Vikublaðið - 20.08.1993, Síða 8

8
VIKUBLAÐIÐ 20 AGUST 1993
Dálítið
í heiminum
Sextíu nýbúaböm frá um
fimmtán þjóðlöndum hafa í
ágúst verið í sumarskóla í
Miðskólanum, húsi gamla
miðbæjarbamaskólans við Frí-
kirkjuveg. Þetta námskeið er
haldið á vegum Reykjavíkur-
borgar og menntamálaráðu-
neytisins. A sama tíma em mæð-
ur bamanna á námskeiði í mat-
reiðslu á íslensku hráefni og
saumanámskeiði, auk þess að
læra íslensku. Markmiðið er
meðal annars að bömin og
mæðumar Iæri íslensku, kynnist
innbyrðis og viti að þau em ekki
einu aðfluttu manneskjumar á
Islandi.
„Hugmyndin var fengin á full-
orðinsfræðsluþingi í sem ég og
Asta Kristjánsdóttir fórum á í vet-
ur,“ segir Ingibjörg Hafstað, en
hún er verkefnisstjóri í málefnum
nýbúabarna á íslandi og starfar á
vegum menntamálaráðuneytisins.
„Við skoðuðum verkstæði sem
norskar konur höfðu skipulagt í
Osló íyrir pakistanskar konur.
Þetta var skipulagt svipað og hjá
okkur, annars vegar verklegt
námskeið og hins vegar tungu-
málakennsla.
Þannig náðu norsku konurnar til
kvennanna en þær eru afskaplega
einangraðar, jafnvel enn einangr-
aðri en konur hér. Þarna var unnin
alls kyns handavinna og boðin
barnapössun. Þannig kviknaði
hugmyndin. Guðrún Halldórs-
dóttir hjá Námsflokkunum þróaði
hana svo áfram og nú eru áttatíu
mömmur á námskeiðinu."
Ómetanleg vináttu-
tengsl
Ingibjörg segir Islendinga gera
sömu mistök gagnvart nýbúum og
Skandinavar hafi gert á árum áður
og að Islendingar sæki ekki nægj-
anlega í reynslu þeirra sem hana
hafa. Börnunum hefur verið dreift
til að auðvelda þeim að aðlagast en
Igibjörg telur þá stefhu vera ranga.
Þau sjónarmið að börn læri svo
hratt og að aðlögunin gangi bara
að sjálfu sér hafa að hennar mati
verið ríkjandi. Ingibjörg segir að
Tælendingur verði ekki íslending-
ur af því einu að vera í bekk með ís-
lendingum ef börnin hafi ekki
nægilegt vald á íslenskri tungu.
„Það sem okkur finnst einna
merkilegast af því sem komið hefur
í ljós á námskeiðinu er að uppgötva
hvað það gefur börnunum mikið
að kynnast hvert öðru. Þau eru
kannski eitt og tvö nýbúabörnin í
tilteknum skólum, kannski ein í
bekknum og eru dálítið ein í heim-
inum. Svo þegar þau koma hingað
sjá þau að það er fjölmennur hópur
sem á við nákvæmlega sömu
vandamál að stríða. Þá myndast
vináttutengsl sem eru ómetanleg
og eiga áreiðanlega eftir að haldast
Tanja Veselinovic: Krakkamir voru svo góðir að ég trúði því varla.
Mílena Delgado-Aponte jrá Kólembíu: Islenska er mjög erjitt
tungumál.
