NT - 06.09.1984, Qupperneq 18

1u
Fimmtudagur 6. september 1984 18
Arnað heill
Ásgeir Bjarnason
í Ásgarði sjötugur
Það var á drungalegu kveldi
í desember árið 1942 í Edin-
borg í Skotlandi að ég fékk
upphringingu þar sem ég sat
yfir bókum mínurrr hálfsof-
andi. Pað var íslenski konsúll-
inn, Sigursteinn Magnússon,
sem hringdi. Erindi hans var
að spyrja, hvort ég hefði tæki-
færi til að skreppa niður á
ákveðið hótel í miðborginni og
hitta ungan íslending, sem
óvænt væri kominn til landsins
frá Svíþjóð.
Þetta þóttu mér merkilegar
fréttir, því ég vissi ekki til að
það gætu verið neinar sam-
göngur milli Svíþjóðar og
Skotlands um þessar mundir,
jjegar styrjöldin var í algleym-
ingi og ekkert farartæki á sjó
eða í lofti gat verið óhult í
námunda við Bretlandseyjar.
Eg hraðaði mér því í myrkrinu
niður í Prinsessustræti, fann
hótelið og spurði hvort þar
væri gestur frá íslandi. Jú,
mikið rétt, afgreiðslukonan
kannaðist við það og hringdi
upp á herbergi mannsins. Að
vörmu spori kom gesturinn
niður, ungur maður, fríður
sýnum og áberandi dökkur á
brún og brá af íslcndingi að
vera. Við heilsuðumst og
kynntum okkur. Ásgeir
Bjarnason kvaðst hann heita,
og ég þurfti ekki lengur að
vera í vafa um að maðurinn
væri íslenskurþráttfyrirdökka
yfirbragðið.
Þessi urðu fyrstu kynni mín
af tilvonandi bónda í Ásgarði í
Dölum og alþingismanni Vest-
urlands og alþingisforseta og
formanni Búnaðarfélags ís-
lands með meiru. Við fundum
okkur notalegan „pöbb“ í ná-
grenninu og bárum saman
bækur okkar lengi kvölds. Það
kom þá í ljós að Svíar voru
farnir að laumast í næturflug
með farþega heiman að frá sér
til Aberdeen í Skotlandi, ann-
aðhvort með eða án samþykkis
Þjóðverja, sem réðu auðvitað
lögum og lofum á flugleiðinni
a.m.k. að deginum til. Þannig
hafði Ásgeir komist til Skot-
lands á leið sinni heim eftir
fjögurra og hálfs árs útivist .í
Noregi og Svíþjóð. Daginn
eftir hélt hann í lest til Fleet-
wood, þar sem hann fékk far
með íslensku fiskiskipti heim
til fósturjarðarinnar. Hann
sagði mér seinna, að hann
hefði stigið á land í Vest-
mannaeyjum á aðfangadag
jóla og dvalið í Eyjum yfir
jólin.
Það er gaman að rifja þetta
upp núna, þegar senn eru liðin
42 ár frá hinum eftirminnilega
styrjaldarvetri 1942-3. Mikið
vatn er síðan til sævar runnið
og ungu mennirnir, sem þá
voru, hafa runnið lífsskeið sitt,
sumir á enda, en aðrir langt
áleiðis eftir hlaupabrautinni
miklu.
Lífshlaup Ásgeirs Bjarna-
sonar hefur orðið töluvert frá-
brugðið því, sem venjulegast
er, drengsins, sem fæddist að
Ásgarði í Hvammssveit í
Dölum 6. sept. 1914. Skóla-
ganga hans hér innanlands eftir
barnaskóla fór fram í Reyk-
holti og á Hólum í Hjaltadal,
en þaðan varð hann búfræð-
ingur vorið 1937. Síðan tók við
dvölin á Norðurlöndum við
nám og störf, sem áður var
nefnd.
Brátt kallaði föðurleifðin,
Ásgarður í Hvammssveit, á
liinn unga mann og liann hóf
búskap þar árið 1943, fyrst
lengi vel í félagi við Jens
bróður hans, en síðan einn
eftir að Jens andaðist, og að
lokum í félagi við soninn
Bjarna.
