Tíminn - 29.08.1972, Blaðsíða 3

Þriðjudagur 29. ágúst 1972
TÍMINN
3
Úr „Light nights”. F.v. Leó Vilhjálmsson, Kristin Magnús Guöbjarts-
dóttir og Andrés Valberg.
SÍÐUSTU SÝNINGAR
A „LIGHT NIGHTS”
Aðalfundur Skógræktarfélags íslands:
Gerð skóggræðslu-
áætlunar gengur vel
SB-Reykjavik
Siðustu sýningar Ferðaleik-
hússins á „Light nights” i sumar,
veröa i kvöld og annað kvöld i
leikhúsi Hótel Loftleiða. Verða þá
sýningar i sumar orðnar 20 tals-
ins. Aðsóknin hefur verið misjöfn,
en aukizt heldur eftir þvi sem á
hefur liöið og hafa undanfarnar
sýningar verið vel sóttar. Sýning-
„Okkur virtist, sem þotan log-
aöi stafnanna á milli”, sagði einn
af starfsmönnum flugturnsins á
Keflavikurflugvelli við blaða-
mann Timans i gær, er hann var
að lýsa óhappi, sem kom fyrir
risaþotu af DC8-63 gerð, á Kefla-
vikurflugvelli i fyrrinótt. Með
þotunni voru um 200 farþegar, en
engan þeirra sakaði.
Þotan, sem er frá Pommair
flugfélaginu i Belgiu og var i
leiguflugi frá Ostende til Nia-
gara Falls i Bandarikjunum, kom
ÞÓ-Reykjavik.
Nú um helgina kom rannsókn-
arskipið Árni Friöriksson til
Reykjavikur eftir að hafa verið
við seiðarannsóknir við island frá
2. ágúst. Þessi leiðangur var á
vegum Alþjóða hafrannsókna-
stofnunarinnar, og hefur hann
staðið yfir með þátttöku fleiri
þjóða í sumar. Þaö svæði, sem
rannsakað hefur veriö nær allt frá
Færeyjum til Grænlands. Rann-
sóknirnar á Árna Friðrikssyni
leiddu m.a. i ljós, að mikið ioðnu-
magn er I sjónum kringum ís-
land, en aftur á móti viröist klak á
þorski og ýsu ekki hafa heppnazt
vei. Um aðrar fisktegundir er það
að segja, að mikið fannst af
karfaseiðum, og þó nokkuð af
grálúðu, — sildar og steinbíts-
seiðum.
Horfur á góðri loðnuver-
tið
Blaöið hafði samband við leiö-
angursstjórann á Arna i þessari
ferð.Hjálmar Vilhjálmsson. Við
spuröum hann fyrst um rann-
sóknir á loðnuklakinu. Hjálmar
sagði aö loðnuklakið hefði heppn-
azt vel undanfarin ár. Klakið frá
1969 tókst mjög vel og bar það t.d.
ar þessar eru einkum ætlaðar er-
lendum ferðamönnum, enda fara
þær fram á ensku. Þarna eru
sagðar sögur, kveðnar rimur,
sungið, sýndar myndir og margt
fleira. Ekki er ákveðið, hvort
Ferðaleikhúsiö tekur til starfa að
vori aftur, en ef svo verður, verða
væntanlega gerðar nokkrar
breytingar á fyrirkomulagi.
inn til lendingar á Keflavikur-
flugvelli, þar sem hún skyldi taka
benzin, um miðnætti aðfaranótt
mánudagsins. Veður var frekar
slæmt og sterkur hliðarvindur. í
lendingunni lenti þotan mjög illa
I hliðarvindinum, og einn hreyf-
illinn slóst harkalega niöur i lend-
ingarbrautina. Um leið og það
gerðist kviknaði eldur i hreyflin-
um og var svo að sjá úr flugturn-
inum, aö vélin væri alelda. Sem
betur fer var eldurinn þó aðeins i
hreyflinum, og þegar slökkvilið
uppi veiðina i vetur og kemur
væntanlega til með að bera uppi
stóran hluta veiðinnar á næsta
vetri, þá verður þessi loðna orðin
4 ára og eldri verður hún varla.
