Fréttablaðið - 06.05.2003, Blaðsíða 12

Fyrir einum og tveimur mánuð-um mældist fylgi Samfylking-
arinnar eitthvað um 38 prósent í
skoðanakönnunum. Fyrir helgi
var það komið niður í rúm 28 pró-
sent. Hvernig stendur á þessu? Og
hvert fór fylgið?
Svarið við seinni spurningunni
er að fylgið fór til Frjálslynda
flokksins annars vegar og Fram-
sóknar hins vegar. Samfylkingar-
fólk, sem hefur viljað skilgreina
Sjálfstæðisflokkinn sem sinn höf-
uðandstæðing, get-
ur huggað sig við
að sjálfstæðis-
mönnum tókst ekki
að krækja í fylgið.
Það getur sagt sem
svo: Okkur tókst
alla vega að
minnka Sjálfstæð-
isflokkinn. Og að
sumu leyti er nokk-
uð til í því. Og einnig öfugt. Nokk-
uð hatrömm átök Samfylkingar og
Sjálfstæðisflokksins – og ef til vill
einkum þeirra Ingibjargar og
Davíðs – hafa í raun skaðað þessa
flokka. Flokkarnir verja mestu af
sínum kröftum í að grafa undan
forystumönnum hins flokksins.
Og þeir eru báðir sárir eftir. Svo
sárir að á stundum yfirgengilegt
hól og skjall flokksmanna um sinn
forystumann ná ekki að plástra
sárin.
Svona ástand er náttúrlega
kjörið ástand fyrir þriðja mann-
inn. Og í dag passar Halldór Ás-
grímsson best í það hlutverk.
Hann er einhvern veginn allt ann-
ar en Davíð og Ingibjörg. Hann er
dyggur liðsmaður fremur en af-
gerandi foringi. Hann er ekki orð-
hákur, það gustar ekki af honum,
það óttast hann enginn. Hann er
maður sem gott er að eiga sem ná-
granna. Sem er eiginleiki sem
hvorki Davíð né Ingibjörg hafa.
Davíð Oddsson er þekkt stærð í
landsmálunum. Hann hefur verið
aðalmaðurinn í 12 ár. Fyrir einum
og tveimur mánuðum var Ingi-
björg óþekkt stærð og naut þess.
Hún var ekkert nema vænting-
arnar. En henni hefur illa tekist að
halda í þessar væntingar. Slagur-
inn við Davíð hefur skaðað hana
meira en styrkt. Og svo hefur
henni ekki teksit vel upp með að
spila á þessar væntingar.
Kenning Ingibjargar er að nú
sé kominn tími til að breyta. Hún
hefur lagt fram ýmis rök fyrir
ágöllum liðinna ára en það hefur
minna farið fyrir því í máli henn-
ar hvernig hin nýja tíð eigi að
verða – en það ætti að vera grunn-
urinn í málflutningi þeirra sem
vilja spila á löngun kjósenda til að
breyta til. Í þessu liggur líklega
gallinn við kosningabaráttu Ingi-
bjargar og Samfylkingarinnar.
Kjósandinn situr eftir og segir:
Jújú, ég skil að Davíð er ómögu-
legur – en hvað ætlið þið að gera?
Fyrningarleið í sjávarútvegi og
jafnréttismálin í forsætisráðu-
neytið er það eina sem hefur kom-
ist almennilega í gegn.
Og einhvers staðar í bakgrunni
er nýtt hugtak: Umræðustjórn-
mál. Hverjum datt í hug að það
hugtak yrði söluvara á markaðs-
torgi stjórnmálanna? Mér finnst
einhvern veginn að ég þurfi að
fara á ráðstefnu í Munaðarnes
áður en ég get tekið mér þetta orð
í munn. ■
Mín skoðun
GUNNAR SMÁRI EGILSSON
■ skrifar um dalandi fylgi
Samfylkingarinnar.
12 6. maí 2003 ÞRIÐJUDAGUR
Útgáfufélag: Frétt ehf.