En af því að þetta átti nú að
verða afmæliskveðja en ekki
eftirmæli, þá sleppi ég því að
telja störf og embætti afmælis-
barnsins, sem honum hafa
hlotnast á lífsleiðinni bæði í
heimahéraði og utan. Nema
hvað ég hlýt að geta þess að
hann leiddist út í. stjórnmálin
undir merki Framsóknar-
flokksins og var þingmaður
Dalamanna í 10 ár (1949-59)
og síðan 1. þingmaður Vestur-
landskjördæmis í 20 ár til 1979,
er hann dró sig í hlé. Á þennan
vettvang fór bóndinn úr Döl-
unum ekki erindisleysu því
hann endaði feril sinn með því
að gegna einni þeirri hæstu
stöðu, sem menn geta náð í
íslenska lýðveldinu þ.e. sem
forseti sameinaðs Alþingis síð-
asta kjörtímabil sitt í þeirri
virðulegu stofnun. Þannigvarð
hann sem slíkur handhafi for-
setavaldsins í fjarverum þjóð-
höfðingjans.
Því var um hann kveðið
forðum, er hann kom í Búnað-
arfélag íslands raulandi lagstúf
fyrir munni sér eftir að hafa
fylgt forseta íslands á flugvöll-
inn á ferð hans til útlanda:
Steingrímur
Hermannsson
forsætisráðherra
heldur almennan stjórnmálafund á Hótel Sögu fímmtudaginn 6.
sept. kl. 20:30.
Að framsöguræðunni lokinni verða almennar umræður og
forsætisráðherra svarar fyrirspurnum.
Fulltrúaráð framsóknarfélaganna
í Reykjavík.
Asgeir kátur er að syngja,
eitthvað hressir lundina.
Þriðjungur úr þjóðhöfðingja
þessa er hann stundina.
Þetta spaug kunni Ásgeir
vel að meta og hélt á lofti. Og
þá má heldur ekki láta þess
ógetið að hann hefur komið
þó nokkuð við sögu búnaðar-
samtakanna í landinu fyrst í
heimahéraði og síðan sem full-
trúi Dalamanna á Stéttarsam-
bandsfundum og á Búnaðar-
þingi frá 1950 til þessa dags.
Ekki fór hann heldur erindis-
leysu þar, því 1967 var hann
kosinn í stjórn Búnaðarfélags-
ins og 1971 varð hann formað-
ur hennar og er það enn. Sem
slíkur hefur hann því jafnframt
veriðforseti Búnaðarþingssíð-
ustu 13 árin. Þetta segir nokk-
uð um hvaða álits Ásgarðs-
bóndinn nýtur meðal stéttar-
bræðra sinna og samstarfs-
manna á sviði búnaðarsamtak-
anna. Það er stundum sagt af
nöpru raunsæi að það sé þægi-
legt og þakklátt að taka við
embætti af þeim, sem slælega
hafi staðið í stöðu sinni. Að
þessu leyti hafði Ásgeir ekki
heppnina með sér þegar hann
tók við síðastnefndu embætt-
unum af Þorsteini Sigurðssyni
bónda á Vatnsleysu, slíkum
skörungi, sem fáa átti sína
líka. En ekki hefur borið á því,
að þetta væri honum fjötur um
fót í Búnaðarfélagi íslands eða
í samskiptum sínum við Bún-
aðarþing.
Og þá er komið að því, sem
auðvitað átti að vera megininn-
tak þessa greinarkorns, en það
er að reyna að tjá afmælisbarn-
inu einhvern vott af þeim vin-
arhug, sem við bændur og
aðrir búnaðarmenn berum til
hans. Ég þykist mega fullyrða
að bændur landsins meti hann
að verðleikum bæði vegna
starfa hans á Alþingi og í
Búnaðarfélaginu. Þeir finna
það og vita, að hann er einn af
þeim, vinnandi bóndi í venju-
legri íslenskri sveit, sem með
raunsæi og heiðarleika hefur
hafist til hæstu embætta fyrir
stétt sína og þjóð.
Stjórn pg starfsfólk Búnað-
arfélags íslands og fulltrúar
bænda á Búnaðarþingi hafa að
sínu leyti fundið þessa kosti
Ásgeirs Bjarnasonar og sýnt
það með svo skýru móti, að
ekki verður betur gert, og þarf
ekki fleiri orð um það að hafa.
Það var ánægjulegt og ó-
gleymanlegt að heimsækja Ás-
garðshjónin og ferðast með
þeim í nokkra daga í sólskininu
nú um mánaðamótin. Og
vissulega skildi ég betur en
áður stolt þeirra Dalamanna
og ást á héraði sínu éftir að
hafa rennt augum yfir allar
byggðir þeirra í töfrandi birtu
síðsumarsins.
Heima í Ásgarði stendur allt
með blóma þar sem þrjár kyn-
slóðir byggja staðinn. Þess skal
hér getið að ungur að árum
kvæntist Ásgeir Emmu Bene-
diktsdóttur síðasta bónda í
Skálholtsvík í Hrútafirði, en
missti hana eftir fárra ára sam-
búð frá tveim ungum sonum.
