Tíminn - 24.12.1974, Page 31

JÓLABLAÐ 1974
TIMINN
31
NÓTTIN HELGA
eftir Selmu Lagerlöf
Það var jóladagur og
allir voru farnir til kirkj-
unnar nema amma og ég.
Ég held að við höfum
verið aleinar i öllu
húsinu. Okkur hafði ekki
verið leyft að fara, því
önnur var of gömul en hin
ekki nógu gömul. Og
okkurfannst báðum mjög
leiðinlegt, að fá ekki að
hlusta á guðsþjónustuna
og sjá jólaljósin.
En þegar við sátum
þarna í einverunni fór
amma að segja frá:
„Einu sinni var
maður", sagði hún, ,,sem
fór út í svartnættis-
myrkur til að fá eld. Han
gekk bæ f rá bæ og barði á
dyr. Hjálpið þið mér.
hjálpið þið mér! sagði
hann. Konan mín hefir
alið barn og ég verð að
kveikja upp eld til þess að
hlýja henni og barninu.
En þetta var um miðja
nótt, svo allir sváfu.
Enginn svaraði honum.
Maðurinn hélt áfram.
Loksins sá hann bjarma
af eldi langt undan. Hann
stefndi þangað og sá, að
bjarminn kom frá báli,
sem kveikt hafði verið út
áengi. Kringum eldinn lá
sauðahjörð og svaf, en
gamall maður sat hjá og
gætti hópsins.
Þegar maðurinn, sem
ætlaði að fá eldinn, kom
að fjárhópnum, sá hann
að þrír stórir hundar lágu
sofandi við fætur fjár-
mannsins. Þeir vöknuðu
allir þrír, þegar hann
kom og glen'ntu upp ginið
eins og þeir væru að búa
sig til að gelta, en það
heyrðist ekkert hljóð.
Maðurinn sá, að þeir
fitjuðu upp á trýnið og
gljáði á vígtennurnar á
þeim í bjarmanum frá
eldinum og svo réðust
þeir á hann. Hann f ann að
einn þeirra beit í fótinn á
honum, annar í höndina
en sá þriðji beit á
barkann á honum. En
kjálkarnir og tennurnar,
sem hundarnir ætluðu að
bíta með, dugðu ekki eins
og hundarnir vildu, og
honum varð ekkert meint
við þetta.
Nú ætlaði maðurinn að
halda áfram til þess að
ná í það sem hann hafði
verið að leita að. En kind-
urnar lágu svo þétt
saman, að hann gat ekki
komizt að eldinum. Þá
steig maðurinn ofan á
kindurnar og gekk á þeim
að eldinum. En engin
kindin vaknaði eða
hreyfði sig".
Hérna var amma
komin í sögunni þegar ég
gat ekki stillt mig um að
grípa fram L ,,Hvers
vegna hreyfðu þær sig
ekki, amma?" spurði ég.
,,Það færðu að vita
bráðum", svaraði amma
og hélt áfram sögunni.
„Þegar maðurinn var
rétt kominn að eldinum.
leit fjármaðurinn upp.
Hann var gamall og
önuglyndur, óvingjarn-
legur og harður við alla
menn. Og þegar hann sá
ókunnugan mann koma
svona nærri, greip hann
broddstaf, sem hann var
vanur að styðja sig við
þegar hann rak féð sitt á
haga, og kastaði honum
eftir manninum. Og
broddstaf uri nn kom
þjótandi beint á manninn,
en áður en hann hitti
kipptist hann til
hliðar og flaug fram hjá
honum og langt út á
völlinn".
Þegar amma var
komin hingaðtók ég aftur
fram í fyrir henni.
„Amma, af hverju vildi
stafurinn ekki hitta
manninn"? En amma
svaraði ekki þessari
spurningu, en hélt áfram
sögunni sinni.
„Nú kom maðurinn til
f járhirðisins og sagði við
hann: Æ, hjálpaðu mér og
lofaðu mér að fá eld hjá
þér. Konan mín hef ur alið
barn og ég verð að
kveikja upp eld til þess að
hlýja henni og barninu.
Fjárhirðinn langaði
mest til að segja nei, en
þá mundi hann eftir að
hundarnir höfðu ekki
getað gert manninum
neitt illt og að kindurnar
höfðu ekki hreyft sig
þegar hann kom, og að
broddstaf urinn hans
hafði ekki viljað granda
honum, og varð hálf
smeykur við þetta og
þorði ekki að neita honum
um bónina.
„Taktu eins mikið og þú
þarft", sagði hann við
manninn.
En eldurinn var nærri
því útbrunninn. Þar var
enginn hálfbrunninn
víðarkubbur eftir, heldur
aðeins glæður, og ókunni
maðurinn hafði hvorki
reku né skál til þess að
bera glæðurnar í.
