Morgunblaðið - 13.06.2005, Blaðsíða 16

Morgunblaðið - 13.06.2005, Blaðsíða 16
16 MÁNUDAGUR 13. JÚNÍ 2005 MORGUNBLAÐIÐ Ekki eru allir sammála þeirri áherslu LSH að útskrifa sjúklinga fyrr en áð- ur og telja að önnur úrræði skorti þótt efling göngudeildarþjónustu og sjúkrahústengdrar heimaþjónustu sé vissulega til bóta. Tengist það m.a. umræðu um hvert hlutverk LSH eigi að vera í heilbrigðiskerfinu og hvern- ig samstarfi við heilsugæsluna og fé- lagsþjónustuna eigi að vera háttað. Biðlistarnir styttast Góður árangur hefur náðst í að stytta biðlista sjúklinga eftir aðgerð- um undanfarin ár. Nú er þannig kom- ið að í mörgum sérgreinum skurð- lækninga er engin bið og í öðrum eðlileg eða viðunandi. Flestir eru á biðlista eftir skurðaðgerð á augasteini og nemur biðin að jafnaði rúmum átta mánuðum. Þörfin fyrir þessar aðgerð- ir fer vaxandi og þrátt fyrir fjölgun aðgerða hefur ekki náðst að stytta biðlistann að neinu marki. Engin bið er eftir aðgerðum vegna krabba- meina eða bráðra sjúkdóma. Bið eftir kransæðaaðgerð er stutt, eða um hálfur mánuður. Hins vegar er bið eftir hjartaþræðingu hjá hjartadeild LSH nokkuð löng og í maí áttu 69 af þeim 200 sem biðu eftir hjartaþræðingu von á því að þurfa að bíða lengur en þrjá mánuði. Um þennan ákveðna biðlista hefur verið deilt í fjölmiðlum og hefur LSH brugðist við með því að fjölga hjarta- þræðingum. Eftirspurn eftir hjarta- þræðingum og kransæðavíkkunum hefur aukist umtalsvert á síðustu ár- um og má nefna að á síðustu fimm til sex árum hefur hjartaþræðingum á LSH fjölgað um rúm 30% og krans- æðavíkkunum enn meira. Í maí í ár biðu 107 einstaklingar á LSH eftir varanlegri vistun utan sjúkrahússins. Þó að dregið hafi úr fjölda þeirra einstaklinga, sem hafa lokið meðferð á sjúkrahúsinu en hafa í engin hús að venda, er það mat stjórnenda að ástandið sé engan veg- inn viðunandi. Þetta séu einstaklingar sem séu betur komnir utan sjúkra- hússins. Að auki bíða margir eftir bú- setuúrræðum á vegum félagsþjónust- unnar. Þá skapist flöskuháls, því sjúklingarnir taka rúm sem annars gætu nýst öðrum sem þurfa á sjúkra- húsþjónustu að halda. Mikil vinna fer í það hjá starfsmönnum LSH að út- vega þessum einstaklingum viðun- andi úrræði. Benti einn viðmælandi Morgun- blaðsins á að í Svíþjóð þyrftu sveita- félög sjúklinganna að greiða fyrir dvöl þeirra á sjúkrahúsinu eftir að meðferð þar lýkur. Hefur það nánast þurrkað út þann vanda sem við glímum við hér. Dýrara væri fyrir sveitarfélögin að borga sjúkrahús- reikninga en að útvega pláss annars staðar fyrir sjúklingana. Eðlileg aukning útgjalda Anna Lilja segir eðlilegt að heil- brigðisútgjöld aukist að einhverju marki í takt við fólksfjölgun og breytta aldurssamsetningu þjóðar- innar. Þá eiga tækniframfarir og ný og dýr lyf einnig stóran þátt, hægt er að gera fleiri aðgerðir nú en áður og lífaldur er sífellt að lengjast. Hún seg- ir ekki rekstrarvanda á LSH í þeim skilningi að útgjöldin þenjist út ár frá ári. Þvert á móti hafi útgjöld á LSH á föstu verðlagi staðið í stað undanfarin ár en taka þarf tillit til fjölgunar þjóð- arinnar, og þá sérstaklega í röðum aldraðra, þegar fjárlög eru unnin. „Þetta er góður árangur ef tekið er mið af því sem fræðin segja um tækniframfarir og aukna eftirspurn,“ segir Anna Lilja. Miðað við þetta hafi stjórnvöld fengið þann sparnað út úr sameiningu sjúkrahúsanna sem stefnt var að. Ekki hafi orðið áfram- haldandi hækkun á útgjöldum sjúkra- hússins. „Landspítalinn er eini hátæknispít- alinn í landinu, hann er endastöðin,“ segir Anna Lilja. „Hér er flóknasta og sérhæfðasta þjónustan. Aldraðir þurfa talsvert meiri heilbrigðisþjón- ustu en yngra fólk eins og allir vita. Eftirspurnin eftir þjónustunni eykst af þessum sökum með hverju árinu sem líður.