NT - 19.12.1985, Side 18

flæ)
Fjórðungssjúkrahúsið
á Akureyri
Fóstra og starfsmaður óskast í fullt starf á Stekk,
barnaheimili Fjórðungssjúkrahúss Akureyrar, frá og
með næstu áramótum.
Stekkur er tveggja deilda heimili og börnin eru á aldrin-
um 2ja - 6 ára.
Verið er að endurnýja húsnæði heimilisins og verður því
lokið fljótt upp úr áramótum.
Allar nánari upplýsingar um starfið veitir forstöðumaður
Stekks í síma 96-22100.
Fjórðungssjúkrahúsið á Akureyri
Fjórðungssjúkrahúsið
á Akureyri
Óskar að ráða sjúkraliða til starfa strax, eða frá næstu
áramótum.
Upplýsingar gefur hjúkrunarforstjóri í síma 96-22100
Fjórðungssjúkrahúsið á Akureyri
St. Jósefsspítali
Landakoti
Einstaklingsíbúð
óskast í vesturbæ
Sem fyrst fyrir hjúkrunarfræðing. Upplýsingar veittar hjá
hjúkrunarforstjóra í síma 19600 (220-300)
Reykjavik 18.12!85
^RARIK
RAFMAGNSVEITUR RÍKISINS
Rafmagnsveitur ríkisins auglýsa laust til umsóknar starf
skrifstofumanns. Reynsla í skráningu á diskettuvél og/
eða reynsla í skjávinnslu æskileg. Viðkomandi þyrfti að
geta hafið störf sem fyrst.
Umsóknir er greini menntun, aldur og fyrri störf sendist
deildarstjóra starfsmannadeildar fyrir 7. janúar 1986.
Rafmagnsveitur ríkisins
Laugavegi118
105 Reykjavík
Söluskattur
Viðurlög falla á söluskatt fyrir nóvembermánuð 1985,
hafi hann ekki verið greiddur í síðasta lagi 27. þ.m.
Viðurlög eru 4% af vangreiddum söluskatti fyrir hvern
byrjaðan virkan dag eftir eindaga uns þau eru orðin
20%, en síðan reiknast dráttarvextir til viðbótar fyrir
hvern byrjaðan mánuð, talið frá og með 16. janúar.
Fjármálaráðuneytið,
16. desember1985
Vetrarmaður
25 ára maður óskar eftir að komast sem vetrarmaður í
sveit er vanur. Upplýsingar í síma 52314 eftir kl. 20.00
Jffí ý\ Fimmtudagur 19. desember 1985 18
M Umsögn / Bs ekur
Fágað en átakalítið
Jóhann Hjálmarsson:
Ákvörðunarstaður myrkrið,
Almenna bókafélagið,
Ljóðaklúbbur, 1985
■ Ef ég á að reyna að lýsa ljóðun-
um í þessari litlu bók þá koma mér
einna fyrst í hug orð eins og fáguð og
vönduð, en átakalítil. Sannleikurinn
er sá að þessi bók lætur lítið yfir sér
og er fljótlesin. Efnismagnið innan
spjalda hennar er ekki mikið.
En sitthvað kemur þó í ljós þegar
farið er að brjóta hana til mergjar.
það er til dæmis ljóst að ljóðin í
henni eru ákaflega vel og vand-
virknislega unnin. Þau eru þaulfáguð
og bera þess merki að við þau hafi
verið beitt ákaflega mikilli natni,
yfirlegu og nostursemi. Þetta eru
ljóð í þeirri merkingu að þau hafa
fyrst og fremst óbeina skírskotun.
Með því á ég við að þarna er kannski
ekki verið að segja svo rnikla eða
stóra hluti, heldur miklu fremur ver-
ið að höfða til tilfinninga eða þess
sem nefna mætti sálræna myndsjón
lesandans.
Með öðrum orðum eru þetta fyrst
og fremst innhverf og innleitin ljóð.
Skáldið höfðar til sálarlífsskynjunar
þess sem les, og ljóðin eru þannig
kannski öllu fremur til þess fallin að
njóta þeirra sem slíkra en til þess að
skilja þau í botn. Hér eru ekki á ferð-
inni nein þau yrkisefni sem kalla á af-
stöðu lesandans. Ljóðin krefjast
þess ekki að hann móti sér skoðun,
taki afstöðu til þess sem þar er sagt,
með eða á móti. Þau heimta það ein-
göngu að hann setjist niður í kyrrð
og næði og reyni að njóta.
