Vikublaðið - 27.05.1994, Qupperneq 5

VIKUBLAÐIÐ 27. MAI 1994

Lrtil
um
uppnaf
Saga Reykjavíkurlistans er stutt en hún á
sér langan aðdraganda. Þegar saga list-
ans verður skrifuðu munu sagnfræðing-
ar þurfa að meta þátt ungs fólks í atvikaröð-
inni sem leiddi til þess að fjórir stjómmála-
flokkar í höfúðborginni sameinuðust um eitt
framboð í borgarstjómarkosningunum
1994. Hér verður vikið að upphafi stuttu
sögunnar en Iangi aðdragandinn verður að
bíða betri tíma.
Hrannar B. Arnarson er flokksvilltur á vinstri
kantinum í íslenskum stjórnmálum. Hann hefur
ekki fundið sig í flokkakerflnu vegna þess, eins
og hann sjálfúr segir, að hér vantar stóran og
sterkan félagshyggjuflokk með einhver völd.
- Það var um tvennt að ræða fyrir mig, að
hætta í pólitík eða taka þátt í því að búa til nýtt
stjórnmálaafl.
Undanfarin ár hefur Hrannar starfað í Nýjum
vettvangi en þetta framboð frá síðustu kosning-
um hefur ekki náð að verða það afl sem vonir
stóðu til. Það verk var óunnið; að búa til öfluga
viðspymu félagshyggjufólks gegn ofurvaldi
Sjálfstæðisflokksins.
Hrannar vildi ekki draga sig í hlé, enda korn-
ungur og mikill áhugamaður um stjórnmál.
Viðræðurnar sem urðu
ekki
Það er gömul saga að þegar líð-
ur að kosningavetri í Reykjavík
fara menn og konur að ræða um
sameiginlegt framboð gegn Sjálf-
stæðisflokknum. Arangurinn hefur
jafnan verið rýr en það hefur ekki
aftrað félagshyggjufólki að reyna
aftur og aftur. Samstarf minni-
hlutaflokkanna í borgarstjórn hef-
ur verið með þeim hætti að fólk
hefur átt æ erfiðara með að skilja
það hvers vegna framboðin era
svona mörg þegar listarnir eru ein-
róma í andófinu gegn Sjálfstæðis-
flokknum.
Fyrir hálfu öðru ári skrifaði Nýr
vettvangur öðrum minnihluta-
flokkum í Reykjavík bréf með til-
lögu um að flokkarnir ræddu sam-
eiginlegt framboð sín á milli. Við-
brögð við bréfinu voru dræm og
viðbárurnar af margvíslegum toga.
Enginn flokkanna gekk þó svo
langt að hafna alfarið viðræðum.
Aðrar hugmyndir voru ræddar,
til að mynda sú að ef ekki tækist að
búa til sameiginlegt framboð gætu
minnilhlutaflokkarnir komið sér
saman um áherslur í kosningabaráttunni.
Óforinlegar tillögur vöru um að flokkarnir byðu
fram hver í sínu lagi en tilnefhdu fyrir kosning-
arnar sameiginlegt borgarstjóraefni. Eða að hafa
þann háttinn á að tilkynna það fyrirfram að
oddamaður þess minnihlutaflokks sem hlyti flest
atkvæði yrði borgarstjóri ef meirihluti sjálfstæð-
ismanna félli. (Sem var þá býsna fjarlægur
draumur).
Umræður um þessi atriði voru ekki komnar á
alvarlegt stig áður en sumarið gekk í garð og um
sinn lagðist pólitískt starf í dvala.
Hópurinn á Hótel Borg
Flokkarnir fóru á liðnu hausti að búa sig und-
ir kosningarnar í vor, hver í sínu lagi. Sem fyrr
hafði enginn minnihlutaflokkanna lýst því yfir
að sameiginlegt ffamboð kæmi ekki til greina.
En að Nýjum vettvangi frátöldum voru tals-
menn flokkanna ekkert ýkja áfjáðir í viðræður.
í óformlegu spjalli höfðu menn kannað landið
og það virtist liggja þannig að Alþýðubandalag
og Alþýðuflokkur voru til í að athuga málið, að
uppfylltum skilyrðum, en Framsóknarflokkur og
Kvennalisti voru síður tilkippilegir. Margt vann
gegn sameiginlegu framboði, Sagan (með stóru
essi), ríkisstjórnarþátttaka Alþýðuflokksins og
vonbrigði með árangur sameiginlegra ffamboða
í öðrum sveitarfélöguin við síðustu kosningar.
