Íslendingaþættir Tímans - 24.04.1976, Blaðsíða 3

slóöir þar sem menn, hestar og verk-
f®ri unnu saman að ræktunarstörfum,
eöa á mannfundum i önn dagsins.
t Mosfellssveit var þátttaka hans i
felagsathöfnum örugg um langt skeið,
°g þar var hann sami trausti aðilinn i
hvivetna. Jafnvel eftir að hann mátti
eigi fætur hræra var honum ekið á
Hafravatnsrétt til þess að vera þar
réttarstjóri, enn einu sinni, og þar
stjömaði hann athöfnum með sama
skörungsskap og gert hafði haust
hvert um langa áraröð.
Kristinn var vanur að stjórna og
hann stjónaði með traustri hendi og
hjörfum huga. Hann var búinnandleg-
úni og likamlegum þrótti, sem lengi
entist, en atgjörvi likamans varð að
lúta um sið svo að göngugrindin varð
hans hreyfingartæki siðustu árin. Góð-
ur félagi er gengin. Heiðursmerki
Kálkaorðunnar hlaut hann fyrir störf i
þágu ræktunarmála og félagsmála.
Honum sé þökk tjáð frá samferða-
mönnurn fyrir vegleg og varanleg ævi-
störf.
Gisli Kristjánsson.
f
p®ddur 17. apríl 1893
Háinn 23. marz 1976
Héraðshöfðinginn og búnaðar-
frömuðurinn Kristinn Guðmundsson á
Mosfelli lést að kvöldi dags þann 23.
marz s.l. Með honum er genginn einn
merkasti bóndi i Kjalarnesþingi og á
aÖ baki giftudrjúgan starfsferil i þágu
'andbúnaðar- og félagsmála.
Skapgerð Kristins heitins var á þann
Veg að hann hvorki æðraðist yfir þvi
sem miður fór, né hlustaði á hól um af-
rek sin. Hann leit ávallt fram á veginn
°g taldi sitt mikla starf aðeins vera
eðlilegt lif hins starfandi islenzka
bónda.
Ég gerist ei að siður svo djarfur nú
eð leiðarlokum að rekja stuttlega feril
hans þau fimmtiu ár sem hann dvaldi
hér i Mosfellshreppi. Þar er af miklu
að taka og engin leið að koma öllu til
skila i orðum sem vert væri og verðugt
að minnast á.
Kristinn var Dalamaður að ætt,
faeddur þar og uppalinn. Ætterni hans
verður ekki rakið hér enda ýmsir aðrir
færari mér i þvi efni. t æsku var Krist-
'an aldrei i vafa um hvað gera skyldi
að ævistarfi en hann dreymdi stóra
örauma, og margir rættust en ekki all-
ir- Ýmis atvik og aðstæður gripu þar
ir>n i en leiðin lá á Bændaskólann á
Hvanneyri þegar efni og aldur leyfðu.
Að námi loknu hófust jarðræktar- og
•slendingaþættir
ráðunautsstörf i Borgarfirði við vin-
sældir borgfirskra stórbænda. Siðan lá
leiðin i Skagafjörð að Hólum með Páli
Zóphóniass. er hann varð skólastjóri
þar. Milli þessara manna skapaðist
gagnkvæm virðing og vinátta sem
aldrei bar skugga á meðan báðir lifðu.
Kristinn hafði orð á þvi að enda þótt
hann væri að uppruna Dalamaður vildi
hann einnig telja sig Borgfirðing eöa
jafnvel Skagfirðing svo góðar væru
minningarnar úr þessum héruðum
báðum. Þar eignaðist hann fjölda vina
og velunnara, sem hann hélt tryggö
við alla tið. Plægingar lærði Kristinn
hjá Einari Helgasyni i Gróðrarstöðinni
i Reykjavik 1911 og stundaði jarð-
ræktarstörf með hestaverkfærum allt
þar til hann flytur sem bústjóri til
Thors Jensens að Lágafelli i Mosfells-
sveit 1926.
Jarðræktarstörf og plægingar voru á
þessum árum mjög krefjandi og
reyndi þar á likamsþrek, þolgæði og
verklagni. Viðhald á tækjum og öllu er
laut að búnaði á hestana, varð að
vinna i fristundum með frumstæðum
tækjum. Fóðrun, meðferð og tamning-
ar á hestum voru þar einnig snar þátt-
ur og ekki spurt um mat, kaffi eða
svefn. öllu varð að sinna af kostgæfni.
Landbrot með hestaverkfærum var
Kristni lifsfylling og samveran við is-
lenzka gróðurmold var honum sann-
kölluð nautn.