Eins og nafnið bendir til er tölu-
vert ort um myrkur og dimmu í þess-
■ Jóhann Hjálmarsson.
ari bók. Framarlega í henni, í ljóði
sem bókin er heitin eftir, segir:
myrkríð sem flæðir
yfir andlit og hendur.
Landið mun finna
kalt faðmlag þess.
Þetta er vel gerð persónugerving,
en þó er það sannast sagna að af
þeim eða öðrum líkingum er ekki
mikið í bókinni. Þó er þarna dálítið
af vel óregnum ljóðmyndum, svo
sem í ljóði sem heitir Vorkvöld við
gluggann:
Koparíitt sólskin í hlíðum Esju.
Efst hvítur skafl vetrarins.
Dúfur fljúga upp
yfirnæsta húsþak
með boð um að við Iifum.
Framundan nýtt sumar.
tóm til að fylla
áður en haustar.
Verk af þessu tagi ætti að minnsta
kosti að geta höfðað vel til Reykvík-
inga, og trúlega fleiri.
Þá eru þarna nokkur örsmá ljóð
sem eru forvitnileg, til dæmis Janúar
1983, þar sem dauðinn er nærri eins
og víðar í bókinni:
Það er bjartur dagur.
Dauðinn opnar faðm sinn
eins og spor í snjó.
Hér gæti raunar verið einhvers
konar skírskotun á ferðinni, en þó er
alls óljóst hvort svo sé og hver hún þá
er. En svona örverk bjóða heim ýms-
um möguleikum ef vel er á haldið.
Þá er veturinn veigamikið yrkis-
efni í bókinni, og um hann fjallar
lokakafli hennar, Vetur dýrsins, safn
ellefu Ijóða. Þar er ort með líking-
um, því að veturinn er persónugerð-
ur sem heimtufrekt og gráðugt dýr,
og sem slíkur herðir hann mennina
uns svo er komið sem lýst er í niður-
laginu:
Eftir veturinn
rísum við upp,
en stígum ekki til himna, lifum
án vonar um annað
en nýjan vetur.
Ég hafði ánægju af því að lesa
þessa bók, en þó verð ég að segja
eins og er að hún féll ekki í öllum
atriðum að smekk mínum. Kannski
valda því náin kynni sem ég hef haft
af eldri skáldskap, fyrst og fremst frá
nítjándu öld. Ég saknaði meiri
ákveðni - kannski hörku - í líkingu
við það sem gömlu skáldin eiga svo
mikið af. Og þegar skáld yrkja undir
fínlegu og smágerðu ljóðformi reyn-
ir kannski enn meir en ella á það
hvort þau geta komið slíku fyrir.
Eysteinn Sigurðsson
Innflutningur
frá Bandaríkjunum
Kristján Karlsson
Komið til meginlandsins frá nokkr-
um úteyjum, sögur,
Alnienna bókafélagið, 1985.
Bandaríski rithöfundurinn J.D.
Salinger vakti mikla athygli fyrir
hálfum fjórða áratug með skáldsögu
sinni The Catcher in the Rye, og síð-
af bætti hann við fleiri bókum ekki
síðri og hefur nú lengi verið talinn
einn af öndvegishöfundum heims-
bókmenntanna á síðari tímum. Sal-
inger er ekki síst áhugaverður höf-
undur vegna stíls síns, en frásagnar-
aðferð hans er öll ákaflega saman-
þjöppuð en jafnframt efnisrík, fyrst
og fremst vegna þess hve mikla alúð
hann leggur við að lýsa smáatriðum
hvers konar.
Ég nefni þetta vegna þess að við
lestur þessarar nýju bókar Kristjáns
Karlssonar sýndist mér það augljóst
að hann hefði sniðið hana mjög eftir
Salinger og frásagnaraðferð hans. í
bók Kristjáns eru sjö smásögur. Af
þeim gerast fjórar í Bandaríkjunum
og eru mjög amerískar að efni. Tvær
eiga sér stað í litlu sjávarþorpi sem
gæti verið á íslandi (máski Húsavík?),!
en sú sjöunda er nánast óstaðsett í
rúmi.
