rakin hér. Hann fæddist í
Flekkudal í Kjós, sonur Ólafs Ein-
arssonar bónda þar og konu hans,
Sigríðar Guðnadóttur. Hann ólst
upp hjá foreldrum sínum í stórum
systkinahópi og vandist frá barn-
æsku öllum algengum sveitastörf-
um. Einar naut ekki annarrar skóla
menntunar en venjulegrar barna-
fræðslu, en innritaðist í skóla lífs-
ins með þann góða undirbúning,
sem traust menningarheimili í ís-
lenzkri sveit veitti börnum sínum
með afbrigðum vel og síaukið hróð
ur sinn með vaxandi aldri.
Um tvítugsaldur tók Einar að
stunda sjóinn jafnhliða landbúnað-
arstörfum eins og margir bænda-
synir hafa gert íyrr og síðar. Frá
1916 til 1926 vann Einar á togur-
um á vetrum, en að bústörfum á
sumrum. Þannig kynntist hann af
eigin raun starfi og kjörum þeirra
mörgu, sem vinna að höfuðatvinnu-
vegum þjóðarinnar, landbúnaði og
sjávarútvegi. Einar hefur án efa
verið vel hlutgengur sjómað-
ur. Hann lagði til hliðar, þar sem
unnt var af tekjum sínum, því að
hann var í senn hagsýnn og fram-
sýnn og mun alltaf hafa stefnt að
því að verða bóndi, en þá var
ekki giftusamlegt að þurfa að
byrja búskap með tvær hend-
ur tómar, enda þá ógerningur að
fá lán til landbúnaðar, hvort held-
ur var til að setja saman bú eða
vinna að framkvæmdum. En þótt
slík lán hefðu verið fáanleg, hefði
Einar helzt kosið að komast af án
þess að taka stór lán, af því að
hann hefur aldrei talið hagkvæmt
bændum að borga öðrum mikla
vexti.
Hinn 19. júní 1925 gekk Einar
að eiga Bertu Ágústu Sveinsdótt-
ur í Lækiarhvammi, hina ágæt-
ustu konu, sem lézt fyrir þrem
árum. Þau hjónin hófu búskap í
Lækjarhvammi við Suðurlands-
braut vorið 1926 og bjuggu þar
síðan, unz Reykjavíkurborg lagði
þá bújörð undir malbik og bygg-
ingar fyrir nokkrum árum.
Þau hjónin gerðu fljótt garðinn
frægan. Þau höfðu mikið umleikis,
ráku stórbú á þessari landlitlu, en
hlýlegu bújörð inni í Reykjavík,
enda sótti Einar heyskap vítt og
breitt á túnum í Reykjavík og ná-
grenni, ræktaði þar allmikil tún og
keypti auk þess engjaland uppi í
Kjós og heyjaði þar árlega mikið
og flutti heyið að Lækjarhvammi.
En þetta nægði ekki stórbúinu í
Lækjarhvammi er fram í sótti. Ár
ið 1941 keypti Einar jörðina Bæ
í Kjós og hefur rekið þar bú síðan.
Lengst af hafði hann kýr sínar í
seli að sumrinu í Bæ og stundaði
þar jafnframt heyskap, en hafði
þær í Lækjarhvammi á vetrum.
Eftir að Lækjarhvammsland var
tekið undir byggingar lagði Einar
niður kúabúskap, en á enn fjárbú
í Bæ.
Lækjarhvammshjónin högnuð-
ust ekki á búskap sínum, þótt mik
ið væri fyrir honum haft, en meira
var um vert, hve vinsældir þeirra
og álit uxu með hverju árinu sem
leið. Var það að þakka frábærum
mannkostum þeirra beggja, og hve
samhent þau voru á alla lund. All-
ir þeir mörgu, sem í Lækjarhvammi
voru lengri eða skemmri tíma,
bæði frændfólk og vandalausir,
bundust vináttuböndum við þau
hjón og heimili þeirra og minnast
ætíð með gleði veru sinnar þar.
Þar var löngum gestkvæmt, enda
gott þar að koma og veitt af alúð
og rausn. Hjónin í Lækjarhvammi
ólu upp fósturdóttur, Þórunni,
sem gift er Jóni Guðbrandssyni,
dýralækni á Selfossi. Eiga þau
mörg börn, sem eru mikið yndi afa
síns.
Eftir nokkurra ára búskap í
Lækjarhvammi tóku að hlað-
ast ýmis félagsmálastörf á herðar
Einars. Á æskuárura var hann
áhugasamur ungmennafélagi og
formaður Drengs í Kjós 1920
—‘21. Einar hefur verið formaður
Ræktunarfélags Reykjavíkur síðan
1942. Var kjörinn í stjórn Mjólk-
ursamsölunnar í Reykjavík 1943
og hefur átt þar sæti síðan. Hann
var kjörinn fulltrúi á Búnaðar-
þingi fyrir Búnaðarsamband Kjal-
arnesþings 1942 og ætíð síðan.
Hann var formaður Ræktunarsam-
bands Kjalarnesþings frá 1947—
—1961 og í stjórn Búnaðarsam-
bands Kjalarnesþings síðan 1961.
Hann var kjörinn í stjórn Stéttar-
sambanda bænda við stofnun þess
1945 og átti þar sæti þar til hann
baðst undan endurkjöri 1969, átti
sæti í Framleiðsluráði landbúnað-
arins og framkvæmdanefnd þess
frá 1947—1969 og í sexmanna-
nefnd frá 1959 til þessa dags. Emar
var kjörinn í stjórn Grænmetis-
verzlunar landbúnaðarins 1956 og
átti þar sæti til 1969. í stjórn Osta-
og Smjörsölunnar hefur Einar átt
sæti síðan 1958. Hann hefur verið
í útgáfustjórn búnaðarblaðsins
Freys síðan 1946.
Eingr Ólafsson var kjörinn vara-
maður Péturs Ottesen í stjórn Bún
aðarfélags íslands 1963 og tók við
sæti Péturs í stjórn félagsins við
fráfall hans 1968, var síðast endur-
kjörinn í stjórnina á Búnaðarþingi
1971 og gegnir þar ritarastörfum.
30
ÍSLENDINGAÞÆTTIR