í vetur. Við vonum að þetta nám-
skeið verði árlegur viðburður en
kennarar segja að krakkarnir tapi
niður íslenskunni á sumrin þegar
þau hafa verið þrjá mánuði í sínu
málumhverfi án þess að tala ís-
lensku svo nokkru nemi.“
Móttökukennarar sjá
umfélagslegu hliðina
Menntamálaráðherra lýsti því
nýverið yfir að von væri á aukafjár-
veitingu til málefha nýbúa og í
kjölfar þess verður skipulag þeirra
mála endurskoðað. Ætlunin er að
sett verði á fót tilraunaverkefni
fram að jólum. „Tveir eða þrír
skólar í Reykjavík munu taka á
móti nýjum börnum. Þau verða
saman og fara bara í þá tíma sem
nýtast þeim. Að öðru leyti verða
þau með móttökukennara sem sér
um félagslegu hliðina, hefur sam-
band við foreldra, kynnir krökkun-
um félagsmiðstöðvarnar og hvað er
að gerast í skólunum. Það er mjög
ánægjulegt að nú er gefið tækifæri
til að nýta þá þekkingu og reynslu
sem við höfum byggt upp og þróa
móttöku nýbúabarna."
íslendingar taka á móti fáum
flóttamönnum miðað við rnörg
önnur lönd. Flóttamenn hafa rétt-
indi samkvæmt alþjóðasáttmálum
og gagnvart þeim hefur móttöku-
þjóðin skyldur. Flestir útlendingar
sem hingað flytja koma til landsins
á öðrum forsendum. Þar má nefna
fjölda kvenna sem giftist íslending-
um en einnig hefur fólki frá Aust-
ur-Evrópu fjölgað hér á Iandi og
eru það aðallega íþróttamenn sem
koma í gegnum íþróttahreyfing-
una.
Þetta fólk hefur í raun engin
lagaleg réttindi og ekki er gert ráð
fyrir börnunum í kennsluskrám
skólanna. Þess vegna eiga þau ekki
rétt á nauðsynlegri mngumála-
kennslu. Á þessu kann að verða
breyting með breyttu skipulagi á
móttöku nýbúa og auknum skiln-
ingi á málefhum þeirra.
Margir halda kannski að nýbúar
séu bara frá Asíu, t.d. Víemamar og
Tælendingar, og vandamálin sem
fylgja því að flytjast til íslands
tengist aðeins því að vera af öðrum
kynþætti. Staðreyndin er hins veg-
ar sú að nýbúar koma úr öllum átt-
um og hafa jafhmargar ástæður fyr-
ir komu sinni eins og þeir eru
margir.
Alekcej Rechetov: Meira gaman í vinnunni en í skólanum.
Það var skrítið að koma
hingað, allir úti og
engar sprengingar
Tanja Veselinovic er frá Bosníu
og kann ágætlega við Island,
Ég sakna Kólumbíu
mjög mikið
Mílena Delgado-Aponte ffá
Kólumbíu hefur verið í tíu
mánuði á Islandi. Hún segir það
vera allt í lagi, systkini hennar og
pabbi eru hér en hingað kom hún
tneð föðurbróður sínum. „I Kó-
lembíu er mjög heitt, en á íslandi
sá ég snjó í fyrsta skipti og það
fannst mér gaman. Mér finnst erf-
itt hvað það er kalt hérna.“
Mflena segir einnig að sér finnist
leiðinlegt að hér búi fjölskyldan
bara í íbúð en í Kólumbíu vom þau
í stóm húsi og þar hafði hún stórt
herbergi.
Hvað var erfiðast við að koma til
Islands?
„Eg byrjaði í skólanum f janúar
og fyrst skildi ég ekki neitt því
íslenskan er mjög erfitt mál. Það
var líka erfitt að vera ný stelpa í
bekknum, krakkarnir vom feimnir.
Stelpurnar hjálpuðu mér samt en
strákarnir tala ekki við mig. I sum-
ar var ég í vinnuskólanum og besta
vinkona mín hjálpaði mér að skilja
og hún hefur sagt mér hvernig á að
tala rétt.“
Mílena segist líta svo á að hún sé
bæði íslensk og kólumbísk. Pabbi
hennar er með íslenskan ríkisborg-
ararétt og hún á von á að hún búi á
íslandi í framtíðinni.
„Eg sakna Kólumbíu mjög mik-
ið. Þar er mamma og önnur systir
mín, afi og vinkonur mínar. A Is-
landi byrjaði ég nýtt líf og líklega
fer ég bara í frí í framtíðinni til Kó-
lumbíu," segir Mílena.
