Morgunblaðið - 15.08.2005, Síða 40

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLUNNI 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181, PÓSTHÓLF 3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI 1 MÁNUDAGUR 15. ÁGÚST 2005 VERÐ Í LAUSASÖLU 220 KR. MEÐ VSK.
MEÐAL þess sem Jón Ásgeir Jóhannesson og
Tryggvi Jónsson, fyrrverandi forstjórar Baugs, eru
ákærðir fyrir er að hafa látið Baug greiða fyrir
einkaneyslu sína og þannig gerst sekir um fjárdrátt
og fleiri afbrot. Þessu neita þeir báðir og í athuga-
semdum við ákæruna segir að einkum sé um að
ræða lán „viðskiptalegs eðlis“ og risnukostnað.
Upphæðin sem Jón Ásgeir er sakaður um að hafa
dregið sér nemur rúmlega 27,6 milljónum, þar af
eru 18 milljónir sem sagðar eru vegna einkaneyslu
hans, og Tryggvi er sakaður um að hafa dregið sér
um 1,4 milljónir.
Greiðslukortareikningar
Hin meintu brot Jóns Ásgeirs sem tengjast
einkaneyslu hans áttu sér stað frá 5. október 1998
til 16. júlí 2002 og er um þau fjallað í þremur ákæru-
liðum. Í fyrsta lagi er Jón Ásgeir ákærður fyrir að
hafa látið Baug greiða greiðslukortareikninga
vegna persónulegra úttekta hans og óviðkomandi
Baugi að fjárhæð 12,5 milljónir. Í öðru lagi er hann
ákærður fyrir að hafa látið Baug greiða sér um 9,5
milljónir, yfirleitt með millifærslum inn á eigin
bankareikning, og í þriðja lagi er hann ákærður fyr-
ir að láta Baug greiða sér rúmlega 5,5 milljónir. Í
öllum tilvikum voru greiðslurnar færðar til eignar á
viðskiptamannareikningi Jóns Ásgeirs í bókhaldi
Baugs. Í ákæru ríkislögreglustjóra kemur fram að
skuldin var gerð upp með víxli sem gefinn var út
hinn 20. maí 2002 og greiddur 5. september sama
ár.
Engin leynd um lánveitinguna
Jón Ásgeir hafnar því að þessar greiðslur hafi
verið ólöglegar. Í athugasemdum sakborninga, sem
birtar voru í Morgunblaðinu í gær, segir að hér hafi
verið um að ræða lán viðskiptalegs eðlis sem hafi
verið heimil og að fullu endurgreidd 20. maí 2002,
áður en efnahagsbrotadeild ríkislögreglustjóra
gerði húsleit hjá Baugi. Ekki geti verið um fjárdrátt
eða umboðssvik að ræða þar sem allan auðgunar-
ásetning skorti og engin leynd hafi ríkt um lánveit-
inguna. Þá hafi Jón Ásgeir skýrt ríkislögreglustjóra
frá því að greiðslum fyrir persónuleg útgjöld hafi
ávallt verið haldið aðgreindum frá öðrum kostnaði
og að Jón Ásgeir hafi alltaf átt inni hjá félaginu, s.s.
vegna kauprétta og dagpeninga, en ekki öfugt.
Risna eða fjárdráttur
Tryggvi Jónsson er ákærður fyrir að hafa á tíma-
bilinu 11. janúar 2000 til 12. febrúar 2002, þegar
hann var aðstoðarforstjóri fyrirtækisins, dregið sér
rúmlega 1,3 milljónir króna. Þetta hafi hann gert
með því að láta Baug greiða reikninga sem gefnir
voru út í nafni félagsins Nordica Inc. í Bandaríkj-
unum (félag Jóns Geralds Sullenberger) en þau út-
gjöld hafi verið Baugi óviðkomandi. Í ákærunni seg-
ir að Tryggvi hafi stofnað til útgjaldanna með því að
nota greiðslukort sem skráð var á Nordica. Nordica
hafi greitt fyrir greiðslukortaúttektirnar en síðan
innheimt kostnað vegna þeirra sem ferðakostnað
hjá Baugi.
Í athugasemdum sakborninga við ákæruna segir
að í þessu tilfelli hafi verið um að ræða kostnað sem
féll að stórum hluta undir risnu aðstoðarforstjóra.
