NT - 10.12.1984, Qupperneq 6

Vettvangur
Mánudagur 10. desember 1984 6
Guðmundur P. Valgeirsson:
Ódrengskapur eða óvand-
aður fréttaflutningur?
■ Mikið fjaðrafok hcfur orð-
ið um síðustu gengisfellingu og
margt um hana skrifað og
skrafað. Þurfti þó engum að
koma sú ráðstöfun á óvart þar
sem kauphækkanir. sem um
var samið í síðustu kjarasamn-
ingum voru aðeins ávísun á
innistæðulausan reikning.
Fjármálabrall og hóflausar cr-
lendar lántökur til byggingar
vcrslunarhalla braskara og
annarra frjálshyggjumanna í
Reykjavík mynduðu engan
grundvöll undir almennar
kauphækkanir í stórum sti'l.
Slíkt skapaði cngar þjóðar-
tckjur cins og rcynt var aö
telja almcnningi trú um í
áróðri BSRB og annarra i
nýafstaðinni kjaradeilu og
verkfálli. Þær aðgcrðir juku
aðeins á þann þjóðfélags-
vanda. scm fyrir var. Að slíkt
skyldi vera látið viðgangast af
rikisstjórninni vcrður áð færast
sem sök á hendur núverandi
ríkisstjórnar og cr alvarlegasta
dæmið um mistök hennar. Það
var í raun víti til varnaöar cn
ckki grundvöllur til viðmiðun-
ar í kröfum um bætt kjör.
Eins og að líkum lætur
reyndu einstaklingar og fyrir-
tæki að bjarga sínu. eftir því
sem unnt var. áður cn gcngis-
fellingin yrði að vcruleika.
í frcttum var mikið sagt frá
þeim „hamagangi í öskjunni".
Pcningar hefðu verið rifnir
útúr bönkum í stórum stíl til
að gcta kcypt og leyst úr tolli
allskonar varning áður en
gcngið yrði opinberlega fellt.
Mun það kaupæði hafa verið
helsta ástæðan til þcss að svo
fljótt var gripið til þcssarar
ráðstöfunar ríkisstjórnarinnar
til að koma í veg fvrir að
fjármálin snöruðust um hrygg
á „gömlu Skjónu".
Margt var sagt um ástæður
fyrir ofangreindum viðbrögð-
um almennings og fyrirtækja.
M.a. var frá því sagt í frcttum
Ríkisútvarpsins, að það sem
ckki síst hcfði aukið á þcssa
spennu væri, að Steingrímur
Hcrmannsson, forsætisráð-
herra, hcfði flutt ræðu „úti á
landi". (cins og það var
orðað), þ;ir scm hann hefði
sagt berum orðum að gengis-
felling væri á næsta lciti. -
Þctta hefði fært mönnum heim
sanninn um hvað til stæði og
orðið til þcss að niagna kaup-
æðið.
Að vonum þótti mönnum
þetta alvarleg tíðindi. Hcrværi
nánast um trúnaðarbrot að
ræða hjá forsætisráðherra, og
var það fordæmt manna á
meðal. Engum datt í hug ann-
að cn að hér væri rétt mcð
farið hjá opinberum, hlutlaus-
um fréttaaðila. - Eflaust hefur
þetta oröið til að rýra álit
forsætisráðhcrra í margra aug-
um. Engum datt í hug að veriö
væri að bæta á þau álitsspjöll.
sem rcynt er að vinna honum
úr öllum áttum af tætingsliöi
stjórnarandstöðunnar.
En svo bar það til í hálfgerð-
um hulduþætti Ríkisútvarps-
ins, kl. 3-4, laugardaginn 24.
þ.m., aðfréttamcnn útvarpsins
tóku Steingrím „á bcinið", ef
svo mætti segja, þar sem þcir
vildu setja ofaní við hann fyrir
tvöfeldni í frásögn og ummæl-
um um efnahagsmál og gengis-
fellinguna. - Sú umvöndun
þeirra tókst óhönduglega svo
þcir riðu ekki feitum hesti frá
þeint leik. - í því samtali kom
það upp, að það sem sagt hafði
verið (að mér skildist af þess-
um sömu mönnum) í útvarps-
fréttum um hlutdeild Stein-
gríms í því gjaldeyris- og
kaupahamstri, sem átti sérstað
áður en gengið var fcllt, átti
sér enga stoð í veruleikanum.
- Sú ræða, sem Steingrímur
flutti, og vitnað var til í fréttum
og átti að hafa öðru frernur ýtt
undir þcssi óeðlilegu viöskipti,
var flutt á laugardagskvöldi
cftir að búið var að loka fyrir
öll gjaldeyrisviðskipti. Hún gat
því á engan hátt haft áhrif í
þessu sambandi. Þar með var
kippt fótum undan þeim mála-
tilbúnaði á hendur Steingrími.
