Morgunblaðið - 10.12.2005, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 10. DESEMBER 2005 23
ERLENT
SÉRFRÆÐINGAR eru ekki á einu
máli um það hvað Mahmoud Ahmad-
inejad, nýjum forseta Írans, gangi til
með ítrekuðum yfirlýsingum sínum
um Ísraelsríki en Ahmadinejad kall-
aði Ísrael síðast á fimmtudag „æxli“
sem færa bæri til Evrópu. Sumir
segja forsetann vísvitandi hætta á
einangrun Írans á alþjóðavettvangi, í
því skyni að styrkja stöðu harð-
línumanna í stjórn landsins. Aðrir
segja hann einfaldlega allsendis
óreyndan stjórnmálamann, nýgræð-
ing sem hætt sé við að gera axar-
sköft af þessum toga.
Ahmadinejad lýsti á fimmtudag
efasemdum um að helför nasista
gegn gyðingum hefði átt sér stað.
Þessi meinta helför hefði hinsvegar
orðið til þess að Ísraelsríki varð til.
„Hvers vegna eiga Palestínumenn að
gjalda þess að þið trúið því að gyð-
ingar hafi verið kúgaðir?“ spurði
Ahmadinejad. „Þið kúguðuð þá og
ættuð þess vegna að láta síonista-
stjórninni í té landsvæði í Evrópu.“
Þessi ummæli hafa víða verið for-
dæmd, en Ahmadinejad hefur áður
hvatt til þess að Ísraelsríki yrði
„þurrkað út“.
Ahmadinejad virðist hins vegar
óhræddur við að vekja hneykslan og
reiði umheimsins með ummælum
sínum. „Sú staðreynd að hann lætur
ummæli sem þessi ítrekað falla getur
ekki verið nein tilviljun og hún verð-
ur ekki skýrð með því að vísa til póli-
tísks reynsluleysis,“ hefur AFP eftir
fréttaskýrandanum Saed Leylaz.
Ummælin hljóti að vera liður í
meðvitaðri stefnu, „því að með því að
eggja umheiminn gegn Íransstjórn
er búið til andrúmsloft þar sem harð-
línuöflin eru líkleg til að eflast“.
Mashallah Shamsolvaezin, annar
fréttaskýrandi í Teheran, sagði um-
mæli forsetans hins vegar fyrst og
fremst axarskaft. Hann tók þó undir
að þau myndu kæta harðlínumenn.
Haldinn trúarlegu
mikilmennskubrjálæði?
Ali Ansari, sérfræðingur í málefn-
um Írans sem kennir við St. And-
rews-háskóla í Skotlandi, tekur í
sama streng í samtali við Newsweek.
Lýsir hann Ahmadinejad sem „afar
einföldum í pólitískum skilningi“,
hann hafi færst of mikið í fang.
Í grein Newsweek segir hins veg-
ar einnig að margir Íranir séu farnir
að óttast að nýr forseti þeirra kunni
að vera hugmyndafræðilegur og
trúarlegur ofstopamaður sem stað-
ráðinn sé í því að standa fyrir nýrri
íslamskri byltingu í landinu. Efa-
semdir séu jafnvel um að Ahmadin-
ejad sé fullkomlega heill á geði.
Er fullyrt að mjög sé nú skrafað í
Teheran um „trúarlega dulhyggju“
forsetans sem sagður er afar upp-
tekinn af kenningum um hinn svo-
kallaða „tólfta imam“: eins konar
messías sjíta-múslíma sem þekktur
er undir heitinu Mahdi. Felur kenn-
ingin í sér að Mahdi sé væntanlegur
á jörðunni á ný og verkefni hans fel-
ist í því að fara fyrir heimsendalegri
byltingu þar sem hinir undirokuðu
sigrast á öflum óréttlætisins. Er haft
í flimtingum að Ahmadinejad hafi
þegar hann var borgarstjóri í Teher-
an látið gera endurbætur á miklu
breiðstræti í borginni sökum þess að
Mahdi myndi væntanlega fara þar
um er hann sneri aftur.
Segir Newsweek að vísbendingar
séu um að Ahmadinejad trúi því jafn-
vel að hann sjálfur sé fulltrúi „tólfta
imamsins“ á jörðunni; nokkuð sem
hljóti að teljast hættulegar hug-
myndir hjá manni sem hefur dokt-
orsgráðu í umferðarstjórnun.
Er almenn framganga forsetans,
sem lofað hefur að nýta olíuauðinn í
þágu hinna fátæku í Íran, nú jafnvel
sögð valda áhyggjum hjá Ali Kham-
eini, trúarlegum leiðtoga Írans og
valdamesta manni landsins. Hann og
helstu samverkamenn hans kæri sig
lítt um þá algeru uppstokkun sem
forsetinn boðar, enda maki þeir
krókinn við núverandi aðstæður.
Enginn viti þó í raun hvort Khameini
standi einhver ógn af Ahmadinejad.
Hitt sé alveg ljóst að forsetinn vilji
íhaldssamari stjórn, þar sem íslömsk
bókstafstrú ræður ferð.
Hann hefur hreinsað til í valda-
kerfinu eftir getu og margir umbóta-
sinnar frá því í forsetatíð Mohamm-
ads Khatamis hafa fengið að fjúka. Í
staðinn hefur Ahmadinejad eftir
fremsta megni reynt að skipa óhæfa
menn sem hins vegar eru hug-
myndafræðilegir bandamenn hans.
Forsetinn hefur hins vegar mætt
andstöðu, þingið hefur þrisvar neitað
að staðfesta í embætti olíumálaráð-
herra menn sem Ahmadinejad skip-
aði; þeir hafa allir átt það sameig-
inlegt að vera lítt hæfir til starfans.
Virðist standa á sama
þótt Íranar einangrist
Sérfræðingar velta fyrir sér hvað Mahmoud Ahmadinejad forseta gangi til
Eftir Davíð Loga Sigurðsson
david@mbl.is
Reuters
Mahmoud Ahmadinejad, hinn um-
deildi forseti Írans.
SEX ára gamall drengur beið bana
þegar flugvél bandaríska flugfélags-
ins Southwest Airlines af gerðinni
Boeing 737 fór út af flugbraut í lend-
ingu í Chicago og endaði úti á um-
ferðargötu.
Mikil snjókoma var í Chicago þeg-
ar atvikið átti sér stað. Flugvélin var
að koma frá Baltimore og brotnaði
búnaður á nefi hennar í lendingunni,
sem olli því að hún rann alla flug-
brautina á enda, í gegnum girðingu
og út á umferðargötu. Lenti hún þar
á a.m.k. tveimur bílum. Fimm
manna fjölskylda var í öðrum þeirra,
þrjú börn og tveir fullorðnir, og dó
sex ára drengur í slysinu, sem fyrr
segir. Ellefu aðrir slösuðust.
Mike Abate, farþegi í flugvélinni,
sagði alla um borð hafa andað léttar
þegar þeim varð ljóst að flugvélin
hafði staðnæmst án þess að nokkur
slys yrðu á þeim 98 sem um borð
voru. En svo hefðu menn gert sér
ljóst að einhver hafði lent undir vél-
inni. „Það var hræðilegt að átta sig á
því,“ sagði hann.
Reuters
Boeing-vél
endaði úti á
umferðargötu
Sex ára drengur
beið bana