Skömmu síðar kvæntist hann í
annað sinn, Ingibjörgu Sigurð-
ardóttur bónda að Hvoli í
Saurbæ, og hefur hún gengið
stjúpsonum sínum í móður
stað eins og best getur orðið.
Báðar eru konurnar af Ennis-
ætt (Skriðnesenni) og hefur
Ásgeir sagt að sá maður, sem
eigi kost á að eignast konu af
þeirri ætt, bæti sig ekki á að
leita í aðrar áttir eftir kvon-
fangi.
Nú er aðalbóndinn í Ásgarði
Bjarni Ásgeirsson og kona
hans, Erla Eyjólfsdóttir frá
Sólheimum í Laxárdal. Börnin
eru fjögur og bera þrjú þeirra
nöfn afans og ammanna
tveggja, svo ekki hafa þau
Ásgeir og Ingibjörg mátt reyna
það, sem þingeyska skáldið
kvað:
„Sé til lengdar barnlaus bœr
breiskast hjartarætur".
Ég vil að lokum í tilefni
dagsins senda afmælisbarninu
persónulegar kveðjur mínar og
heillaóskir og þakkir fyrir mjög
ánægjuleg og gagnleg kynni
frá því er við fyrst hittumst og
■ ræddumst við á pöbbnum í
Edinborg í myrkri heimsstyrj-
aldarinnar forðum og til þess
er við kvöddumst í breiðfirska
sólskininu á hlaðinu við nýja
húsið þeirra eldri hjónanna í
Ásgarði fyrir nokkrum dögum.
Megi hjartarætur þeirra
halda áfram að vera mjúkar og
frjóar lengi enn um ókomin ár.
Hjörtur E. Þórarinsson.
■ Ásgeir Bjarnason, form.
Búnaðarfélags íslands og for-
seti þess, fv. alþm. og forseti
Sameinaðs þings er sjötugur í
dag.
Ásgeir Bjarnason er löngu
þjóðkunnur maður sem hefur
áunnið sér óskorað taust og
virðingu fyrir margvísleg opin-
ber störf í þágu lands og
þjóðar, hvar sem hann hefur
starfað eða komið fram, hefur
virðuleg, hógvær og hlýleg
framkoma hans skipað honum
í fremstu röð, sem ekki hefur
verið umdeilt, hvort sem um
var að ræða forysta á Alþingi,
í málefnum Dalabyggða eða
Vesturlandskjördæmis, eða
málefnum landbúnaðarins og
í forystu bændasamtaka. Alls-
staðar hefur Ásgeir Bjarnason
markað heillarík spor til fram-
fara, slíkir eru mannkostir
hans.
Með kjördæmabreytingunni
1959 hófst samstarf og kynni
mín við Ásgeir. Hann var ein-
róma valinn af framsóknar-
mönnum á Vesturlandi til að
skipa efsta sæti framboðslista
flokksins í Vesturlandskjör-
dæmi. - Var hann kjörinn 1.
þm. Vesturlands, sem hann
gegndi síðan óslitið, þar til
hann baðst undan að vera í
framboði 1978, hafði hann þá
setið á Alþingi í 28 ár, fyrst
sem þingmaður Dalamanna
1949-1959 og síðan sem 1. þm.
Vesturlandskjördæmis.
Framsóknarfólk á Vestur-
landi bar óskorað traust til
Ásgeirs, svo var raunar einnig
um aðra íbúa Vesturlands, for-
ysta hans í málefnum kjör-
dæmisins var farsæl og traust.
Virðuleg og hlýleg framkoma
hans skapaði honum miklar
vinsældir, jafnt meðal sam-
herja sem andstæðinga.
Ég veit ég mæli fyrir munn
fjölda íbúa Vesturlands, sem
vilja flytja honum einlægar
þakkir og heillaóskir á þessum
tímamótum í ævi hans.
Ég minnist þess er Ásgeir
kallaði mig inn á þing sem 1.
varamann Framsóknarflokks-
ins 1971, á meðan hann gegndi
störfum á Búnaðarþingi.
Hvernig hann tók á móti
mér og leiðbeindi um allt, er
að þingstörfum laut. Sú um-
hyggja og hlýhugur hafði mikil
áhrif á mig og veitti mér strax
vissa öryggiskennd og gerði
það að verkum að ég komst
strax í snertingu við gang þing-
mála. Þetta erdæmi um hvern-
ig viðhorf Áseirs Bjarnasonar
er, hann gengur hreint til verks
- skilar hverju verki er hann
tekur að sér, hvort um smátt
eða stórt er að ræða. Allir sem
við hann eiga viðskipti geta
treyst orðum hans og gerðum.
