NT - 23.11.1984, Blaðsíða 3

Föstudagur 23. nóvember 1984 3
Erum að skapa fram-
tíð þessarar þjóðar
■ í gærkvöld flutti forsætisráð-
herra stefnuræðu sína, sem nánar
er fjallað um á bls. 5. í umræðunni
sem fór á eftir sagði Jón Baldvin,
Alþýðufl., meðal annars að ógern-
ingur væri að lifa af venjulegum
launum. „Hvarflar það aldrei að
þeim að líta í eigin barm." spurði
Jón.
Jón sagði að Alþýðuflokkurinn
vildi mæta efnahagserfiðleikum
m.a. með stóreignaskatti og flytja
fjármagnið til baka frá milliliðun-
•um til launafólks. Jóhanna Sigurð-
ardóttir, Alþfl., tók í sama streng
og sagði harðnandi stéttaátök
eiga rót sína að rekja til misskipt-
ingar í þjóðfélaginu, og sagði ríkis-
stjórnina loka augum og eyrum
fyrir gífurlegum skattsvikum.
Kolbrún Jónsdóttir, Bandal.
Jafnaðarm., sagði ríkisstjórnina
hvorki hafa ráð né dug til að ráðast
að rótum verðbólguvandans. Sam-
flokksmaður Kolbrúnar, Kristófer
Már Kristinsson, sagði ríkisstjórn-
ina vera mesta vandamál þjóðar-
innar og sagði íslenska stjórnmála-
menn hafa komið þjóðinni á von-
arvöl.
Á eftir Kristófer tók Þorsteinn
Pálsson, formaður Sjálfstæðis-
flokksins til máls. Hánn sagði með-
al annars að nú væri verið að skapa
framtíð þjóðarinnar og að leita
þyrfti þjóðarsáttar með þríhliða
viðræðum. Þá sagði Þorsteinn að
aðlaga þyrfti menntakerfið nýjum
aðstæðum og þörfum atvinnulífs-
ins. Hann sagði vaxtabyrði, sem
fimmfaldast hefur frá 1972, vera
vegna stefnu sem Alþýðubanda-
lagið hefði mótað.
Eyjólfur Konráð Jónsson,
Sjálfstfl., rakti í stuttu máli
stjórnarmyndunarviðræður. og
sagði nýgerða kjarasamninga ekki
hafa leitt til kjarabóta. Hann boð-
aði einnig nýja stefnu í atvinnu-
málum og minntist á hafréttarmál.
Guðrún Agnarsdóttir, Samtök
um kvennalista, sagði siðferði
þjóðar ekki síst metið eftir því
hvern hug hún sýndi lítilmagnan-
um, og sagði meðbyr ríkisstjórnar
hafa snúist í mótbyr og að í hugum
margra væri biturleiki.
Ragnar Arnalds talaði af hálfu
Alþýðubandalags og sagði ríkis-
stjórnina hafa fleytt sér á blekking-
um. Hann sagði Framsóknarflokk-
inn bera fulla ábyrgð á ógöngum í
vaxtamálum. Guðrún Helgadótt-
ir, Alþýðub., sagði stefnu ríkis-
stjórnar hafa beðið skipbrot og að
eina úrræði hennar hafi verið 12%
gengisfelling.
Halldór Ásgrímsson, Fram-
sóknarfl., sagði að þegar ríkis-
stjórnin tók við þá hafi blasað við
verulcgur vandi, ekki síst í sjávar-
útvegi og við stjórnun fiskveiða.
Hann sagöi sárt að takmarka afla.
en enu sárara að cyðilcggja auð-
1 i nd okkar. Hann sagði verðmæta-
sköpun mikilvægasta. og að þá
fyrst, er hún hefði aukisBværi hægt
að skipta tekjunum. Þá sagði hann
nauðsyn á að endurskoða skatta-
kerfið.
Magnús Magnússon, Alþýðufl.,
sagði að lslendingar þekktu gömlu
oróatiltækin: „Stefnt verður að,
leitast verður við."
Guðmundur Einarsson, B.J.,
sagði flokkakerfið hafa reynst
óhæft til stjórnar, og sagði Banda-
lag Jafnaðarmanna ekki ætla að
gefast upp rneð sameiningu við
einhvern kerfislokkanna.
Matthías Á Mathiesen,
Sjálfstfl., sagðist hafa þá trú að
fólk vildi, að fenginni reynslu,
staldra við og horfast í augu við
vandann.
Hann sagði meginmarkmið
ríkisstjórnarinnar hafa verið aö
ná niður verðbólgu og tryggja
fulla atvinnu.
