Tíminn - 12.03.1972, Blaðsíða 7

Sunnudagur 12. marz 1972.
TÍMINN
7

ýfgefandi; F ramíékna rBokkurfnn iiiiiiiijiíiiiiiii;
xj-.jF'éáiiiiVkVs mdástióri; Krlítft m Bonedtktssort, Rjtstjörari. Þc rarirth
:Þácar.tns: »on lohU Andrés KrRfíansssm, Jlón H«t$aíon, tibdrtSI
C. Þorst einsson og Tóm@ j Ksrfsson, Aúítýsínjtaítiórt: Stetn-
:::Jrifrtur :•: Oislason:::Rltsfiijr narskrtfstofur f íddubúí'mú, i:isftnafi:;
hi18300 18306. Skrif;tof) tr. Bapkastræff 7. AfgretS ýfÚis.Mn’iii;:
13332 / Vugíýsin<jásimi\. .1* ►523,::AtSrar skrffstofvrsimj 18300,
Ásket r®jald kt, 326,00 • á mánnSt tnnanlamts,: :í la uSasöju
•.kií:;:ifíi.'ÖO::: 'éi íitá’k íi h:: ÓláSáþrent: h;f;: :

Skattvísitalan
Framsóknarmenn hafa ætið lagt áherzlu á
það, að skattavisitalan fylgdi framfærsluvisi-
tölu eða kaupgjaldsvisitölu, þegar hún mið-
aðist við framfærsluvisitöluna. Það var i fjár-
málaráðherratið Eysteins Jónssonar 1953, að
slik skattvisitala var ákveðin og heniii fylgt þar
til viðreisnin kom til sögunnar.
Á siðasta ári hækkaði framfærsluvisitalan
um 6.5%. I þeim samanburði við gamla skatt-
kerfið og hið nýja hefur rikisstjórnin þvi reikn-
að með þeirri skattvisitölu. Með þeirri eðlilegu
og einu réttu viðmiðun kemur i ljós, að skatta-
álögurnar eru 360 milljónum króna minni skv
nýja kerfinu, en ef lagt hefði verið á skv. hinii’
gamla með skattvisitölunni 106.5.
En þessum samanburði vilja stjórnarand-
stæðingar ekki una. Skattvisitalan á ekki að
hækka i samræmi við framfærsluvisitölu. Hún
á að hækka miklu meira. Ekki um 6.5% eins og
framfærslukostnaðurinn, heldur um 21.5%.
Þessi tala er i algjöru ósamræmi við allt það,
sem talið hefur verið eðlilegt til viðmiðunar i
þessum efnum. Eina ástæðan til þess,að stjórn-
arandstæðingar velja þessa háu tölu er sú, að
það er eina leiðin til að gera viðmiðun á álagn-
ingu skv. gamla kerfinu og hinu nýja örlitið
hagstæðari i samanburði fyrir skattkerfi. fyrr-
verandi rikisstiórnar.
En þessar kúnstir stjórnarandstöðunnar
gefa vissulega tilefni til að rifja upp, hvernig
skattvisitala var i framkvæmd i tið viðreisnar.
1960 var rofið það samband, sem verið hafði
milli kaupgjaldsvisitölu og skattvistölu i fjár-
málaráðherratið Eysteins Jónssonar. Afleið-
ing þessa varð sú, að skattbyrðin jókst sifellt
með dýrtiðinni. Þetta endaði með sprengingu,
þegar menn fengu skattseðlana sina sumarið
1964. Svo hart var þá gengið fram i skattpining-
unni, að efnahagsráðgjafar rikisstjórnarinnar
lögðu til,að skattþegnum yrðu veitt opinber
lán, svo þeir gætu greitt skattana sina. Visir,
sem var þá sérstakt málgagn þáverandi fjár-
málaráðherra.sagði hins vegar: „Allir ánægðir
með skattana sina”, sem frægt var og minnis-
stætt.
