Tíminn - 05.09.1973, Blaðsíða 7

Miftvikudagur 5. september 1973
TÍMINN
7
Erlent verkafólk býr
við andúð og misrétti
í f jölmörgum löndum
ERLENT vinnuafl er i
dag ein af forsendum
efnahagslegra og tækni-
legra framfara i iðn-
þróuðum löndum. Samt
sem áður er þetta
verkafólk i störfum, sem
engir aðrir vilja taka að
sér. Og þótt kjör þess
hafi nokkuð batnað á
undanförnum árum, þá
eiga erlendir verka-
menn enn við andúð og
misrétti að búa. Daglegt
lif þeirra einkennist af
óöryggi, streitu og
vaxandi firringu.
Þetta kemur fram í skýrslu,
sem Alþjóðlega vinnumálastofn-
unin, ILO, hefur látið gera, og
sem send hefur verið til hinna 123
aðildarrikja ILO. 1 skýrslunni er
einnig að finna ýmsar tillögur um
aðgerðir til að bæta kjör og lifs-
skilyrði erlends verkafólks, og
verða þær tillögur teknar til um-
ræðu á næsta þingi ILO i Genf að
ári.
Milljónir erlendra
verkamanna
Þeir koma þúsundum
Þeir koma þúsundum saman
dag hvern — klöngrast um borð i
lest, áætlunarbil eða vöruflutn-
ingabil á leið til fyrirheitna lands-
ins, þar sem atvinna er næg.
1 Vestur-Evrópu eru um 11
milljónir erlendra verkamanna
og framfærenda þeirra: Spán-
verjar, Italir, Júgóslavar, Portú-
galir, Tyrkir, Grikkir, Túnisbúar,
Alsirmenn, Marokkómenn og
margir af öðrum þjóðernum.
t Norður-Ameriku eru fyrir-
heitnu löndin Bandarikin, þar
sem 4,2 milljónir útlendinga hafa
aðsetur, og Kanada, sem tók á
móti 161 þúsund innflytjendum á
árinu 1969 einu saman.
Sennilegt er talið, að um ein
milljón manna, einkum land-
búnaðarverkamanna, hafi farið
frá Paraguay og Bóliviu yfir til
Argentinu. Kólumbiumenn' hafa
einnig leitað til nágrannarikisins
Venezuela, og eru nú 3-7 hundruð
þúsund talsins þar.
Striður straumur erlends
vinnuafls fer um lönd Vestur--
Afriku, einkum þó til Filáb'eins-
strandarinnar og Ghana, sem
hafa tekið við 900 til 1500
þúsundum manna, mörgum
þeirra frá Efri-Volta. I suður-
hluta Afriku eru um 300 þúsund
afriskir verkamenn við vinnu
fjarri heimalöndum sinum.
A árunum 1969 og 1970 foru um
150 þúsund innflytjendur til
Astraliu.
Ólöglegur flutningur á
erlendu vinnuafli
Einungis hluti af þessum miklu
flutningum fólks er skipulagður.
Flestir fara i atvinnuleit á eigin
spýtur. Og ólöglega innflytjendur
er hægt að finna i flestum
löndum, að þvi er segir i
skýrslunni.
Ýmsar aðferðir eru notaðar til
starfa I öðru landi. Sumir koma
sem ferðamenn, en setjast siðan
að án þess að hafa til þess til-
skyld leyfi. öðrum er hins vegar
smyglað yfir landamærin. Eitt
nýjasta dæmið um það, er smygl
á verkamönnum frá Vestur-
Afriku til Frakklands, og á Ind-
verjum og Pakistönum til Bret-
lands.
Það er fjárhagslegt gróðafyrir-
tæki að stunda smygl á verka-
fólki. Ýmsir millimenn, sem sjá
um slikt smygl, fá verulegar
fjárhæðirhjá hverjum ólöglegum
innflytjanda. Þannig greiða t.d.