Hjálmar sagði að fiskifræöing-
um sýndist, aö svo miklu leyti,
sem þeir gætu dæmt eftir þessum
rannsóknum, þar sem samanburð
vantar, aö klakið 1970 og 1971 hafi
tekizt betur en i meðallagi. Nýaf-
staðnar athuganir á ungfiski
benda til þess, að klakið i ár hafi
tekizt ágætlega. Ekki er samt
hægt að átta sig fyllilega á loðnu-
rannsóknunum enn sem komiö er,
þar sem rannsóknirnar hafa að-
eins staðiö yfir i nokkur ár, þann-
ig að viðmiöun vantar tilfinnan-
lega. Þetta þýðir, að þessar rann-
sóknir okkar verða ekki áreiðan-
legar fyrr en eftir nokkur ár I við-
bót.sagði Hjálmar.
Það þarf vist ekki að óttast
loðnuleysi næsta vetur, sagði
Hjálmar, en hitt er annaö mál,
hvort hún veiöist. Það fer mikið
eftir veöráttu, hita sjávar og
straumum. Einhverjir bátar
munu huga aö loðnunni strax i
haust, og þá með flotvörpu. Ekki
er talin hætta á að haustveiði á
loönu fyrir Austurlandi geri
Aðalfundur Skógræktarfélags
tslands var haldinn i Sindrabæ I
Höfn i Hornafiröi s.l. föstudag og
laugardag og sóttu fundinn um
hundrað fulitrúar skógræktar-
féiaganna auk stjórnar og starfs-
manna, skógarvarða og a 11 -
margra gesta.
Hákon Guðmundsson, formað-
ur félagsins setti fundinn og
minntist forvigisfólks I skóg-
ræktarmálum, sem látizt hafði
milli funda þeirra H.J. Hólm-
járns, Ketils Indriðasonar, Jóns
Rögnvaldssonar, Helga Jónsson-
ar á Gvendarstöðum, Guðrúnar
Sæmundsen og Mariu og Bjarna
Laxdal i Kanada. .
Fundarstjóri var kjörinn Jónas
Jónsson en ritarar Sigurður Ingi
Sigurðsson, Hjörtur Tryggvason
og Magnús Finnbogason.
Óskar Helgason, oddviti I Höfn,
bauð fundarmenn velkomna til
Hafnar og bauð til kvöldverðar
fyrir hönd hreppsnefndar og
kaupfélags A-Skaftfellinga.
Hákon Guðmundsson ræddi um
störf skógræktarmanna á árinu
og lýsti yfir þvi, aö hann mundi
ekki gefa kost á sér lengur I stjórn
félagsins, en hann hefur verið for-
maður þess lengi og veitt þvi
trausta og farsæla forystu.
Hákon Bjarnason skýröi frá
störfum stjórnarinnar á árinu og
framgangi þeirra mála, sem sið-
asti aöalfundur ályktaði um.
Hann skýröi einnig frá þvi, aö
mæling skóglendis heföi farið
kom á vettvang, haföi sjálfvirkur
slökkviútbúnaður i hreyflinum
slökkt eldinn aö mestu.
Hreyfill vélarinnar er gjörónýt-
ur, en unnið er að þvi ' aö setja
nýjan hreyfil i hana, og taliö, að
þvi verki verði lokið i dag.
t gærkvöldi var von á annarri
flugvél til að taka farþegana, sem
búið hafa á hótelum i Reykjavik,
og var þvi útlit fyrir I gærkvöldi,
að farþegarnir kæmust á áfanga-
stað I nótt eða morgun.
loðnustofninum mikið til, en ef
farið yrði að veiða ungloðnuna
fyrir Austurlandi á vorin, þá er
loðnustofninum hætta búin. Til að
koma i veg fyrir að svo veröi,
veröur hreinlega að setja veiði-
bann yfir vortimann, en það hefur
verið I gildi tvö s.l. vor og veröur
sjálfsagt haldið áfram.
Mikið af karfaseiðum
Viö rannsóknir á hafinu milli
tslands og Grænlands hefur kom-
ið i ljós, að þar er óhemjumikiö af
karfaseiðum, og þetta sama kom
i ljós viö rannsóknir I fyrra og
hitteðfyrra sagöi Hjálmar. En þvi
miður getum við ekki sagt um
hvenær sá karfi byrjar að veiðast,
þvi ekki hefur verið hægt aö
ákveða,hvort það tekur karfann
„þrjú ár eöa þrjátiu” að verða
fullþroska.
