Tíminn - 22.02.1972, Blaðsíða 6

6
TÍMINN
Þriðjudagur 22. febrúar 1972
AÐSTOÐARAAENN LÆKNA
VERÐI SEAA VÍÐAST
í BYGGÐUM LANDSINS
Tillaga Ingvars Gíslasonar og Vilhjálms Hjálmarssonar
um það efni til umræðu á Alþingi
EB-Reykjavik.
Á fundi i Sameinuðu Alþingi síðast liðinn fimmtu
dag mælti Ingvar Gislason (F) fyrir tillögu til
þingsályktunar um að rikisstjórninni verði falið að
kanna, hvort ekki sé timabært og nauðsynlegt að
hafa sem viðast um byggðir landsins starfandi sér-
staka umboðsmenn og aðstoðarmenn lækna, sem
fólk gæti ieitað til i neyðartilfellum og i sambandi
við ýmis minni háttar erindi, þegar ekki næðist til
iæknis, ogyrðu þeir þjálfaðir í slysahjálp, umönnun
sjúkra, umsjón með lyfjavirgðum, lyfjaafgreiðslu
o.sfrv. Skuli athuga i þessu sambandi, hvort ekki sé
liklegt, að lita mætti á starfskrafta ljósmæðra
framar þvi, sem nú er, á sviði heilbrigðisþjónustu.
Þá skuli sem fyrst efna til sérstakra námskeiða
fyrir það fólk, er veldist
væri um að ræða.
Meinsemd í
þjóöarlíkamanum
Ingvar Gislason flytur þessa
tillögu ásamt Vilhjálmi
Hjálmarssyni (F). Sagöi Ingvar i
upphafi framsöguræðu sinnar, að
ekki væri ofsagt að hinn tilfinnan-
legi og almenni skortur á héraðs-
og heimilislæknum væri eitt af
meiri háttar vandamálum is-
lenzka þjóðfélagsins. Þetta væri
að visu ekki nýtt vandamál, það
ætti sér alllangan aðdraganda og
hefði vaxið eins og meinsemd i
þjóðfélagslikamanum á alllöngu
timabili. Eins og eðli margra
meinsemda væri háttað, hefði
þessi meinsemd ekki staðnæmzt
við eitt eða fá svæði þjóðar-
likamans, sem segja mætti, að
hefðu verið veik fyrir. Mein
semdin hefði breiðzt út um allan
þjóðarlikamann að meira eða
minna leyti. Þessa gætti i þéttbýli
hér á landi sem dreifbýli.
Ástandiö kemur þyngst
niöur á þeim,sem f jærst búa
Rvik.
Ingvar sagði að eins og fram
kæmi i greinargerð tillögunnar,
væri ekki ætlun þeirra Vilhjálms
nú að fjalla um heilbrigðis-
þjónustuna og læknaskortinn á
breiðum grundvelli. Þeim væri
ekki kunnugt um annað en að
stjórnvöld, sem þessi mál hefðu
meö höndum, ynnu að þvi af
áhuga að finna viðunandi lausn á
læknaskortinum sem mæddi mest
og tilfinnanlegast á þeim, sem
byggju lengst frá Reykjavik og
verst væru settir um samgöngur,
ýmist vegna fjarlægðar eða tor-
farinna samgönguleiða á sjó eða
Iandi eða i lofti. Þannig háttaði til
hérá landi, að langtimum saman
kynni aö vera ófært eða illfært
milli byggðarlaga, sem þó gætu
ekki talizt fámenn eða litilsmeg-
andi á islenzka visu. Minnti
Ingvar i þvi sambandi á Ólafs-
fjarðarbyggð. Þar væri myndar-
legt framleiðslubyggöarlag, sjó-
sókn og fiskverkun annars vegar,
en hins vegar verulegur sveita-
búskapur. Þarna væri saman-
komið fjölmenni á okkar mæli-
kvaröa, fólk, sem stundaði erfiö
framleiöslustörf, sem meðal
annars stafaði af veruleg slysa-
hætta.