Fyrsta sagan, Öll þessi gæði, segir
frá öryrkja í New York, Harry Smo-
lenski. Þar er lýst daglegum athöfn-
um hans og kynnum af konu sem fá
óvæntan endi. Þar tekst höfundi vel
til að byggja upp spennu og ljúka
henni með hugmyndaríkari hætti en
lesandi á von á. í næstu sögu, Bók-
menntanám, byrjar hann hins vegar á
sögulausninni, en viðfangsefnið þar
er fyrst og fremst lýsing á stúlku
nokkurri og bókmenntaáhuga
hennar. Þriðja sagan, Hertogaynjan
af Malfi, er enn lýsing á ungum New
York búum, pilti og stúlku, og við-
fangsefnið er lýsing á því hvernig
upp úr ástarsambandi þeirra slitnar.
Fjórða sagan í þessu flokki er Ein-
dagar, og þar greinir aftur frá ungum
manni og konu og endar með dauða
hennar. Sú saga er öllu lausari í reip-
unum en hinar, og í henni beitir höf-
undur ýmsum skírskotunum í hinar
ogþessar áttir meira en í hinum fyrri.
Það er í skemmstu máli um allar
þessar fjórar sögur að segja að þær
' eru skrifaðar af mikilli natni og vand-
virkni. Þær hafa að geyma sterkar
myndir af lífi fólks í stórborginni,
fólks sem sumir mynde eflaust vilja
kalla auðnuleysingja en sem vaxa þó
hér líkt og lifandi verur fram af síð-
unt bókarinnar. Með þeim hefur höf-
undur fært okkur íslendingum dag-
legt líf fólks af misjöfnu sauðahúsi
úti í New York í kringum 1950 heim í
stofur til okkar.
Næsta saga heitir Ævintýri af
konu, húsi og smið. Hún er í raun og
sannleika ævintýri, og uppistaðan í
henni er eins konar frelsarasaga. Þar
segir frá trésmið sem byggir sér hús
og einangrar sig þar inni. Til hans
flytur dularfull og svartklædd kona,
og þau ávinna sér hatur þorpsbúa.
Sögunni lýkur með dauða smiðsins
en konan hverfur burt með öðrum.
Þetta er trúlega sú saga í bókinni
sem býður heim hvað mestum
vangaveltum. Mér þykir Ijóst að
smiðurinn sé eins konar fórnarlamb
sem tekur á sig heift þorpsbúa og þar
með að veita henni útrás. Ef til vill
verður hann með þessu einhvers
konar frelsari þeirra, og hvað sem
öðru líður er hér táknmynd á ferð-
inni. Rýmið í stuttum ritdómi leyfir
ekki frekari hugleiðingar um þetta
efni, en ekki þætti ntér ólíklegt að
þessi saga ætti eftir að vekja áhuga
hjá ýmsum.
Sjötta saga nefnist Fagurkerarnir.
Hún gerist í þorpi á sama hátt og hin,
en sá er munurinn að hún hefur að
uppistöðu mynd af þremur ungum
mönnum sem klæddir eru eftir nýj-
ustu tísku svo að áberandi er. Inn í
■ Kristján Karlsson.
þetta er svo smeygt haganlega sögu
ungrar ekkju í heimsókn, og fleira
gefið í skyn en sagt er berum orðum.
Að lokum kemur svo sagan Kom-
ið til meginlandsins frá nokkrum út-
eyjum. sem bókin er heitin eftir.
Þetta er skrítin saga, eiginlega
samansafn af smábrotum og þáttum
úr ýmsum áttum og lýkur með
morði. Þessi efniviður er sundurleit-
ur og sagan gæti gerst að hluta til hér
á landi en að öðrum hlutum í útlönd-
um. Frá þessari sögu er þannig geng-
ið að hún minnir öðru fremur á
abstrakt málverk, því að allt sem
heitið gæti boðskapur, niðurstaða
eða sögulausn er af mjög skornum
skammti í henni. Ef til vill á hún að
sýna hvernig fornar slóðir rifjast upp
þegar komið er til þeirra aftur eftir
langa fjarveru? Það er ekki ljóst, og
hér sýnist mér að mátt hefði hnit-
miða öllu betur og draga skýrar fram
hvað verið er að fara.
Bókina prýðir kápumynd eftir
Kristján Davíðsson, og frágangur
hennar að öðru leyti er með ágætum.
Eins og ég lýsti er efni hennar sótt í
ýmsar áttir, sumar nokkuð fjarlægar,
en unt það allt fer Kristján Karlsson
traustum snillingshöndum. Þetta er
sterk bók sem grípur lesanda sinn.
Sjálfur lagði ég hana ekki frá mér
fyrr en ég hafði lesið hana til enda.
Eysteinn Sigurðsson