Tíminn - 04.08.1972, Blaðsíða 9

Föstudagur 4. ágúst 1972
TÍMINN
9
Útgefandi: Fra'msóknarflokkurínn
■: Framkvaemdastjóri: Kristján Benediktsson. Ritstjórar: Þór-:
:> arinn Þórarinsson (ábm.), Jón Helgason, Tómas Karlsson,
Andrés Kristjánsson (ritstjóri Sunnudagsblaös Timans):;
:|: Auglýsingastjóri: Steingrimur Gislasoni, Ritstjórnarskrifr
: stofur í Edduhúsinu viö Lindargötu, simar 18300-18306^:
£ Skrifstofur i Bankastræti 7 —afgreiöslusfmi 12323 — auglýs-:
ý ingasimi 19523. Aðrar skrifstofurrsimi 18300. Askriftargjald:;
x 225 krónur á mánuöi innan lands, i lausasölu 15 krónur ein-
takiö. Blaöaprent h.f.
Loksins kom hinn
langþráði þurrkur
Bændur á Suður- og Vesturlandi hafa átt við
mikla heyskaparörðugleika að striða i sumar
vegna óþurrka. Júlimánuður var kaldur og
votviðrasamur. Hiti var fyrir neðan meðallag
og sólskinsstundir færri en verið hafa i iúli
sl. 17 ár.
Hey voru viða orðin mjög hrakin og skemmd
og gras að spretta úr sér. Votheysgerð hefur að
visu bjargað mörgum bóndanum, en viða eru
votheysgeymslur mjög takmarkaðar.
Nú hefur brugðið til hins betra með veðrátt-
una sunnanlands. Undanfarna daga hefur ver-
ið brakandi þerrir og bændur tekið til óspilltra
málanna við heyþurrkun og hirðingu.
Hefur verið handagangur i öskjunni á mörg-
um bæjum, enda mikið i húfi að bjarga inn
heyjum meðan veður helzt þurrt.
Vissulega er heyöflun bænda orðin öruggari
nú en áður var með tilkomu votheysgeymslna
og súgþurrkunar. En geta þó flestir bændur
enn sagt: ,,Ég er bóndi og allt mitt á undir sól
og regni”. Eitt mesta hagsmunamál bænda-
stéttarinnar er að gera fóðuröflunina sem
öruggasta, og til þess eru ýmsar leiðir að gera
hana tryggari en nú er.
Nú i sumar hafa verið reyndar tvær færan-
legar verksmiðjur, sem hraðþurrka gras og
pressa það i flögur.Búnaðarsamband Suður-
lands og Búnaðarsamband Eyjafjarðar hafa
staðið að þeim tilraunarekstri og notið til
stuðnings frá Stéttarsambandi bænda.
Starfandi eru nú i landinu þrjár grænfóður-
verksmiðjur. 1 Gunnarsholti og á Stórólfsvelli i
Hvolhreppi og eru þær i eigu rikisins, en hin
þriðja er i Brautarholti á Kjalarnesi i eigu
bændanna þar. Sú verksmiðja hefur starfað i
nokkur ár og framleitt grasmjöl, en á sl. vori
var hún endurnýjuð og fékk nýja vélasam-
stæðu, sem einnig framleiðir heyköggla. í
byggingu er nú fjórða verksmiðjan að Stór-
holti i Saurbæ i Dalasýslu og er þar ætlunin að
framleiða bæði heyköggla og þangmjöl. Þessar
tvær verksmiðjur munu njóta nokkurs stofn-
framlags af fjárveitingu, sem ætluð er til
grænfóðurverksmiðja.
Nú hefur landbúnaðarráðherra samþykkt
áætlun um að byggja þrjár grænfóðurverk-
smiðjur á næstu fimm árum i Hólminum i
Skagafirði, i Saltvik i Reykjahreppi i S-Þing.
og i Flatey i Mýrarhreppi á A-Skaft.
Við staðarval þessara verksmiðja hafa tvær
ástæður einkum ráðið. Annars vegar ræktunar-
öryggi, þ.e. að fullnægjandi landsstærð sé fyrir
hendi og vinnslutimi innan hæfilegra marka,
og hins vegar þau markaðssvæði, sem að verk-
smiðjunum mundu liggja og flutningaleiðum
um þau, þ.e. að tryggja greiða dreifingu á við-
ráðanlegum kostnaði.
