Tíminn - 26.09.1974, Blaðsíða 6

6
TÍMINN
Fimmtudagur 26. september 1974.
Góðakst-
urskeppni
d laugar-
daginn
ALLOFT hefur verið efnt til
góðaksturskeppni hér i Reykjavik
og verður svo einnig í ár.
Bindindisfélag ökumanna gengst
fyrir slfkri keppni á iaugardaginn
kemur, og hefst góðaksturinn
klukkan tvö.
1 góðaksturskeppni er það
kunnátta, ökuleikni, tillitssemi og
viðbragösflýtir, er mestu máli
skiptir — sem sagt þeir eigin-
leikar, er úrslitum ráða um það,
hvernig fólki farnast við akstur.
Lagt verður af stað frá lög-
reglustöðinni við Hverfisgötu og
ekið vltt um borgina, þar sem
ýmsar þrautir og óvæntar uppá-
komur biða manna á ólíklegustu
stöðum. Er að sjálfsögðu fylgst
meö ökulagi fólks og hvernig það
bregzt við, þegar vanda ber að
höndum.
Flestar verða þrautirnar við
leiðarenda, nálægt Laugardals-
vellinum, þar sem ökuleikni fólks
verður prófuð á ýmsan hátt — til
dæmis ekið yfir planka, gegnum
þröng hlið og milli keilna. Aætlað
er, að fyrstu bilarnir verði
komnir á svæðið klukkan
fimmtán minútur gengin i fjögur.
Væntanlegir þátttakendur
tilkynni þátttöku sina I sima 26122
á morgun á milli klukkan fimm
og sex.
Góðtempl-
arareglan
fær
dýrmæta
gjöf
StÐASTLIÐINN föstudag, hinn
13. sept. 1974, var Stórstúku ts-
lands afhent vandað og fagurt
orgel til afnota i fundarsal
templara I Templarahöllinni við
Eiriksgötu 5 I Reykjavik en sá
salur var útbúinn fyrir siór-
stúkuþingið siðastliðið vor. Gef-
endur er eru Kristinn Vilhjálms-
son, framkvæmdastj. Templara-
hallarinnar, Guðný Torfadóttir
kona hans, Jón og Anna Sigriður
börn þeirra, og tengdasonur
þeirra Finn Fredriksen, kaupm. i
Lilleström i Noregi (skammt frá
Osló).
Gjöfin er gefin til minningar
um hjónin Jón Pálsson banka-
féhirði og önnu Sigriði Adolfs-
dóttur, fosturforeldra frú
Guðnýjar, en þau voru virkir
starfsmenn i reglunni, Jón m.a.
stórtemplar 1911-1913 og reyndar
landskunnur fyrir ýmis önnur
menningarstörf. Var orgelið vigt
með þvi, að séra Guðjón Guðjóns-
son, æsku1ýðsfu 111rúi
þjóðkirkjunnar, lék á það lagið:
„Vist ertu Jesús kóngur klár”, og
þrjár prelúdiur eftir Johan
Sebastian Bach.
Stórtemplar, Ólafur b.
Kristjánsson, fyrrverandi skóla-
stjóri, þakkaði gjöfina fyrir hönd
reglunnar og fól orgelið i umsjá
þingstúku Reykjavikur, en
húsráð hennar annast rekstur
Templarahallarinnar. Einnig
tóku til máls ýmsir menn, er
mundu merkishjónin Jón Pálsson
og önnu Sigriði Adolfsdóttur og
störf þeirra á ýmsum sviðum,
þ.á.m. Kristinn Vilhjálmsson.
Einnig flutti Finn Fredriksen
ávarp, en hann er einn af forystu-
mönnum templara I sinum
heimabæ.
Yfir 70 manns voru á samkom-
unni. Þess má geta að þar voru
tveir templarar frá Færeyjum,
Niels Juel Nielsen tryggingar-
fulltrúi I Þórshöfn og kona hans.

