Tíminn - 10.10.1972, Blaðsíða 3

Þriðjudagur 10, október 1972,
TÍMINN
Snjó gerði
í skóvarp
á Akureyri
um helginc
— fjallvegir eystra
að verða þungfærir
fólksbílum
Stp-Reykjavik
Nokkurn snjó gerði á
Norðausturlandi siðastliðna
sunnudagsnótt. Einna mest snjó-
aði við Eyjafjörð, en minna aust-
ur og vestur undan. Á Akureyri
varð snjór i skóvarp og hafði hann
ekki tekið upp að fullu nema niður
við flæðamál. Á sunnudaginn
mátti sjá snjókerlingar og karla á
Akureyri, og börn i snjókasti. Inn
á milli „snjóskúlptúranna” gat
svo að lita blóm, er ekki höfðu
fellt sumarskrúðann ennþá.
Er fréttamaður hringdi i Vega-
eftirlitið á Akureyri um miðjan
dag i gær, var þar éljagangur, og
spáð var norðaustanvindi og
slyddu i dag. Vegir höfðu ekki
spillzt til muna yfir helgina.
Vegurinn yfir Vaðlaheiði var
blautur og holóttur, en fær öllum
bilum. Eins og áður segir snjóaði
minna austur undan, en þó var
talið óvarlegt fyrir fólksbila að
leggja á Möðrudalsöræfi og Axar-
fjarðarheiði.
Á Norðvesturlandi snjóaði að-
eins niður i mið fjöll um helgina,
svo vegir þar eru i sumarástandi
enn.
Allt rólegt
ÞÓ-Reykjavik
Samkvæmt upplýsingum Haf-
steins Hafsteinssonar hjá Land-
helgisgæzlunni var allt rólegt á
miðunum kringum landið i gær.
Brezku togararnir halda uppi
fyrrteknum hætti, og eru að veið-
um innan 50 mílnanna. Þeir munu
vera flestir á svipuðum slóðum og
áður, þ.e. út af Austfjörðum.
Jóhannes Guðmundsson.
Sólveig Þóröardóttir.
Kigningarnar aö undanförnu hafa leikiö vegi og götur grátt á Suöurlandi, eins og beriega sést á þessari
mynd, sem tekin var i Hverageröi fyrir nokkru. Illfært var þá um sumar götur kauptónsins, og ibúunum
fannst sem veghefiar væru heldur sjaldséöir, þrátt fyrir að aöeins ein gata i þorpinu er með varanlegu
slitlagi.
/
Fiskverð hækkar um 75%
hækkunin greidd úr Verðjöfnunarsjóði
ÞÓ-Reykjavik
A fundi verðlagsráðs sjávarút-
vegsins i' fyrradag var ákveðið
lágmarksverð á fiski fyrir tima-
bilið frá 1. okt. til 31. des. 1972.
Að þessu sinni hækkar lág-
marksverðið að meðaltali um
15% frá þvi lágmarksverði, sem
gilti til 30. sept. s.l. Helztu verð-
lagsbreytingar eru þær, að
þorskur hækkar um 19% ýsa um
12%,langa um 18%,ufsi og karfi
um 6%, steinbitur um 12% og lúða
um 15%. Samkomulag náðist i
ráðinu um öll atriði verð-
lagningarinnar, en verðlagning
þessi gerir ráð fyrir ákveðnum
greiðslum úr Verðjöfnunarsjóði
fiskiðnaðarins.
Að undanförnu hafa staðið yfir
miklar umræður um fiskverðiö,
og vegna þessa boðaði Lúðvik
Jósefsson sjávarútvegsráðherra
til blaðamannafundar i gær, þar
sem hann gerði grein fyrir með
hvaða hætti fiskverðið væri til-
komið.
1 upphafi máls sins, sagði ráð-
herra, að allar þessar umræður
hefðu ekki alltaf komið heim og
saman við sannleikann. Að þessu
sinni eins og endranær, hefði
verið f jallað um fiskverðið eins og
reglur segja til um, af verðlags-
i dag eru sjötiu og þrjú ár liðin
siðan skipverjar á togaranum
Koyalist frá Hull drekktu visvit-
andi þrem mönnum út af Hauka-
dalsbót, eftir að hafa dag eftir
dag verið aö landhelgisveiðum á
Ilýrafirði fyrir allra augum, og
gengu auk þess nálega af Hannesi
Ilafstein sýslumanni dauöum.
Me'ðal þeirra, sem þarna létu lif
sitt, var Jóhannes Guðmundsson,
smiður og stýrimaður á Bessa-
stöðum, og annar, sem sömu ör-
lög hlaut, var mágur hans, Jón
Þórðarson i Meira-Garði. Ekkja
Jóhannesar, Sólveig Þórðardótt-
ir, átti ung börn, og voru henni
greiddar nokkrar bætur úr land-
sjóði, alls 2600 krónur á löngu
árabili.
