Tíminn - 21.10.1972, Blaðsíða 12

11
TÍMINN
Laugardagur 21. október 1972
þetta ekki erfiöaia en það er. Peningar skipta minnstu máli. Þeir eru
allir frá Friðarpíupuverksmiðjunum komnir, og ég snerti ekki eyris-
virði af þeim héðan af. Ég hef séð og reynt of margt til þess i seinni tið.
Fyrir fám dögum hefði ég sizt af öllu viljað leggja ykkur Hönnu lið. Ég
hefði þvert á móti gert allt, sem mér var unnt til þess, að þið fengjuð
ekki notiö þess, sem mér var meinað”.
„Það var ekki álasvert, Emilia”.
„En nú hef ég séö mann deyja — mann, sem gæddur var jafn miklu
lifi og fjöri og Jói Kellý, og það lægir i manni afbrýðisemi og sjálfs-
meðaumkun. Nú á ég orðið auðvelt með að vorkenna þér”.
„Enginn álasar þér. Þú hefur þolað miklar raunir og aldrei hefur þér
sézt tár i auga”.
„Ef til vill hef ég ekki grátiö framan í*hvern sem var, en þó grátið i
leynum”. Ég stóö á fætur og hann stóð einnig upp. Hann rétti fram
báða armana, og ég harkaði af mér að halla mér að brjósti hans einu
sinni enn. „Hérna”, sagði ég og lét hringinn falla i lófa hans. „Biddu
mig ekki að eiga hann. Mér þætti vænzt um, að þú seldir hann. Mér
gengi illa aö sætta mig við, að einhver önnur kona hlyti hann að gjöf frá
þér. Og svo getur þú sagt Hönnu það, sem þör sýnist um peningana. En
ljúgðu bara einhverju til — segðu henni ekki, aö þeir séu frá mér. Við
eigum ekkert vantalaö saman, og ég vildi ógjarna þurfa að sjá hana
núna eða hlusta á þakkarorð af hennar munni. Hún myndi lika skilja
það”.
Hann fylgdi mér effíi^fram i forstofuna, og ég held, að hann hafi kall-
aö á eftir mér, þegar ég hljóp upp stigann. En ég leit ekki við. Ég
staðnæmdist ekki fyrr en inni i herbergi minu. Manga var þar að búa
um rúm mitt.
„Þessi hundur þinn hefur lagzt á ábreiðuna rétt einu sinni. Hún er þó
fullfalleg handa hundum að liggja á”, sagði hún.
„Nei, það getur ekki verið, Manga”, svaraði ég. „Þú veitzt, að Táta
stekkur aldrei upp i rúm eða stóla. Henni hefur verið kennt að gera það
ekki”.
„Hún hefur nú kenntsérsjálf að klóra i ábreiðuna og draga hana nið-
ur á gólfið og hreiðra þar um sig á henni. Þú getur séð hundahárin
hérna, ef þú trúir mér ekki”.
Ég vildi ekki lita á spjöllin, sem Táta hafði gert, og Manga hélt áfram
að slétta lökin og hagræða sænginni. Ég settist við skrifborðið og fór að
grúska i bréfahrúgu, sem þar var. Mig lapgaði ekkert til þess að eiga
samræður við neinn, en Manga fór sér að engu óðslega. Hún var ber-
sýnilega mun lengur að föndra viö rekkjuvoðirnar en nauösyn bar til.
„Emilia”, sagði hún svoog lagði höndinaáarm minn til þess að draga
að sér athygli mina. „Ég tók mér það bessaleyfi að segja Jóa gamla, að
þú hefðir verið við minningarathöfnina. Ég var viss um, aö þú fórst
þangað. Það er ekki á hverjum degi, að ég hef orð á þvi, sem mér er
ekki ætlað að vita. En ég sat þarna niðri hjá honum i dag, meðan minn-
ingarathöfnin fór fram, og ég gat ekki sagt annað, sem honum væri
meiri hugfróað. — Mér finnst, að þú ættir að segja honum i fyrramálið,
hvernig hún fór fram. Þetta hefur tekið á gamla manninn, þvi að þrátt
fyrir allt þótti honum mjög vænt um Jóa”.
„Já, Manga, ég skal tala við hann á morgun. Ég vildi aðeins, að hann
gæti fyrirgefið honum”.
„Ég hef reynt að telja um fyrir honum : Jói, hef ég sagt, þú getur ekki
kallað dótturson þinn á likbörunum þverhaus. Kannske erum við sjálf
þverhausar, bæöi þú og ég. Ætli skapiö hafi ekki stirðnað með skrokkn-
um, svo að við eigum erfitt með að sveigja það, engu siður en hnén? En
hann horfir bara upp i loftið og þusar, og segir ekki orð af viti”.