- En sú vitneskja mun hafa
farið framhjá flestum því al-
mennt er ekki hlustað á þcnn-
an þátt.
Hér er um svo alvarlegan
hlut að ræða, að ekki er hægt
að þegja um það eða láta því
ómótmælt. Hér virðist vera
um hreina fréttafölsun að
ræða, ef rétt er það sem kom
fram í laugardagsþættinum. -
Þeim sem báru fréttina á fyrr-
greindan hátt fyrir alla lands-
menn undir hlutleysisreglum
útvarpsins hlaut að vera ljóst á
hvaða tíma ræða Steingríms
var flutt og hún þar með áhrifa-
laus í því sambandi, sent um
var rætt.
Annaðhvort er hér á ferð
mjög óvandaður fréttaflutn-
ingur fréttamanna, eða hrein
Það er ekki líðandi að fréttamenn Ríkisútvarps-
ins komi fram undir hlutleysisgrímu sem hreinir
áróðursmenn stríðandi afla og geri vísvitandi
tilraun til að spilla áliti þeirra manna, sem fara
með ábyrgðarstörf í þágu alþjóðar.
IVlun það kaupæði hafa verið helsta ástæðan til
þess að svo fljótt var gripið til þessarar ráð-
stöfunar ríkisstjórnarinnar til að koma í veg fyrir
að fjármálin snöruðust um hrygg á „gömlu
Skjónu.“
tilraun til að köma sök á
Steingrím Hermannsson. án
tilverknaðar, og þessu cr ekki
hægt að láta ómótmælt. - Það
er ekki líðandi að fréttamenn
Ríkisútvarpsins komi frani
undir hlutleysisgrímu sem
hrcinir áróðursmenn stríðandi
atla og geri vísvitandi tilraun
til að spilla áliti þeirra manna,
sem fara með ábyrgðarstörf í
þágu alþjóöar. Það er lág-
markskrafa hlustenda Ríkisút-
varpsins, að viðkomandi
fréttamenn leiðrétti þetta mis-
hermi og biðjist afsökunar á
því.
Öðru máli gegndi um það þó
þessi sanii fréttamaður léti. í
þessu viðtali sínu við Stein-
grím. í Ijósi sérstaka vanþókn-
un sína á því athæfi SÍS að taka
þátt í þessum gjaldeyrisdansi.
Það sýndi aðeins að hann áleit
það einungis sæma heildsölum
og öðrum bröskurum og gat
unnt þeim að njóta hagnaðar-
ins af þcim viðskiptum. SÍS-
veldið átti engan rétt á að
blanda sér í þann leik við-
skiptamanna sinna vegna. -
En ástæðulaust var að kalla
Steingrfm til ábyrgðar á þeim
gerðum SÍS.
Bæ, 25. nóv. 1984.
Guðmundur P. Valgeirsson
Guðmundur Jóelsson:
Hættum þessu óráðsíutali
■ Á nú cnn að byrja á þessari
cndemis endaleysu að fella
gengið? Varogerekki hægt að
spara hjá ríkinu cins og flcstir
þegnar þjóðfélagsins verða að
gera í dag?
Það er eins gott að ráða-
rnenn viti, að flcst fólk vinnur
myrkranna á milli og sér engan
árangur. Það. að fclla gengiö
um 12% er ámælisvert og mað-
ur hugsar ósjálfrátt til orða
fjármálaráðherra, - að fella
gengið kæmi ekki til greina af
sinni hálfu. Hvers vegna gefa
menn út yfirlýsingarsem menn
geta ekki staðið við? Eiga þeir
menn skiliö traust frá kjósend-
um, sem lofa öllu fögru en
þcgar á reynir verður annað
uppi á teningnum?
Hverjir eiga að taka ábyrgð
á því að gengið var fellt um
12%? Ég tel að sú ábyrgð sé
bæði hjá stjórnarherrunum,
sem brugöust of seint við rneð
að koma með tilboð um við-
ræðu um leiðir til kjarabóta án
gengissigs, og svo aftur BSRB
og verkalýðsfélögum fyrir
þvergirðingshátt og þá kröfu
um 30% launahækkun, sem
vitað var fyrir fram að engir
peningar voru til fyrir. Heldur
vil ég hafa launin aðeins lægri
og stöðugt gengi og hjaðnandi
verðbólgu, heldur en fleiri
aura sem brenna í verðbólgu-
báli.
Óskalisti
Til hvers er forsætisráðherra
að flytja stefnuræðu þegareng-
in fastmótuð stefna er til
staðar? Ég myndi kalla þetta
óskalista. Að vera að eyða
heilu kvöldi, bæði í útvarpi og
sjónvarpi um ekki ncitt er ckki
sparnaður. Það á ekki að eyða
tímanum í innantómt raus.
ráðast á menn fyrir það, sem
þeir töldu réttast að gera fyrir
mörgum árum. Heldur hvað
við getum lært af því sem var
gert, sem ekki var rétt, hugsa
um nútíðina til þess að fram-
tíöin verði bctri cn hún er í
dag.
