Vikublaðið - 18.08.1995, Blaðsíða 8

T
8
Umraeðan
VIKUBLAÐIÐ 18. AGUST 1995
Hér fer á eftir önnur greinin af þremur um málefni sem varða flölskylduna og stöðu henn-
ar. f síðasta blaði birtist grein um launamál og kynbundið launamisrétti og í því næsta
kemur svo grein um skattamál og stöðu barnafólks í því tilliti. sjs.
Húsbréf
Innlausnarverð
húsbréfa í
1. flokki
1. flokki
2. flokki
2. flokki
3. flokki
2. flokki
2. flokki
1989
1990
1990
1991
1992
1993
1994
Innlausnardagur 15. ágúst 1995.
1. flokkur 1989: Nafnverð: 500.000 kr. 50.000 kr. 5.000 kr. Innlausnarverð: 873.685 kr. 87.368 kr. 8.737 kr.
1. flokkur 1990: Nafnverð: 500.000 kr. 50.000 kr. 5.000 kr. Innlausnarverð: 771.356 kr. 77.136 kr. 7.714 kr.
2. flokkur 1990: Nafnverð: 1.000.000 kr. 100.000 kr. 10.000 kr. Innlausnarverð: 1.531.652 kr. 153.165 kr. 15.317 kr.
2. flokkur 1991: Nafnverð: 1.000.000 kr. 100.000 kr. 10.000 kr. Innlausnarverð: 1.423.707 kr. 142.371 kr. 14.237 kr.
3. flokkur 1992: Nafnverð: 5.000.000 kr. 1.000.000 kr. 100.000 kr. 10.000 kr. Innlausnarverð: 6.282.849 kr. 1.256.570 kr. 125.657 kr. 12.566 kr.
2. flokkur 1993: Nafnverð: 5.000.000 kr. 1.000.000 kr. 100.000 kr. 10.000 kr. Innlausnarverð: 5.796.376 kr. 1.159.275 kr. 115.928 kr. 11.593 kr.
2. flokkur 1994: Nafnverð: 5.000.000 kr. 1.000.000 kr. 100.000 kr. 10.000 kr. Innlausnarverð: 5.401.518 kr. 1.080.304 kr. 108.030 kr. 10.803 kr.
Innlausnarstaður: Veðdeild Landsbanka íslands
Suðurlandsbraut 24.
HÚSNÆÐISSTOFNUN RÍKISINS
HÚSBRÉFADEILD • SUÐURLANDSBRAUT 24 • 108 REYKJAVÍK • SÍMI 569 6900
Samræmdur
réttur mæðra
og feðra til
fæðingarorlofs
Önnur grein
Umræða um stöðu fæðingarorlofs-
mála er komin á dagskrá á nýjan leik
og er það vel. Prófmál eru í gangi
gagnvart rétti feðra tíl töku fæðingar-
orlofs og hljóta þau ásamt öðru að
knýja á um að breyting verði á því ó-
fremdar ástandi sem í þessum efnum
heftir ríkt.
I Morgunblaðinu laugardaginn 29.
júlí birtist ágæt yfirbtsgrein yfir stöðu
fæðingarorlofsmálanna þar sem
einnig var gerður nokkur saman-
burður við fyrirkomulag á hinum
Norðurlöndunum. Þessi samanburð-
ur við hin Norðurlöndin sýndi með
mjög skýrum hætti hversu aftarlega
við Islendingar erum. Fæðingaror-
lofsmálin er nauðsynlegt að taka tíl
gagngerrar endurskoðunar og ber
þar margt til. Verði það ekld gert er
hætta á því að enn muni draga úr
bameignum. Einkum og sér í lagi
myndu konur sem hyggja á starfs-
frama úti í atvinnulífinu veigra sér við
að eiga böm.
Hvað þarf að gera?
