Tíminn - 30.07.1972, Blaðsíða 10

10
TÍMINN
Sunnudagur :!0. júli 1 »72
Sunnudagur 30. júli 1972
TÍMINN
11
SKÓLINN FYRIR Ll'FIÐ
Heimsókn í lýðháskólann í Skálholti, og rætt við skólastjórann,
séra Heimi Steinsson
Skálholtsskóli, hinn nýi lýðháskóli. Aðalinngangur er fyrir miðju, þar
fyrir neðan er matsalur og eldhús, og lengst til vinstri eru skólastofur
og skrifstofur. Hægra inegin er svo heimavistin og setustofa, en
1..ntf flpiri heimavistarherberei verða síöar bvKRð fyrir
Eins og áður hefur verið sagt
frá i Timanum, tekur lýðháskóli
þjóðkirkjunnar i Skálholti, Skál-
holtsskóli, til starfa i vetur i
þremur áföngum, 16. október —
16. desember, li. janúar H. marz
og 12. marz til 1H. mai. Væntan-
legir nc-mendur geta valið einn
áfanga, tvo eða alla.
Sameiginlegt námsefni verður
heldur litið, en þvi meiri áherzla
verður liigð á valfrjálsar náms-
gr. Nemendurnir 16, sem teknir
verða inn i haust, munu allir læra
islenzka tungu, sögu og bók-
menntir, menningarsögu sitthvað
um samtimaviðburði og þá út
Irá ýmsum sjónarmiðum og
vikulegir fyrirlestrar verða um
ýmis efni ásamt eftirfarandi um-
ræðum. Einnig verður farið i
náms- og kynnisferðir.
Siðan geta nemendur valið úr
eftirtiildum námsgreinum (en
áætlað er, að sameiginlegt efni
verði um það bil 10 timar á viku,
heildartimafjiildi er áadlaður 25-
30 timar):
Kélagsfræði, núlimasiigu, sál-
Iræði, almennri trúarhragða-
Iræði, kristinni trúlræði og sið-
fræði, skýringum valinna bibiiu-
texta, heimspekisögu, stærð-
fræði, bótkíærslú, ensku, diinsku,
þýzku, leiðbeiningum varðandi
kristilega æskulýðsstarfsemi,
flutning helgileikja, söng, nótna-
lestri og annarri tónlistariðkun.
Krossgötur, gatnamót
l>egar blaðamaður Timans
heimsótti séra lleimi Steinsson,
skólastjóra Skálholtsskóla, aust-
ur þangað i vikunni, var hann i
óða iinn að taka á móti umsóknum
og svara fyrirspurnum um skóla-
vist. Sagði séra Heimir, að sér
hefði komið á óvart sá mikli
áhugi, sem lolk hefði sýnt á skól-
anum og yrði hann nær örugglega
þétt setinn iill þrjú námstimabil-
in. Einu inntiikuskilyrðin eru þau,
að viðkomandi sé 1H ára að aldri
og hafi lokið skyldunámi. — t>að
má eiginlega segja, sagði séra
ileimir, að lýðháskólar séu
ekki sizt lyrir fólk, sem stendur á
krossgiitum, gatnamótum i lifinu.
Grundtvig. sá ágæli maður, sagði
þegar hann hóf lýðháskólastarf i
Danmörku fyrir 100 árum eða
svo, að lýðháskóli ætti að vera
skóli fyrir lifið, og kannski er það
meðal annars ástæðan til þess að
á lýðháskólum eru ekki tekin
eiginleg próf. fc>ar er ætlazt til, að
fólk verði sér úti um alhliða
menntun og þekkingu.
Séra Heimir Steinsson er ungur
maður, hálffertugur, og hefur
hann undanfarin 3 ár dvalizt á
Norðurlöndum i þeim tilgangi að
kynna sér starfsemi lýðháskóla.
Meðal annars kenndi hann i ein-
um slikum i Haslev i Danmörku
um tveggja ára skeið. fc>á ferðað-
ist hann töluvert um Noreg og
Sviþjóð i sömu erindagjörðum. —
Hegar ég fór út, sagði séra Heim-
ir, — hafði það orðið aö sam-
komulagi á milli min og kirkju-
ráðs, að ég kynnti mér þessa
starfsemi með þaö fyrir augum,
að ég tæki að mér að koma Skál-
holtsskóla af stað, þegar þar að
kæmi. t>á stóö til, að ég yrði hálft
annað ár. en þegar það var liðið
voru framkvæmdir hér heima við
Skálholtsskóla ekki hafnar, svo
ég varð áfram, enda haföi mér þá
boðizt staða við skólann i Haslev.
Séra Heimir kom siðan heim nú
i vor ásamt konu sinni og tveimur
börnum. Kjölskyldan býr nú i
Skálholti, i gamla prestsetrinu,
sem i framtiðinni verður bú-
staður skólastjóra, matráðskonu
og annarra þeirra, sem við Skál-
holtsskóla vinna.
