Tíminn - 05.09.1973, Blaðsíða 14

TÍMINN
Hans Fallada:
Hvaðnú,ungi maður?
©
Þýðing AAagnúsar Asgeirssonar
Ungi maðurinn litur upp og
virðir Pinneberg fyrir sér. „Já,
hvað er það þá, sem þér viljið?
„Ég ætlaði að spyrja um, hvort
þetta væri allt i lagi. Hvort búið
væriað senda peningana. Ég þarf
á peningum að halda”.
„Þaö þurfum við allir”.
Pinneberg spyr, enn bliðari á
manninn en áður: „Er búið að
senda peningana til min?”
„Ég veit það ekki”, segir ungi
maöurinn. „Ur þvi að þér hafiö
snúið yöur skriflega til okkar, fáið
þér lika skriflegt svar”.
„Gætuð þér ekki athugaö hvort
búið væri að afgreiða þá?”
„Hjá okkur er allt afgreitt jafn-
óðum”.
„Ef allt væri afgreitt strax, ætti
ég aö vera búinn að fá þá”.
„Þér getið ekkert vitað um,
hvernig við afgreiöum hérna. Hér
veröur allt að ganga gegnum
margar deildir”.
„Já, en ef peningarnir hafa
verið sendir strax —”
„Hér er allt afgreitt jafnóðum,
svo að þér getið verið alveg róleg-
ir”.
Pinneberg segir i hógværum
rómi, en þó einbeittur: „Kannski
þér vilduö samt grenslast eftir
þvi, hvort þetta er I lagi eða ekki?
Ungi maöurinn lltur á Pinne-
berg og Pinneberg lltur á unga
manninn. Þeir eru báðir snotur-
lega klæddir — Pinneberg er
neyddur til þess sökum atvinnu
sinnar — og báðir hvitþvegnir og
nýrakaðir. Báðir hafa þeir hrein-
ar neglur og báðir eru
þeir undir aöra gefnir. En þrátt
fyrir það allt eru þeir eigi að siöur
óvinir, jafnvel svarnir óvinir af
þvi að annar þeirra stendur fyrir
framan afgreiösluborð, en hinn
situr fyrir innan þaö. Annar
heimtar rétt sinn, sem hann telur
aö sé, hinn tekur þaö sem
móðgun.
Ungi maðurinn nöldrar eitt-
hvaö um þetta sifellda andskot-
ans jag — en stendur þó upp úr
sæti sinu og hverfur I herbergi inn
af. Augu Pinnebergs hvila sifellt
á honum. A bakvegg herbergis-
ins eru dyr, og i gegnum þær
hverfur ungi maöurinn. Þaö er
spjald á dyrunum. Pinneberg hef-
ir ekki nægilega góða sjón til að
geta lesið með fullri vissu hvað á
þeim stendur, en þvi lengur, sem
hann starir á þær, þvi sannfærð-
ari veröur hann um það, aö „sal-
erni” standi á dyraspjaldinu.
Pinneberg fölnar og roðnar af
bræöi á vixl. Einsog eitkskref frá
situr annar ungur maður: hann
hefir bókstafinn O. Pinneberg
hefir mikla löngun til að spyrja
hann um „salernið”, sem hann
heldur að sé, en það þýöir auðvit-
að ekkert. O myndi ekki reynast
öðruvisi en P: Þeir eiga báðir
heima fyrir innan afgreiðsluborð-
ið.
All-löngu siðar — eiginlega eftir
ótrúlega langan tima, kemur
ungi maðurinn aftur út um dyrn
ar, sem Pinneberg heldur aö séu
salernisdyr. Pinneberg horfir á
hann með eftirvæntingu, en ungi
maöurinn lætur ekki svo litið að
lita á hann, heldur sezt niður,
rennir samlagsskirteini yfir borö-
ið til hans og segir: „Allt i lagi”.
„Er búið að senda peningana? I
gær eða I dag?”
„Ég er búinn að segja, að þaö
sé búiö aö ganga skriflega frá
þessu”.
„Hvenær var þaö gert?”
„t gær”.
„Ég ætla að láta yöur vita, að ef
peningarnir verða ekki komnir
þegar ég kem heim, þá —” segir
Pinneberg I hótunartón.
En ungi maðurinn sinnir hon
um alls ekki lengur, heldur er
hann farinn að tala við bókstafinn
0 um „skrltna fugla”. Pinneberg
litur á starfbræðurna, hann hefir
að visu alltaf vitað, að svona er
þetta i pottinn búið, en honum
gremst þetta samt. Siðan litur
hann á úriö og kemst aö þeirri
niðurstöðu, að hann nái einmitt
núna I heppilega ferð meö spor-
vagni, ef hann eigi að ná til
Mandels i tæka tið.