Það sem mildlvægast er að gera að
mínu mati er m.a. eftirfarandi:
I fyrsta lagi. Nauðsynlegt er að
samræma rétt mæðra og feðra til
töku fæðingarorlofs og Iáta þann rétt
taka til allra foreldra á vinnumarkaði
og einnig heimavinnandi með til-
teknum hætti. Það getur aldrei geng-
ið til lengdar að grundvallarréttindi
af þessu tagi séu jafn ólík og aðstaða
manna jafh mismunandi og raun ber
vitni. Reglur um fæðingarorlof þurfa
að hafa í sér fólginn nægjanlegan
sveigjanleika til þess að foreldrar sem
það kjósa geti skipt því með ýmsum
hætti á miHi sín og lengt tímabibð á
móti hlutastarfi allt eftir því hvað best
kemur út fyrfr hvem og einn. Velja
þarf þá leið sem tryggir foreldrum og
einkum mæðrunum mesta mögu-
leika til að halda stöðu sinni á vinnu-
markaðnum og gjalda ekki fyrir
bameignir og töku fæðingarorlofs
með skertum möguleikum í starfi.
Steingrímur
J. Sigfússon
skrifar
Athugandi er hvort ekki væri heppi-
legra að tala um „foreldraorlof* sem
víðara hugtak er tæld til heildarrétt-
inda beggja foreldra. Sbkar breyting-
ar mega þó ekld verða til þess að
veikja stöðu móðurinnar á neinn
hátt, hvort sem hún er í sambúð eða
einhleyp, og tryggja þarf rétt hennar
fyrst eftir fæðinguna með sérstökum
hætti.
í öðru lagi. Nauðsynlegt og óum-
flýjanlegt er að greiðslur taki mið af
tekjum þeirra sem starfáð hafa úti á
vinnumarkaðnum innan einhverra
marka. A.m.k. þannig að greitt sé
visst hlutfall lairna eða fúb laun yfir
hluta tímabilsins og síðan skért upp-
hæð. Sé þetta ekki gert þá hlýtur það
að verka letjandi fyrir foreldra og þá
sérstaklega mæðumar sem hafa haft
þokkalegar tekjur og verið úti á
vinnumarkaði að eignast böm. Hætt-
an er sú að konur sem væm að ná
góðum árangri í sínu starfi og ættu
möguleika á góðum starfsffama
myndu ekld leggja út í bameignir.
Ellegar þá að gjalda fyrir það á vinnu-
markaði ef þær gerðu það.
I þriðja og síðasta lagi þarf að
festa í sessi sjálfstæðan rétt feðra til
töku fæðingarorlofs, einhvers konar
„feðraorlofs", og einnig rétt þeirra til
að taka hluta af hinu almenna fæð-
ingar- eða foreldraorlofi. Sjálfstæður
réttur feðranna er nauðsynlegur til að
undirstrika það að umönnun og upp-
eldi bama er sameiginlegt verkefni.
Það að feður eigi rétt á sjálfstæðu or-
lofi, „feðraorlofi“, sem falli niður sé
það ekld nýtt er nauðsynlegt til að
undirstrika þessa staðreynd og mun
væntanlega jafna eitthvað aðstöðu
kynjanna á vinnumarkaði hvað bam-
eignir og uppeldi snertir.
Auðvitað þarf margt fleira að koma
til til að bæta stöðu bamafólks og
gera það að verkum að ungt fólk geti
eignast böm án þess að það skapi
þeim óviðráðanlega erfiðleika gagn-
vart vinnu og efnahag.
Næst á eftir fæðingarorlofinu sjálfú
og stöðu foreldra gagnvart því má
nefna mikilvæga þætti eins og leik-
skóla- og grunnskólamál, húsnæðis-
mál og aban almennan aðbúnað og
aðstæður bamafjölskyldna. En upp-
hafið sldptir miklu og ófúllnægjandi
fæðingarorlofsréttur getur einn og
sér orðið til þess að fæla fólk þannig
ffá því að eignast böm á eðfilegum
tíma í lífi sínu að aldrei reyni á aðra
þætti.
Höfúndur
er alþingismaður
BELTIN % 6
mIumferðai
Wráð