Tíminn - 25.04.1972, Blaðsíða 2

2
TÍMINN
Þriðjudagur 25. april 1972.
Hagstjórn tíðarfarsins
Ingólfur Jónsson hclt þvi
fram, að ekki þyrfti að búa til
neinn hemil á islenzka land-
búnaðarframleiðslu. Tiðar-
farið hcfði þar alltaf verið
nægur hemill og svo væri enn.
Sé þetta rétt, liggur það i
augum uppi, að aldrei mun til
þess koma, að lögboðnar
útflutningsuppbætur dugi ekki
til.að verðbæta landbúnaðar-
vörur, sem út þarf að flytja.
Þá þarf aldrei aö gripa til
neinna neyöarráöstafana, og
þar af leiðandi er engin hætta
samfara þvi að hafa i lögum
cinhver heimildarákvæði um
þær. Agreiningurinn er þvi i
fyrsta lagi um þaö, hvort
ástæða sé til þeirrar
fyrirhyggju.
Ingólfur Jónsson segir, að
það þurfi ekkert um það að
hugsa. Tiðarfarið sé nógur
hemill.
öðrum viröist, aö fengin
reynsla bendi þó til þess, aö
ekki sé öruggt, að nógur
markaður finnist alltaf fyrir
fra mleiðsluna alla. Þeim
finnst jafnvei, að fyrrverandi
landbúnaöarráðherra ætti að
muna þá tima, sem vera
mættu til áminningar I þessu
sambandi.
Stórbúskapur Ingólfs
En hvernig vill Ingólfur
Jónsson mæta þvi, ef
útflutningsuppbætur duga
ekki? Ætlast hann til,að þær
verði nú ótakmarkaöar? Eöa
er öll hans ráödeild og ráð-
snilld sú, að vilja alls ekki
leiða hugann aö þvl? Neita
bara, að til sliks geti komið?
En það leiö ekki löng stund
frá þvi, aö Ingólfur Jónsson
talaöi um óbrigöulan hemil
tiðarfarsins og þar til hann
ræddi um það, að við gætum
innan skamms flutt út afurðir
af 1200 þúsund ám og hagnazt
vel á þvi. Ef það er satt, þá
þarf ekki að gripa til neinna
ráðstafana til að verðbæta
þann útlfutning og þá dytti
heldur cngum i hug að grípa til
neinna heimilda, þó að I lögum
væru.
Nú vona allir bjartsýnir
menn i sveitum þessa lands,
að okkur takist smám saman
að verða óháöari tiðarfarinu.
Við kunnum nú þegar ráð til
aö mæta óþurrkunum áfalla-
litið. Og við erum margt að
læra i sambandi við kalið og
kuldann. En hvort sem full-
yrðing Ingólfs um hemil
veðurfarsins er rétt, eða hin
fullyrðingin á sér einhverja
stoð, að við getum innan
skamms búið meö 2 milljónir
fjár og flutt út með hagnaöi
afurðir af 1200 þúsund ám, er
vandséð, að það sé mikill
glæpur að leiða hugann að þvi,
hvernig bregðast ætti við, ef
markað brysti fyrir islenzka
landbúnaðarframleiðslu.
Ingólfur Jónsson getur
kallað það tilefnislausa svart-
sýni og hugsyki að gera ráð
fyrir sliku. En það eru til aðrir
menn , sem kalla það
ábyrgðarleysi að hugsa ekkert
um þá hlið málsins, og sumir
þeirra eiga persónulega meira
undir afkomu iandbúnaðarins
en Ingólfur Jónsson.
Ómagaorð gleymast
Það er hægt að hafa stór orð
um það, að þjóðfélagið hafi
skyldur við bændur. Hitt ætti
þó Ingólfur Jónsson að skiija,
að þar kunna enn að vera tak-
mörk.
Það ættu lika að vera tak-
mörk fyrir, hve langt honum
sjálfum finnst hægt að ná
umfram það sem var, þegar
Verzlun með | IpM
k'arn,6ður ttii 'H'
Svör við spurningum
Agnar Guðnason hefur sýnt
Landfara þá vinsemd að svara
spurningum, sem bréfritari lagði
fram til hans. Það er allt of fátitt,
að menn, sem beðnir eru um slikt
af kurteisi i lesendaþáttum sem
Landfara, verði fúslega við
slikum tilmælum. Slik greiðvikni
við bréfr. eykur mjög gildi slikra
þátta, og þvi þakkar Landfari
Agnari viðbragðið. Hins vegar
vill Landfari lýsa yfir, að bréf-
ritari er raunverulegur og rang-
æskur bóndi og sendi nafn sitt
með bréfinu, en hann vildi
spyrja i nafni stéttar sinnar um
þetta almenna mál, þótt hann sé
vafalaust fús að birta nafn sitt,
ef eftir væri gengið.