Þetta leiddi til þess, að ekki varð hjá þvi
komizt að taka upp leiðréttingu á skattstigum
og persónufrádráttum 1965. Ekki var skattvisi-
talan þó bundin framfærsluvisitölunni. Á árun-
um 1966-1971, þegar verðbólgan tók stærstu
stökkin, hækkaði framfærsluvisitalan um 96%,
en skattvisitalan var samt ekki hækkuð nema
um 68% eða um það bil þriðjungi minna, og
skattbyrðin jókst á launamönnum i samræmi
við það. Með þessa reynslu i huga, kemur krafa
stjórnarandstöðunnar nú, um að skattvisital-
an, skuli hækka margfalt meira en fram-
færsluvisitalan, eins og skrattinn úr sauðar-
leggnum. Þeir, sem reynslu hafa af fram-
kvæmd þessara flokka á skattvistölu, taka
svona kúnstir ekki alvarlega. _ TK-
Úr brezka tímaritinu THE EC0N0MIST:
Hvað hefur Nixon upp
úr Kínaför sinni?
Málið liggur ekki Ijóst fyrir og íhaldsmenn eru tortryggnir
„Hiö stóra stökk áfram”
ÞJOÐ, sem hefir deilt um
það með þunga siðan 1945,
hvort Franklin Roosevelt hafi
gertréttiYalta, verðurvarla i
skjótri svipan á einu máli um
Kinaför Nixons forseta. Hann
fór til Peking i mikilvægum,
þrauthugsuðum, pólitiskum
tilgangi, og sá tilgangur krafð
ist viðræðna, sem hlutu að
verða fyrirhafnarsamar og
urðu að vera leynilegar. En af.
góðum og gifdum ástæöum
heima fyrir vildi forsetinn
sem viðhafnar- og fyrirferðar-
mest bommsarabomms, —
hátiðlegan atburð, sem útvarp
og sjónvarp gerðu sér sem
allra mest far um að lýsa, —
en slikt er honum sjálfum
siður en svo fjarlægt.
Forsetinn þurfti svo ein-
hvern tima og einhvers staðar
á leið sinni að segja það, sem
hann sagði þegar hann skálaði
i Shanghai: „Þetta er vikan,
sem breytir heiminum.” En
hann á sér gamla bandamenn,
sem hafa illan bifur á þeim
breytingum i heimingum, sem
stafa af leynilegum sam-
ningaviðræðum milli Banda
rikjamanna og stjórnenda
Kina, og þá varð að fullvissa
um, að i raun og veru hefði
ekkert breytzt. Þegar Nixon
forseti lagði af stað frá Shang-
hai sendi hann tvo leynilega
sendiboða út af örkinni til þess
að færa hinum vinsamlegu en
kviðafullu rikisstjórnum
þessa fullvissu, og þeir lögðu
fyrst leið sina til Tokyo. En
sendiboðarnir virðast eiga
fullt i fangi með að reka þetta
erindi.
SVIPUÐU máli gegnir
heima fyrir. Þar varð forset-
inn að taka tillit til hinna
gömlu, óbilgjörnu andstæð-
inga Rauða-Kina, sem höfðu
hafið hann til æðstu valda i
flokknum fyrir tiltölulega skö-
mmu. Nú vilja þeir vita vissu
sina, hvar þeir standa, en að
þvi er ekki svo auðhlaupið.
Yfirlýsingin frá Shanghai
veitir þeim enga úrlausn. Þar
er lýst yfir þvi, ,,loka mark-
miði, að hverfa á burt með
allan bandarriskan herafla og
herbúnað frá Formósu”. En
hvað þýðir þetta „loka”? t
yfirlýsingunni er ennfremur
tekið fram, að Kina sé aðeins
eitt og Formósa hluti af þvi, og
lýst áhuga Bandarikjamanna
á „friðsamlegri jöfnun Kin-
verja sjálfra á ágreiningnum
um Formósu”. Hvað er þá
orðið af varnarsáttmála
Bandarikjanna og Formósu?
HENRY Kissinger átti fund
með bandariskum blaða-
mönnum i Shaghai og vitnaði
þá i yfirlýsingu i skýrslunni,
sem forsetinn flutti um utan-
rikismál fyrir mánuði: „Við
ætlum að virða vináttu okkar,
stjórnmálatengsl og hernað-
arskuldbindingar” við rikis-
stjórnina á Formósu. Kissing-
er sagði þetta enn óhaggað.
Þegar Nixon iýsti árangri
ferðar sinnar við heimkomuna
til Washington, fullyrti hann,
að þetta hefði allt fengizt fram
„an þess að falla frá nokkurri
skuldbindingu Bandarikja-
manna við nokkurt annað
riki”. En yfirlýsingin um
förina gefur i skyn, að For-
mósa sé alls ekki riki, og tor-
tryggnu ihaldsmennirnir eru
hvergi nærri á þvi hreina.