EINVÍGI KORCHNOJS
OG KARPOVS
Skákskýringar eftir Friðrik Ólafssqn
4. einvigisskákin
Það fór sem mig grunaði, að
Korchnoj treystist ekki til að
tefla Sikileyjarvörnina aftur
eftir ófarirnar i 2. skákinni,
enda er Karpov þéttur fyrir á
þeim vigstöðvum. Þess i stað
leitar hann á náðir Frönsku
varnarinnar, sem er eitt aðal-
vopn hans gegn kóngspeðs-
byrjun og hefur jafnan reynzt
honum vel. Hún reynist einnig
vel I þetta sinn.
4. skákin
Hv.: Karpov Sv.: Korchnoj
Frönsk vörn
1. e4 eö
2. d4 d5
3. Rd2
Karpov beitir alltaf þessari
uppbyggingu gegn Franskri
vörn. Hún er kennd við þýzka
skákmeistarann Dr. Siebert
Tarrasch, sem lét mjög að sér
kveða um og eftir aldamótin
siöustu. Aðalkosturinn við
staðsetningu riddarans á d2
er sá, að riddarinn verður ekki
leppaður, eins og á sér stað
eftir 3. Rc3 (-, Bb4). Þetta er
hægfara uppbygging, en eng-
an veginn bitlaus.
3. c5
A þennan hátt skapar svart-
ur sér frjálst, opið tafl. í stað-
inn tekur hann á sig stakt peð
á d-lfnunni, sem gæti orðið
honum fjötur um fót, ef hann
gáir ekki að sér i framhald-
inu!
4. exd5 exd5
5. Rgf3 Rc6
6. Bb5 Bd6
Þetta þykir nákvæmasta
leikjaröðin hjá svarti.
7. Dxc5 Bxc5
8.0—0 Rge7
9. Rb3 Bd6
Áður fyrr var jafnan leikið
9. -, Bb6, en 9. -, Bd6 hefur nú
leyst þann leik af hólmi.
10. c3
10. Bg5 hefur reynzt Karpov
vel I fjölda skáka, m.a. i skák
hans gegn Uhlmann I Madrid i
fyrra, sem talin var bezta
skák mótsins. Framhaldið i
þeirri skák varð 10.-, 0—0 11.
Bh4, Bg4 12. Be2, Bh5 13. Hel,
Db6 14. Rfd4, Bg6 15. c3, He8
16. Bfl, Be4 17. Bg3, BxB 18.
h2xB, a5 19. a4, RxR 20. RxR!
Rc6 21. Bb5 og Karpov tókst að
gera sér mat úr stöðuyfirburð-
um slnum, þótt litilfjörlegir
séu. Eitthvað hefur tiitrú
Karpovs á leiknum rénað og
má vera að það megi rekja til
skákar milli Schmids og
Portisch, sem tefld var á
Olympiumótinu I Nizza i sum-
ar. Portisch lék 12. -, He8 (I
stað 12. -, Bh5) og náði betri
stöðu eftir 13. Hel, Db6 14.
Rfd4, Bxe2 15. Hxe2, Be5 16.
Rxc6, Rxc6 17. c3, a5 18. Hbl,
a4 19. Rd2, Db5 20. Bg3, Bf6,
21. HxH + , HxH o.s.frv. Sjálf-
sagt má betrumbæta tafl-
mennsku hvits i þessari skák,
t.d. með 14. Bxe7, en svartur
heldur alla vega jöfnu tafli.
Karpov reynir þvi nýjan leik.
10. Bg4
11. Rbd4 0—0
12. Be2 He8
13. Hel a6
Með þessum leik hindrar
Korchnoj að hviti riddarinn komist til b5, en hann hefur
e.t.v. ihuga að leika -, Dc7 eða
eftir atvikum -, Bc7 og siðan -,
Dd6 með möguleikum á
kóngssókn.
14. Bg5 he
15. Bh4
Með þessu móti hindrar
Karpov fyrrnefnda áætlun
Korchnojs, sbr. næstu aths. á
undan.
15. -, Db6
16. Db3
Karpov telur affarasælast
að leita drottningakaupa, en
við það hverfur öll spenna úr
skákinni.
16. Bc5
17. DxD BxD
18. Bd3 Kf8
Staðan er nú hnifjöfn og
strax farið að hilla undir jafn-
teflið. En teflendur kæra sig
kollótta þeir eru staðráðnir i
að berjast til þrautar.
