Tíminn - 30.06.1973, Qupperneq 10

10
TÍMINN
Laugardagur 30. júni 1973.
mmmmm

Krá Hvanneyri
„STÖRFIN SKERA ÚR UM,
HVORT MAT SKÓLANS ER
1 HAUST hófu 28 nemendur nám i
framhaldsdeild, 16 i fyrsta hluta
og 12 i þriðja hluta. f dag braut-
skráir skólinn þessa 12 nem-
endur, eftir að þeir hafa staðizt
próf, er gefur þeim rótt til að bera
titilinn búfræðikandidat. Er þetta
12. hópur búfræðikandidata, sem
er útskrifaður úr framhaldsdeild
og jafnframt sá stærsti. Alls hafa
útskrifazt 98 búlræðikandidatar á
25 ára starfsferli framhalds-
deildarinnar.
25 ár i sögu stofnunarinnar eru
ekki langur timi. Hins vegar má
ætla, að á þvi timabili sé hægt að
meta, hvort viðkomandi stofnun
hafi átt rétt á sér. Hvort hugsjónir
brautryðjendanna hafi orðið að
veruleika. Hvort sá grundvöllur,
sem 25 ára starf hefur lagt, sé
nógu traustur til þess að stofnunin
eigi lifvænlega framtið.
Brautryðjendur framhalds-
deildarinnar voru þeir
Guðmundur Jónsson, fyrrv.
skólastjóri, og Bjarni Asgeirsson,
þáv. ráðherra. Þeirra starf að
stofnun og upphafi deildarinnar
verður seint metið til fulls.
Starf Guðrpundar var siðan um
næstu áratugi að halda lifi i og
efla þessa fyrstu viðleitni til æðra
landbúnaðarnáms á Islandi.
Hversu starf hans hefur tekizt
verður bezt metið með þvi, að
kynna sér hvar nemendur fram-
haldsdeildarinnar hafa komið við
sögu i islenzkum landbiinaði. Það
brotlausa starf Guðmundar ber
sér órækt vitni i þeirri staðreynd
að 84 búfræðikandidatar hafa út-
skrifazt á þessum árum og lang-
flestir þeirra starfa við land-
búnað. Samstarfsmenn
Guðmundar hafa ávallt unnið
ötullega og af ósérhlifni til efl-
ingar framhaldsdeildinni. Það
má öllum vera ljóst, að það fram-
haldsnám, sem skólinn býður upp
á nú, er ávöxtur samstillts átaks
þeirra, er við deildina hafa
starfað á þessum 25 árum, sem
hún á að baki. Grunnurinn lagður
af Guðmundi Jónssyni, sam-
starfsmönnum hans þá, þeim
Stefáni Jónssyni, Gunnari
Bjarnasyni, Hauki Jörundssyni,
ásamt starfsmönnum staðarins
með ráðsmann Guðmund
Jóhannesson fremstan i flokki.
Framhaldið þekkjum við og
framtiðin vonum við að verði
gifturik.
Starfsemi framhaldsdeildar-
innar hefur siðastliðinn vetur
vprið með svipuðu sniði og undan-
farin ár. Nemendafjöldi hefur
verið meiri en áður i deildinni og
það setur vissan svip á skólalifið i
heild. En skólalifið verður ávallt
nokkuð samtvinnað milli bænda-
deildar og framhaldsdeildar, svo
lengi sem skólastigin eru tengd,
sem nú er. Af félagsstarfsemi
framhaldsdeildar vil ég nefna
starfsemi hins svonefnda visinda
félags, er hefur beitt sér fyrir
fræðslufyrirlestrum og umræðu-
kvöldum um ýmis málefni.
Ailmiklar breytingar urðu
siðastliðið haust á starfsliði
skólans, og var þaö jafnt um
framhaldsdeild, sem um bænda-
deild.
t samræmi við þá stefnu, að
efla framhaldsdeildina á
Hvanneyri, var siðastliðið haust
stofnað ti! nýrrar stöðu við
skólann, yfirkennarastöðu við
framhaldsdeild og réðst i hana dr.
