Tíminn - 05.10.1971, Blaðsíða 8

TIMINN
ÞRIÐJUDAGm 5. október 1971
Þau kynntust í
mennafélagsskapnum
Rætt við Maríu Jónsdóttur og Einar Þórðar-
son, skósmið, sem eiga 60 ára brúðkaupsafmæli
í dag
: • •
— Við höfum bæði verið
mjög hraust og heilsugóð alla
tíð. Það er náttúrlega bezt að
fá að vera svona sjálfbjarga
fram á gamals aldur. íbúðina
eigum við skuldlausa, og hér
getum við verið þangað til við
förum suður í kirkjugarð.
Þannig fórust hjónunum
Maríu Jónsdóttur og Einari
Þórðarsyni, skósmið, Mávahlið
36, orð í stuttu spjalli við Tím
ann fyrir helgina. Þau eiga 60
ára brúðkaupsafmæli í dag 5.
október og telja hvort um sig
hinu að þakka hve sambúðin
hefur orðið farsæl. Hann er
nú 86 ára, en hún 83. Böm
þeirra Maríu og Einars eru
sex og Uarnabömin 1,7, en
þeirra börn aftur nær orðin
jafnmörg, eða 15 barnabarna-
böm.
María er uppalin í Reykja-
vík, að Bókhlöðustíg 6 í bæ,
sem enn stendur og hét áður
Stuðlakot. Hún fór ung að
vinna fyrir sér og var m.a. í
vist hjá Klemenz Jónssyni land
ritara.
Einar er einnig fæddur í
Reykjavík, en missti föður sinn
á öðru árinu og fluttist þá til
skyldfólks síns að Fellskoti í
Biskupstungum, þar sem hann
ólst upp. 16 ára gamall kom
hann til Reykjavíkur að læra
skósmíði fyrst hjá Jóhannesi
Jenssyni, föður Brynjólfs leik-
ara. En þegar hann fluttist til
fsafjarðar hélt Einar áfram
námi hjá Bimi Þorsteinssyni,
sem lært hafði skósmíðaiðn í
Kaupmannahöfn. Einar var síð-
ar um langt skeið prófdómari
í skósmíðaiðn hér í Reykjavík.
— Við voram bæði ungmenna
félagar og kynntumst í þeirri
starfsemi hér í Reykjavík,
sagði Einar. — Ég gekk í Ung-
mennafélagið 1907 og María
árið eftir. f þeim félagsskap
kynntumst við mörgum góðum
mönnum svo sem Guðbrandi
Magnússyni, Tryggva Þórhalls-
syni og þeim systkinum í Lauf
ási, Jónasi Jónssyni og Ásgeiri
Ásgeirssyni. Það leiddi svo eins
og af sjálfu sér, að þegar við
fórum að kjósa þá studdum
við þessa ágætu menn og kus-
um Framsóknarflokkinn þótt
við höfum aldrei verið flokks-
bundin.
— Og svo genguð þið í
hjónaband 5. okt. 1911?
— Já, séra Bjarni gifti okk-
ur heima hjá sér að Bergastaða
stræti, svaraði María.
— Hvemig var félagslífið í
ungmennafélagshreyfingunni?
— Það var svona sitt af
hverju tagi. Á sumrin var úti-
líf mikið stundað, farið í göngu
ferðir inn að Árbæ eða suður
að Vífilsstöðum.
— Þú hefur eitthvað meira
komið nálægt félagslífi um
dagana, Einar?
María Jónsdóttir og Einar ÞórSarson meö yngsta afkomandann, Gunn-
ar Tryggva Reynisson. , - *-
— Ég. var einn af stofnend-
um Lúðrasveitarinnar Hörpu,
sem var undanfari Lúðrasveitar
Reykjavíkur, og lék þar á alt-
hom í 6 ár.
— Þú varst með skósmíða-
vinnustofu á Hverfisgötu, Vita-
stíg og síðan á Laugavegi 63,
en svo er eins og mig gruni, að
þú hafir eitthvað fengizt við
búskap og þið hjónin.
Frumbýlingar í Sogamýri
— Búskapurinn var okkar líf
og yndi. Við höfðum fé fyrstu
hjúskaparárin þegar við áttum
heima á Grettisgötu. Frá þess-
um dögum er margs að minn-
ast. Við heyjuðum á sumrin
uppi í Kollafirði og á Völlum
á Kjalarnesi, lágum þar við í
tjaldi, en móðursystir Maríu,
sem hjá okkur bjó, gætti bam-
anna á meðan.
— Ég hafði alltaf brennandi
áhuga á sveitastörfum þótt ég
hefði aldrei komið nálægt
þeim sem bam og unglingur
sagði María, og eitt sumarið
dreif ég mig í kaupavinnu aust
ur að Kirkjuferju í Ölfusi með
eitt barnið.
—Nú, við höfðum bæði
áhuga á búskap og það varð úr
að við tókum þátt í stofnun fé-
lagsins Landnám og urðum í
hópi nokkurra frambýlinga inni
í Sogamýri árið 1927. Þar vora
síðan okkar beztu ár, þótt oft
væri erfitt að hafa í sig og á,
og barnahópinn framan af hjú-
skap okkar. Ekki voru styrk-
imir á þessum áram.