Þegar f jármaðurinn sá
þetta sagði hann: „Taktu
eins mikið og þú vilt! og
honum þótti gaman að
því, að maðurinn skyldi
ekki geta tekið neitt.
En maðurinn beygði sig
niður og týndi glóðar-
kögglana úr öskunni með
berum höndunum og
safnaði þeim í kápu-
hornið sitt. Og glóðin
brenndi ekki hendurnar á
honum þegar hann snerti
hana, og sveið ekki heldur
kápuna hans, og
maðurinn bar þær burt
með sér, eins og það
hefðu verið hnetur eða
epli".
En hér var tekið f ram í
söguna f þriðja skipti.
„Amma, af hverju vildu
glóðarkögglarnir ekki
brenna manninn?"
„Það færðu að heyra,
síðar", sagði amma, og
svo hélt hún áfram.
„En þegar fjár-
maðurinn sem bæði var
slæmur maður og
geðvondur sá allt þetta,
þá varð hann undrandi og
spurði sjálfan sig:
„Hvaða töfranótt getur
þetta verið? Hundarnir
bíta ekki, kindurnar eru
ekki styggar, stafurinn
minn hittir ekki og eldur-
inn brennir ekki". Hann
kallaði á eftir ókunna
manninum og segir við
hann: Hvers konar nótt er
þetta? og hvernig stendur
á því, að allir sýna þér
miskunnsemi?
Þá svaraði maðurinn
honum: Ég get ekki sagt
þér það, úr því að þú sérð
það ekki sjálfur. Og svo
flýtti hann sér á burt til
þess að komast sem f yrst
heim og gera hlýtt hjá
konunni sinni og barninu.
En f járhirðirinn
hugsaði með sér, að hann
skyldi ekki missa sjónar á
þessum manni fyrr en
hann hefði komizt að
raun um, hvernig í öllu
þessu lægi. Hann stóð upp
og hélt í humátt á eftir
honum, þangað til hann
kom þangað sem hann
átti heima.
Þá sá f jármaðurinn, að
maðurinn átti ekki einu
sinni kofa yfir höfuðið á
sér, en konan hans og
barnið lágu. í helli, þar
sem ekkert var í kring
annað en berir og kaldir
steinveggirnir.
En fjármaðurinn
hugsaði með sér, að
veslings barnið hlyti að
frjósa i hel þarna í
hellinum, og þó hann væri
harðlundaður komst hann
viðoghugsaði með sér að
hann skyldi reyna að
hjálpa. Og hann tók mal
sinn af herðunum og upp
úr honum tók hann hvítt
og mjúkt gæruskinn, fékk
ókunna manninum það og
sagði honum að láta
barnið sofa á því.
En í sama vetfangi og
hann gerði sér Ijóst, að
hann gæti verið brjóst-
góður, opnuðust augu
hans, og hann sá það, sem
hann áður hafði ekki
getað séð, og han heyrði
það sem hann hafði ekki
getað heyrt áður.
Hann sá, að allt í
kringum hann stóð þéttur
hringur af litlum englum
með silfurhvíta vængi.
Og hver þeirra hafði
strengleik í höndunum og
þeir sungu hárri raustu,
að i nótt væri frelsarinn
fæddur, hann sem ætti að
frelsa heiminn frá
syndinni.
Þá skyldi hann, hvers
vegna allir hlutir voru svo
góðir í nótt, að þeir gátu
ekki aðhafst neitt illt.
Og englarnir stóðu ekki
aðeins kringum fjár-
hirðirinn, hvar sem hann
leit sá hann þá. Þeir sátu
inni í hellinum og þeir
sátu f yrir utan, á berginu
og þeir flugu upp f
himininn. Þeir komu
gangandi eftir veginum í
stórhópum og þegar þeir
komu að hellinum
staðnæmdust þeir og
horfðu á barnið.
Þarna var svo óendan-
lega mikið af fögnuði og
gleði og söng og leik, og
allt þetta um miðja kold-
imma nóttina, þar sem
hann hafði ekkert getað
séð áður. Hann gladdist
svo mikið yfir því, að
augu sín skyldu hafa
opnazt, að hann féll á kné
og þakkaði Guði".
En þegar amma var
komin hingað í sögunni,
andvarpaði hún og sagði:
„ En það sem f járhirðirnn
sá, gætum við séð líka,
því englarnir koma
fljúgandi ofan af
himnum hverja einustu
jólanótt, ef við hefðum
augun hjá okkur".
Og svo iagði hún
höndina á kollinn á mér
og sagði: „Þessu máttu
ekki gleyma, því það er
jaf n satt eins og ég sé þig
og þú sérð mig. Það er
ekki Ijós og lampi sem
allt er undir komið, og
það er ekki sólin og
tunglið sem eru aðal-
atriðið, en eitt er
nauðsynlegt og það er
það, að við höfum augu,
sem geta séð dýrð Guðs.'7