Ólafur Dýrmundsson. Starfi yfir-
kennara er nú skipt milli deilda
skólans og það auöveldar verka-
skiptingu vegna sérmálefna
framhaldsdeildar og bænda-
deildar. Þessi verkaskipting
eykur einnig möguleika á þvi að
finna betri lausnir á sameigin-
legum málefnum þessara tveggja
þátta skólastarfsins.
Eins og undanfarin ár hefur
verið nauðsynlegt að sækja
nokkurn hluta kennslu til starfs-
krafta ýmissa stofnana land -
búnaðarins. A þetta við um hinar
smærri greinar, þar sem reynt er
að fá til liðs þá sérfræðinga, sem
færastir þykja hver i sinni grein.
Þessi aðfengna kennsla er þó i
sumum tilvikum i mjög veiga-
miklum greinum i námáskránni.
A þetta einkum við um alla
kennslu, er lýtur að bútækni og
verkfærafræði. Þessar greinar
eru eingöngu kenndar af starfs-
mönnum bútæknideildar
Rannsóknastofnunar land-
búnaðarsins.
Ég vil viö þetta tækifæri þakka
öllum kennurum fyriV gott og
óeigingjarnt starf.
Þá vil ég einnig flytja forsvars-
mönnum stofnana þeirra, er léð
hafa okkur starfskrafta, beztu
þakkir.
Eigi að ná þvi marki, að fram-
haldsdeildin verði fullkomin,
deildaskipt menntastofnun i land-
búnaði, verður að koma á fót og
efla við skólann landbúnaðar-
rannsóknir á sem flestum
sviðum.
Það er mjög óhægt um vik að
sækja kennslu i veigamiklum
greinum til stundakennara, sem
þá stundum hafa sitt meginstarf
fjarri skólastaðnum. Það er þvi
nauðsyn, að koma upp starfsemi
við skólann, sem tekur til allra
meginþátta landbúnaðar-
menntunarinnar.
Með hliðsjón af framansögðu er
brýnt, að ráðist að skólanum
starfsmenn á sviði bútækni og
verkfærafræði sem allra fyrst.
Einnig nauðsynlegt að ráða
starfsmann með aðalverkefni i
framræslu og jarðvegsfræði, eftir
að Óttar Geirsson hvarf frá
störfum á siðasta ári.
Með framtið framhaldsdeildar
sérlega i huga er aðkallandi að
fastráða efnafræðimenntaðan
starfsmann, þarsem efnafræði og
greinar tengdar henni verða
ávallt mjög áberandi hluti af
undirstöðumenntun búfræði-
kandidata.
A siðastliðnum vetri voru litil -
lega kannaðir möguleikar á sam
vinnu við Háskóla fslands um
kennslu i ákveðnum greinum eða
Magnús G. Jónsson skólastjóri.
jafnvel hluta námsins. Of
snemmt er að segja nokkuð um
þetta efni, en við höfum fullan
hug á þvi að kanna til hlitar,
hvaða möguleikar bjóðast til
samvinnu á sviði kennslu.
Umræðurnar voru einkum við
liffræðideild, sem er sú deild við
háskólann, sem svipar mest til
náms i framhaldsdeild.
Framvinda þess, hvernig
starfsaðstaða er búin starfs-
mönnum skólans, er nátengd
framtið framhaldsmenntunar i
landbúnaði. Vil ég þvi dvelja
nokkuð við það málefni.
Það hefur lengi verið álit og ósk
skólans, að starfsmönnum yrði
tryggt starf við stofnunina árið
um kring...
Núverandi fyrirkomulag skipar
ekki fullnægjandi starfsskilyrði
fyrir starfsmenn skólans. Til þess
að svo yrði, væri eðlilegast að
ráðningu starfsmanna yrði hagað
á svipaðan hátt og með svipuðum
kjörum og við hliðstæðar
stofnanir landbúnaðarins.
Starfsmenn bændaskólans
þurfa að sameina leiðbeiningar-
og rannsóknarstarf i eitt starf, og
þvi væri eðlilegt að það væri
viðurkennt I starfsskilgreiningu
og kjörum starfsmanna skólans.