Ingimar Jóhannesson, fyrrver-
andi kennari, er sonur þeirra
Bessastaðahjóna nú rösklega
áttræður, og mun hann i dag af-
ráði sjávarútvegsins, en i þvi eiga
sæti fulltrúar seljenda þ.e. sjó-
manna og útgerðarmanna og svo
fulltrúar kaupenda. Verðlagsráð
átti að vera búið að ákveða fisk-
verð 1. október s.l. en það starfaði
fram yfir 1. október með leyfi
sjávarútvegsráðuneytisins, þar
sem fulltrúar i verðlagsráðinu
töldu aðsamkomulag gæti náðst i
nefndinni, ef greitt yrðu úr verð-
jöfnunarsjóði.
Rikisstjórnin samþykkti siðan,
tillögu frá verðlagsráði, um að
fiskverð yrði hækkað ym 15% að
meðaltali. Þá samþykkti rikis-
stjórnin fyrir sitt leyti, að heita
þvi, að beita sér fyrir iaga-
breytingum á lögum um Verð-
jöfnunarsjóð. Lagabreytingarnar
gera ráð fyrir þvi að heimilt verði
að greiða úr verðjöfnunarsjóði
vegna timabilsins frá 1. október
til 31. desember tiltekna fjárhæð.
Gert er ráð fyrir þvi, að almenn
10% hækkun verði og siðan verði
henni skipt niður á hinar einstöku
fisktegundir. Til viðbótar við 10%
hækkunina kemur einnig 5%
hækkun, sem greiðast skal jafnt á
helztu bolfisktegundirnar. Þessi
ákvæði munu gilda út yfir-
standandi verðlagstimabil.
Greiðslan úr verðjöfnunarsjóðn-
um verður 88 milljónir, og er þá
henda landsöfnuninni þessa fjár-
hæð riflega.
— Ég hafði ekki hugsað mér að
láta hafa orð á þessu, sagði Ingi-
mar, þegar við töluðum við hann.
En ef þið haldið, að það geti orðið
öðrum hvatning til þess að leggja
sitt að mörkum i landhelgissjóð,
þá skorast ég ekki undan þvi. En
þá skuluð þið lika geta þess, að ég
gef þetta litilræði til minningar
um foreldra mina i þeirri von og
trú, að það geti ásamt framlögum
margra annarra, stuðlað að þvi,
að litil börn á íslandi verði ekki
leiksoppur viðlika örlaga og við,
ég og systkini min. Enn standa
menn við borðstokkana á ensku
togurunum með barefli og hóta að
gera það, sem þeir gerðu, þegar
faðir minn og félagar hans voru
sviptir lifi. Okkur veitir sannar-
lega ekki af þvi, að standa fast á
þvi, sem okkar er.
miðað við að það, að landað fisk-
magn verði 400 millj. kr. á því
fiskverði sem i gildi hefur verið
fram til þessa, annars hækkar
veröiö eða lækkar, eftir þvi sem
heildarverðmæti fiskaflans
verður á þessu timabili.
Þá skýrði ráðherra frá niður-
stöðum nefndar þeirrar sem
skipuð var til að kanna rekstur
frystihúsanna. 1 nefndina voru
skipaðir þeir Eyjólfur tsfeld
Eyjólfsson og Arni Benediktsson
frá hraðfrystiiðnaðinum og þeir
Jón Sigurðsson, hagrannsókna-
stjdri og Haukur Helgason hag-
fræðingur. — Niðurstaða
nefndarinnar varð sú, að
rekstrarafkoma hraðfrysti-
iðnaðarins er talin lakari en gert
hafi verið ráð fyrir. I nefndaráliti
segir, að það sé sameiginlegt álit
nefndarinnar, að megin-niður-
staðan á athugun, sé sú að vegna
minnkandi framleiðslu og rýrra
hráefnis hafi hagur frysti-
húsanna versnað á ársgrundvelli
um 200-250 millj. kr. frá þvi, sem
áætlað hafði verið við siðasta
fiskverð i Yfirnefnd sjávarút-
vegsins.
Lúðvík sagði, að þetta atriði
ásamt minnkandi tekjum sjó-
manna og útvegsmanna, hefði
ráðið miklu um það, að gripið var
til þess að greiða úr verð-
jöfnunarsjóði. Hann sagði einnig,
að i verðjöfnunarsjóði væru nú
um 1100 millj. og það sem tekið
væri af sjóðnum núna væri um
það bil ársvextir sjóðsins.
Ennfremur sagði Lúövik, að
ekki væri hægt að segja á þessari
stundu, hvað gert yrði, þegar
fiskverð yrði ákveðið um ára-
mótin. Það færi mikið eftir
rekstraraðstöðunni þá, eins og
t.d. útflutningsverði og einnig
kæmi þetta mál inn i efnahags-
ráðstafanir rikisstjórnarinnar.