Með bústjórn að Lágafelli hefst nýr
þáttur i lifi Kristins i samstarfi við
Thor Jensen sem rak þá stórbúskap á
mörgum jörðum i nágrenni Reykja-
vikur á þessum árum. Bústjórar hans
voru einvalalið og var Kristinn sjálf-
kjörinn i þann hóp með menntun sina
og atorku enda var Kristinn þar i mikl-
um metum. Á Lágafelli voru mikil
umsvif og margt hjúa og naut Kristinn
sin vel þarna við nautgripabúskap og
enda þótt honum væri sauðkindin hug-
stæðari kom það ekki að sök. Eftir tiu
ára samstarf við Thor fluttist hann að
Mosfelli og bjó þar með sæmd til
dauðadags.
Eftir að Kristinn kom að Lágafelli
var hann brátt kvaddur til ýmissa
trúnaðarstarfa fyrir kirkju sina og
sveit. 1 stjórn Búnaðarfélagsins er
hann kominn 1928 og formaður þess
verður hann 27. febrúar 1933 en biðst
undan endurkjöri 30. april 1964. Þarna
var hans óskavettvangur þar sem aöal
stjórnarstörfin beindust að vélavinnu
fyrir bændur. Fordson-dráttarvélin úr
Þerney var komin i land og var gerö út
á vegum búnaðarfélaganna og var
þetta upphaf' þess sem varö i
ræktunarmálum eftir striðið.
1 hreppsnefnd var Kristinn kosinn
1938 og sat hann þar meðan hann gaf
kost á sér til 1958. Formaður stjórnar
Búnaðarsambands Kjalarnesþings
var hann frá 1933 til 1960 og sæti á
Búnaðarþingi frá 1947 til 1966 er hann
sagði þeim störfum lausum. Kristinn
var stofnandi og fyrsti formaður Söng-
félagsins „Stefnis” i Mosfellssveit og
heiðursfélagi var hann kosinn á aðal-
fundi félagsins 13. marz s.l. Rettar-
stjóri var Kristinn i Hafravatnsrétt i
yfir 40 ár og starfaði á langri ævi i alls
konar nefndum að ólikum verkefnum.
Hann var virkur þátttakandi og braut-
ryðjandi i öllum framfaramálum sem
eitthvað kvað að i sveitarfélaginu.
Reglumaður var Kristinn svo af bar
i öllu sinu lifi og störfum og hélt allar
skýrslur og reikninga með afbrigðum
vel og samviskusamlega. Það var
hlýtt hjartað i þessum stóra og sterka
manr.i, hann hafði dálæti af börnum og
hjálpsamur þeim er minna máttu sin.
Hann umgekkst búfé sitt með natni og
umhyggju en hann var lika kröfuharð-
ur við sjálfan sig og þá einnig um-
hverfi sitt og gat verið hrjúfur við þá
sem áhugalitlir voru til starfa. Hann
gekk á gleðifund með sama þrótti og til
starfa, dansaði og söng allra manna
best og var i orðsins fyllstu merkingu
hrókur alls fagnaðar.
Kristinn bjó aldrei stóru búi á Mos-
felli en að sama skapi var það gagn-
samt og afurðagott. Hirðing búfjárins
góð, tún og engi vel umgengin og nytj-
uð af hagsýni og snyrtimennsku.
Við sveitungar hans og samstarfs-
menn sendum honum hinstu kveöju
með þakklæti og virðingu, er hann nú
hefir kvatt og haldiö á vit almættisins.
Kristinn var kvæntur Halldóru Jó-
hannesdóttur, mætri dugnaðarkonu,
og henni sendum við samúðarkveðjur.
Þau áttu tvö kjörbörn, Helgu Þórðar-
dóttur og Sverri Kristinsson, sem
einnig fá kveðjur ásamt öðrum skyld-
mennum.
Magnús Benediktsson, sonur Helgu,
dvaldi löngum á heimili afa og ömmu
sér til gagns og þeim til ánægju. Þau
mæðgin voru Kristni mikil stoð i ell-
inni og sá sólargeisli sem yljaði göml-
um manni um hjartarætur. Kristinn
Guðmundsson var fæddur að
Skerðingsstöðum i Dalasýslu þann 17.
april 1893. Hann var heiðursfélagi
Búnaðarfélags íslands og Búnaðar-
félags Mosfellshrepps.
Forseti íslands sæmdi hann hinni is-
lenzku Fálkaorðu fyrir kennslustörf að
Hólum og störf að landbúnaðarmálum
þann 17. mai 1965. Útför Kristins fór
fram miðvikudaginn 31. marz.
Deyr fé, deyja frændur, en orðstirr
deyr aldrei, hveims sér góðan getur.
Jón M. Guðmundsson
Reykjuin
3