Mitt mat er, að sú breyting sem
fylgdi i kjölfar þessarar viður-
lyftistöng I þeirri viðleitni hans að
vera leiðandi afl i menntunar og
rannsóknarmálefnum land-
búnaðarins, svo sem áætlað hefur
verið.
Framhaldsdeildin á að baki 25
ára starfstima og nærri jafnlengd
i baráttu fyrir tilveru sinni.
Af upphafsmönnum var henni
ætlað það hlutverk að vera for-
svari æðra landbúnaðarnáms I
landinu. Staðfesting á þeirri ætl-
an virðist nú endanlega hafa
náðst. Framhaldsdeildin hefur
verið mótandi afl i þróun skóla-
staðarins og nú þegar ákveðið er
að ætla henni áframhaldandi
stefnumótun i búnaðarmenntun-
inni verður hlutdeild hennar i
uppbyggingu staðarins enn meir
áberandi.
Núverandi aðstaða staðarins og
skólans að mæta slikri framvindu
er ófullkomin. __
Bygging hins nýja skólahús-
næðis gjörbreytir og bætir án efa
kennslu - aðstöðu. Rannsóknaað-
stöðuna á siðan alveg eftir að
móta, en hún verður að fylgja i
kjölfarið á að nýta kennsluaðstöð-
unar til fulls. Þvi án viðunandi
aðstöðu til rannsókna er ávallt
hætt við að kennslan verði ein-
hliða og litið áhugavekjandi fyrir
þá starfskrafta sem slikri stofnun
eru nauðsynlegir.
Bygging hins nýja skólahús-
næðis miðar þannig, að seinni
áfangi heimavistarálmu og mötu
neytisálmu, ásamt starfsmanna-
álmu, er fokheldur. Gert er ráð
fyrir að hluti þessa húsnæðis
verði fullbúinn árið 1974 þ..e
nemendabúðir fyrir 26 nemendur
mötuneyti og vinnsluaðstaða
fyrieldhús og þvottahús.
Þá er gert ráð fyrir að innrétta
til bráðabirgða kennslustofur i
kjallara þessa hluta.
Gert er ráð fyrir að flytja
kennslu að mestu i þetta húsnæði
haustið 1974, 1975 er svo ráðgert
að ljúka starfsmanna álmu og þar
með séu fullfrágengnar þær
byggingar sem hafnar eru. Á þvi
ári er einnig hugsað að hefja
framkvæmdir við næsta áfanga
sem yrði kennsluhúsnæði.
Þar sem núverandi rannsóknir
og skrifstofuaðstaða starfsmanna
skólans er mjög ófullkomin er
hugmyndin að breyta gamla
skólahúsnæðinu i skrifstofu og
rannsóknahús. Er hugmyndin að
hefja byrjunarframkvæmdir á
árinu 1974 ef áætlanir um bygg-
ingu nýja skólans standast. Sú
stefnumörkun.sem hér að framan
er getið.gerir auknar kröfur til
skólans að vera ekki hemill á, að
hún geti orðið að veruleika.
I þvi skyni að auðvelda
uppbyggingu staðarins og skólans
hefur verið hafizt handa um gerð
skipulags fyrir Hvanneyri.
Skólaslitaræða AAagnúsar G. Jónssonar, skólastjóra
Skipulag og staðarval hinna
ýmsu þátta starfseminnar, sem
hér fer fram og ætluð er að verði i
framtiðinni er nauðsynleg for-
senda þess að viðhlitandi efling
stofnunarinnar geti orðið.
Hér að framan er að nokkru
vikið að þvi, sem hvað mest hefur
áhrif á þá starfsemi, sem fram-
haldsdeildin er fulltrúi fyrir, og
þá framtið sem þessi starfsemi á i
vændum. Þá framtið, sem æðri
landbúnaðarmenntun á i vænd-
um.
1 dag lýkur 12. árgangur fram-
haldsdeildar námi sinu. Hvaða
mat er svo lagt á þessa menntun.
Hversu er þetta nám metið?
Þvilikra spurninga má spyrja
og við þeim fást eflaust mörg
svör. Viðhorf skólans til námsins
gefa eitt svar, viðhorf utan-að
komandi aðila annað. Þessi svör
þurfa ekki að vera samhljóða.