Ritstjóri: Gunnar Smári Egilsson
Fréttastjóri: Sigurjón M. Egilsson
Ritstjórnarfulltrúar: Reynir Traustason
og Steinunn Stefánsdóttir
Auglýsingastjóri: Þórmundur Bergsson
Ritstjórn, auglýsingar og dreifing:
Suðurgötu 10, 101 Reykjavík
Aðalsími: 515 75 00
Símbréf á fréttadeild: 515 75 06
Rafpóstur: ritstjorn@frettabladid.is
Símbréf á auglýsingadeild: 515 75 16
Rafpóstur: auglysingar@frettabladid.is
Setning og umbrot: Frétt ehf.
Prentvinnsla: Ísafoldarprentsmiðja ehf.
Fréttablaðinu er dreift ókeypis á heimili á höfuð-
borgarsvæðinu, Suðurnesjum og Akureyri. Einnig er
hægt að fá blaðið í völdum verslunum á lands-
byggðinni. Fyrirtæki geta fengið blaðið gegn greiðslu
sendingarkostnaðar; kr. 1.100 á mánuði.
Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni
blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum
án endurgjalds.
Alveg er með endemum hvað nú-verandi stjórnarflokkar draga
endalaust taum kvótaeigenda í
sjávarútvegsmálum Íslendinga og
blása á þá óánægju sem lengi hefur
kraumað með þjóðinni. Vistvæn
veiði smábáta er vanvirt og nýjar
leiðir, eins og sóknarstýring og
fyrning, afgreiddar sem þjóðnýting
og eignaupptaka í
anda Stalíns.
Hvað er þjóð-
nýting og
hvað ekki?
Í fyrsta lagi er
nauðsynlegt að
hafa í huga
hvernig sameign
þ j ó ð a r i n n a r,
fiskimiðin, var á
sínum tíma af-
hent útvöldum til
ráðstöfunar að
vild. Og það er
vangá að halda
því fram að byggðirnar sjálfar hafi
látið kvótann renna sér úr greip-
um, þar voru skammtímasjónar-
mið heildarhag yfirsterkari og ef
einhverjir hafa orðið fyrir eigna-
upptöku og þjóðnýtingu er það
fólkið sem sá á eftir atvinnutæki-
færunum streyma úr byggðarlög-
unum í krafti sérhagsmuna.
Tölvan og snakkið
Og hver er svo ávinningurinn,
hagkvæmnin ? Er það stöðugleik-
inn, Kringlan, Smáralindin, Stoke,
Kaupþing eða það að kaupa tölv-
una og haltukjaftibrjóstsykurinn
hjá sama aðila? Eða er hag-
kvæmnin fólgin í okursölu og
leigu á kvóta? Hana er alltént ekki
að finna í launaumslögum fisk-
vinnslufólks, svo mikið er víst.
Með ofangreint í huga hlýtur að
vera þjóðþrifamál að ónýttum
aflaheimildum sé skilað öðrum til
nýtingar í stað þess að vera hand-
höfum þeirra tekjulind og ann-
arra ok. Látum þá sem vinna í
greininni njóta arðsins, þannig og
ekki öðruvísi er hægt að kalla
fiskimiðin sameign þjóðarinnar.
Kárahnjúkar undirdjúpanna
Þegar kvótabangsar spóla á
fjallablöðrum yfir hálendismýrar
og mosa rennur mönnum til rifja
en þó sömu aðilar truntist með
troll sín yfir kóral- og hrygningar-
svæði hafdjúpanna er öllum skít-
sama enda úr augsýn og í allt of
fárra viti að 10 metra háir kórall-
ar eru 5000 ár að ná sömu hæð á
ný. Hvernig geta stjórnmála-
flokkar horft þessu frá og talið sig
ábyrga um leið? Umhverfið nær
lengra en bara til fjöruborðsins.
Þorskastríðið stendur enn
Kvótaeigendur segja allt fara á
hausinn sé stjakað við núverandi
kvótakerfi, gildi einu hvort fyrn-
ing sé notuð eða sóknarstýring,
hvort tveggja sé ávísun á kolldýf-
ur og gjaldþrot. Einnig að kerfis-
breyting sé óforsvaranleg vegna
þegar fyrirliggjandi fjárskuld-
bindinga. Veigamesta breytingin
með nýju fyrirkomulagi, hvort
sem fyrning sé eða sóknarstýring,
er ekki sú að svipta neinn veiði-
heimildum heldur braskinu og
leiguokinu. Kvótabangsar tapa
því engu nema forréttindunum og
séu þau einu burðarásar fyrir-
tækjanna er þeim vart vorkunn. Í
dag eiga 10 aðilar 50% af heildar-
kvóta landsmanna og ljóst að sú
þróun haldi áfram að óbreyttu.