öryggisleysi
—Ólafsfjörður er sérstakt
læknishérað og fram til hausts
1971 hefur læknir átt búsetu i
Ólafsfirði til ómetnalegs öryggis
fyrir ibúana þar, sagði Ingvar.
til slikra starfa, sem hér
lngvar Gislason
—Eftir að héraðslænirinn sagði
starfi sinu lausu og fluttist burt,
hefur ólafsfjarðarhéraði verið
þjónað frá nágrannabyggð, sem
einnig á við öryggisleysi i lækna-
málum að búa,eða verið upp á
sérstaka náð reykviskra lækna
komið, sem hafa gripið i það aö
gamni sinu að sitja stund og stund
i héraðinu. Slikt er vissulega
betra en ekkert og vissulega
þakkarvert. ólafsfirðingar eru
ekkert einsdæmi að þessu leyti.
Dæmi eru til þess, að heilar
sýslur hafi verið læknislausar
árum saman, ef undan er skilin
stutt þjónusta einstaka læknis eða
aukaþjónustu nágrannalækna,
sem annars eru störfum hlaðnir i
sinu eigin héraði. Oryggisleysið,
sem þetta fólk býr við, er augljós
staðreynd og i rauninni óþolandi.
Sérstaklega hlýtur það að vera
þungbært ástand, að vita sig
varnarlausan og öryggislausan
gagnvart slysum, stórum og smá
um, sem ekki gera boö á undan
sér, en eru þó alltaf yfirvofandi i
lifi fólks, sem stundar islenzka at-
vinnuvegi til lands og sjávar.
Sérstaklega þjálfaöir
hjúkrunarmenn
Þessu næst sagði Ingvar, að
þeir flutningsmenn þessarar til-
lögu litu svo á, að þaö yrði til
stórra bóta, ef þjálfaðir væru til
þjónustu i hverri sveit, eða þvi
sem næst, sérstakir hjúkrunar-
menn, sem fólk gæti leitað til i
neyðartilfellum, ekki sizt þegar
slys bæri að höndum. Yrðu slikir
hjúkrunarmenn sérstaklega
þjálfaðir og nánast fastráðnir að-
stoðarmenn héraðslækna og ynnu
undir þeirra stjórn og eftirliti. Að
sjálfsögðu yrði þó að gera ráð
fyrir þvi i langílestum tilfellum,
að þessir hjúkrunarmenn hefðu
slika þjónustu að aukastarfi, en
þó þannig, að þeir gætu sinnt kalli
hvenærsem á þyrfti að halda. Til
þessara starfa gætu bæði konur
og karlar valizt. Bent væri á i til-
lögunni og greinargerðinni, að
möguleiki kynni að vera á þvi að
breikka starfsvettvang ljós-
mæðra og nýta starfskrafta
þeirra á fleiri sviðum en nú væri
gert ráð fyrir. Störf ljósmæðra
hefðu dregizt saman viðast hvar,
enda yfirleitt ósk barnshafandi
kvenna að fæða á sjúkrahúsum,
þar sem þvi fylgdi meira öryggi
en fæðingum i heimahúsum.
Sýndist rétt að kanna til hlitar,
hvort mögulegt væri að samræma
ljósmóðurstörfin þeim hug-
myndum um hjúkunarþjónustu,
sem hér væri hreyft. Að öðru leyti
væri nærtækast að leita til hæfi-
leikafólks i byggðunum sjálfum.
Menntunarþörf þessa fólks yrði
að leysa með námskeiðahaldi eða
ef til vill skólarekstri, þegar fram
i sækti.
Tveggja ára hjúkrunar-
nám til handa Ijósmæðrum
Magnús Kjartansson heil-
brigðismálaráðherra sagði m.a.
að ljósmæðrum yrði gefinn kostur
á tveggja ára hjúkrunarnámi. Þá
sagði ráðherrann að héraðs-
hjúkrunarkonur væru komnar
talsvert viða um landið. Auð-
veldara hefði verið að fá þær til
að setjast þar að en búizt hefði
verið við. Ráðherrann taldi að
með flutningi þessarar þings-
ályktunartillögu væri þarflegri
hugmynd hreyft.