Mat það sem er lagt á þessa
menntun af utanaökomanai
aðilum skiptir að sjálfsögðu
nokkru máli, þó mun minna en
það mat sem skólinn sjálfur,
starfsmenn hans og stjórn byggja
á, það nám sem þeir bjóða
nemendum sinum.
Allar menntastofnanir gera
ákveðnar kröfur til þeirra er við
komandi nám stunda og braut-
skrást með stimpli stofnunarinn-
ar á prófskirteini sinu. Með
brautskráningu hefur þvi skólinn
metið nemandann hæfan til
þeirra starfa er felast i verka-
hring menntunarinnar.
Það sem siðan sker úr um hvort
mat skólans hefur reynzt rétt eru
störf þeirra, sem skólinn braut-
skráir. Þegar nám er metið fyrir
ákveðið timabil.þá er einnig eðli-
legt að meta hverjar breytingar
hafa orðið á viðkomandi námi
miðað við hliðstætt nám við aðrar
menntastofnanir.
Ég skal ekki leggja neinn dóm á
það, hversu framhaldsdeildin á
Hvanneyri hefur rækt sitt hlut-
verk I þessu efni. Ég hygg þó, að
þegar litið er yfir þann aldar-
fjórðung.sem deildin hefur starf-
að, verði að telja mat skólans á
þvi hvað felst i framhaldsnámi til
búfræðikandidatsprófs fyllilega
staðfest.
Hver búfræðikandidat er i
þessu tilliti hluti af stærri heild.
Mat utanaðkomandi aðila á námi
skólans beinist að nemendunum i
þeirra starfi og er háð þvi hvern-
ig þeir skila sinu hlutverki.
Svo sem ég gat i upphafi þá
hófu 12 nemendur nám i þriðja
hluta framhaldsdeildar í haust.
Þeir brautskrást nú allir sem
búfræðikandidatar.
Hæstu meðaleinkunn á brott-
fararprófi hlaut Jónatan
Hermannsson, frá Galtalæk i
Biskupstungum I. ág. 9.28, sem
jafnframt er bezti vitnisburður.
sem nokkur nemandi hefur hlotið
við brottfararpróf úr framhalds-
deild.
Þessi árangur Jónatans er ein-
stætt afrek og mun að öllum lik-
indum seint jafnað. Ég vil óska
Jónatan sérstaklega til hamingju
með þennan svo frábæran
árangur.
Af öðrum nemendum hlutu 3 I.
einkunn og 8 II. einkunn.
Búfræðikandidatar! Þegar þið
hafið nú tekið við skirteininu
ykkar er lokið ákveðnum áfanga i
lifi ykkar. Þessi dagur markar
vissulega timamót. Að baki eru
hin reglubundnu skipulögðu
námsár með fastmótuðu kerfi
með tilliti til flestra hluta.
Framundan eru svo skóli lifsins
og þar eru engar reglugerðir eða
fyrirmæli um hvers er krafizt af
hverjum og einum.
Þar eru kröfurnar sibreyti-
legar, háðar þeim, sem setur þær
fram. Við þær úrlausnir nær próf-
skirteinið eitt skammt. Þið hafið
hlotið þjálfun og menntun til þess
að sinna störfum innan ákveðins
verkahrings.
Það þýðir ekki að þið hafið öðl-
azt einhver forréttindi i skoðana-
myndun eða óskeikulleik i mati á
þeim verkefnum, er ykkur verða
falin. Þeir, sem þið komið til með
að starfa fyrir, verða ávallt gagn-
rýnir á verk ykkar, og þá reynir
á, hversu vel þið vinnið úr gögn-
um þeim, sem þið hafið safnað
hér i námi.
Ég vil að lokum óska ykkur til
hamingju með þennan áfanga.
Foreldrum ykkar, eiginkonum og
öðrum aðstandendum flyt ég
einnig minar beztu hamingju-
óskir á þessum merkisdegi.
Megi gæfa og gengi fylgja
ykkur og starfi ykkar um ókomin
ár.