19-a3 Rxd4
20. Rxd4 Bxd4
21. cxd4 Rf5
22. f3
Þessi leikur sýnir ótvirætt
aö Karpov teflir til vinnings.
Eftir 22. BxR, BxB eða 23.
Bg3, RxB væri frekari tafl-
mennska tilgangslaus.
22. RxB
23. f'xB Rg6
Hviti biskupinn er betri
maður en svarti riddarinn i
slikri stöðu, en munurinn er
HlHfjörlegur.
24. g3 Re7
25. Bfl Rc6
26. Bg2 HxH +
Það er alltaf álitamál I slik-
um endatöflum, hvort skipta
eigi upp á mönnum og þá
hversu mörgum. Korchnoj
telur ráðlegt að skipta upp á
öðrum hróknum, en halda hin-
um til haga.
27. HxH Hd8
27. -, Rxd4 28. Bxd5 opnar
taflið hviti ihag. Ahrifamáttur
biskupsins eykst að miklum
mun og hinn skrefstutti ridd-
ari má sin litils gagnvart hon-
um.
28. Kf2 Hd6
Ekki 28. -, Rxd4, 29. Hdl og
peðið á d5 fellur.
29. Hdl Ke7
30. b4 Hd8
Kóngurinn skal til d6 til að
vernda d-peðið.
31. Ke3 Kd6
32. Hfl f6
33. Hcl IIc8
34. Hc5 Re7
35. Bfl Hd8
Uppskipti á c5 væru að sjálf-
sögðu vatn á myllu hvits.
36. Kd2 f5
37. Be2 fxg4
38. Bxg4 Hf8
39. Hc2 g6
40. Ke3 h5
41. Bh3 Rc6
42. Hd2
Hér fór skákin i bið. Hvitur
hótar nú 43. b5 sem svartur
stöðvar i eitt skipti fyrir öll.
42. b5
43. Bg2 a5
44. h4 axb4
'45. axb4 He8 +
Og hér sömdu teflendur
loksins um jafntefli, einmitt
þegar nokkurt fjör er að fær-
ast I leikinn. Oruggasta leiðin
fyrir hvit er efalaust 46. Kf2,
Rxb4 47. Bfl, Hb8 48. Hb2, Rc6
49. Hxb5, Hxb5 50. Bxb5, Rxd4
51. Be8 jafntefli.
F.Ó.
Lesendur eru beðnir vel-
virðingar á þvi, að i 1.
einvígisskákinni, sem birtist
sl. laugardag, féll niður 21.
leikur beggja. Hann á að vera:
21. Rel DSe
F.Ó.
Dr. Jóhann M. Kristjónsson:
ISLENZKT-FÆREYSKT
ÞEGASKIP
A Þingvöllum við öxará
hinn 28. júli anno 1974 kembir
islenzka þjóðin ellefu alda
hadd sinn og gerir það með
nokkurri reisn.
Þótt dræmt bæri hana að til
móts við þennan bjarta sögu-
dag þá er það bara háttur
hennar, að koma treg til hvers
sem er, en koma þó, og koma
heil þegar til góðs er gengið.
Það gerði hún lika þennan
dag, þvi varð hátiðin gleðihá-
tlð og til sóma landi og þjóð.
Enginn mun efast um, að
margt nytsamt og gott skilur
hátiðin eftir i minningu og
eigu þjóðarinnar, jafnvel þótt
aldir liði. Eitt er það, sem þó
ber af, og er öðru fremur tákn-
rænt og veglegur minnisvarði
hins merka þjóðföðurs, sem
ekki hefir verið tengt dag-
skránni enn. Ég vil eyða að þvi
atriði eftirfarandi hugleiðing-
um.
Með skipi nam Ingólfur
Arnarson lSLAND.Sú bylting,
sem varð fyrir tilkomu skips-
ins I fornöld var margfalt
stórkostlegri en nokkurt nýtt
samgöngutæki nútimans hefir
áorkað.