Hjálmar sagði, að erfitt væri að
segja til um, hvernig klakiö hefði
tekizt hjá þorsk- og ýsustofnun-
um. Ástæðan til þess væri m.a.
sú, að hrygningin hjá þorskinum
og jafnvel ýsunni lika(átti sér stað
á öðrum slóöum en venja hefur
veriö. Hrygningin 1 vetur fór fram
vestar og noröar. I leiöangrinum
fannst afar lltiö af þorskseiöum
og raunar ýsu lika. T.d. fannst
fram, og mundi flatarmál skóg-
lendis vera um 100 þús. hektarar
á landinu. Einnig skýröi hann frá
fræöflun erlendis og stuöningi
Sameinuöuþjóðanna við það. Þá
var og skýrt frá þvi, að gerð skóg-
græösluáætlunar væri vel á veg
komið. Snorri Sigurösson, fram-
kvæmdastjóri félagsins flutti
einnig skýrslu og Kristinn Skær-
ingsson, gjaldkeri félagsins,
skýrði reikninga þess.
Um kvöldið stóðu Hafnarmenn
fyrir skemmtilegri kvöldvöku.
A laugardag fóru fram miklar
umræður um mál og allmargar
ályktanir voru geröar. Þorleifur
Einarsson, jarðfræöingur, flutti
erindi með skýringarmyndum.
Jónas Jónsson var endurkjör-
inn I stjórn félagsins, og dr.
Bjarni Helgason var einnig kjör-
inn i stjórnina. 1 varastjórn voru
kjörin Hulda Valtýsdóttir og And-
rés Kristjánsson..
Fundinum var slðan slitiö að
loknum kvöldverði á laugardags-
kvöld, og voru Hákoni Guð-
mundssyni þar þökkuð mikil og
góð störf fyrir félagiö.
A sunnudag fóru fundarmenn I
ferð I öræfi og ætluðu til Skafta-
fells, en komust ekki lengra en aö
Virkisá, sem haföi rofiö veginn.
Faðirinn brá sér frá
- og synirnir komu
bílnum af stað
í brekku
ÞÓ-Reykjavík.
Tveir ungir Akureyringar
komu bil föður sins af stað i
brekku einni á Akureyri um
helgina, með þeim afleiðingum,
aö billinn rann á steypta girðingu
og skemmdi hana. Ungu drengir-
nir tveir meiddust litiö, en bíilinn
er mjög mikið skemmdur.
Drengirnir, sem eru 3 og 4 ára
gamlir, höfðu verið i bil meö föö-
ur sinum. Faðirinn þurfti aö
bregða sér i hús við Hliöargötu,
og meöan hann brá sér frá, þurftu
drengirnir að reyna hæfni sina
sem bilstjórar og fór aö fikta i
bilnum, með þeim afleiöingum að
billinn rann af stað niöur götuna.
Ekki hafði billinn runnið langt,
þegar hann fór að rása á vegin-
um, og að lokum hafnaöi hann á
steyptri giröingu við götuna.
Girðingin skemmdist mikið, m.a.
brotnaði steyptur stöpull. Dreng-
irnir sluppu viö alvarleg meiösli,
en annar fékk nokkrar skrámur á
sig, og hinn hlaut höfuöhögg.
þorskurinn ekki svo neinu næmi
fyrr en austan við Eyjafjörö þ.e. á
Skjálfanda og I Axarfirði.
Hjálmar sagðist telja, aö þvi
miður, yrði árgangurinn frá þvi
1972 af þorski.og sennilega ýsu
lika,slakur. En þetta er nú ekkert
óttalegt. Lélegir árgangar koma
við og viö.
Sildin var víða
1 leiðangrinum fannst sild á
nokkrum stöðum, en sildin hélt
sig eingöngu innfjarða. Helztu
sildarsvæðin voru i Hvalfirði, lit-
illega I Eyjafirði, á Skjálfanda og
yzt I Axarfirðinum. Hér var um
að ræða árs gamla sumargots-
sild, um 10 sm langa. Ekki virtist
vera um mikiö sildarmagn að
ræða, en þetta er þó sönnun fyrir
þvi, að eitthvað á eftir að komast
upp af sild I framtiðinni.
Grálúðuseiöi furidust viða út af
Vestfjörðum og viö A-Grænland,
en þó ekki i miklu magni. Þetta er
samt stórum betra en I fyrra og
hitteðfyrra, því að þá fannst svo
til ekkert af grálúðuseiðum.
I leiðangrinum fannst einnig þó
nokkuð af steinbit t.d. fannst þó
nokkuð magn af honum djúpt úti
af Austfjörðum, en ekki var vitað
um hann I rlkummæli þar áður.