Ég lagði frá mér bréfin og leit framan i hana. Andlitið var sviplaust
og drættirnir slappir. Mér fannst ég alltaf vera svo ung og óreynd, er ég
leit framan i Möngu Flynn. t nær fjörutiu ár hafði hún lifað tilbreytinga
lausu lifi i húsi okkar, en þó hafði hún fas hinnar margvisu konu.
„I hverju er vit?” sagði ég. „Hvað er rangt og hvað er rétt, og hvað
er sorglegt og hvað er gleðilegt?”
„Það vefst kannske fyrir okkur”, svaraði hún og spennti greipar
framan á maganum utan yfir ábreiðunni, sem hún hélt á. „Það er ekki
eins og að þekkja lin frá baðmullarvoðeða silfur frá pletti”.
Við þessu átti ég ekkert svar, þótt ég hefði annars haft nóg til þess að
segja Möngu þetta kvöld. Hún gerði sig ekki liklega til þess að fara, og
ég sá, að hún horfði á hendur minar. Einkum beindust augu hennar að
baugfingrinum, sem sýndist svo grannur og ber, þegar hringur Harrýs
var farinn.
„Þú ert þreytt, Emilia”, sagði hún að lokum, „og það er ekki að
undra. Ég hef lengi vitað, hvernig allt var i pottinn búið, og hvernig allt
hlautað enda. En það var ekki mitt að tala, og það hefði ekki leitt neitt
gott af þvi, þótt ég hefði gert það. En enginn getur samt bannað mér að
hafa orð á þvi, sem ég sé með eigin augum: og þú ert þó með lifsmarki
núna — og það fremur en flestir aðrir i þessu húsi”.
„Hvað.... hvað áttu við, Manga? Hef ég ekki alltaf verið lifandi?”
Hún ýtti gleraugunum upp á hrukkótt ennið.
„Ó-jú, jú, að vissu leyti”, sagði hún. „En ekki nema að nokkru leyti.
Þú hefur minnt mig á vafningsviðinn, sem var hérna við úti-anddyrið.
Hann hékk þetta uppi á öngunum, en visnaði niðri við rótina og upp eft-
ir. Jarðvegurinn var of'feitur. En þegar hann var fluttur þangað, sem
jarðvegurinn var sandbornari og lausari, þutu út á honum blöðin og
* blómin. Þú manst lika sjálf, hvernig hann er núna hvert sumar?”
„Já, ég man það”, svaraði ég
„Góða nótt”.
„Góða nótt, Manga”.
ÞRÍTUGASTI OG FJÓRÐI KAPÍTULI
Mér datt ekki i hug, aö koma min i litlu geymsluna myndi rifja liðna
atburði svona rækilega upp fyrir mér. Ég gat ekki heldur imyndað
mér, að sumar minningarnar yrðu mér svona sársaukafuliar. En nú
hef ég að lokum rakið lif mitt fram á þennan dag, og þegar ég hef skrif-
að siðasta orðið á pappirinn, þarf ég ekki framar að fara i geymsluna
til þess að viröa fyrir mér gamla muni og minjagripi. Það, sem þar
fúnar og rykfellur, mun aldrei framar raska ró minni.
Þeir hafa reynzt mér þungbærir, þessir mánuðir, sem liðnir eru siðan
ég slapp úr fangelsi þagnarinnar, er ég hafði svo lengi gist. Einu sinni
hélt ég, að allt væri fengið, ef ég öðlaðist heyrnina aftur. Nú veit ég, að
heyrnin hefur aðeins fært mér aukinn vanda að höndum.
„Hver sem eyru hefur að heyra, hann heyri”. Þessa setningu segi ég
við sjálfa mig á hverjum degi, þvi að það er ekki nóg að hlusta með
endurnýjaðri heyrn. Ég verð einnig að hlusta með endurnýjuðum skiln-
ingi. Það finnst mér vera helgasta skylda min og hið eina gjald, sem ég
get greitt fyrir gjöfina, sem ég hef þegið. Ég verð að hlusta á hljóm
jarðarinnar og raddir fólksins, eins og þetta væru hljóð, sem ég næmi i
fyrsta og siðasta skipti.
Lárétt Lóðrétt
1) Sár,-5) Þreytu,-7) Slagur.- 1) Orsaka,- 2) Ný.- 3) 111.- 4)
9) Kjaft.- 11) Fugl,- 13) Naum,- 6) Adrepa,- 8) Ára,-
Komist,- 14) Tæmd - 16) Milli- 10) Negul.- 12) Kusk,- 15) Sto.-
gram,- 17) Verkfærin,- 19) 18) Al.-
Bitna.-
Lóðrétt
1) Framgjarn.- 2) Fæði - 3)
Flet.- 4) Sár - 6) Fara aftur,-
8) Guð.- 10) Lærdómurinn,-
12) Mála.- 15) Nægjanlegt.-
18) Trall -
Ráðning á gátu No. 1237
Lárétt
1) Ofninn,- 5) Ýla,- 7) Sá,- 9)
Lund - 11) Ark,- 13) Mer,- 14)
Kaus,- 16) Ge.- 17) Staup.- 19)
Skolla,- js.