Mexikanar um 300 bandariska
dali fyrir að komast með ólög-
legum hætti yfir bandarisku
landamærin. I Frakklandi er
talið, að það kosti um 5 þúsund
franka að smygla manni frá
Mauritaliu til Frakklands.
Margar frásagnir hafa borizt af
þvi, að smyglarar hafi rúið ólög-
lega innflytjendur inn að
skyrtunni.
Misrétti
En vandamálin eru ekki
einungis bundin við þá, sem
komast til ar.r.arra landa á ólög-
Iegan hátt. Staðreyndin er sú, aö
erlendt verkafólk á I daglegri
baráttu við alls konar misrétti og
óréttlæti.
í mörgum löndum eru ákvæði I
lögum og reglugerðum, sem tak-
marka mjög a.m.k. um vissa
tima.frelsi erlends verkafólks til
aö velja sér starf og vinnustað.'
Og margir eiga erfitt með að fá
atvinnu við sitt hæfi, þar sem,
hæfni þeirra, próf og viðurkenn-
ingar gilda ekki i viðkomandi
landi.
Þá er andúð heimamanna á
erlendu vinnuafli mjög algeng,
og þaö á sinn þátt i að skapa það
andrúmsloft misréttis, streitu og
firringar, sem svo oft umlykur
erlent verkafólk. Þessar félags-
legu staðreyndir gera þvi
erfiðara fyrir að fá atvinnu, eða
aö hækka i tign á vinnustað. Og
oft leiöir þetta ástand til launa-
misréttis auk þess, sem erlent
verkafólk er oft utan viö félags-
lega löggjöf i þvi landi, sem það
starfar i, kjarasamninga og
verkalýðssamtök.
Félagsleg vandamál
Hin félagslegu vandamál eru
fjölmörg. Fram kemur i
skýrslunni, að a.m.k. helmingur
kvæntra erlendra verkamanna i
Vestur-Evrópu hafa orðið að
skilja fjölskyldur sinar eftir. Og
það skapar oft mörg ný vandamál
aö sameina fjölskyldunna ekki
hvað sizt á sviði húsnæðismála.
1 skýrslunni segir, að útvegun á
húsnæði fyrir erlenda verkafólkið
sé eitt af meiriháttar vanda-
málum margra rikja. Þessi riki
eigi oftast við húsnæðisskort að
striða, og þá alveg sérstaklega
skort á ódýru húsnæði i borgum
og iðnaðarbæjum. Þessi skortur
veröi sifellt meira vandamál, þvi
erlendu verkamennirnir leggi
meiri og meiri áherzlu á að fá aö
hafa fjölskyldur sinar hjá sér.
Þá er einnig mikil þörf á áð
bæta féiagslega þjónustu fyrir
verkatólkið, einkum til að byrja
með, þegar það er að venjast
ólikum aðstæðum i nýju landi.
Einnig er sérstaklega bent á þá
staðreynd, að vinnuslys meðal
erlendra verkamanna er a.m.k.
tvöfa'lt til þrefalt sinnum tiðari en
hjá öðrum verkamönnum. Hér
kemur ekki aðeins til, að erlendir
verkamenn eru látnir i erfiðustu
og hættulegustu störfin, heldur
einnig reynsluleysi og ónóg þekk-
ing á nauðsynlegustu öryggis-
reglum auk málaerfiðleikanna,
sem oft eru miklir.
Öryggisleysið
Þess til viðbótar hangir svo
Damoklesarsverð yfir þessum
verkamönnum i formi órétt-
mætrar og einhliða útvisunar
Þetta hefur i för mér sér lagalegt
öryggisleysi, sem leiðir oft til
þess, að verkamennirnir sætta sig
við óeölilega slæm vinnuskilyrði,
og láta af ýmsum þeim rétt-
indum, sem þeim ber lögum sam-
kvæmt.