Minnumst orða Kærnested skip-
herra, að með sama áframhaldi
hverfur ávinningur þorskastríð-
anna og verður þjóðinni ekki til-
tækur nema í hlutabréfum er-
lendra auðhringja.
Afskornir vaxtasprotar
Kvótakerfið er ekki lengur
stjórnunartæki á fiskveiðum
heldur eignatrygging núverandi
eigenda matador útvalinna á eig-
um þjóðarinnar þar sem atvinnu-
frelsi víkur fyrir fylgispekt, ný-
liðun er útilokuð og vaxtarsprotar
umsvifalaust afskornir. Augljós-
asta dæmið er smábátaútgerðin,
tillegg strandbyggðanna til lífs-
bjargar. Hagkvæmni hennar og
afkastageta hefur sannað sig
rækilega, að ekki sé minnst á vist-
fræðina. Gegndarlaust verja
stjórnvöld eignarétt kvóta-
bangsanna en vanvirða aldalang-
an veiðirétt sjávarbyggðanna.
Smábátaútgerð á Íslandi á að
rækta en ekki reyta.
Minnkandi afli, brask, fá-
keppni, brottkast og umhverfis-
spjöll, allt eru þetta augljós kenni-
leiti í arfabreiðu kvótakerfisins.
Viðhald akursins þjónar ekki
lengur þjóðarhag heldur beinlínis
stendur honum fyrir þrifum.
Kvótakerfið á enga samleið með
þjóðinni lengur og hún loks að
vakna til vitundar um það. Segj-
um lagó 10. maí. ■
Samfylkingin
vörn gegn
ranglæti
Albert Jensen skrifar:
Aldrei höfum við Íslendingarhaft meiri þörf fyrir að losna
við vandræðaflokka úr ríkisstjórn
en nú. Framsókn hefur í áraraðir
ráðið heilbrigðis- og félagsmála-
ráðuneytunum, en þar er hnignun
komin á varasamt stig. Ráðuneyt-
in sjá um sérlega viðkvæma
mannlega þætti, þar sem kvenna-
störfin eru flest og mikilvægust.
Svikin loforð Framsóknar um fólk
í fyrirrúmi sjást best á framkomu
þeirra við konurnar í heimahjúkr-
un og skjólstæðinga þeirra. Aug-
ljós pólitísk ráðning er í stjórn
heimahjúkrunar, en stýrimaður
og stærðfræðingur eru þar
æðstráðandi með hjúkrunarfræð-
ingi. Fólk er ekki í fyrirrúmi þar
sem pólitík er metin umfram
hæfni. Hverju mega aldraðir,
sjúkir og öryrkjar eiga von á kom-
ist slíkur flokkur áfram? Stjórn
heimahjúkrunar var neydd til að
semja við starfskonurnar og bíður
nú færis. Hvað kostuðu afglöpin
mikið? Hvað voru keyptir margir
bílar og hvar eru þeir? Stjórnin er
vernduð af Framsókn, ekki aðrir,
og þar þarf Samfylkingin að koma
til varnar. Í forystu þarf fólk sem
veit að samúð, skilningur og
stjórnun geta farið saman.
Gætum okkar, hræðumst
Framsóknarflokkinn. ■
Um daginnog veginn
LÝÐUR
ÁRNASON
■
fyrrverandi yfirlæknir í
Önundarfjarðapresta-
kalli skrifar um kvóta-
mál.
Matador á
Íslandsmiðum
■ Bréf til blaðsins
„Í fyrsta lagi
er nauðsyn-
legt að hafa í
huga hvernig
sameign
þjóðarinnar,
fiskimiðin, var
á sínum tíma
afhent útvöld-
um til ráðstöf-
unar að vild.
Bætiflákar
Mikilvægt að tryggja
íslenskan landbúnað
Landbúnaður er alls staðar
styrktur, þótt mismikið sé. Við
okkar ástæður er eðlilegt að
styrkirnir séu í takt við það
sem mest gerist annars staðar
og þar sem náttúrulegar að-
stæður eru líkastar því sem
hér gerist. Það er mikilvægt
þjóðinni að tryggja framtíð ís-
lensks landbúnaðar.