— Þarna bjuggum við í 14
ár. Reistum gott hús, höfðum
kýr, kindur og tvo hesta, hélt
Einar áfram. — En þegar Bret
amir komu var ekki hægt að
vera þama áfram, þeir vora
um allt og vildu helzt tjalda
í miðju túninu.
— Og hvað tók þá við?
— Við fluttum í bæinn aft-
ur og ég fór að vinna hjá Skó-
gerðinni við Rauðarárstíg. Þar
var mikil vinna á stríðsáran-
um og lengur, oft 30—40 manns
í vinnu. Þar var ég svo í 23
ár, unz fyrirtækið var lagt
niður. Eftir það vann ég enn
við skóviðgerðir og það era
ekki nema nokkur ár síðan ég
hætti. En nú er ég orðinn ónýt
ur að fara út og get því miður
ekkert fengið að gera heima
við.
— Ævin hefur liðið ósköp
rólega hjá okkur, sagði María.
— Og við höfum alltaf get-
áð staðið í skiliim, það er fyrir
mestu. Hvorugt okkar hefur
nokkra sinni þurft að fara á
sjúkrahús. Já, við getum sann-
arlega verið ánægð. Og alltaf
vilja bömin koma heim. Síð-
ast í sumar komu dætur okk-
ar tvær í heimsókn, sem giftar
eru í Noregi og Ameríku.
Við kveðjum þau Maríu og
Einar, sem una glöð við sitt í
notalegri íbúð sinni. María hugs
ar að öllu leyti um heimilið og
prjónar vettlinga að auki, og
þótt Einar kvarti um aðgerð-
arleysi vindur hann allt band,
sem kona hans og dætur prjóna
úr.
S. J.

á Idðum fiskvinnslustöðva?
í dagblaðinu Tímanum, dags.
unnudaginn 26. september 1971 er
ætt um vanhirðu á lóðum fisk-
innslustöðva og í því sambandi
úrtar nokkrar myndir.
Almennt séð tel ég þetta rétt-
uæta og góða hugvekju hjá blað-
!1U.
Pags- 20. marz 1970 var gefsa ív
eglugerð um eftirlit og mat á
f hinu háa sjávarútvegsráðuneyti,
erskum fiski o.fl.
Reglugerð þessi inniheldur með-
.1 annars ákvæði viðkomandi um-
werfi fiskvinnslustöðva, sem þó
■ar pofinn frestm- á ið framkvæma
.•.mkvæmt r.giugerðinni.
Þrátt fyrir miklar ítrekanir
Fiskmats ríkisins til viðkomanda
rafa forráðam. fiskvinnslustöðva
sýnt þeim tilmælum mikið hirðu-
leysi, þótt þar séu sem betur fer
heiðarlegar undantekningar á.
Skulu hér aðeins tilfæarð tvö
dæmi af mörgum um kröfur Fisk-
mats ríkisins um jákvæðar aðgerð-
ir við lagfæringu umhverfis.
1. Bréf Fiskmats ríkisins „til
Sambands ísl. sveitafélaga Lauga-
vegi 105 Reykjavík.
„Vér viljura biðja yður að koma
á framfæri við meðlimi yðar eftir-
farandi skýringum.
í reglugerð um eftirlit og mat á
ferskum fiski o.fl. útgefinni 20.
marz 1970, segir svo í III kafla 18.
grein, „Lóð kringum fiskmóttöku-
og aðgerðarhús skal rykbinda og
halda hreinni, þar með taldir nær-
liggjandi vegir. Nærliggjandi fjöru
skal einnig halda hreinni".
Þá skýringu viljum vér gefa á
þessari grein reglugerðarinnar, að
þar sem sagt er „nærliggjandi veg-
ir“ hefur sú ákvörðun verið tekin,
að rykbinda vegi í það minnsta 100
m. í allar áttir frá vinnslustöð.
Komi það hins vegar í ljós, að að-
stæður séu þannig á einhverjum
stöðum, að Þessi vegalengd dugi
Bergsteinn Á. Bergsteinsson
fiskmatsstjóri
ekki, verður í þeim tilfellum að
endurmeta þessa ákvörðun“.
2. Tilkynning frá Fiskmati rikis-
ins, lesin í Ríkisútvarpinu 18., 20.
og 21. ágúst 1971.
„TILKYNNING FRÁ FISK-
MATI RÍKISINS.
í reglugetrð útgefinni 20. marz
1970, um eftirlit og mat á ferskum
fiski o.fl. eru ákvæði meðal ann-
ars um hreinlæti umhverfis fisk-
vinnslustöðvar.
Fiskmat ríkisins vill alvarlega
brýna fyrir öllum þeim, sem reka
fiskvinnslustöðvar, og háðar eru
eftirliti fiskmatsins, að framkvæma
nú þegar lagfæringu á umhverfi
stöðva sinna, svo ekki þurfi að
koma til sérstakra ráðstafana til
að uppfylla reglugerðar-ákvæðin.
FISKMAT RÍKISINS“.
Ég tel næst liggja fyrir, að fisk-
mat ríkisins fari þess á leit, að ríkis
valdið feli Bæjar- og sveitarstjórn-
um eða þeim öðrum aðilum er það
(ríkisvaldið) kynni að velja, að
láta taka til á lóðum umhverfis
fiskvinnslustöðvar og lagfæra þær
svo viðunandi sé, á kostnað eigenda
vinnslustöðvanna.
Bergstelnn Á. Bergsteinsson
fiskmatsstiórí