Tíminn - 12.05.1974, Blaðsíða 18

18
TÍMINN
Sunnudagur 12. mai 1974.
selabátar alveg við ströndina, og þegar ég var svo lítill,
að ég var naumast talandi, þá dreymdi mig, að ég drap
seli á hafísnum og drakk brennivín og lamdi fólk, menn
og konur, með hnefunum. Ef til vill voru þetta aðeins
draumar út af því, sem ég haf ði heyrt karlana seg ja f rá,
en ég held ekki. Ég held, að þetta haf i verið draumur um
það, sem ég gerði, áður en ég fæddist, á þeim tímum,
þegar ég var annar maður.
Ég óx upp og varð regluleg bulla. Vondur í mér og
fyllibytta með af brigðum. Ég hefði aldeilis farið í hund-
ana, ef ég hefði ekki eignazt góða konu. Konan mín var
dóttir Ólafs Jónssonar, sem rak verzlunina á Þórshöfn.
Þið þekkið hana og vitið, að hún er hæglát, lítil kona með
augu og sál, og þegar ég sat og drakk, fann ég augu
hennar hvila á mér, og enda þótt foreldrar hennar og
ættingjar væru andvígir því, giftist hún mér samt.
Enda þótt ég elskaði hana, hafði brennivínið samt tök-
in á mér. Ég get svarið það, að ég hélt áf ram að drekka
og líða fyrir það í tvö ár, eftir að ég hafði gift mig. Hún
vissi, hvers konar djöf lar syndarinnar höfðu náð tökum
á mér, en hvorki kvartaði hún né yf irgaf mig.
Svo kom að þvi, að smánartilfinningin vegna þolin-
mæði hennar og auðvirðileika míns braut mig niður, og
ég hrinti þessum illu öflum frá mér, og mér lærðist, að
maðurinn getur endurfæðzt af konu, ekki aðeins líkam-
lega, heldur andlega. Það er ekki nema einn, sem getur
frelsað sál manna, og það er kona.
En ég held ekki, að skip geti lifað eftir dauða sinn eða
birzt eins og manneskjan getur.
Jónas svaraði ekki, og Eiríkur svaraði engu heldur.
Þeir héldu áfram að dorga í hálfa klukkustund í viðbót.
Þá var farið að létta til, og þeir sáu spölkorn frá sér,
meðan þokan lyftist eins og blá slæða, unz fjöllin hjá
Breiðafirði sáust greinilega.
Það var eins og ósýnilegir kústar hefðu sópað þokunni
á brott. Smátjásur héngu umhverf is sumar eyjarnar, en
svo hurf u þær líka út í demanttært loftið, og Breiðaf jörð-
ur lá sléttur og glitrandi í sólskininu.
— Hvar er svo franski fiskibáturinn ykkar? spurði
Jónas með beiskjublöndnum sigurhreim.
Jón og Eiríkur skimuðu í allar áttir, Það var ekkert að
sjá, hvorki skip né bát, enda þótt vera kynni, að bátur
gæti leynzt handan við einhverja eyjuna.
XIV.
Heitrof
Þegar Svala hefði mætt þeim Jónasi og Eiríki um
morguninn, hafði hún staldrað við eins stutt og hún gat.
Eiríkur ímyndaði sér, að hún hefði breytzt í framkomu
gagnvart sér, og það var líka alveg rétt. Hún skammað-
ist sín fyrir að horfa f raman í hann, og hún var hrædd
við að vera nálægt honum. Hún, sem hvorki hafði þekkt
til skammar né ótta, þekkti nú hvort tveggja.
Skömm og ótti voru eins og tveir kjánalegir andar, sem
notfærðu sér sakleysi hennar og komu henni til að blikna
og roðna til skiptis.
Hún var trúlofuð Ólafi Guðmundssyni, og allar hug-
myndir hennar um ást og trúlofun voru fyrirfram
tilbúnar, eins og þær komu fram hjá föður hennar og
vinum. Þær voru einna líkastar þurrkuðum blómum,
sem við f innum milli blaða í lítið lesnum bókum, en hafa
einhvern tímann verið litfögur og Ijómandi. Og nú
dreymdi hana um mann, rétt eins og Ólaf ur hefði aldrei
verið til.
Henni datt ekki í huga að rjúfa sambandið við Ólaf.
Hún hafði lofaðað giftast honum, og það varð ekki aftur
tekið.Loforð hennar var heilagt, og í hjarta hennar var
Ólafur næstum helgidómur, alveg eins og hræðilegt
skruðgoð, sem heiðinni stúlku skal fórnað fyrir f raman,
og er í hennar augum ekki aðeins helgur dómur, heldur
tákn, sem réttlætir dauða hennar.
Þess vegna varð hún að hrekja þessa óra úr huga sín-
um. Þeir áttu ekki heima þar, og þess vegna hratt hún
þeimfrásér. Ensjá! í þeirra stað kom mynd Ólafs Guð-
mundssonar.
Þetta var ekki lengur mynd þess manns, sem hún hafði
lofað að giftast. Helgidómurinn hafði á einhvern furðu-
legan hátt misst helgimátt sinn — já, var meira að seg ja
orðinn henni viðbjóðslegur. Hún hafði aldrei fundið til
síks viðbjóðs í sálu sinni gagnvart nokkurri manneskju
eins og skyndilega núna. Fram að þessu hafði hún verið
vinur allrar veraldarinnar, andúð og viðbjóður voru
henni óþekkt fyrirbæri, en nú voru þau þarna og virtust
blómstra fagurlega í þeim farvegi, þar sem þau höfðu
skotið rótum.