Sigurður Þorgeirsson, framkvæmdarstjóri
Bændasamtakanna.
–––––––––––––––––––––––––––––-
Samtök atvinnulífsins gagnrýna í skýrsl-
unni Bætum lífskjörin að stuðningur rík-
isins við landbúnaðinn stefni ekki að há-
marksnýtingu framleiðsluþátta eða arð-
semi í greininni heldur haldi hann verð-
laginu uppi.
Birgir H. Björgvinsson
frambjóðandi Frjálslynda flokksins
Á að mæta afgangi
Ég er frekar mótfallinn því að meira fé verði
veitt til Borgarleikhússins. Það verður að geta stað-
ið undir sér eins og aðrar atvinnugreinar. Nota á
peningana í aðra hluti á meðan þess er þörf, þetta
getur mætt afgangi. Á meðan fólk þarf að bíða í eitt
til tvö ár til að skipta um mjaðmarlið eða annað
slíkt, þá er ég mótfallinn því að fé sé ausið í tóm-
stundagaman. Það er allt í lagi þegar nóg er til af
peningum. Ég er alveg eins á móti tónlistarhúsi eins
og staðan er í dag, það á ekki að hugsa um þetta á
meðan er fátækt og heilsugæsla er í kaldakoli. Bíða
verður með þessa hluti þangað til annað er komið í
lag. Ég er ekki á móti menningu í sjálfu sér en
röðin þarf að vera önnur.
Hjálmar H. Ragnarsson
rektor Listaháskóla Íslands
Í mikilli framför
Ég hef fylgst vel með starfsemi Borgarleikhússins
undanfarin ár. Mér finnst því miður að einmitt skuli
sigla í strand þegar leikhúsið hefur sýnt mikla burði til
nýsköpunar og endurnýjunar í vetur. Dagskrá hússins í
vetur hefur verið með afbrigðum góð og frammistaða
leikhússfólksins í mikilli framför. Ég geri mér grein fyr-
ir að ekki eru bara peningar sem þarf til en þarna er
unnið af miklum krafti og eldmóði. Ég tel að borgin hafi
sýnt mikinn samstarfsvilja og hafi sýnt það í verki að
hún vill standa að leikhúsi en það er mjög dýrt að reka
hús af þessari stærðargráðu, menn verða að horfast í
augu við það. Þá tel ég einnig að hyggja ætti að frekari
samleið í húsinu, þá sérstaklega með tilliti til
Íslensku óperunnar.
Á að auka fjármagn til Borgarleikhússins?
Skiptar skoðanir
■ Af Netinu
Geðstirður forsætisráðherra
„Mörgum hlýtur að vera óbæri-
leg tilhugsun, að hinn geðstirði
forsætisráðherra og fulltrúi sér-
hagsmuna verði samtals við völd
í sextán ár.“
JÓNAS KRISTJÁNSSON
Á VEF SÍNUM JONAS.IS
Rangfærslur?
„Líklega hefur
Morgunblaðið
aldrei fundið að
málflutningi stjórn-
málamanns á
sama hátt og gert
er við Ingibjörgu Sólrúnu Gísla-
dóttur í forystugrein blaðsins
hinn 4. maí 2003...“
BJÖRN BJARNASON
Á VEF SÍNUM BJORN.ISRekstrarhalli hefur verið hjá Borgarleikhúsinu síðustu þrettán ár. 38 manns var sagt upp störfum í síðustu viku.
Fram að alþingiskosningum verð-
ur tekið við aðsendum greinum
sem tengjast kosningunum.
Greinarnar eiga að vera á bilinu
200 til 400 orð í Word. Senda skal
greinarnar á netfangið
kolbrun@frettabladid.is.
Fréttablaðið áskilur sér rétt til
þess að velja og hafna og stytta
greinar.
■ Aðsendar greinar
Opinn fundur um lýðræði
á Hótel Borg
með frambjóðendum
stjórnmálaflokkanna
í dag 6. maí kl. 16:30
Þegnar
eða borgarar?
Áhugahópur um lýðræði
■
Flokkarnir verja
mestu af sínum
kröftum í að
grafa undan
forystumönnum
hins flokksins.
Og þeir eru
báðir sárir eftir.
Hvað er að Ingibjörgu?