D
R
E
K
I
Ef til vill get ég brotið
rþál á bak aftur núna,
og komiö læknunum inn i
frumskóginn til aö
berjast við
' sjúkdómana
Þúreyndiraðdrepa mig,
og við þvi liggur dauðasök.
Ef þú verður samvinnu ,
þýður mun ég
-hjálpa þér._
iilll liliHi I
LAUGARDAGUR
21. október
1. vetrardagur
7.00 Morgunútvarp. Veður-
fregnir kl. 7.00, 8.15 og 10.10.
Fréttir kl. 7.30, 8.15 (og
forustugr. dagbl), 9.00 og
10.00. Morgunbæn kl. 7.45.
Morgunlelkfimi kl. 7.50.
Morgunstund barnanna kl.
8.45.
Morgunkaffiðkl. 10.25: Páll
Heiðar Jónsson og gestir
hans spjalla um útvarps-
dagskrána og sitthvað
fleira. Einnig greint frá
veðrinu og ástandi vega.
12.00 Dagskráin. Tónleikar.
Tilkynningar.
12.25 Fréttir og veðurfregnir.
13.00 óskalöw sjúklip<a
15.00 i Hverageröi. Jökull
Jakobsson gengur þar um
götur með Gunnari Bene-
diktssyni rithöfundi: — fyrri
þáttur.
15.45 íslenzk kórlög.
16.00 Fréttir.
16.15 Veðurfréttir. Stanz.
16.45 Siðdegistónleikar
17.40 Framhaldssaga barn-
anna
19.00 Fréttir. Tilkynningar.
19.20 Vetrarvaka a.
20.20 Hljómplöturabb.
21.15 Nýtt islenzkt framhalds-
leikrit: „Landsins lukka”
eftir Gunnar M. Magnúss
Leikverk i 10 þáttum um lif
og starf Skúla Magnússonar
landfógeta. Leikstjóri:
Brynja Benediktsdóttir
22.00 Fréttir.
22.15 Veðurfregnir. Dans-
skemmtun útvarpsins i
vetrarbyrjun
(23.55 Fréttir i stuttu
máli. 01.00 Veðurfregn-
ir). 02.00 Dagskrárlok.
LAUGARDAGUR
21. október 1972
17.00 Endurtekið efni. Horft
til sólar. Bandarisk fræðslu-
mynd um sólrannsóknir og
fornar hugmyndir um sól og
sólkerfi. Þýðandi og þulur
Ingi Karl Jóhannesson.
Áður á dagskrá 22. febrúar
siðastliðinn.
17.30 Skákþáttur Umsjónar-
maður Friðrik Ólafsson.
18.00 Þingvikan Þáttur um
störf Alþingis. Umsjónar-
menn Björn Teitsson og
Björn Þorsteinsson.
18.30 iþróttir Umsjónar-
maður Ómar Ragnarsson.
II lc
20.00 Fréttir
20.20 Veður og auglýsingar
20.25 Heimurinn minn
Bandariskur gamanmynda-
flokkur, byggður á sögum
og teikningum eftir James
Thurber. Vægir sá, er vitið
hefur meira. Þýðandi Guð-
rún Jörundsdóttir.
20.55 Thomas Ledin Thomas
Ledin og hljómsveit hans
leika og syngja popptónlist
ásamt söngkonunni Lindu
Van Dick. (Nordvision —
Sænska sjónvarpið)
21.30 Tölvan Bandarisk
fræðslumynd um gerð og
starf tölvunnar og gildi
hennar i nútimaþjóðfélagi.
Þýðandi og þulur Jón O.
Edwald.
22.00 Húsið i skóginumSovézk
biómynd frá árinu 1960,
byggð á sögu eftir Anton
Tsjekov. Leikstjóri J.
Baseljan. Aðalhlutverk S.
Jakovljen. Þýðandi Guðrún
Finnbogadóttir. 1 myndinni
rifjar listmálari nokkur upp
endurminningar sinar.
Hann hafði eitt sinn dvalizt
um tima hjá vini sinum uppi
i sveit. Þar I nágrenninu
bjuggu tvær ungar systur,
og hann varð ástfanginn af
þeirri yngri, en hin eldri
varð þeim Þrándur i Götu.
23.20 Dagskrárlok