Auðvitaö verður hann lika að
biöa eftir sporvagninum. Auðvit-
aö er ekki aðeins nægilegt, að
dyravöíöurinn i búðinni komi
meömiðurþægilegar athugasemd-
ir viö hann, heldur þarf Jánecke
sjálfur endilega að hremma
hann, þegar hann stikar móður og
másandi inn i búöina. Og Jánecke
segir: „Jæja, Pinneberg, það er
útlitfyrir að sumir séu alveg bún-
ir að missa áhugann á þvi,
sem þeir eiga að gera —
„Ég bið afsökunar,” segir
Pinneberg. „Ég var hjá sjúkra-
sjóðnum, vegna þess að konan
min er nýbúin að eignast barn.”
„Pinneberg minn góöur,” segir
Jánecke með miklum þunga.
„Þér hafið nú sagt mér I heilan
mánuð, að konan yðar væri að
eiga barn. Auðvitað skal ég játa
það, að það er vel af sér vikið, en I
næsta skipti skuluð þér samt
heldur bera eitthvað nýtt fyrir
yöur.” Og áður en Pinneberg
kemur upp orði til andsvara,
strunsar Jánecke burtu.
En seinni 'hluta dagsins
heppnaðist Pinneberg þó að geta
fengið að skrafa stundarkorn viö
Heilbutt á bak við yfirfrakkana.
Það hefir ekki tekizt lengi. Það er
eins og sambandið milli þeirra sé
ekki eins náið og áður. Það er
eins og einhver orðalaus þykkja
hafi risið upp á milli þeirra, af þvi
að Pinneberg hefir aldrei minnzt
einu orði á boðkvöldið góða og
ekkert gert til að fá upptöku I
félagsskapinn. Auðvitað er
Heilbutt allt of kurteis maður til
að láta nokkra móögun á sér sjá,
en sú alúð, sem áður var á milli
þeirra, er nú horfin. Pinneberg
segir honum nú allt af létta
og byrjar á Janacke en þá yptir
Heilbutt bara öxlum og segir
fyrirlitlega: „Jánecke! Eins og
þér megi ekki standa á sama um
hvaö Jánecke segir!”
Jæja, þá tekur Pinneberg það
ekki eins nærri sér og áður, — en
þessir starfsmenn þarna við
sjúkrasjóðinn.. —
„Þeir hafa hagað sér nákvæm-
lega eins og þess háttar fólk er
vant að gera. En svo að maður
snúi séraðaðalatriðinu: „Getég
gert þeir greiöa með fimmtiu
mörkum?”
Pinneberg svarar hræröur:
„Nei, nei, Heilbutt, það mátt þú
1492
Lárétt
1) Mjólkurmatinn,- 5) Tunna.-
7) ónotuð.- 9) Organgur.- 11)
Vond.- 13) Nafars.- 14) Tæp,-
16) Keyr,- 17) Fiskur.- 19)
Lægir,-.
Lóörétt
1) Hitunartækið.- 2) Nes.- 3)
Leiða.- 4) Opa,- 6) Skemmir,-
8) Flauta.-10) Kæra,- 12) Gut-
lreið,- 15) Formaður.- 18)
Nútiö.-
Ráðning á gátu No. 1491
Lárétt
1) Nykurs,- 5) Úra.- 7) Nú,- 9)
Glas.- 11) Aða,- 13) LXV.- 14)
Rits,- 16) LI.- 17) Lesin,- 19)
Haförn.-
ekki gera með nokkru móti. Við
höfum einhvern veginn ofan af
fyrir okkur. Þetta er nú bara af
þvl að við eigum fullan rétt á
þessum peningum. Hugsaðu þér,
að nú eru liðnar þrjár vikur siðan
barnið fæddist.”
1 þinum sporum myndi ég ekki
gera meira veður út af þessu
sem þú varst að segja núna,”
segir Heilbutt eftir nokkra um-
hugsun. „Náunginn neitar bara
öllu saman. En ef peningarnir
koma ekki i kvöld, myndi ég kæra
yfir meðferð sjúkrasjóðsins á
mér. Það er til skifstofa sem
hefir eftirlit með sjúkrasamlög-
um og tryggingum. Blddu við, nú
skal ég finna númerið I sima-
skránni.”
„Já, ef þess háttar skrifstofa
væri til,” segir Pinneberg og
verður strax vonbetri.
„Bíddu og þá skaltu sjá að
peningarnir koma i hvelli.”
Þegar Pinneberg kemur heim,
eru auðvitaö engir peningar
komnir, en aftur á móti bréf og
tvö spurningaeyðublöð. En ef
einhver skyldi halda, að hann ætti
bara að setja sig niður og fylla
þau út, þá er það mesti mis-
skilningur. Fyrst verður að koma
með fæðingarvottorð frá fógeta-
skrifstofunni handa sjúkrasjóön-
um, þvl að fæðingarvottorö frá
spítalanum nægði auðvitað ekki.