Ríkislögreglustjóra hafi verið bent á að rannsaka
þennan lið betur og ræða m.a. við vitni sem hafi not-
ið risnunnar en því ekki verið sinnt. Ekki geti verið
um fjárdrátt að ræða þar sem allan ásetning skorti.
Starfsmenn hafi gert mistök
Í öðru lagi er Tryggvi ákærður fyrir að hafa í maí
2001 dregið sér 99.000 krónur með því að láta Baug
greiða aðflutningsgjöld, vörugjöld og toll þegar hann
lét Baug flytja inn og tollafgreiða sláttuvélartraktor
sem hann keypti í Bandaríkjunum til eigin nota.
Líkt og fyrr er þessu hafnað af hálfu Tryggva og í
athugasemdum við ákæruna segir að mistök starfs-
manna Baugs hafi orðið til þess að það láðist að inn-
heimta aðflutningsgjöld hjá Tryggva. Tryggvi hafi
rætt við viðkomandi starfsmenn um að þeir gerðu
honum reikning og taldi að það hefði verið gert og
málið þar með afgreitt. Ekki geti verið um fjárdrátt
að ræða þar sem allan auðgunarásetning hafi skort.
Kortareikningar stjórn-
enda greiddir af Baugi
Segja greiðslurnar einkum vera risnu og lán sem voru endurgreidd að fullu
Eftir Rúnar Pálmason
runarp@mbl.is
HANNES Pétursson, sviðsstjóri
geðdeildar Landspítala – háskóla-
sjúkrahúss, kveðst þeirrar skoðunar
að auka þurfi fjárframlög til öldrun-
argeðlækninga og sé um vanda að
ræða er þarfnist brýnnar úrlausnar.
„Það mun kosta verulega fjármuni
að koma á úrbótum í þessum efnum
og þessi þáttur mun vaxa enn á kom-
andi árum og áratugum. En fólk þarf
að setjast yfir þessi mál og leggja
fram drög að áætlun um hvernig
styrkja má þessa þjónustu, og síðan
þarf að fara fyrir stjórnvöld og óska
eftir auknu rekstrarfé til mála-
flokksins,“ segir Hannes.
Pálmi V. Jónsson, sviðsstjóri
lækninga öldrunarsviðs Landspítala
– háskólasjúkrahúss, kveðst telja að
um 160–240 milljónir króna þurfi til
að mæta þörfinni á þessu sviði, en
kostnaðaraukningin sé þó tæpast
svo mikil í heild þar eð breyta megi
fyrirliggjandi þjónustu að einhverju
leyti.
Þörf á deild í
langtímaumönnun
Pálmi segir að um tveir þriðju
hlutar geðrænna vandamála hjá
öldruðum tengist minnisskerðingu
og vandamálum þeim tengdum, og
um þriðjungur tengist þunglyndi,
aðsóknarkennd og sambærilegum
kvillum. Búið sé að koma málefnum
heilabilaðra í viðunandi farveg, bæði
á minnismóttöku og sérstökum legu-
deildum á öldrunarsviði Landspítala,
en ekki sé búið að taka með jafn
markvissum hætti á hinum þættin-
um. Kveðst hann sammála Ínu Mar-
teinsdóttur geðlækni, sem sagði í
viðtali í Morgunblaðinu í gær að
auka þyrfti úrræði í þeim málaflokki.
„Ég tek undir að standa mætti að
þessu með markvissari hætti, með
því að formfesta þjónustuna og út-
færa nánar. Við getum litið á þetta
sem þrjá þætti; í fyrsta lagi sam-
félagsþjónustu þar sem teymi gæti
farið inn á heimili fólks og veitt því
þjónustu, í öðru lagi litla deild á
sjúkrahúsi þar sem verið gætu 10–12
legurými og í þriðja lagi á að giska
14–20 legurými í langtímaumönnun
inni á hjúkrunarheimili, sérstaklega
fyrir fólk með langvinna geðsjúk-
dóma. Þetta er miðað við þörfina
núna en síðan fer þörfin vitaskuld
vaxandi með breyttri aldurssam-
setningu.