„tTimanum 15. april, i þætti
Landfara, voru lagðar 3 spurn-
ingar fyrir umsjónarmenn
útvarpsþáttarins „Spjallað við
bændur”. Vitnað var i þátt, sem
fluttur var 24. marz.
Þar'sem ég flutti umrætt spjall,
er það mér sérstakt ánægjuefni
að fá tækifæri til að svara spurn-
ingunum.
Tilgangurinn
1. spurning. Hver er tilgangur
hugleiðinga á borð við þær, sem
fram komu i þessum útvarps-
þætti?
Svar: Með lokaorðum þáttarins
taldi ég skýrt hefði komið fram
hver tilgangur var með spjallinu,
en þau voru á þessa leið:
„Þegar ég hefi þessa dagana
hlýtt á góð erindi og uppbyggi-
legar umræður á ráðstefnu Bún-
aðarfélags íslands um naut-
griparækt, byggingar og bú-
tækni, þá hefur það hvarflað að
mér, að kynbætur og aukin tækni
dygðu skammt til að tryggja
bændum betri afkomu, ef ekki
væri jafnframt stuðlað að þvi, að
helztu rekstrarvörur landbún-
aðarins væru seldar hér á sem
hagstæðustu verði.”
Þetta var ábending til bænda
um að vera stöðugt vakandi
gagnvart verzluninni, og með
hæfilegu aöhaldi gætu bændur
haft nokkur áhrif á verðlag helztu
rekstrarvara landbúnaðarins.
Verð fóðurmjöls
2. spurning. Er það ekki margt
samverkandi, sem þarna spilar
inn i um verð fóðurmjöls, annað
en frjáls innflutningur, svo meiri
heimsframleiðsla og þar af
leiðandi lækkað markaðsverð.
Einnig stærri innkaup, hagkvæm-
ari flutningur o.m.fl. ?
Svar: Fyrst er að geta verðs á
kolvetnafóðri eins og það hefur
verið skráð á helzta framleiðslu-
svæði heims undanfarin ár, en
heimsmarkaðsverðið hefur að
sjálfsögðu verið byggt a þeirri
verðskráningu.
Verð á mais I Chicago á árun-
um 1966-1970. Verðið er i
islenzkum krónum miðað við nú-
verandi gengi dönsku krónunnar
kr. 1250.50.
hann fór sjálfur með yfir-
stjórn landbúnaöarmálanna,
Menn standa jafnréttir
eftir, þó að kastað sé að þeim
köpuryrðum og marklausu
niði. Það skaðar ekki bænda-
samtökin i landinu eða þá
menn. sem voru fulltrúar.
þeirra við að semja þetta
frumvarp, þó að geðvondir
þingmenn lasti þá og verk
þeirra, Stóryrði Ingólfs og
Gylfa þjóta sem vindur um
eyru og gleymast. Bænda-
samtökin munu ekki bogna
fyrir þeim sleggjudómum, að
þau kunni ekki að undirbúa
löggjöf um þýðingarmestu
mál sfettar sinnar. Þau orð
eru verst fyrir þann, sem
mælir.
Mánuður — Ar Verð i isl. kr. á
tonn.
15. júli 1966 4.770,00
23. marz 1967 4.802,00
22.marz 1968 4.495,00
21. marz 1969 4.277,00
20. marz 1970 4.527,00
19.marzl971 5.502,00
17. marz 1972 4.152,00
( Heimild: Landbrugsrádets
meddelelser )
Árið 1966, þann 24. júli, var
grunnverð á fóðurbyggi i Dan-
mörku kr. isl. 6.628, i júni á
siðastliðnu ári var nákvæmlega
sama verð á byggi. Ef verðið væri
miðað við gengi krónunnar eins
og það var 10. april 1968, þá kost-
aði 1. tonn af mais kr. 2.754,00. en
af fóðurbyggi kr. 4.213.00.
Hugtakið
„frjáls samkeppni”
Samkvæmt ofanskráðu virðist
ekki vera mjög mikill mismunur
á verði á kjarnfóðri erlendis á
þessum árum. Verðsaman-
burður, sem gerður var i þætt-
inum, var eingöngu miðaður við
innfluttar, sekkjaðar fóðurbl-
öndur. Laust fóður er yfirleitt um
600 kr ódýrara hvert tonn.