Þá kom fram á fundinum að
fiskverð til neytenda hækkar, en
ekki var vitað, hvort hækkunin
verði niðurgreidd, en Verðlags-
nefnd mun fjalla um þetta mál
á næstu dögum.______________
Sr. Jóhannes
í Reykholf
1 gærmorgun voru talin atkvæði
á skrifstofu biskups frá prests-
kosningu i Reykholtsprestakalli i
Borgarfjarðarprófastsdæmi, sem
fram fór 1. október s.l. Eini um-
sækjandinn séra Jóhannes
Pálmason var kjörinn lögmætri
kosningu.
A kjörskrá voru 316, en atkvæði
greiddu 184, og hlaut séra Jó-
hannes 181 atkvæði en 3 seðlar
voru auðir.
,,Enn standa þeir
við borðstokkana
— og hóta að gera það, sem
þeir gerðu 1899”
3
20 þús. manns
t sfðasta blaði Hcimilis-
póstsins birtist grein eftir
Gisla Sigurbjörnsson um heil-
brigðismál. Þar segir m.a.:
,,A nær hverjum degi er
> spurt cftir plássi fyrir sjúkl-
inga, gamalt fólk, sem ekki
kemst á sjúkrahús. Svar
okkar er alltaf það sama: Þvi
miður, ekkert pláss laust.
Þanuig hefur það verið lengi
og verður eflaust i nokkur ár
ennþá, að öllu óbreyttu.
Sjúkraplássin á Grund þarf að
nota fyrir heimilisfólk, sem
lasnast hér og i Asi í Hvera-
gerði.
Landsmenn voru sam-
kvæmt bráðabirgðatölum
llagstofu islands I. des. s.l.
2(16.818 og hafði fjölgaðum 1888
frá árinu áður. Fólksfjölgun er
nú siðari ár töluvert minni en
oft áður og telja sumir góðs
viti, aðri aftur á móti alvarleg
tiðindi. Úl i þá sálma skal ekki
íarið, enda þótt freistandi sé,
inálið er mikilsvert, hvernig
sem á það cr litið. Grein þessi
cr um sama vandamálið og
vanterhjá mérellinaog fram
tiðina. nær 20.000 inanns, sem
náð hafa 65 ára aldri.
Nákvæmar tölur eru frá
manntalinu I. des. 1970, en þá
voru landsmenn 204.930 að
tiilu, en af þeint yoru 8370 karl-
ar og 9829 konur eða samtais
18.199 manns, sem náð höfðu
(íáára aldri. Er þessi tala hlut-
lallslega ckki há, aðeins 8,9%
miðað við það, sem er hjá öðr
uin þjóðum, en þar eru 12-14%
65 ára og eldri. Fljótt á litið
virðist það vera ofur einfalt
inál að sjá uin, að framtið
þessa l'ólks sé örugg siðustu
árin. En þegar vanrækt hefur
verið að reisa elliheimili og
sjúkrahúsin yfirfull, þá er ekki
von á góðu, enda eru þessi mál
koinin i óefni. islendingar eru
hjálpsamir og alltaf er verið
að safna fyrir einu og öðru
hæði nær og fjær, en samt sem
áður eru ýmis mál, sem fáir
vilja sinna og þar á ég við
lóinlælið gagnvart vandræð-
um og erfiðleikunt eldra fólks-
ins, þegar vcikindi steðja að.”
Borgarsjúkrahúsið
Gisli Sigurbjörnsson segir
cnnfrcmur:
„Loforðin vantar ekki, en
livar eru efndirnar? Fyrir
mörgum árum var ég i
byggingarnefnd Borgar-
sjúkrahússins. Við vorum að
gera áætlanir um sjúkrahús
með 320 sjúkrarúmum. Allar
áællanir voru miðaðar við þá
tölu, eldhúsið, skurðstofur,
skrifstofur og sjúkrastofur.
•$yggK>ngarnefndin skilaði
bráðabirgðaáliti, nokkru
seinna var ný nefnd skipuð,
allir þeir sömu, en mér sleppt.
Skiptir mig að sjálfsögðu
engu, leiðinlegt að visu, að
þeir visu menn töldu mig
óþarfan, en þvi er ég nú farinn
að venjast. Þess vegna tei ég
gagnslaust að koma á fram
færi við þá gagnlegum tillög-
um, að ég tcl. En Borgar-
sjúkrahúsið er táknrænt dæmi
um framkvæmdir þeirra.
Önnur álman, sem ætluð var
fyrir sjúkrapláss, er enn
óreist, enda þótt sjúkraluisið
sé miðað við,aö sú álma sé i
notkun. Borgarstjórn hefur
gert samþykkt um að reisa B-
álmu, eins og hún er köliuð.
Fjárframlag ríkisins er miðað
við sjúkrahús með 320
Framhald á bls. 19