Með þessu væri hins vegar stóra
stökkið tekið og að því loknu væri
framhaldið að mestu eðlileg viðbót,
sem mætti kannski mæta að miklu
leyti með heimaþjónustu. Sérhæfður
hópur öldrunargeðlækna, geðhjúkr-
unarfræðinga, sálfræðinga og fé-
lagsráðgjafa gæti þróað þetta starf
áfram. Í því væri fólginn faglegur
ávinningur og bætt þjónusta.“
Pálmi segir að miðað sé við að eitt
hjúkrunarrými kosti 5–6 milljónir á
ári, og miðað við 14–20 legrými á
hjúkrunarheimili sé kostnaður við að
koma á laggirnar slíkri deild á bilinu
70–120 milljónir króna.
Ekki alfarið nýr kostnaður
„Að hluta til er þetta fólk nú þegar
inni í kerfinu, þannig að ekki þyrfti
alfarið að vera um nýjan kostnað að
ræða. Þá má gera ráð fyrir að 12
rými á legudeild á sjúkrahúsi kosti
60–80 milljónir, og síðan gæti heima-
teymið kostað um 30–40 milljónir
króna, þannig að við erum að tala um
heildarkostnað á bilinu 160–240
milljónir króna. Ég tek þó fram að
ekki er um nákvæma útreikninga að
ræða, en kostnaðurinn er á þessu
róli,“ segir Pálmi.
Brýn nauðsyn talin á auknu fjármagni vegna fjölgunar í hópi aldraðra með geðraskanir
160–240 milljónir þarf til úrbóta
Eftir Sindra Freysson
sindri@mbl.is
HALLDÓR Ásgrímsson forsætis-
ráðherra var viðstaddur síldarsölt-
unarsýningu á Síldarminjasafninu
á laugardaginn. Að sögn Örlygs
Kristfinnssonar gekk Halldór
óvænt inn í sýninguna og fór að
hausskera síldina og hjálpa stúlk-
unum að leggja niður í tunnur –
enda vanur maður á síldarplönum
fyrir norðan og austan forðum tíð
þegar hann var háseti á síldarskip-
inu Ólafi Tryggvasyni SF 60.
„Þessi sýning byggist á síld-
arsöltun þar sem gömlu vinnu-
brögðin eru sýnd á leikrænan hátt.
Halldór tók þátt í þessu og gerði
sýninguna skemmtilegri,“ segir Ör-
lygur. Forsætisráðherra var heið-
ursgestur Siglfirðinga þennan dag
þar sem honum var kynnt það
markverðasta í bæjarlífinu.Ljósmynd/Runólfur Birgisson
Saltar síld
á SiglóÞAÐ væri vel til fallið að koma á
sérstökum kennslustundum í orða-
tiltækjum í skólum landsins, að
mati Vigdísar Finnbogadóttur,
fyrrverandi forseta. Þetta kom
fram í máli hennar á Hólahátíð í
gær.
„Fjöldinn allur af orðatiltækjum
er að glatast úr hugum fólks, orða-
tiltæki sem eru svo undurfalleg og
lýsandi fyrir íslenska tungu. Eða
þá að það er farið svo vitlaust með
þau því ungt fólk fær ekki þjálfun
í að skilja þau,“ sagði Vigdís.
Hún sagðist hafa áhyggjur af
áhrifum enskunnar í setningum,
og notkun óþarfa aukasagna til að
styðja við sagnir. Hún nefndi sem
dæmi setningar á borð við „ég er
ekki að skilja það – það var boðið
mér í veislu – þeir voru að spila
vel í gær – það var strítt mér í
gær“. | Miðopna
Vill kennslu-
stundir í orða-
tiltækjum
BJÖRGUNARSKIPIÐ Húnabjörg
dró togarann Hegranes vélarvana
frá Eskifirði til Sauðárkróks um
helgina. Var áfangastað náð um
klukkan átta í gærkvöldi.
Samkvæmt upplýsingum Morgun-
blaðsins brotnaði sveifarás í togar-
anum þar sem hann var við veiðar
fyrir austan land. Fyrst var togarinn
dreginn til Eskifjarðar og síðan til
Sauðárkróks. Ferðalagið tók rúma
tvo sólarhringa og gekk vel, sam-
kvæmt upplýsingum Morgunblaðs-
ins.
Ljósmynd/Óli Arnar Brynjarsson
Hegranesið
dregið
vélarvana
til hafnar
♦♦♦