Íslendingaþættir Tímans - 12.01.1980, Blaðsíða 10

Gísli Þórarinsson
Um langt árabil bjó á Neörabænum i
Borgarhöfn Gisli Þórarinsson fyrst sem
aöstoöarmaöur fööur sins, og eftir lát
hans meö Jóni bróöur sfnum og Guönýju
systur sinni. A Neörabænum bjó lika
Stefán bróöir Gisla og kona hans Helga
SigfUssdóttir. Jón andaöist 22/2 1955 en
Guöný I ágiist 1961, hún er jarösett 18.þess
mánaöar.Þaö haföi alltaf veriö samvinna
meö fjölskyldunni á Neörabænum utan
bæjar, og þaö hélst enn þó Jón og Guöný
væru horfin Ur hópnum uns Gisli hætti
alveg búskap, bæöi vegna aldur og þá
fremur sjóndepru. Eftir aö Gisli varö ein-
stæöingur I búskapnum innanbæjar var
hann i mötuneyti hjá þeim i hinum bæn-
um, þeim Helgu konu Stefáns og Jóhönnu
dóttur þeirra. Hvor fjölskylda átti sina
ibúö.
Ég brá mér austur aö Neörabæ i fyrra-
sumar (1978) til þess aö hitta þennan
gamla vin minnog frænda aö máli, hann
hélt sér andlega, en sjón var oröin mjög
döpur. En andinn liföi æ hinn sami, hon-
um fipaöist ekki frásagnalistin. Nú ætla
ég aö spyrja þig Gisli en þú segir frá.
Fyrsta ferö min út af bænum sem ég man
varaö mamma fórvestur aö Brunnum og
ég meö henni. Þá var veriö aö reisa timb-
urhúsiö á Kálfafellsstaö, sem aö mestu
var byggt úr bjálkanum mikla sem rak á
Sléttíeitisfjöru sem var hjáleiga frá i
Kálfafellsstaö, en staöurinn átti allan
stórrekaaf fjörunni. Égfórungur aö sitja
hjá kviám og smala þeim, ekki var ég
gamail þegar ég fór i gegningar á vetrin
meö þeim sem eldri voru. Þetta var allt
gaman fvrir unpan mann.
Ég var tólf ára þegar ég fór fyrst á sjó,
þá var róiö frá Bjarnarhraunssandi eins
og jafnan fyrr og siöar. Þaö öfiuöust 18 i
hlut, en ég dró 27 fiska. Þaö þótti held-
ur mikið aö láta strákinn hafa þetta allt,
þó þaö væri yfirleitt venja að unglingar
fengu þaösem þeir drógu þegar þeir fóru
fyrst á sjó en ég fékk heilan hlut og fékk
þaö úr þvi.
Viö fórum fljótt systkinin þegar þróttur
leyföi aö taka þátt i vinnunni. Bú foreldra
okkar var stórt á þá tima visu, þurfti þá
oft á mikilli vinnu að halda.
Hvaö heldur þúaö flestfé hafi verið hjá
ykkur?
Fullorönir sauöir foru 191, veturgamlir
sauöir og geldar ær 50-60 ær, lemdar 142,
lömb 104 ásett.
Þaö hefur verið um 500 fjár hjá ykkur
meö hrútum?
Það mun oft hafa látið nærri um þaö.
Viö fengur hrút frá Baldursheimi, undan
honum fengum viö góöar kindur. Það var
ekkert lamb sett á 1918, 12 þeim vænstu
var lógaö heima.
Hvaö helduröu aö mest hafi verið heyj-
að sem þú manst?
510 hestar.