Karvel Pálmason (SFV) lagði
áherzlu á að læknavandamálið
yrði leyst sem fyrst og þing-
maðurinn skoraði á rikisstjórnina
að gera sitt bezta i þeim efnum.
Ný verkefni fyrir
Ijósmæöur.
Vilhjálmur Hjálmarsson (F)
minnti á, að ljósmæður hefðu um
langan aldur verið starfandi i ná-
lega öllum sveitarfélögum lands-
ins. Nú værihinsvegar svo komið,
að verkefni fyrir ljósmæður i
hinum fámennari sveitarfélögum
væru orðin sáralitil og i sumum
tilvikum nánast engin árum
saman, vegna þess hversu al-
gengt væri, að konur fæddu á
sjúkrahúsum.
Flutningsmönnum þessarar til-
lögu væri vitanlega kunnugt um
athuganir þær, sem fram hefðu
fariö á þvi að auðvelda ljósmæðr-
um að ljúka hjúkrunarnámi, og
mætti ætla að þaö væri fyrst og
fremst gert i þeim tilgangi að fá
aukinn fjölda hjúkrunarkvenna
til starfa við sjúkrahúsin og að
þær gætu orðið héraðshjúkrunar-
konur.
Þingmaðurinn sagði siðan, að
það sem sérstaklega vekti fyrir
sér i sambandi við þetta mál,
væri að sá möguleiki yrði kann
aður, hvort ekki væri hægt eftir
einhverjum leiðum að efla þann
þáltinn i starfi ljósmæðra, sem
alltaf heföi verið nokkur i gegnum
árin, að veita hjálp og leið-
beiningar i ýmsum tilvikum
öðrum heldur en beint heyrðu
undir þeirra fag,og þá i þeim til-
gangi að draga úr a.m.k. fækkun i
stéttinni.
Tækniskólinn
verður í Reykjavík
sagði menntamálaráðherra. - Tækifæriðj
sem nú býðst verði notað til að flytja
skólann til Akureyrar, sagði Ingvar
Gíslason.
EB —Reykjavik.
Á fundi í Sameinuðu Alþingi
siðast liðinn fimmtudag var til
umræðu fyrirspurn frá
Ingvari Gislasyni (F) og
I.árusi Jónssyni (S) um það,
hvort vænta mætti að
Tækniskóli íslands yrði fluttur
til Akureyrar og cf svo væri
ekki, hvaða rök mæltu þá gegn
þvi.
Fram kom i svari Magnúsar
Torfa Ólafssonar, mennta-
málaráðherra, að
Tækniskólinn verður áfram i
Reykjavik, enda komið fram
stjórnarfrum varp um skól-
ann, þar sem lagt er til að
hann verði staðsettur þar, hins
vegar væri sú stefna mörkuð,
að annar fullgildur Tækniskóli
risi á Akureyri I framtiðinni.
Ingvar Gislason (F) minnti
á samþykktir, sem Fjórðungs
þing Norðlendinga og bæjar-
stjórn Akureyrar væru búin að
gera i þá átt, að Tækniskóli
tslands yrði fluttur til Akur-
eyrar. Ingvar sagði, að nauð-
synlegt væri að vinna skipu-
lega ; dreifa opinberum
stofnunum um landsbyggðina
i stað þess að þjappa þeim
saman i Reykjavik. Lagði
Ingvar áherzlu á, að það tæki-
færi sem nú byðist i sambandi
við þennan þennan skóla, yrði
notað og hann fluttur til Akur-
eyrar.
Magnús Torfi Ólafsson,
menntamálaráðherra, sagði
að auðveldara væri að fá sér-
menntaða kennara til starfa i
Reykjavik en á Akureyri. Þá
skorti á Akureyri rannsókna-
stofnanir, sem þörf væri á við
tækninám. Minnti ráðherr
ann á, að búið væri að marka
þá stefnu, að á Akureyri risi
sjálfstæður fullgildur tækni-
skóli jafnframt þeim sem yrði
i Reykjavik. Ljóst væri, að
með vaxandi iðnþróun þyrfti
tvo slika skóla i landinu. —
Tækniskólinn er enn i upp-
byggingu og þarf að ljúka
henni til fulls áður en ráðizt er
i nýjan skóla. Það eru ekki
hugmyndir uppi um að flytja
þennan skóla til Akureyrar,
sagði ráðherrann.