Allt að 100 námsefni
En hvað er þá lýðháskóli? á
leikmaður til að spyrja. Séra
Heimir sagði það erfiða spurn-
ingu, þvi — i rauninni er ekkert til
sem heitir lýðháskóli, sagði hann.
— Aftur á móti eru til lýðháskóla-
lög, er marka ákveðinn ramma,
sem ýmsir aöilar geta starfað
innan. 1 þessum ramma er aðeins
gert ráð fyrir, að nemendur njóti
kennslu i ákveðnum fögum svo
sem þeim, er við höfum hér gert
að skyldunámsgreinum, en þess
utan er viðkomandi aðila, félagi,
samtökum eöa öðrum, frjálst að
bjóða upp á hvað sem er — svo
framarlega, sem það brýtur ekki
i bága við almennt velsæmi og
landslög. Ég man til dæmis eftir
þvi að hafa komið á skóla, sem
bauð upp á rúmlega 100 náms-
greinar, og svo eru aftur til litlir
skólar eins og Skálholtsskóli, sem
bjóða upp á takmarkaðan fjölda
greina. t>ó gerum við okkur að
sjálfsögðu vonir um að geta bætt
við námsgreinum þegar á liður og
opnað fleiri brautir en þá einu
almennu lýðháskóladeild, sem
við byrjum með nú i vetur. En
reynslan á eftir að skera úr um,
hvað er heppilegast hér og hvað
hentar ekki.
[jjlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllljjj
( Eftir Ómar (
(Valdimarsson (
IlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllUlllllllf
,, Helgislepja"?
A Norðurlöndum er til mikill
fjöldi lýðháskóla. Allir eru þeir
reknir af ákveðnum hópum,
félögum, samtökum og öðrum,
allt frá kirkjudeildum til verka-
lýösfélaga, og segir séra Heimir,
að lýðháskóli hljóti að vera ákaf-
lega heppileg stofnun til að vinna
að ákveðinni hugmynd eða hug-
sjón.
Eins og segir sig sjálft, þá er
lýðháskólinn i Skálholti kristi-
legur skóli. Hafa ber þó i huga —
vegna þeirra, sem látið hafa i ljós
„áhyggjur” vegna þess, sem þeir
kalla „trúarofstækis” — að unnt
er að standa aö þessum málum
með ýmsum hætti.
— Eins og kemur fram i áætl-
aðri námsskrá, sagði séra Heim-
ir, — þá verður engum gert skylt
að læra kristna trúfræði og annað
það, sem viðkemur kristindómi.
Hitt er annað mál, að við munum
að sjálfsögðu eindregið benda
fólki á, að þessi efni standi þvi til
boða og skólinn sem slikur verður
rekinn á kristilegum grundvelli.
Nemendur móta
stefnuna
Þar sem lýðháskólar eru fyrst
og fremstskólar til að byggja upp
manneskjurnar og gefa þeim kost
á að reyna á sjálfstæðan hátt
eigin getu, verður að sjálfsögðu
lögð mikil áherzla á, að fullnægt
sé þörfum hvers einstaks nem-
anda með persónulegri leiðsögn
og einkatimum, ef þeirra er þörf.
Sú er einmitt ástæðan til þess aö
timafjöldi er ekki áætlaður meiri
en 25-30 vikulega, einsog áður
segir. — Lýðháskóli má ekki
verða eins og hver annar skóli,
sagði séra Heimir. — Hann á að
verða heimili og við munum ætla
verulegan tima til samvista utan
kennslustunda. Einnig leggjum
við áherzlu á, að nemendur allir
taki sjálfir virkan þátt i starfsemi
skólans frá degi til dags, og i vet-
ur verður þetta sérstaklega mik-
ið, þvi þessir fyrstu nemendur
munu að einhverju leyti móta
stefnu skólans i framtiðinni.
Námsskráin er aðeins áætluö enn
sem komið er, og geri nemendur
athugasemdir við hana, verður
það hiklaust tekið til greina, sé
það mögulegt.
fc>á munum við einnig, hélt séra
Heimir áfram, — aðstoða þá
nemendur, sem vilja nota timann
til að búa sig undir nám á gagn-
fræðastigi eða við sérskóla, á all-
an þann hátt, sem okkur er fært.
Við munum að sjálfsögðu leita
samráðs við hlutaðeigandi skóla,
en þetta þýðir alls ekki, að hér
verði hægt að taka próf inni aðra
skóla, til dæmis menntaskóla.
Það sem um er að ræða er, að
nemendum verður væntanlega
gert kleift að undirbúa sig undir
aðra skóla, þannig að þeir verði
hæfari til setu þar og prófa.
Kennslan sjálf fer fram i náms-
hópum, þar sem þvi verður við
komið — enda eru lýðháskólarnir
þekktir að þvi,en nemendur verða
mjög hvattir til sjálfstæðra
vinnubragða að verkefnum ýms-
um undir leiðsögn kennara. A það
munum við raunar leggja rika
áherzlu, mjög rika.