Kristín Halldórsdóttir. Samtök
um kvennalista, sagði stefnuræðu
forsætisráðherra vera marklausa;
stefnan birtist í verkum stjórnar-
innar.
Geir Gunnarsson, Alþýðub.,
sagði launþega hafa trúað þvi að
fórnir þeirra yrðu til að kveða
niður verðbólgu og að atvinnuíyr-
irtækjunum yxi ásmegin, en orðið
Ijóst að þcir voru þeir sem fórn-
uðu; gróðinn lcnti hjá milliliðun-
um.
Mannbjörg er
smábátur sökk:
Ekkert
neyðar-
kall barst
■ Smábátur frá Greni-
vík sökk í Eyjafirði í
gærmorgun. Áhöfnin, þrír
menn, komst öll í gúntm-
björgunarbát og var bjarg-
að.
Báturinn Þórunn ÞH
225 frá Grenivík var á
veiðum með snurvoð í
Eyjafirði þegar óhappið
varð. Að sögn Hannesar
Hafstein hjá SVFÍ barst
ekkert kall um talstöð frá
bátnum og fyrstu fréttir í
landi voru þær að Stefán
Rögnvaldsson EA 345 frá
Dalvík sigldi fram á
gúmmibát með þremur
mönnum í Eyjafirði og
kom þeim til st'ns heima
að Grenivík.
Framfærsluvísitala:
Hækkunin 3%
á 3 mánuðum
■ Hækkun framfærsluvísi-
tölunnar síðustu 3 mánuði
(ágúst, sept. og október) reynd-
ist 3,03%, samkvæmt útreikn-
ingum frá Hagstofunni. Frá
febrúarbyrjun til byrjunar nóv-
ember hækkaði vísitalan úr-
100 í 112 stig tæp. Það vill segja
aö það sem við þurftum 10.000
til að greiða fyrir í byrjun
febrúar þurfum við nú 11.179
kr.
Á þessu 10 mánaða tímabili
hafa símgjöld og rafmagn ekk-
ert hækkað, sykur, öl og gos-
drykkir lækkað og húsahitun
aðeins hækkað um 2%. Þá er
6% hækkun á rekstri bíls og
sömuleiðis á liðnum ávextir og
grænmeti. Mestar hækkanir
Vöruskipta-
jöfnuðurinn:
Óhagstæður um
2.6 milliarða
■ Innflutningur til landsins
var í septemberlok kominn í
um 19,2 milljarða króna,
sem er nær 37% hækkun frá
í fyrra, en útflutningurinn á
sama tíma var tæpir 16,6
milljarðar, sent var aðeins
rúm 24% aukning milli ára,
samkvæmt tölum frá Hag-
stofunni. Á vöruskiptajöfn-
uð vantar því rúma 2,6 mill-
jarða króna til að útflutning-
ur ársins nægi til að borga
innflutninginn, samanborið
við 728 millj. á sama tíma í
fyrra.
Útflutningur í septem-
bermánuði nam rúmum 1,8
milljörðum sem er um 200
millj. krónum minna en í
september 1984. Innflutn-
ingurinn í september var
hins vegar um 379 milljónum
meiri en í sama mánuði í
fyrra.
Við samanburð skal hafa í
huga að meðalgengi erlends
gjaldeyris mánuðina jan,-
sept. var nú 19,7% hærra en
á sama tímabili 1983.
hafa hins vegar orðið á heilsu-
vernd 40%, kartöflum 38% og
síðan áfengi og tóbaki sem
hækkað hefur í kringum 30%.
Þá hefur kjötverð hækkað um
29%. Hækkun matvöruliðarins
í heild nemur 19% á þessu 10
mánaða tímabili.
Þá má til upprifjunar geta
þess að vörur og þjónusta sem
við fengum fyrir 100 kr. í
ársbyrjun 1981 þurfum við nú
að borga 444 krónur fyrir. Það
sem okkur dugðu 100 kr.
(10.000 gamlar) til að kaupa í
ársbyrjun 1968 (fyrir tæpum 15
árum) þurfum við nú að borga
með 14.391 krónum (rúm 1,4
milljónum krónum gömlum fyr-
ir þá sem frekar vilja nota þær).
Bandaríkin:
íslenskar
ullarvörur
meðafslætti
■ Þó nokkur brögð hafa
verið að því, að íslenskar
ullarvörur væru seldar með
miklum afslætti í verslunum
í Bandaríkjunum. Kom
þetta ftant í könnun á verð-
lagningu og sölu þessa varn-
ings vestra, sem Útflutnings-
miðstöð iðnaðarins og
Landssamtök sauma- og
prjónastofa stóðu að, ásamt
erlendu markaðsfyrirtæki.