Nýja þyrlan
Landhelgisgæzlunni hefur
nú bætzt góður vélkostur. Er
þaö þyrla af gerðinni Sikorsky
— TF-Gná. Þetta er stærsta og
fullkomnasta þyrla, sem ts-
lendingar hafa eignazt og er
hið þarfasta tæki til gæzlu- og
björgunarstarfa. Þyrlan getur
flutt 10 farþega eða 6 sjúkra-
börur. A þyrlunni er spil, sem
iyftir rúmum 300 kg. þannig,
að unnt er að draga 2 menn i
einu upp i vélina eða t.d. senda
mann niður i taug til að bjarga
manni úr sjó. Annaö spil er
undir vélinni til að lyfta þung-
um hlutum og getur það lyft
allt að þremur tonnum.
Flugþol þyrlunnar er 4 klst.
og þótt gæzlusvið hennar verði
einkum á grunnmiðum getur
hún flogið út að 50 milna
mörkunum, þvi flughraði
hennar er 145 km á klst. Þyrl-
an getur lent á sjó en hún get-
ur lent á varðskipunum öllum,
ef skilyrði eru góð. A Ægi get-
ur hún lent þótt veöur sé vont.
Flughæfni þessarar þyrlu er
mjög mikil og skiptir t.d. litlu,
hver vindhraöi er.
Meö þessari góðu vél vænk-
ast hagur Landhelgisgæzlunn-
ar. Tvær minni þyrlur munu
bætast I flota gæziunnar á
næstunni, en þær standa þess-
arl kostaþyrlu langt að baki.
Stóra þyrlan mun geta unnið
sjálfstætt að gæzlu landhelg-
innar, þegar búið er að búa
hana ratsjártækjum.
Sterkustu rökin
Þjóðviljinn ræðir i forystu-
grein um ástand fiskstofnanna
I Atlantshafi. Þar segir m.a.:
Vegna þróunar úthafsflot-
ans og sóknaraukningar á
fiskimiðin er nú svo komið, að
allir þorskstofnarnir eru taldir
fullnýttir i Norðaustur-Atlanz-
hafi. Þar er hvergi aö finna
nokkurn þorskstofn sem gæti
haldið uppi aflanum til fram-
búðar. Þetta þýöir, að þegar I
staö verður aö koma á eftirliti
með sókninni i fiskinn um-
hverfis tsland, og það verður
ekki gert nema með þvi, aö ein
þjóð hafi stjórn málanna og þá
þjóðsem hefur LÍFShagsmuni
af þvi aö varðveita fiskistofn-
ana. Ef tslendingar taka að
varöveita fiskistofnana um-
hverfis iandið og gera það vel
og skynsamlega að fenginni
stækkaðri landhelgi, eru þeir
ekki einasta að tryggja sina
eigin afkomu, heldur og af-
komu fiskveiða i nálægum
löndum. Þetta er sterkasta
röksemd tslendinga, og þetta
er röksemd sem allir sérfróðir
aöilar um fiskveiðimál erlend-
is sem hérlendis samþykkja.
Þessir aðilar vita lika, að at-
huganir á veiöiþoli þorsk-
stofnsins sýna, að aukning
sóknar mun ekki skila meiri
afla, svo að stofninn er full-
nýttur, sem fyrr segir.
1970 veiddu tslendingar um
300 þúsund lestir af þorski, en i
fyrra aðeins 255 þús. lestir.
Bretar juku á sama viömiöun-
artimabili afia sinn um það
sem svaraöi minnkun tslend-
inga nokkurn veginn. Þetta
sýnir, að sóknin á islandsmiö
er i hámarki og má undir eng-
um kringumstæöum aukast.
Athuganir Hafrannsóknar-
stofnunarinnar á dánartölu
ungfisks við tsland segja lika
Ijóta sögu. Lækkandi aldur
þorsks sem hrygnir við tsland
er geigvænlegt hættumerki:
1955 voru 65% þorsksins 10 ára
og eldri, en 1970 voru aðeins
2% tiu ára og eldri.”
—TK
„EINS 0G Þ0TAN VÆRI
L0GANDI STAFNA A MILLI”
Kviknaði í DC8 þotu með um 200 manns innanborðs
í lendingu á Keflavíkurflugvelli
Rannsóknir á ungfiski:
Mikið loðnumagn - lítið um bæði þorsk og ýsu