3. bréf frá Uganda
s
g hefi áður minnst á þær
hörmungar sem hafa dunið
yfir menn og málleysingja í
þessu landi eftir að Uganda varð
sjálfstætt ríki. Þegar draumurinn,
sem rættist varð að martröð.
Flokkadrættir og valdabarátta ein-
kenndu stjómarhætti og grófú
undan öryggi fólksins. Ein afleið-
ing þessa ástands er alltof mildl
byssueign almennra borgara. Við
vöknum oft við byssuskothvelli á
næturnar, og í nótt þegar gólandi
hundur hélt vöku fyrir okkur varð
mér á að hugsa að etv. yrði hann
skotinn fyrir að vekja svo mikla at-
hygli. Af tilviljun kvað við skot-
hvellur í þeirri andrá, en lengra í
burtu.
Vopnaði næturvörðurinn hér í
garðinum færir smndum tíðindi af
atburðum næturinnar. Dæmi:
„Þetta var allt í lagi, þetta var bara
lögregluþjónn að skjóta samstarfs-
mann sinn.“ Allir anda léttar, eða
hvað? Lögreglumenn eru vopnað-
ir, en em byssurnar þeirra alltaf
hlaðnar?
Það gerðist hér í miðborginni
um hábjartan dag að tveir náungar
sáu mann fara í bíl með mikla pen-
ingafúlgu (kem síðar að þessu með
peningana). Eltu þeir hann og þeg-
ar maðurinn fór út úr bílnum og
hljóp, skutu þeir hann til bana.
Vitni sá vopnaðan lögreglumann
forða sér, en sagðist hafa kallað á
hann til að fá byssuna hans, en
tókst ekki. Var byssan hlaðin?
Vitnið sagðist hefðu skotið skúrk-
ana með köldu blóði.
Það er þetta með peningana.
Menn bera þá hér í plastpokum.
Verðmesti seðillinn 1000 UgshiII-
ingar jafngildir 50 kr. íslenskum.
Fyrsta morguninn sem við vomm
hér snæddum við morgunverð á
hóteli og ég hnaut heldur betur um
verðið, 2600 Ugsh. á mann. Fannst
okkur þetta okur. Verðminnsti
seðillinn er 5 sh. Það getur hver
sagt sér það sjálfur hvílíkan tíma
tekur að telja peningana, og svo
sjást þeir svo vel, sem er gífurlegur
ókostur eins og dæmin sanna. Ný-
búið er að skjóta ófríska konu sem
sást með peningastafla í höndun-
um. Mynt er ekki notuð, enda grát-
broslegt að sjá aumingja stöðumæl-
ana í bænum sem fá ekki neitt. Þeir
em flestir mölbromir hvort sem er.
Hér er heldur ekki ofhlaðið af
umferðarljósum, ljós á tveimur
stöðum í miðborginni. Menn troð-
ast bara áfram í þess orðs fyllstu
merkingu, litlir „sjensar" gefnir. Af
þessu má sjá að kostur er að um-
ferðin gengur hægt og stundum
myndast hnútar, sem virðast óleys-
anlegir. Bílumfjölgar hér með auk-
inni velmegun eins og eðlilegt er.
Hellingur er af gangandi fólki á
gömnurn auk hjólreiðamanna. Mig
langar að reyna að ná mynd af ein-
um slíkum með 6-8 rúmdýnur á
hjólinu, jafnmarga borðstofustóla
og endalaus bananaknippi. Aum-
ingja hjólin.
Eg glcymdi að telja vamsbrús-
ana, en hér fer fólk oft langan veg
eftir vami. Sárast finnst mér að sjá
börn með þungar byrðar. Konur
bera mikið á höfðinu og eru býsna
tígulegar í fallegum kjólum eða
með kanga í öllum regnbogans lit-
um vafið um sig. Eina sá ég um