Efalitið verður unnt að sjá
svo um, að óánægðu ihalds-
mennirnir verði i minnihluta i
Repúblikaflokknum, en Nixon
vill hafa að baki sér einhuga
flokk, hvað þá einhuga hóp
auðugra ihaldsmanna til að
leggja fram fé til væntanlegr-
ar kosningabaráttu. Hann
getur þvi ekki kært sig kollótt-
anum þá.Ummælini Shanghai
um breytinguna á heiminum
endurtók hann ekkki við kom-
una til Washington.
Nixon forseti likti Kinaför
sinni við ferð til tunglsins.
Blaðið Washington Post likir
yfirlýsingunni i Shanghai við
tunglgrjótið, sem geimfararn-
ir koma með og visinda-
mennirnir eiga eftir að kanna
og greina. Ritsjórar frjáls-
lyndra blaða áttu bágt með að
stilla sig um að hæla Nixon
fyrir megintilgang Kinafarar-
innar, sem þeir hafa lengi
hvatt forseta beggja flokka til
að rækja. En þeim geðjast
ekki að þeim mikla, opinbera
hávaða og gifurlegaveðri, sem
starfslið Hvita hússins gerir út
af förinni, ne formlegri undir-
skrift Nixons undir hinar
fimm grundvallarreglur frið-
samlegrar tilveru hlið við hlið.
„Hneigði Nixon höfuð sitt til
jarðar i Kina?” spyr blaðið
Baltemore Sun.
Efasemdir og fyrirvarar
blaðamanna, sem viðurkenna
að stefna Nixons i Kinamálun-
um sé i aðalatriðum rétt, gefa
til dæmis tilefni til að spyrja,
hvort forsetinn hafi verið of a*-
fjáður i að bæta úr þörf sinni á
hagfelldri athygli og gefið sig
kinversku rikisstjórninni á
vald með þvi móti.
Sýnt þykir, að hann hafi ekki
fengið allt, sem hann ætlaöist
til. Hann kom til dæmis ekki á
varanlegum skiptum á óopin-
berum stjórnmálafulltrúum,
eins og rikisstjórnin hafði gert
sér vonir um. Ummælin um
menningarleg samskiþti og
önnur slik skipti voru að mun
óljósari en blöðunum hafði
verið gefið i skyn að yrði.
FORSETINN varð að greiða
fyrir það, sem hann fékk, og
yfirlýsingin um Formósu er
ærið gjald. Þetta er ekki
ósanngjart verð, þegar höfð
eru i huga „ofrausnin i ban-
dariskri utanrikisstefnu siðan
styrjöldinni lauk”, stendur i
blaðinu Washington Post, en
hátt verð engu að siður.
Forsetinn varð einnig að
leggja hart að sér til að fá það,
Óhjákvæmilegt er að biða um
sinn með endanlegan dóm,
eins og Nixon viðurkennir efa-
laust með sjálfum sér.
Þrautin, sem hann þarf svo að
leysa heima fyrir, er að sam-
ræma biðina eftir endanlegum
úrskurði fullyrðingunni um
heimssögulegu sigurför, sem
valdi straumhvörfum i stjórn-
málasamskiptum.
ENGINN FUNDUR MEÐ BERNADETTU
Þjóðviljinn skýrir frá þvi á
laugardaginn, að Bernadetta
Devlin muni koma fram á fundi
Alþýðubandalagsins n.k. laugar-
dag, en áður hafði hún lýst þvi
yfir við Blaðamannafélagið , að
hún gæti ekki komið fram á
neinum opinberum fundi, og þetta
staðfesti hún i simtali við st-
jórnarmenn félagsins á föstu-
dagskvöldið.
Fréttatilkynning Blaðamanna-
félagsins i tilefni af þessu, fer hér
á eftir :
„Vegna fréttar i Þjóðviljanum i
dag þess efnis, að heiðursgestur
Blaðamannafélags Islands á
Pressuballi, Bernadetta Devlin,
komi fram á fundi Alþýðubanda-
lagsins i Reykjavik vill stjórn
Blaðamannafélagsins taka fram
eftirfarandi:
t upphafi óskaði Blaðamanna-
félagið eftir þvi við Bernadettu
Devlin, að hún kæmi fram á
opinberum fundi, sem allir ætt’-
Framhald á