Greinilega skilur „bóndinn” ekki
hugtakið frjáls samkeppni. Frjáls
innflutningur á fóðri stuðlaði að
aukinni samkeppni. Innflytjendur
hafa þar af leiðandi reynt að
lækka flutningskostnaðinn með
semhagstæðustumflutningum og
innflutningi beint á hafnir úti á
landsbyggóinni, en ekki um-
skipað hér i Reykjavik, eins og
algengast var áður. En hvaða
skýringu gæti nú „bóndinn” gefið
á þvi, að verð á kúaíóðurblöndu
lækkaði um 40% frá árinu 1966 til
1968. A ýmsum stöðum á landinu
lækkaði verð á kúafóðurblöndu úr
kr. 8.000 tonnið niður i 5.000 kr. á
þessum fyrstu árum. Hræddur er
ég um, að „bóndinn” hafi annað
hvort verið hættur að búa árið
1967 eða þá ekki þurft á kjarn-
fóðri að halda i sinum búskap,
þvi að þessi þáttur i verzluninni
virðist hafa farið fram hjá
honum.
Tengsl við innflytjendur
3. spurning: Er ekki fyrir-
lesarinn alltengdur einu fóður-
vöruinnflutningsfyrirtæki
(kannski meðeigandi)? Ef svo er,
er hann þá heppilegur til að ræða
þessi mál, og getur hann það
hlutlaust?
Svar: Ég hef af ýmsum verið
talinn meðeigandi i tveim fyrir-
tækjum, en af mörgum meðeig-
andi i einu, en það virðist vefjast
fyrirýmsum, hvaða fyrirtæki það
sé. Annars var umrætt spjall al-
gjörlega hlutlaust mat á fóður-
bætisverðinu i dag og fyrir 5
árum. Þar blandast ekkert fyrir-
tæki inn i þann samanburð. Ég
tel, að allir fóðurvöruinnflyt-
jendur hafi reynt á undanförnum
árum að halda niðri verði á fóður-
blöndum, enda er verðmismunur
á svipuðum fóðurblöndum sára-
litill i dag.
Ég get upplýst, að mágur minn
rekur og á einn fyrirtæki, sem
verzlar m.a. með fóðurblöndur,
en ég hefi aldrei átt i þvi fyrir-
tæki, né haft nokkurra hagsmuna
að gæta gagnvart þvi. Þessu
fyrirtæki hefi ég veitt upplýsingar
varðandi ýTisa þætti búskaparins,
eins og forráðamönnum allra
annarra fyrirtækja, er verzla við
bændur , sem leítað hafa til min.
Ég reikna varla með þvi, að
spyrjandinn ætlist til þess, að ég
neiti einum aðila um upplýs-
ingar, aðeins af þvi að viðkom-
andi er mágur minn, en sé
reiðubúinn að aðstoða alla aðra
eftir föngum. Þetta eru einu
tengsl min við fóðurvöruinnflyt-
jendur og það gert i þeirri von, að
geta þjónað hagsmunum bænda,
fyrst og fremst.
Ég sé ekki ástæðu til að hafa
þetta svar lengra, þvi að „bónd-
inn” er sennilega litið gefinn
fyrir lestur. Að minnsta kosti
virðist flest það, sem ritað hefur
veriðum verzlun með kjarnfóður
á undanförnum árum, hafa farið
framhjá honum. t svari minu
hef ég nefnt spyrjanda þvi starfs-
heiti, sem hann sjálfur hefur
gefið sér, en trúlega er hér um
gervibónda að ræða, þvi að
bændur hafa ekki fram að þessu
skammast sin fyrir nafn sitt né
starf, og hafa ekki þurft að skýla
sér bak við dulnefni
Bifreiða-
viðgerðir
— Fljótt og vel af hendi
leyst.
— Reynið viðskiptin. —
BIFREIÐASTLLINGIN
Síðumúla 23. Sími 81330.
Apton kerfið
sterkt, auðvelt, fallegt
3
0DEXIDN
Lands
smiðjan
Hugmyndaflug okkar nægir ekki til að benda á alla
þá möguleika, sem Apton-kerfið veitir.
Allir geta t. d. búið til borðgrind eða skáp á auðveldan
og ódýran hátt. Eina verkfærið sem þarf við sam-
setningu er hamar. Apton uppfyilir kröfur tímans, er
nýtízkulegt og hentugt.