Hrannar B. Arnarson fylgdist með þróuninni
hjá minnihlutaflokkunum. Um haustið fór ungt
félagshyggjufólk að hittast á laugardögum á
Hótel Borg til að ræða framboðsmál. Ilrannar
var í þessum hópi og félagi hans Helgi Hjörvar.
Þá vora þarna Ingvar Sverrisson, Kjartan Jóns-
son og Magnús Arni Magnússon auk annarra.
Einstaklingar úr þessurn hópi ræddu við for-
ystufólk í minnihlutaflokkunum í þeirri von að
hreyfing kæmist á umræður um sameiginlegt
framboð. Samtölin fóru gjarnan fram á kaffihús-
um borgarinnar. Á þessu stigi málsins voru
menn ekki bjartsýnni en svo þeir töldu raunhæft
markmið að fækka framboðum ininnihlutaflokk-
anna niður í tvö til þrjú. Tölfræðilega verður
UNGT FÓLK
' ið næstu borgafstjómark tfmans
■*e„eUikl Íí . , r' T°rm. Tél. r,Vi„ !., ,ri-
OýrlefF I)- iNír l<tl,r^tlrsso,i, I'v SP* MR 0g pv «•
O..KK Bjarnaaínfr"" Np,> "'• ' h
HSrÓ‘£ neSuVííV01-? nuit“ m- Bí**>
hS^,> :Jö^sss^rio"n^5^,, 'v,'vi*1
11,,- B A *<f örleif „’, il!I;!'r'' f v-
IVTav s*j 7"V*V;ms"y*‘'ne,nk v' ROskv
Hrann
Kfariiín IimlY si ’’ ‘a!sn,í‘ður CiVSíÍ”1* NFö-
»Vl*„ iCíar’AT"í“ MHÍ, f NTS.
, , Soni;. , - •*r"hrfmVsoVVn; f"JT*n- nfb.
'onPoson
v'"“ -— ««.
^run,,
Hópurinn sem hittist
á Hótel Borg birti þessa auglýsingu í október þegar
lítil hreyfing var á framboðsmálum.
í símanum og freistuðu þess að sannfæra fram-
sóknarmenn og kvennalistakonur að senda full-
trúa sína á fúndinn. Það tókst ekki og frá minni-
hlutaflokkunum í borgarstjórn mættu aðeins þau
Arni Þór Sigurðsson fyrir Al-
þýðubandalag og Guðrún
Jónsdóttir frá Nýjum vett-
vangi. Alþýðuflokksmaðurinn
Sigurður Pétursson var einnig
frummælandi, Kjartan Jónsson
talaði fyrir Grænt framboð og
Rristín Sævarsdóttir fyrir
Flokk mansins.
Fántennið og fjarvera full-
trúa tveggja minnihlutaflokka
se'tti mark sitt á fundinn.
Frummælendur voru varkárir
og höfðu uppi góð orð án þess
að vart yrði við mikla bjart-
sýni. Helgi Hjörvar skammaði
minnihlutaflokkana fyrir á-
hugaleysið og sagði meiri fé-
lagslegan styrk í saumaklúbb
móður sinnar en í heilu og
hálfu stjórnmálahreyfingunum
á vinstri kantinum.
■ /wíi/sMWm
;> r v; ífmlili'f/wtfi
Hrannar B. Arnarson:
Það var um tvennt að ræða fyrir mig, að hætta í pólitík
eða taka þátt í því að búa til nýtt stjórnmálaafl.
auðveldara fyrir Sjálfstæðisflokkinn að halda
meirihlutanum eftir því sem framboðum fjölgar.
Ungt fólk boðar fund
Þegar þrjár vikur voru liðnar af október birtist
heilsíðuauglýsing í Alþýðublaðinu og Vikublað-
inu undir fyrirsögninni Ungt fólk krefst árang-
urs. Rúmlega 50 einstaklingar skrifuðu undir á-
skorun um að efnt yrði til kröftugs, sameiginlegs
framboðs félagshyggjufólks við borgarstjórnar-
kosningarnar. Hér var hópurinn frá Hótel Borg
kominn og hann lét ekki þar við sitja heldur boð-
aði til opins fundar um ffamboðsmál í borginni.