Ingvar Gislason sagðist
harma það að ekki væru fyrir-
ætlanir uppi um að staðsetja
Tækniskólann á Akureyri.
Hann sagði, að óliklegt væri,
að annar fullgildur tækniskóli
yrði byggður á næstunni, slikt
yrði ekki gert fyrr en eftir 10
ár eða svo. Endurtók Ingvar
þvi næst það, sem hann sagði
áður, að nota ætti tækifærið nú
og flytja skólann norður.
Magnús Torfi ólafsson
Gisli Guðmundsson (F)
benti á, að lögin um Tækni-
skóla tslands væru frá 1963.
Þegar þessi lög hefðu verið til
meðferðar á Alþingi, hefðu
verið uppi raddir um að
skólinn yrði staðsettur á
Akureyri. Niðurstaðan hefði
orðið sú að inn i þessi lög hefði
verið sett, að auk þess sem
undirbúningsdeild Tækni-
skólans yrði starfrækt á Akur-
eyri skyldi stefnt að því, að
fullgildur tækniskóli risi á
Akureyri. Nú kæmi hins vegar
fram, að ekki væri stefnt að
þessu. Lagði Gisli til, að þetta
mál yrði að nýju tekið til at-
hugunar.
Að lokum sagði þingmaður-
inn, að hann væri orðinn
þreyttur á hinu sifellda tali á
Alþingi um nauðsyn þess að
dreifa opinberum stofnunum
um landið, þar sem fram-
kvæmdir væru engar i þá átt.
Guðlaugur Gislason (S)
lýsti yfir stuðningi við það, að
dreifa rikisstofnunum um
landið. Eftir stjórnarskiptin i
sumar hefði hins vegar orðið
afturkippur i þeim efnum.
Ennfremur ræddi þingmaður-
inn um staðsetningu Fisk-
vinnsluskólans.
Eggert G. Þorsteinsson (A)
lýsti yfir stuðningi sinum við
það að Tækniskóli fslands yrði
staðsettur i Reykjavík.
Lárus Jónsson (S) sagði,að
þótt auðveldara væri að hafa
Tækniskólann i Reykjavik,
væri ekki þar með sagt, að
ekki væri hægt að staðsetja
slika stofnun sem hann,
annars staðar á landinu.
27 luku prófum frá Háskólanum
Tuttugu og sjö stúdentar luku
prófum frá Háskóla íslands i lok
haustmisseris. Tveir stúdentar
luku lögfræðiprófi, hvorttveggja
stúlkur, Erla jónsdóttir og Sigur-
veig H. Eiriksdóttir. Úlfar Guð
mundsson lauk embættisprófi i
guðfræði, Jón Þórarinn Þór
kandidatsprófi i sagnfræði, Jón
G. Friðjónsson kandidatsprófi i
islenzku og Agnar Hallgrimsson
og Hjörtur Pálsson kandidats-
prófi i islenzkum fræðum. Guð-
mundur Óskarsson og Þorkell
Guðbrandsson luku embættis-
prófi i læknisfræði. Eftirtaldir
luku embættisprófi i viðskipta-
fræðum:
Alexander G. Arnason
Arni Björn Birgisson
Bjarni Jónsson
Guðlaugur Björgvinsson
Guðrún Sveinbjarnardóttir
Jón Helgi Guðmundsson
Jónas Þór Steinarsson
Ragnar Hafliöason
Þorsteinn Thorlacius
B.A. — prófi luku:
Arnheiður Guðmundsdóttir
Guðrún Sveinbjarnardóttir
Halldóra J. Rafnar
Jóhanna M. Guðjónsdóttir
Matthildur M. Asgrimsdóttir
Ragnheiður M. Asgrimsdóttir
Sveinn B. Rögnvaldsson
Ogmundur Kr. Helgason
Islenzkupróf fyrir erlenda stúd-
enta: (1)
Gunna Hofdahl