Með þessari ákvörðun hefur landbúnaðar-
ráðherra stigið stórt framfaraskref i þá átt að
gera fóðuröflun bænda öruggari.
—TK
Walter Schwarz:
Bhutto forseti Pakistan
á í vök að verjast
Á hann er deilt fyrir undanlátssemi út á við og vanefndir
loforða í innanlandsmálum
Bliulto forsoti Pakistan
ANDSTAÐAN gegn form-
legri viðurkenningu Bangla-
desh harðnar stöðugt i Paki-
stan og gera má ráð fyrir, að
hún tefji fyrir friðarviðleitni á
Indlandsskaga. Viðurkenning-
in verður rædd i þinginu, þeg-
ar það kemur saman 14. ágúst.
Gert er ráð fyrir nokkurri
andstöðu i flokki Bhuttos for-
seta auk þingmanna stjórnar-
andstöðunnar.
Leiðtogar stjórnarandstöð-
unnar leggja mikla áherzlu á
uppþotin út af tungumáladeil
unni i Hinh-héraði og van
efndir á loforðum stjórnarinn-
ar að bæta lifskjör Pakistana.
Þeir hafa einnig ráöizt á
„óhæfilegar” eftirgjafir
Bhuttos i Simla-samkomulag-
inu við Indverja.
Flokksmenn Bhuttos i
Punjab, þar sem fylgi hans er
mest, segja þennan áróður
hafa haft nokkur áhrif á stuðn-
ingsmenn Bhuttos, ekki sizt
stúdenta.
BHUTTO forseti ætlar
greinilega aö halda áfram að
reyna að tryggja friðinn, þeg-
ar Indverjar efna loforð sin
um að hverfa frá herteknum
svæðum, skila striðsföngum
og lifa i framkvæmd i friði við
Bangladesh eins og Indland.
Öeirðirnar og hin harðnandi
andstaða veldur þvi, að hann
er hættur að sækja og tekinn
að verjast.
Mujib Rahman forsætisráð-
herra Bangladesh hefir gert
opinbera viðurkenningu að
skilyrði fyrir frekari samn-
ingaviðræðum. Andstaðan
gegn viðurkenningunni stend-
ur dýpra en deilurnar um skil
striðsfanga. Hún á rætur að
rekja til boðunar þeirrar kenn
ingar áratugum saman, að
Pakistan eigi að vera þjóðland
múhameðstrúarmanna á Ind-
landsskaga. Viðurkennt er að
visu, að þessu sé ekki þannig
farið i framkvæmd, en eigi að
siður haldið fram, að opinber
viðurkenning Bangladesh
höggvi nærri þjóðarvitund
Pakistana og kunni að bjóða
heim frekari sundrungu þegar
bæði Pakistan og Indland hafi
staðfest Simla-samkomulagið.
GERT er ráð fyrir, að báðir
aðilar standi við loforð sin um
að hverfa frá herteknum
svæðum utan Kashmir. Þar
næsta kemur að þvi að skila
striðsföngum og semja við
Bangladesh um brýn úrlausn-
arefni eins og skipti á a 11-
mörgu fólki og áframhald
efnahagslegra tengsla og
samskipta. Efamál er, að úr
þessu geti orðið, nema þvi að-
eins, að Mujib Rahman fáist
til að falla frá kröfu sinni um
formlega viðurkenningu áður
en samið er.
Andstæðingar formlegrar
viðurkenningar Bangladesh
halda fram, að endurnýjuð
samskipti við hið nýja riki eigi
að stefna að einhvers konar
samveldi, þannig að eining-
unni út á við verði að nokkru
bjargað. Pakistanar eru mjög
margir þeirrar skoðunar, að
þessi lausn yrði Bangladesh
heilladrjúg þegar fjand
skaparöldurnar lægir, og
tryggði það gegn yfirdrottnun
Indverja i framtiöinni.
BHUTTO forseti beitir sér
nú einkum að þvi að hamla
gegn gagnrýninni heima fyrir.