“ Þá hafa tækniframfarir í læknavís- indum einnig áhrif. Nú er hægt að laga ský á auga með augnsteinaað- gerð svo dæmi sé tekið sem var ekki hægt hér áður fyrr. Að auki voru skurðaðgerðir iðulega af þeirri stærð- argráðu að þeir sem voru mjög veikir fyrir eða gamlir gátu ekki farið í þær. „Nú gerir tæknin okkur kleift að gera aðgerðir með mun minna inngripi inn í líkamann,“ bendir Anna Lilja á. „Fólk liggur stutt inni og er komið í vinnu fljótt. Í staðinn fyrir að áður fyrr var þetta margra vikna meðferð. Það er fyrir tilstilli tækninnar að við getum gert meira fyrir fleiri. Þetta er þjóðhagslega hagkvæmt í heildina þó að kostnaður heilbrigðiskerfisins auk- ist þessu samhliða.“ En uppsafnaður halli gerir rekstur LSH erfiðan. „Greiðslustaða spítal- ans er því afar erfið sem gerir það að verkum að við þurfum að greiða um- talsverða fjármuni í dráttarvexti vegna vanskila við birgja,“ segir Anna Lilja. Ekki er svigrúm til að spara það mikið til viðbótar í rekstri sjúkrahúss- ins að hægt verði að greiða hallann upp með fjármunum af fjárlögum. Þessi slæma staða hefur óneitan- lega komið við spítalann í samskipt- um við birgja. Spítalinn hefur vissu- lega sterka stöðu á markaðnum en birgjar hafa hótað því að hætta að af- greiða vörur til LSH. Enginn hafi þó látið verða af því. Þá halda margir því fram að spítalinn fái ekki besta mögu- legt verð vegna þessa. Erfiður niðurskurður Árið 2004 var erfitt fyrir Landspít- alann. Stjórnvöld kröfðust sparnaðar í starfsemi sjúkrahússins. Var gerð krafa um að skera niður í rekstri um 1,4 milljarða króna en kröfunni var skipt á tvö ár. Hljóðaði því heildar- krafan upp á um 3% samdrátt en á 3    4  !  ' *(' 2 2  %'  (' ' ' '(  !(%( 3 %   !(  ,' '( ) (%#  4  1'(! & (%# !(! 5 (('  ' '( % 5 (('  ' '(  "' ,' '( ( 4 6!  (%%%  ' ' '(   % & ( 7' %+  ' '( ,' '( 4"'  ! ( ( 8 &%  !    ! A41 A42 A43 A41 A42 A43 A41 A42 A43 A41 A42 A43 A41 A42 A43 A41 A42 A43 A41 A42 A43 A41 A42 A43 A41 A42 A43 A41 A42 A43                            5 ! 6 758' (' $ ):: 0444 044. 0440 0441 0442 ) )  ) ) )  = %(%      044. 0440 0441 0442 9:5; ' (' $ #:  / 14 03 04 .3 .4 43 4     9%% % !:2      Legurúmum hefur fækkað á LSH um 31% frá sameiningu og legudög- um þar af leiðandi líka. Sjúklingar sem áður voru lagðir inn á LSH eru nú margir hverjir sendir heim eftir rannsóknir og meðferðir og sinnt á göngu- og dagdeildum en sú þjónusta hefur verið efld á sjúkrahúsinu undanfarin ár. Þetta hefur m.a. orðið til þess að fækka legudögum. En ýmislegt annað kemur til. Aðgerðir og meðferðir sjúklinga hafa breyst hratt undanfarin ár. Með nýrri tækni er t.d. mögulegt að framkvæma aðgerðir á fólki með því að gera fimm göt á kviðinn í stað holskurðar áður. Sjúklingar eru því fljótari að jafna sig eftir aðgerðir en áður. Þá hafa hugmyndir um meðferð þeirra eftir aðgerð einnig breyst. Hjúkrunarfræðingur sem Morgunblaðið ræddi við bendir á að ekki sé langt síðan sjúklingar áttu helst að liggja í rúminu í marga daga þar til þeim var loks leyft að fara á fætur. Það er liðin tíð. Nú hefur áhersla á hreyfingu sjúklinga og holl- an mat orðið til þess að þeir ná sér fyrr og þar með fækkar legudögum. Legudögum fækkar

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.