Siöast var fært frá 1924, þá 50 ám. Ég
hygg aö kviærnarhafi oftast veriö kring-
um þaö. Einhvern timan heyrði ég þaö aö
Neðribæjarheimiliö hefði veriö meö þús-
und pund af þveginni ull. Tala þúsund var
þá mikiö orö i munni. Þetta mun rétt
vera, Guömundur frændi i Borgum var
meö eitthvaö meiri ull, og einu sinni
heyröi ég þegar hann var i Borgum hafi
hann átt 250 sauði. Hún hefur veriö auösæl
þessi ætt.
Hvernig var þaö meö slysiö sem leiddi
til þess aö þú fékkst staurfót?
Þaö var svoleiöis aö viö vorum viö hey-
skap hér vestur i landi viö tjörn sem heitir
„Skarðá”, vorum aö skera grasiö i henni
af bát, Magnús i Gamlagaröi var meö
okkur. Viö tylltum okkur niöur þarna viö
tjörnina til aö boröa miödagsmatinn. Mér
þótti ekki fara nógu vel um mig þar sem
ég settist fyrst og dró mig þvi á fjórum
fótum aöeins á staö sem mér þótti betri.
Allt i einu skerst eitthvað skerandi sárt I
læriö á mér rétt ofan viö hnéö. Ég horfi
aðeins til baka og lft niður, sé ég þá aö
blaö á hnif stendur upp úr grassveröinum
og brotinn um þaö helmingur ofan af þvi
sem haföi stungist inn i læriö á mér. Blaö-
iö var kolryögaö. Hnifurinn hefur veriö
búinn að liggja þarna f fleiri ár, frá þeim
tima aö fólk hefur boröaö þarna og veriö
viö heyskap sem oft var árlega og annaö
hvortgleymteöa týnthnifnum þarna. Þaö
var vandlega leitaö aö brotinu af blaöinu
þarna ástaönum enekkert fannst, taliöaö
þaö hefði staöiö eftir i stungunni þó lækn-
irinn gæti ekki fundiö þaö. Þaö blæddi
mikiö úr sárinu, siöan hljóp spilling I þaö.
Læriö bólgnaöi og gróf i sárinu, og ég
haföi miklar þrautir. I rúminu lá ég svo
fram á einmánuö þá fór ég fyrir alvöru á
fæturmeö staurfót sem ég hef haft siöan
eins og þú veist. En mér finnst ef eitthvaö
rekst harkalega á lærið, þá stingist eitt-
hvaö i þaö.
Og nú er hann Gísli Þórarinsson á
Neörabænum i Borgarhöfn dáinn, hann
andaöist 18. október s.l. Meö Gisla er góö-
ur drengur genginn til grafar, drengur
sem i hvfvetna mátti treysta, hvort sem
var i félagsmálum eöa sem einstakling-
um, hann mátti ekki I neinu vamm sitt
vita. MeöGisla erfallinn i valinn einn af
þeim örfáu sem nú eru á lifi af þeim sem
stóöu aö stofnun Kaupfélags A-Skaftfell-
inga 1920. Þar reyndist hann góöur stuön-
ingsmaöur eins og fleiri. Hann lagöi
drjúga upphæö á þá ti'ma vfsu i Innláns-
deild K.A.S.K. á stofnári þess. Innláns-
deildin var notuö til þess aö greiöa Þór-
halli kaupmanni Danielssyni verð þeirra
fasteigna sem af honum voru keyptar og
innlánsdeildin dugöi til. Gisli var vel
gerður bæði til likama og sálar, hann var
þrekmaöur til vinnu þó meö staurfót væri,
hann var ekki margoröur um almenn
mál, en hugsaöi þvi betur þaö sem hann
sagöi. Ef hann heyröi aö einhverjum var
hallmælt, var hann vis aö segja, viö skul-
um ekki vera aö tala um þetta, heldur tala
um eitthvaö annaaö og oröin voru sögö I
þeim tón aö það fylgdi þeim full alvara.
Engum datt f hug aö veitast aö Gisla i oröi
til þess var hann of heiöarlegur. Hann var
sérstaklega vinfastur. ViðGisli vorum ná
islendingaþættir