Ást hennar á Eiríki hafði fæðzt á einni nóttu, en andúð
hennar á Ólaf i var óragömul, hafði aðeins legið í dvala í
sál hennar þangað til núna. Þetta var fyrirlitning sið-
menntaðrar veru á ósiðmenntaðri, andúð æskunnar á ell-
inni á vígvelli ástarinnar.
Þennan dag gekk hún að störfum sínum eins og aðra
daga, og faðir hennar, sem enn var með áhyggjur út af
laxastigunum, tók ekki ef tir neinni breytingu í f ari henn-
ar, — en þegar Ólaf ur Guðmundsson kom í heimsókn um
kvöldið, var hún með höf uðverk og kom ekki niður.
Á hverju ári tók Ólaf ur sér f rí í mánaðartíma eða hálf-
an annan mánuð og fór til Kaupmannahafnar eða Eng-
lands, og þar sem hann ætlaði að fara utan daginn eftir,
brá honum illa í brún yf ir að hitta ekki unnustu sína áður
en hann færi.
’Clark skipstjóriTfj
,-Ljós! Og eins
konar vélar.
Ég sagði honum að fara ekki
hérna inn! Hvert hefur
,hann farið? &
hvað hefurðu flækt
okkur, flugstjóri?
Hvar ertu eiginlega?
Manny gengur inn
i hellinn.
m
liii
i
i
Sunnudagur
12. mai
8.00 Morgunandakt Séra
Pétur Sigurgeirsson vigslu-
biskup flytur ritningarorð
og bæn.
8.10 Fréttir og veðurfregnir.
8.15 Létt morgunlög- Louis
Armstrong, Duke Ellington,
Ella Fitzgerald og Fats
Waller syngja og leika.
9.00 Fréttir. útdráttur úr
forustugreinum dagblað-
anna.
9.15 Morguntónleikar. (10.10
Veðurfregnir) a. Ensk svita
i g-moll eftir Bach. Helmut
Walcha leikur á Sembal. b.
Konsert fyrir pianó, fiðlu,
selló og hljómsveit i C-dúr
op. 56 eftir Beethoven. Géza
Anda, Wolfgang Schneider-
han, Pierra Fournier og
Sinfóniuhljómsveit útvarps-
ins i Berlin leikur: Ferenc
Fricsay stj. c. Pianóverk
eftir Chopin. Vladimir
Asjkenazý leikur.
11.00 Messa i Dómkirkjunni
Prestur: Séra Þórir
Stephensen. Organleikari:
Ragnar Björnsson.
12.15 Dagskráin. Tónleikar.
12.25 Fréttir og veðurfregnir.
Tilkynningar.
13.30 Jóhannes úr Kötlum og
ritverk hans. Sveinn Skorri
Höskuldsson flytur sjötta og
siðasta erindið: „Barnsins
trygga 'hjarta i heitum
barmi”, nokkrar hugleið-
ingar um stöðu Jóhannesar
úr Kötlum i islenskum bók-
menntum.
14.15 Að skrifa til að lifa — eða
lifa til að skrifa?.Um rithöf-
unda og útgáfustarfsemi á
Islandi: — fyrri þáttur.
Umsjónarmenn: Gylfi
Gislason og Páll Heiðar
Jónsson.
15.25 Miðdegistónleikar: Frá
aiþjóðlegri tónlistarkeppni i
Múnchen sl. haust. Verð-
launahafar og Sinfóniu-
hljómsveit útvarpsins i
Múnchen leika verk eftir
Sjostakovitsj, Weber, Tsjai-
kovský og Prokofjeff: Hans
Zender stj.
16.55 Veðurfregnir. Fréttir.
Tónleikar.
17:10 ,,Vindum, vindum, vefj-
um band” Anna Brynjúlfs-
dóttir sér um þátt fyrir
yngstu hlustendurna, — og
er það lokaþáttur.
17.30 Stundarkorn með
baritónsöngvaranum Bern-
ard Kruysen, sem syngur
lög eftir Fauré. Noel Lee
leikur ó pianó.
17.50 Endurtekið efni. Rósa
Þorsteinsdóttir flytur frá-
sögu af Mörsu dóttur Siggu
leistu (Áður útv. 12. des. i
vetur).
18.15 Tónleikar. Tilkynning-
ar.
18.45 Veðurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
19.00 Fréttir. Tilkynningar.
19.25 Afmæiistónleikar dr.
Páls isólfssonar tónskálds.
frá s.l. hausti. Einsöngvara-
kórinn og þessir félagar
hans syngja: Garðar Cort-
es, Guðmundur Jónsson,
Guðrún Tómasdóttir, Hall-
dór Vilhelmsson, Kristinn
Hallsson, Magnús Jónsson,
Margrét Eggertsdóttir, Rut
Magnússon, Sigurveig
Hjaltested, Snæbjörg Snæ-
bjarnardóttir og Þuriður
Pálsdóttir. Pianóleikarar:
Guðrún Kristinsdóttir og
Ólafur Vignir Albertsson.
Þorsteinn Hannesson kynn-
ir tónleikana.
20.30 Á þjóðhátiðarári: I)ag-
skrá undirbúin af þjóðhátið-
arnefnd Ilúnaþings, hljóð-
rituö á Blönduósi 27. f.m.
Ávarp flytur formaður
nefndarinnar, Jóhannes
Torfason bóndi á Torfalæk,
séra Pétur Þ. Ingjaldsson
prófastur flytur ræðu, lesin
söguljóð. Þrir kórar syngja :
Karlakór Bólstaðarhliðar-
hrepps og blandaður kór frá
Hvammstanga og úr Mið-
firði, svo og félagar úr
Vökumönnum. Söngstjórar:
Jón Tryggvason bóndi i Ár