Sunnudagsblaðið - 17.04.1966, Blaðsíða 15

tiJ aðgerða til að hindra framkvæmd heimastjórnar-
laganna, verði þau samþykkt.” Ef- ,til vill heíði þó
mátt koma í veg fyrir sumt sem síðar gerðist, hefðu
sameiningarmenn í Úlster ekki fengið foringja við
hæfi, Sir Edward Carson, sem var þingmaður fyrir
íhaldsflokkinn. Þessi miðaldra lögfræðingur svip-
harður og stærilátur sem liann var, stjórnaði úr
þessu öllum aðgerðum í Úlster, og eftir að hann hóf
afskipti af málinu, varð öll von úti um að takast
mætti að leysa málið á friðsamlegan hátt. Carson
var nefnilega á sinn hátt jafn ósveigjanlegur og
Ciarke, og í upphafi að minnsta kosti naut hann
miklu víðtækari stuðnings en tóbakssalinn í Dyflinni.
Sir Édward Carson var lögmaður og átti öruggt
Sæti á þingi. Hann var 58 ára gamall. og hafði
aidrei tekið þátt í neinum vopnuðum átökum, en
engu að síður hikaði hann ekki við að grípa til
cíbeldis. þegar liann fékk ekki sitt fram með öðru
móti. Að þessu leyti var afstaða hans hin sama og
afstaða I.R.B., — og þess vegna má segja, að Car-
son liafi verið uppfylling allra vona Clarkes. Úr
þessu hlaut að verða stríð.
Carson hóf baráttu sína 23. september 1911, er
hann flutti ræðu yfir hundrað þúsund áheyrendum
skammt frá Belfast. Þegar Winston Churchill kom
til borgarinnar í febrúar 1912 til að mæla með
heimastjórnarfrumvarpinu, en hann gegndi þá
embætti flotamálaráðherra í ráðuneyti Asquiths, var
honum ekki leyft að tala í fundarsal borgarinnar,
heldur varð að halda ræðu sína á knattspyrnuvelli.
12. júlí sama ár brutust út óeirðir í skipasmíðastöðv-
um í Belfast og tvö þúsund kaþólskir verkamenn
voru reknir burt. í september og október undirrit-
uðu 219 þúsund Úlsterbúar skuldbindingu um að
viðurkenna ekki yfirráðarétt írskrar heimastjórnar.
Sumir rituðu nafn sitt með blóði til að undirstrika,
live mikil alvara þeim væri. Fjöldafundir voru tíðir,
þar sem menn eins og Bonar Law, foringi íhalds-
fiokksins, og auðvitað Carson, fluttu hvatningar-
ræður og baráttusálmar voru sungnir. Milljón pund-
um var safnað í sjóð, sem átti að renna til styrktar
særðum mönnum. ekkjum og munaðarleysingjum,
eC til borgarastyrjaldar drægi. Klúbbar sameining-
armanna voru myndaðir, og í desember skipulagði
Carson Sjálfboðaliðsher Úlsters, og þetta lið hóf
óðara opinberar heræfingar.
— Þeir geta kallað þetta landráð, ef þeir kæra sig
um, sagði Carson. — Mér stendur hjartanlega á
sama um, hvort þetta eru landráð eða ekki.
Og á fundi í Glasgow skömmu síðar, áréttaði
bann þetta: — Dómsmálaráðherrann segir, að stefna
rnín í orðum og verki leiði til stjórnleysis. Heldur
hann að ég viti það ekki?
í þessu efni naut Carson öflugs stuðnings áhrifa-
mikilla afla innan íhaldsflokksins brezka. Bonar
l aw, foringi flokksins, gekk svo langt að segja með
veiþóknun, að frekar en að viðurkenna yfirráð írsks
löggjafarþings, myndu sameiningarmenn í Úlster
vjija „lúta yfirráðum erlends ríkis.” Og 14. nóvem-
ber 1913, vitnaði eitt af málgögnum sameiningar-
manna til nýlegs fundar Carsons og Þýzkalands-
Sir Edward Carson
keisara og sagði: — Okkur liefur boðizt aðstoð frá
voldugum þjóðhöfðingja á meginlandinu, sem er
roiðubúinn til að senda her til að bæta írlandi við
ríki sitt .... og losa England þar með við allan
frekari vanda af landinu......Og ef konungur vor
undirritar lögin um heimastjórn, munu írskir mót-
mælendur fagna þessum frelsara frá meginlandinu,
alveg eins og forfeður vorir gerðu eitt sinn við líkar
aðstæður.
Spennan milli Englands og Þýzkalands var það
mikil út af stefnu keisarans í flotamálum, að þessi
hótun gat haft við eitthvað að styðjast, og þessi
möguleiki efldist enn vorið eftir, þegar Carson gat
láitð sjálfboðaiiðasveitir sínar fá 35 þúsund þýzka
riffla og tvær og hálfa miiljón af skotum. Þessi vopn
hafði Carson látið kaupa í Hamborg, og annaðist
þau viðskipti fyrir liann Frederieh nokkur Crawford,
litill maður vexti. sem eitt sinn hafði verið for-
sprakki samsæris um að ræna Gladstone; hann var
einn„þeirra, er hafði undirritað skuldbindinguna, sem
refnd var áðan, með blóði sínu. Crawford tókst
að koma þessari vopnasendingu fram hjá brezkum
herskipum til hafnar í Larne, og þar var þeim skip-
að upp 24. apríl í allra augsýn, án þess að yfir-
völdin geröu neina tilraun til að hindra það.
Meðan þessu fór fram, hélt ríkisstjórnin að sér
höndum. Því kunna að hafa valdið atburðir, er
gerðust mánuði áðuiv en þá hafði hermálaráðherr-
ann fvrirskioað nnkki’a herflutninga til Úlster, til
varnar því að sjálfhoðaliðar Carsons réðust á v.opna-
búr stjórnarinnar þar. Fjölmargir háttsettir foringj-
ALÞÝÐUBLAÐIÐ — SUNNUDAGSBLAÐ £55