„Þetta lagalega öryggisleysi”,
segir i skýrslunni, „skapar
þannig ástand á milli verka-
mannsins og atvinnurekandans
að verkamaðurinn er, með réttu
eða röngu, hikandi við að leita
réttar sina af ótta við, að honum
verði sagt upp — en uppsögnin
getur stundum haft i för með sér,
að hann verði þegar i stað að yfir-
gefa landið”.
Rætt á ILO-inginu 1974
Þótt það skipti auðvitað mestu
máli, hvað gert er til þess að bæta
aðstöðu og kjör erlendra verka-
manna i hinum ýmsu rikjum, þá
Hamarshögg og sagarhljóð
í Nýjadal um helgina
Hinn nýi skáli Ferðafélagsins i Nýjadal — smlði aö verða lokiö.
UM siðustu helgi var farið á
vegum Ferðafélags islands i
Nýjadal. Þátttakendur voru 13
sjálfboöaliðar og var Jóhannes
Kolbeinsson fararstjóri. 1 sumar
hefir verið byggt sæiuhús þar, en
annað, fárra ára gamalt, er þar
fyrir.
Gamla húsið tekur um 60
manns i svefnpláss, en nýja húsið
er aðeins stærra.
A laugardaginn var rigning og
rok og ekkert hægt að vinna úti,
en þann dag var unnið við innrétt-
ingar i húsinu. A sunnudaginn var
gott veður og var þá steyptur
pallur við dyr eldra hússins, og
gengið frá reykháfi nýja hússins.
Eldra húsið er svo til nýtt, en
umferð orðin það mikil yfir
Sprengisand, að nauösynlegt var
aö byggja þarna meira.
Næsta sumar veröur lokið við
innréttingar nýja hússins og þaö
málað utan.
Húsin tvö I Nýjadai — það fer að verða staðarlegt þarna I öræfaþögninni. —
Nikulásson.
Ljósmyndir: Stefán
telur nefnd sú, sem skýrsluna
samdi, nauðsynlegt, að ILO
reyndi að koma á alþjóðlegum
reglum um þetta efni — reglum,
sem gætu orðið sá rammi, sem
aögerðir einstakra rikja gætu
tekið mið af.
Þvi leggur nefndin til, að
aðildarríki ILO kanni mögu-
leikana á nýjum alþjóðareglum
Þessar reglur ættu m.a. að
beinast að þvi, að koma i veg fyrir
ólöglega flutninga á erlendu
vinnuafli, og tryggja jafnréttisað-
stööu þeirra við innlenda menn i
hvivetna.
Þegar svör rikisstjórnanna
hafa borizt, mun ILO semja nýja
skýrslu, með tillögum, og leggja
hana fyrir þing ILO á næsta ári.
—(EJ þýddi)
IGNIS
ÞVOTTAVÉLAR
RAFIDJAN — VESTURGOTU 11 19294
RAFTORG V/AUSTURVÖLL 26660
Skólastjóri óskast
Skólastjóra vantar að barnaskóla Staðar-
hrepps að Reykjaskóla i Vestur-Húna-
vatnssýslu. Heimanakstur.
Nánari upplýsingar i fræðslumáladeild
menntamálaráðuneytisins, og hjá for-
manni skólanefndar Þórarni Þorvalds-
syni,Þóroddsstöðum, simi um Brú.
Einkaritari
Samvizkusöm og reglusöm stúlka óskast
nú þegar til starfa fyrir opinbera stjórnar-
nefnd, sem nýlega hefur tekið til starfa og
vinna skal að framkvæmd iðnþróunará-
ætlunar.
Góð kunnátta i ensku og einu norður-
landamáli nauðsynleg. Véíritun eftir
segulböndum. Geta til að vinna sjálfstætt
nauðsynleg. Umsókn með upplýsingum
um menntun og fyrri störf sendist blaðinu
merkt 1526 fyrir 11. september n.k.