Þessi eiginleiki hans, ásamt
hlýlegu og glaðlegu viðmóti,
hefur gert það að verkurn að
allir sem honum kynnast, bera
til hans traust og vilja eiga
vináttu hans alla.
Ég hefi átt því láni að fagna
að njóta vináttu Ásgeirs
Bjarnasonar. Samstarf okkar
að málefnum Vesturlands-
byggða hefur verið náið. Ég
hefi ávallt getað leitað til hans
um ráð til lausnar ýmissa mála
sem upp hafa komið. Ráð hans
og úrræði hafa reynst happa-
drjúg.
Ég og fjölskylda mín höfum
heimsótt Ásgeir og fjölskyld-
una í Ásgarði.- Að koma í
Ásgarð í Dölum hefur ávallt
verið kærkomið,- Gestrisni og
hlýlegt viðmót þeirra hjóna
Ásgeirs og Ingibjargar er
sérstæð, sem hefur áhrif á þá
sem neimsækja þau.
Fyrir þetta vil ég fyrir okkar
hönd flytja við þetta tækifæri
sérstakar þakkir.
Ég hefi viljandi sleppt í
þessari stuttu grein, að telja
upp æviferil Ásgeirs, þar sem
ég veit að aðrir munu gera því
skil.
Ég vil þó geta þess að fáir
þingmenn hafa gegnt embætti
forseta sameinaðs þings með
meiri virðuleik og nákvæmni
en Ásgeir Bjarnason - á sama
hátt setur hann sinn svip á
Búnaðarþing sem forseti þess.
Með þessum fáu línum flyt
ég og kona mín Ásgeiri
Bjarnasyni og Ingibjörgu hug-
heilar árnaðaróskir og kveðjur
í tilefni sjötugsafmælisins, um
leið og við þökkum hlýhug og
trausta vináttu og samstarf á
liðnum árum.
Við óskum honum og konu
hans velfarnaðar um ókomin
ar.
Alexander Stefánsson
■ Ásgeir Bjarnason í Ás-
garði formaður Búnaðarfélags
Islands og fyrrverandi Alþing-
isforseti er sjötugur í dag.
Starfsfólk Búnaðarfélags Is-
lands sendir honum og konu
hans Ingibjörgu Sigurðardótt-
ur sínar bestu kveðjur og árn-
aðaróskir í tilefni tímamót-
anna.
Ásgeir Bjarnason hefur
gegnt svo mörgum trúnaðar-
störfum fyrir sveit sína, hérað
og alþjóð, að of langt yrði upp
að telja í stuttri kveðju, og skal
hér aðeins minnst á störfin
fyrir Búnaðarfélag íslands en
því hefur hann nú verið tengd-
ur í þrjátíu og fjögur ár.
Hann var kosinn á Búnað-
arþing árið 1950, í stjórn Bún-
aðarfélags íslands 1967 og
formaður þess hefur hann ver-
ið síðan 1971 og jafn lengi
forseti Búnaðarþings. For-
mannsstarfinu fylgir jafnframt
seta í ýmsum stjórnum og
nefndum sem vinna fyrir land-
búnaðinn og bændastéttina.
Því eru störfin sem Ásgeir
hefur unnið á vegum Búnaðar-
félags íslands fjölþættari og
meiri en flesta mun gruna.
Öll þessi störf svo og öll
önnur störf á sviði félags- og
þjóðmála hefur Ásgeir unnið
af stakri prúðmennsku, sam-
viskusemi og ósérplægni.
Hann kemur hvarvetna fram
sem hinn tausti íhuguli bænda-
höfðingi og er sómi bænda-
stéttarinnar og félagsskapar
hennar í öllum sínum háttum
og framgöngu.
Gagnvart stafsfólki Búnað-
arfélags íslands kemur hann
fram af umhyggjusemi og vin-
gjarnleik. Hannfylgist velmeð
störfum hvers og eins og sýnir
þeim áhuga sem jafnframt er
til hvatningar. Hann lítur oft
við á skrifstofum ráðunauta,
og annars starfsfólks broshýr
:og alúðlegur og spyr hvernig
gangi. Öllum sýnir hann sama
áhuga og allir finna að störf
þeirra eru metin. Með þessu
stuðlar hann að góðum starfs-
anda, sem er ómetanlegur á
hverjum vinnustað.
Við minnumst fjölmargra
ánægjulegra stunda með Ás-
geiri og Ingibjörgu þar sem
kímni Ásgeirs og gamansemu
hefur lífgað upp hópinn, og
vonumst við eftir því að eiga
með honum margar fleiri á
ókomnum árum bæði við störf
og leik.
Starfsfólk
Búnaðarfélags íslands