Þvl næst verður maður að gera
svo vel að setjast niður á endann
og útfylla spurningareyðublöðin,;
sem að visu hafa ekki að gyma
aðrar spurningar, en þær sem
svar má fá við i spjaldskrá
spitalans — hvað launin séu — ■
um fæðingarstað og heimilisfang
— en það er alltaf viðkunnanlegra
að láta menn sjálfa svara þess
háttar spurningum.
Og þá er komið að aðalat-
Lóðrétt
1) Nánari,- 2) Kú.- 3) Urg.- 4)
Rall,- 6) Ósvinn,- 8) Úði.- 10)
Axlir,- 12) Atla.- 15) Sef,- 18)
Sö.-
s:
■■
I

■ ■
■■
:
u
..
■
:
■
5
1
■ ■
■■
u
::
K
■ ■
■ ■
::
■ ■
Miðvikudagur 5. september 1973
MIÐVIKUDAGUR
7.00 Morgunútvarp
12.00 Dagskráin. Tónleikar.
Tilkynningar.
12.25 Fréttir og veðurfregnir.
Tilkynningar.
13.00 Við vinnuna: Tónleikar.
14.30 Siðdegissagan:
„Sumarfriið” eftir Cæsar
MarValdimar LárUsson les
(3).
15.00 Miðdegistónleikar: ts-
lenzk tónlist.
16.00 Fréttir. Tilkynningar.
16.15 Veðurfregnir.
16.20 Popphornið.
17.05 Tónleik^ar. Tilkynningar.
18.45 Veðurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
19.00 Fréttir. Tilkynningar.
19.20 Bikarkeppni KSt, undan-
úrslit. Fram og tBV leika á
Melavelli. Jón Ásgeirsson
lýsir.
19.45 „t geitarhúsi”, smásaga
eftir Gunnar Guðmundsson
fyrrverandi skólastjóra.
Brynja Benediktsdóttir
leikkona les.
20.00 Arlur úr ftölskum óper-
um. Maria Chiara syngur
með hljómsveit Þjóðaróper-
unnar I Vin, Nello Santi stj.
20.20 Sumarvaka a. Frá liðn-
um dögum Halldór Péturs-
son les úr syrpu sinni. b.
Kvæði eftir Jórunni
óiafsdóttur frá Sörlastöðum
Hjörtur Pálsson les. c.
Andardráttur haustsins.
Margrét Jónsdóttir flytur
þátt eftir Sigriði Björnsdótt-
ur frá Miklabæ d. Að kunna
að segja sögu. Agúst
Vigfússon kennari flytur
hugleiðingu. e. Kórsöngur.
Karlakór Reykjavikur
syngur undir stjórn Sigurð-
ar Þórðarsonar.
21.30 Útvarpssagan:
„Verndrenglarnir” eftir
Jóhannes úr Kötlum Guðrún
Guðlaugsdóttir les (20).
22.00 Fréttir.
22.15 Veðurfregnir.
Eyjapistill.
22.35 Til umhugsunar. Þáttur
um áfengismál I umsjá
Arna Gunnarssonar.
22.50 Nútimatónlist Þorkell
Sigurbjörnsson kynnir.
23.23 Fréttir I stuttu máli.
Dagskrárlok.
MIÐVIKUDAGUR
20.00 Fréttir
20.25 Veður og auglýsingar
20.30 Lif og fjör i læknadeiid.
Brezkur gamanmynda-
flokkur. Lik i iæknishendi.
Þýðandi Jón Thor Haralds-
son.
20.55 „Keisari nokkur, mætur
mann”. Frönsk heimilda-
kvikmynd um Haile Sel-
assie, Eþiópiukeisara, ævi
hans og störf, en hann er
einn af elztu þjóðhöfðingj-
um heimsins og hefur verið
kunnur um allan heim síðan
I Abessiniustyrjöldinni á 4.
tug aldarinnar. Þýðandi og
þulur óskar Ingimarsson.
21.50 Mannaveiðar. Brezk
framhaldsmynd. 6. þáttur.
Opið hús. Þýðandi Krist-
mann Eiðsson. Efni 5. þátt-
ar: Þremenningarnir halda
brott frá æskuheimili Vin-
cents og hyggjast komast
yfir um ána Cher til Spánar
og slðan Englands. Þau
komast I kast við tvo þýzka
varðliða og fella þá. Félag-
ar þeirra ná Vincent á sitt
vald, en Jimmy tekst að
frelsa hann. Vincent sann-
færist um, að Nina sé gagn-
njósnari, og það kemur I
hlut Jimmys að taka hana
af 11«. Hann hættir þó við á
síðustu stundu. Þau komast
yfir ána Cher, en verður það
brátt ljóst, að Þjóðverjar
eru að leggja allt landið
undir sig. Einnig kemur það
I ljós, að þeir hafa haft Ninu
fyrir rangri sök, en undan-
komuleiðin virðist þeim lok-
uð I bili.
22.45 Dagskrárlok