Stjórnarherrar og alþingis-
mcnn þurfa að fara að taka sig
saman í andlitinu, koma með
lausnir, sem hægt er að byggja
á og treysta. Ekki spilaborgir
sem Itrynja við minnstu vind-
hviðu, en lausnir fyrir framtíð-
ina. Enginn er óskeikull að
sjálfsögðu, - en orðagjálfur,
upphrópanir og loforð, sem
ekki má treysta, eru ckki til
fyrirmyndar.
Stjórnarherrar og alþingis-
menn, látið ekki starfsfólk í
ráðuneytum og þrýstihópa
hafa áhrifáykkar störf. nóg cr
komið af því.
Traust skortir
Ein leið til sparnaðar er að
draga menn til ábyrgðar. ef
þeir standa sig ekki í starfi.
þ.e.a.s. þá menn, sem stjórna
t.d. vegagerð, rafmagnsveit-
um, Pósti og síma o.fl. og
hiklaust víkja þeim úr sæti ef
þeim hafa orðið á mistök eða
dæmalausar fjárfestingar. Með
því móti fara níenn að leita að
hagkvæmni í rekstri. betri
stjórnun og afkasta við vega-
gerð og annað í þeim dúr.
Þetta hlýtur að leiða til virðing-
ar og trausts á ríkisfyrirtækjum
sem ég held að haft skort.
I landbúnaðarmálum þarf að
taka til hendinni. Gera þarf
kröfur til þeirra sem byrja
búskap, þ.e. starfsréttindi.
Leggja áherslu á fiskirækt, 130
milljónir duga þar skammt.
Loðdýrarækt er á góðri leið.
en huga verður að fóðurstöðv-
um, að þær séu reknar á sem
hagkvæmastan máta. Gera at-
hugun á ylrækt til útflutnings.
Við höfum mikið af heitu
vatni og ættum því að gcta
verið samkeppnisfær við önnur
lönd. Bændur semji við ríkið
um sín kjör, sexmannanefnd
er orðin úrelt. Gera þarf athug-
un á betri nýtingu á innlendu
fóðri, t.d. hvetja menn til að
fara út í kornrækt. rækta bygg
á þeim svæðum þar sem það er
hægt og gera ráðstafanir til að
taka á móti þeirri uppskeru.
Nýta betur úrgang frá slátur-
húsum sem annars er hent.
Stórkostlegir möguleikar
Gera þarf átak til að auglýsa
landið sem ferðamannaland,
gefa út bæklinga sem auðvelda
ferðamönnum að fara um land-
ið og þar komi fram hvar má
fara oghvarekki. Égeránægð-
ur með að fariö er að byggja
nýja flugstöð í Keflavík, þó að
slæntir tímar séu nú. Gamla
flugstöðin er ekki góð aðkoma
fyrir erlenda ferðamenn.
Urn sjávarútveg þarf ekki að
hafa stór orð. Þar þarf að
fækka skipum. hafa betri nýt-
ingu og meðfcrð á afla. Áð
hráefnin verði fullunnin hér
heima, að minnsta kosti dýrari
tegundirnar á sem hagkvæm-
astan hátt.
Gera þarf stórátak til að
koma á framfæri þeim mönn-
um sem eru með nýjungar. Að
þeir hafi aðstöðu og aðgang að
lánastofnunum til að koma
nýjum hugmyndum á fram-
færi.
Það er af mörgu að taka og
íslendingar eiga stórkostlega
möguleika til að lifa í vellyst-
ingum. Nú er tíminn til að leita
nýrra leiða og nota þær leiðir
sem reynast vera arðbærar og
leiða til bctri lífskjara í land-
inu.
Það er spurning hvað stjórn-
málamenn eru viljugir og ein-
beitnir til þeirra verka sem
þarf að vinna. Hugrekki er það
sem virðist skorta hjá þessum
mönnum, en er tímar líða mun
það aðeins hafa ein áhrif; betri
lífskjör og ógleymanlegt nafn
þess manns. sem hafði hug-
rekki á erfiðum tímum.
Guðmundur Jóelsson
Skammbeinsstöðum,
Holtahreppi.
Eiga þeir menn skiliö traust frá kjósendum, sem
lofa öllu fögru en þegar á reynir veröur ar.nað
uppi á teningnum?
Nú er tíminn til að leita nvrra leiða og nota þær
leiðir sem reynast vera arðbærar og leiða til betri
lífskjara í landinu.
Stjórnarherrar og alþingismenn, látið ekki
starfsfólk í ráðuneytum og þrýstihópa hafa áhrif
á ykkar störf, nóg er komið af því.