Fyrir tilkomu skipsins
fæddist þjóðin, sem byggir
þetta land. Með sanni má
kalla Skipið ljósmóður
islenzku þjóðarinnar, i þess
orðs beztu merkingu og meira
en þaö. Það hefir verið fóstra
allra kynslóða isiands i ellefu
hundruð ár. Lifsframfæri sitt
hefir þjóðin orðiö að sækja i
greipar miskunnarlausra
náttúruafla. Skipið heyr tvi-
þætt tafl um lif og dauða, það
heyr það fyrir áhöfn sina, svo
og fyrir þjóðina alla. í fang-
brögöum sinum við ægivald
hafs og vinda hvar hæfni þess
og styrkleiki sker úr um tapað
strið eða unnið hefir það
gjörst hluti áhafnarinnar og
hjartsláttur þjóðarinnar.
Aldrei hefir neinum einum
hlut I efnisheiminum verið
falið svo göfugt hlutverk, sem
ala og fóstra heila þjóö. Skipin
eru göfugasta „stétt”
ISLANDS. Heyja aldrei verk
föll, þiggja aldrei laun.
Oft hefir veriö til þessa vitn-
að: „Milli manns og hests og
hunds liggur leyniþráður”.
Sizt veikari þræðir munu
tengja sjómanninn og skipið
hans, enda mörg dæmi þess.
Hildarleikur skipsins við
ógnir hafsins, töfrabrögð þess
gegn ægivaldi hafsjóanna, að
verjast eða sökkva ella, hóg-
lágt samspil þess viö þann
sem um stjórnvölinn heldur,
svo vart veröur á milli séð
hvors vilji það er sem ræður,
hlýtur að skapa djúpstæð
tengsl og hrifa hvern þann,
sem sjálfur hefir þannig teflt
við dauðann um lifið.
Vissan um af hvaða rót
Islenzka þjóðin er vaxin, djúp-
stæð reynsla að baki og I
stafni, þvi enn byggir hún lif
sitt á skipum, þá er það van-
sæmandi, að eiga ekki á þessu
mikla hátiðarári neitt hátlðar-
skip.
ISLAND vantar „gæðing-
inn” á „skeiðvelli” heimshaf-
anna — stolt sinna sæfara,
tákn þeirra föðurlands.
Hvergi finnst fegurra form né
fullkomnari reisn, en fagur-
búið skip. Skipið er það
skjaldarmerki, er islenzka
þjóðin fæddist undir. Það er
skylda hennar að sýna það i
verki hvert fæðingarmerki
hennar er, og á sem táknræn-
astan hátt en það er stórt og
fagurbúið farþegaskip sem
sigli um heimshöfin.
Það er hófleg ábending til
Islenzku þjóðarinnar um
tengsl hennar við skipið, gjöf-
in frá frændþjóðunum tveim
litlu bátarnir þrir.
Ein er sú þjóð, sem eins og
Islendingar á til skipanna til-
vist sina að rekja, það er
frændþjóðin góða Færeyingar
og það var einmitt Færeying-
ur, sem óbeint varð til þess, að
ég skrifa þessa hugvekju.
Um þjóðhátiðardagana i
Reykjavik I boði borgarstjórn-
ar var staddur hér mikill at-
hafnamaður, sem ég hafði hitt
fáum vikum áður á heimili
hans I Færeyjum. Hann vakti
þar máls á þvi við mig, að
Færeyingar og Islendingar —
og kannski fleiri aðilar á
Norðuriöndum — stofnuöu
félag til að kaupa og gera út
vel búið farþegaskip, sem
fyrst og fremst sigldi hér á
FAR
noröurslóðum á sumrum, en á
fjarlægari höfum á vetrum.
Hugmynd þessa stórhuga
færeyska þingmanns og
bæjarstjórnarfulltrúa var á þá
leið, að skipið yrði i einka-
rekstri, til dæmis hlutafélags,
en nyti stuðnings hlutaðeig-
andi rikja, ef hallarekstur
yrði.
Vel væri það, ef islenzkir
einstaklingar og islenzka
rikið t.d. Skipaútgerð Rikisins
gengju til liðs við færeyska
þingmanninn og hrintu i fram-
kvæmd þessari skyldukvöð
þessara tveggja þjóða.
Vist skal þess vænzt, að
Islenzka þjóðin bregði ekki
vana sínum, komi seint, fari
að vanda hægt, komi þó, til
liös, þegar til svo góðs er
gengið.