Erfiði smiðanna
Eins og áður segir, verða
aðeins 16 nemendur i Skálholts-
skóla i vetur, og munu þeir fyrst
um sinn búa i skála sumarbúða
æskulýösstarfs kirkjunnar, sem
er rétt vestan við sjálfan
Skálholtsstað. Skólahúsið er nú
vel á veg komið, og sagðist séra
Heimir vonast til, að hluti þess
yrði tekinn i notkun ekki siðar en
um áramót. Það eru þrjár skóla-
stofur, sem hægt verður að breyta
i samkomusal á einu andartaki,
eöa svo, enda veggirnir færanleg
skilrúm. Siðar — væntanlega
næsta vetur — verða 30 nemendur
i skólanum, en fullbúinn er gert
ráð fyrir að hann taki 60 nemend-
ur , mjög heppileg stærð, sagði
séra Heimir.
Til að byrja með verður séra
Heimir sennilega eini fastráðni
kennarinn, en hann sagðist
reikna með að fá sér til aðstoðar
„eins marga stundakennara og
þörf krefur.” Vera má þó, að
nauðsynlegt verði að fastráða
annan kennara þegar á þessu
hausti. Skólagjöld verða miðuð
við aðra heimavistarskóla.
A siðustu fjárlögum var i fyrsta
sinn veitt fé til byggingar skóla-
hússins, en i vetur mun þjóðkirkj-
an reka skólann. Vissulega gera
aðstandendur skólans sér vonir
um, að siðar meir fáist beinn
rikisstyrkur til starfseminnar, en
á Norðurlöndum njóta sambæri-
legir skólar allt að 85-100% styrks
frá rikinu.
Á skilti, sem stendur fyrir
framan bygginguna og telur upp
þá, er að verkinu standa, er til-
vitnun úr 127. sálmi Daviðs: „Ef
Drottinn byggir ekki húsið, erfiða
smiðirnir til ónýtis.” Aðstand-
endur Skálholtsskóla eru þess
fullvissir, að smiðirnir erfiði ekki
til ónýtis og þeir eru lika vissir
um, að Skálholtsskóli á eftir að
„útskrifa” marga góða smiði,
þjóðfélagssmiði. Það skulum við
vona, þvi islenzka skólakerfið
hefur svo sannarlega þörf fyrir
ofurlitla hressingu.
HER 81S HÍHN NYI SKR&HÖ&T55KD&Í
BVGGIXGftRfiÐltl
ÞJDÖKÍRKJH ÍSLRHDS
HRKÍCfcXGfiR ■ XRXFRCÖ VÍLHlfttMSSOX ÞORUftfiDUR S
ÞOKUftfiÐSSOH fieim til oíúoíar ftCYXÍR VfLHJfttMSSOX ^iUli
;.-.N^^ unmJ í íamráii HÓRft S3RIIKRSÖÍÍ
r- ’ ' ■ í,rífei!iins. Mm UiknaJ b£|ttr f>«u kús. cr jtpit vottt krttaa ö sLlaum
\\~~~ ^ vtRKfRK.ÖÍHGftR' HLHfcHNft UtRKFR«BlSWFftKi..ri4oi
■n % CÍKftSSSOH «. PÁÍ.SS0H. lojwr. SÍGUReUII. HflUDé8SS t4«.M»
ijyGCÍHGfiRMfciSXftRÍ GUBMUHÐUR SUCÍHSSOK
C\ drottinm byggi* *kks húsiá.
ertiéa smióanir
z&yp
með nýjum Ktum —
sinfóníu af
Séra lleimir Steinsson skólastjóri Skálholtsskóla, ásamt kon u sinni
Dóru Þórhallsdóttur.
Séra Heimir Steinsson ásamt biskupi tslands, herra Sigurbirni Einars
syni, scm, að öðrum ólöstuðum, á stærstan þátt i endurreisn Skálholts
FYRSTAR
1887
ogenn
ífu/lu
fjöri
■■■■-■■.Daninn Wilhelm Hellesen
afann upp og framleiddi fyrstu
nothæfu þurrrafhlöðuna fyrir
í dag streyma HELLESENS
rafhlöður hingað beint frá
Kóngsins (Drottningarinnar)
Kaupmannahöfn, hlaðnar
^ Hringið eða komið og tryggið
qfppl nnwPT yður Þessa afbra9ðsvöru-
olctJl pUWCl við önnumst bæði heildsölu-
1,11 ■*— og smásöludreifingu.
1.5 VOLT IEC R20
RAFTÆKJADEILD HAFNARSTRÆTI 23 • REYKJAVIK • SIMI 18395 • SIMNEFNI ICETRACTORS
Audýs
■endur
Auglýsingar, sem eiga að koma I blaðinu á sunnudögum þurfa að
berast fyrir kl. 4 á föstudögum.
Augl.stofa Tlmans er f Bankastræti 7. Simar: 19523 - 18300.
ALLT
í FERÐALAGIÐ
íslenzk og sœnsk
TJÖLD
2ja, 3ja, 4ra og 5 manna
Svefnpokar
Bakpokar
Iþróttabúningar
Gúmmíbátar
Allar veiðivörur