Embættismenn stjórnar hans
viðurkenna, að óeirðirnar út
af tungumáladeilunni i Sindh-
héraði hafi verið af stjórn-
málarótum runnar, enda sé
flokkur Bhuttos tiltölulega
veikur þar. Nú er ötullega að
þvi staðið að reyna að bæta
flokksstarfssemina i héraðinu.
Andstaða hægrimanna i
Punjab-héraði veldur þó enn
meiri áhyggjum. Leiðtogum
þeirra tókst að ná saman 40
þúsund manns á fjöldafund
um daginn, en það er mörgum
sinnum meira en saman náð-
ist á sams konar fund fyrir
rúmum mánuði. ,,Matur, föt
og húsnæði handa öllum” var
kosningaslagorð Bhuttos for-
seta. Matvörur hafa hækkað
um 50% á tiltölulega
skömmum tima og enginn
virðist of haldinn eða nær
nægtamarkinu en áður.
Viðurkennt er, að umbóta-
sækni i vinnumálum, landbún-
aði, menntun og efnahagslif-
inu yfirleitt, sé góðra gjalda
verð i sjálfu sér. Hins vegar er
að verða ljóst, að enn eru
hvorki fjármunir né stjórn-
tæknileg tök á að koma um-
bótunum i framkvæmd.
MEGINSTYRKUR Bhuttos
liggur i hinum feikilega lifs-
krafti, en stjórnmálamenn i
Islamabad likja honum viö
skopparakringlu — en hún
fellur umsvifalaust ef hún
hættir að snúast eins og allir
vita. Bhutto er þó nokkur
styrkur að þvi, hve andstæö-
ingar hans eru sundurleitir, og
eins er afar erfitt að finna
mann, sem getur komið I
stað hans. Sumir, sem útmála
hvað mest vankanta og getu-
leysi stjórnar haris, stanza
kannski allt i einu og segja:
,,En samt sem áður er hann sá
eini, sem við getum bundið
vonir við”.
Fjárskorturinn stafar siður
af missi Bangladesh en verk-
föllum og annarri ókyrrð, sem
hefir til dæmis valdið þvi, að
baðmullarverksmiðjurnar i
Karachi hafa ekki náð nema
um tveimur fimmtu hlutum
eðlilegra afkasta. Horfur i
efnahagsmálunum eru hins
vegar góðar ef kyrrð kemst á.
Aður en verkföllin hófust
var búið að finna nýjan og
betri markað erlendis en
nokkur hafði þorað að vona
fyrir vefnaðarvörur og fleira
sem áður var einkum flutt til
Bangladesh. Erlendir efna-
hagssrfræðingar i Islamabad
fullyrða, að þessi nýi útflutn-
ingur verði innan tveggja ára
búinn að bæta það gjaldeyris-
tjón, sem Pakistan beið við
missi Bangladesh.
BHUTTO virðist staðráðinn
i þvi að verða forseti með
framkvæmdavaldi, þegar hin
nýja stjórnarskrá er gengin i
gildi. Þetta á eftir að valda al-
varlegum deilum innanlands.
Flokksmenn hans eru nálega
jafn andsnúnir þessari fyrir-
ætlan og stjórnarandstæðing-
ar. Andstaðan gegn þessum
áformum er þó hvað höröust i
Baluchistan og norö-vestur
héruðum landsins, þar sem
flokkur Bhuttos hefir ekki
meirihlúta i héraðsstjórnun-
um.
Stjórnmálamenn i þessum
héruðum vilja koma upp virku
þingræðiskerfi og öflugri efri
deild, þar sem þeir geti jafnað
metin i viðureigninni við
Bhuttó, sem nýtur áskapaös
meirihluta að heita má i neðri
deildinni.
Þeir, sem mest gagnrýna
fyrirætlanir Bhuttós, virðast
óttast, að máttvana jábræðra-
þing undir valdamiklum for-
seta valdi þvi, að alvarleg
andstaða verði ekki látin i ljós
á sannfærandi hátt með öðru
en ofbeldi. En Bhuttó virðist
staðráðinn i þvi, að tryggja
sjálfum sér bæði hið raun-
verulega vald og „kveðjuna
með hundrað og einu skoti”,
eins og Wali Khan, leiðtogi
stjórnarandstöðunnar, komst
að orði i viðtali við höfund
þessarrar greinar.