Fundurinn var haldinn á Kornhlöðuloftinu
þann 4. nóvember og hann var ekld fjölmennur.
Hrannar var fundarstjóri og það dróst að setja
fundinn vegna þess að hann og félagar hans lágu
Vilji fólksins skráður
og staðfestur
Daginn eftir fundinn á
Kornhlöðuloftinu sló Viku-
blaðið því upp að minnihluta-
flokkarnir hefðu blásið af sam-
eiginlegt framboð. Blaðamað-
urinn sem ber mesta ábyrgð á uppslættínum er
hinn sami og skrifar þessa grein. Hann hefur
ekki áður á prenti beðist afsökunar á þessari ó-
tímabæru ályktun í nóvember og vill gera það
hér með.
Unga fólkið sem hélt hugmyndinni um sam-
eiginlegt ffamboð lifandi þegar flestir aðrir voru
vantrúaðir var sannfært um að vilji almennings
stæði til sameiginlegs framboðs félagshyggju-
flokkanna. Næsta skref var að fá þennan al-
mannavilja skráðan og staðfestan. Hrannar B.
Arnarson pantaði skoðanakönnun hjá Félagsvís-
indastofnun Háskóla Islands.
Könnunin var gerð í fyrstu og annari viku
nóvembermánaðar og niðurstöður kynntar fáum
dögum síðar. Hún sýndi svo ekki varð um villst
að meirihluti kjósenda í Reykjavík var fylgjandi
sameiginlegu framboði minnihlutaflokkana og
myndi gefa því atkvæði sitt í kosningum.
Skriðan fer af stað
Skoðanakönnun Félagsvísindastofnunar braut
ísinn. Þeir vantrúuðu endurskoðuðu hug sinn og
hinir sannfærðu færðust allir í aukana. Aftur fór
fólk að tala saman þvert á flokksbönd og sameig-
inlegt framboð komst efst á dagskrá hjá mörgum
sem töldu að tækifærið væri runnið minnihluta-
flokkunum úr greipum.
Um áramótin náðu flokkarnir saman um að
hefja formlegar viðræður og hálfum mánuði síð-
ar samþykktu flokksfélög Kvennalista, Alþýðu-
bandalags, Framsóknarflokks og Alþýðuflokks
samstarfsyfirlýsingu. Á þeim grundvelli varð
Reykjavíkurlistinn til.
Árni Þór Sigurðsson, formaður kjör.dæmaráðs
Alþýðubandalagsins, sagði að það hefðu fyrst og
fremst verið heilindi og hreinskilni milli flokka
sem hefðu ráðið úrslitum. Og bæði hann og aðr-
ir hafa bent á að breiður hópur fólks úr öllum
flokkum hefði komið að viðræðunum og það
hefði verið mikilvæg forsenda fyrir því að santan
gekk með flokkunum fjórum.
Hrannar B. Arnarson vekur athygli á þætti
Ingibjargar Sólrúnar Gísladóttur sem hélt því
opnu að taka þátt í þessari tilraun þótt um tírna
hafi útlitið ekki verið bjart.
Ingibjörg Sólrún hefur farið fyrir þeim
Kvennalistakonum sem vilja með opnum huga
kanna samstarfsmöguleika félagshyggjufólks.
Skömmu eftir að sameiginlegt framboð var á-
kveðið mætti hún á fund hjá Verðandi, félagi
ungs alþýðubandalagsfólks, og kynnti ungu fólki
hugmyndir sínar.
- Við eigum að hugsa upphátt og ekki vera
hrædd við að setja fram nýjar hugmyndir. Oft
hefúr verið stutt í svikabrigsl og ritskoðunartil-
hneigingar vegna þess að vinstrimenn „megi
ekki” hugsa þetta eða hitt. Við þurfum að leggja
af þennan hugsunarhátt, sagði Ingibjörg Sólrún
og það er einmitt það sem Reykjavíkurlistinn
hefur gert.
Eftirá að hyggja hljóta flestir þeir sem unnu að
því að gera draum félagshyggjufólks í Reykjavík
að veruleika að spyrja sig þessarar spurningar:
Hvers vegna í ósköpunum gerðum við þetta ekki
fyrr? Og þar erum við komin að langa aðdrag-
andanum sem verður skrifaður seinna.
Páll Vilhjálmsson