Hér er annars vegar um
að ræða sölu í verslunum,
sem sérhæfa sig í sölu á
vörum, sem þekktar eru sem
gæðavara, en tengjast ekki
endilega einstökum vöru-
merkjum í hugum neytenda,
og hins vegar svokallaðar
kynningarútstölur, þar sem
varan er seld með allt að
50% afslætti. Slíkar útsölur
hafa miður gott orð á sér í
Bandaríkjunum.
Þessar undirboðssölur
valda mönnum nokkrum
áhyggjum, þar sem hætta er
talin á því, að sala á íslensk-
|„um ullarvörum kunni að
dragast saman og jafnframt
að útflutningsverð á þeim
lækki, þegar til lengri tíma
' litið.
■ Halldór Guðmundsson útgáfustjóri, Silja Aðalsteinsdóttir ritstjóri tímarits M & IVI og Árni Einarsson framkvæmdastjóri. Á borðinu
fyrir framan þau má sjá Uglur, auk öndvegisrits Dostjefskís, sem kemur út fyrir þessi jól. NT-mynd: Sverrir
Mál og menning:
Uglurnarerukomn
ar í bókaverslanir
Bækur fyrir þá, sem vilja kaupa fyrir sjálfa sig
■ Uglurnar eru komnar og
fást í öllum bókaverslunum á
höfuðborgarsvæðinu.
Uglurnar eru samheiti yfir
pappírskiljur, sem bókaútgáfa
Máls og menningar hefur sett á
markaðinn. Uglurnar skiptast
síðan í ýmsa undirflokka. Á
þessu hausti eru væntanlegar
sex bækur í þessu nýja formi og
eru fimm þeirra þegar komnar
út. Þær eru Með kveðju frá
Dublin, ný skáldsaga eftir Árna
Bergmann, Jólaóratorían, verð-
launabók Norðurlandaráðs á
þessu ári eftir sænska rithöfund-
inn Göran Tungström, Snorra-
Edda eftir texta Konungsbókar
í útgáfu Heimis Pálssonar, Ógn-
arráðuneytið eftir Graham
Greene og Bróðir minn Ljóns-
hjarta, sígild barnabók eftir
Astrid Lindgren. Milli skinns
og hörunds, leikrit Ólafs Hauks
Símonarsonar, sem nú er verið
að sýna í Þjóðleikhúsinu er
væntanlegt á markaðinn í næstu
viku. Bækur Árna Bergmann
og GÖrans Tungström eru einn-
ig gefnar út í hefðbundnu hayð-
spjaldabandi.
Halldór Guðmundsson út-
gáfustjóri Máls og menningar
sagði á fundi með frétta-
mönnum, þegar Uglurnar voru
kynntar, að með þessari útgáfu
væri Mál og menning að reyna
að ná til þess fólks, sem keypti
bækur handa sjálfu sér, einkum
erlendar kiljur. Og til þess að
gera Uglurnar samkeppnishæf-
ar verða þær seldar á svipuðu
verði og erlendu kiljurnar.
Bækurnar sem nú koma'út,
kosta frá tæpum 300 krónum
upp í rúrnar 400, sem er um
helmingi lægra en verðið kem-
ur til með að vera á nýjum
íslenskum skáldsögum á vænt-
anlegri bókavertíð. Á móti
kemur, að selja verður allt að
helmingi fleiri eintök til þess að
bækurnar standi undir sér.
Halldór sagði, að ef vel tækist
til, væri stefnt að því að gefa út
„Uglupakka" þrisvar sinnum á
ári og brjóta þannig upp hinn
hefðbundna bókaútgáfutíma á
íslandi. Sagði hann, að væntan-
lega yrðu 4 bækur í hverjum
pakka.
Það kom fram í máli Árna
Einarssonar framkvæmdastjóra
Máls og menningar, að fram-
leiðsla á kiljum á íslandi væri
kostnaðarsamt fyrirtæki, mun
dýrara en erlendis. Þar væru
notaðar prentvélar, sem ekki
væru til hér á landi. Sem dæmi
nefndi hann, að prentun, pappír
og band á 250 síðna kilju í
Noregi kostaði aðeins fjórðung
af því, sem það kostaði hér.
Til þess að vekja athygli við-
skiptavina bókabúðanna á Ugl-
unum, ætlar Mál og menning að
fara að erlendum fyrirmyndum.
Gerður hefur verið sérstakur
standur fyrir bækurnar, þannig
að hægt verði að koma þeim
fyrir á áberandi stöðum í versl-
ununum. Þá hafa verið gerð
bókamerki og plastpokar til
þess að minna á Uglurnar.