Tíminn - 24.12.1974, Page 42

42
TÍMINN
JÓLABLAÐ 1974
Aðalverzlunargatan I Salzburg og sú elzta. Þar hanga ennþá skilti af
skó fyrir skóbúð, flaska fyrir vinbúð o.fl. frá þeim timum, sem fáir
kunnu að lesa. Við þessa götu bjó Mozart.
i gang. En gestgjafar okkar voru
meö tvo minni bila, og selfluttu á
þeim flest fólkið til næsta áfanga-
staðar, sem var i túnjaðri
skammt frá hæð einni mikilli.
Þarna I túnjaörinum stönzuö-
um viö lengi, og þágum rikulegar
veitingar hjá gestgjöfum okkar,
með bæjarstjórann. sjálfan i far-
arbroddi. En af bílnum okkar er
þaö aö segja, að það var okkur til
happs, að með I förinni voru
nokkrir bilspekingar, sem björg-
uðu málinu, og það ekki bara i
þetta sinn, heldur, þar til sá græni
komst yfir allan lasleika.
Við sátum þarna i góðu yfirlæti,
þar til timi var kominn til aö
halda i átt til bæjarins, og þiggja
kveldverðarboð á heimilum vina
okkar i Niederrimsingen. Þegar
þangað kom, dreiföust við á
heimili gestgjafanna, þar sem
kvöldiö leið fljótt við góðar
veitingar og samræður á ýmsum
málum, eða öllu heldur mál-
leysum, þvi að færri voru vel að
sér I þýzkunni. En með þessu var
ekki allri gestrisni lokið, þvi að
loknu borðhaldi var haldiö til
samkomuhúss bæjarins, til eins
konar kvöldvöku,! tilefni komu
okkar. Þarna voru flest allir
bæjarbúar, bæði ungir og gamlir,
og heyrðum við sagt, að þaö væri
venja þar um slóðir. Þarna undu
allir sér vel við hljóðfæraslátt,
söng og dans.
Þarna var einnig prófessor dr.
Wolfgang Suppan, fyrrverandi
stjórnandi lúðrasveitarinnar
þeirra, sem var stjórnandi
hennar, þegar þeir voru hér á
ferð. Hann kom frá Austurriki
gagngert I tilefni komu okkar og
stjórnaði sveitinni þetta kvöld,
þegar hún lék nokkur lög. Okkar
lúðrasveit lék einnig, og að lokum
báðar saman, og var það hljómur
mikill.
Morguninn eftir þegar risiö var
úr rekkju, _ gátum við enn
fagnað sólskini með 34 gr. hita, og
gengu þvi allir léttklæddir mjög. •
Nú var blaðinu snúið við, og um
ellefu leytiö ekið i áttina til
Frakklands i boði sömu gestgjaf-
anna og daginn áður. Aætlað var
að sýna okkur i leiðinni stærstu
vinverksmiöju álfunnar, sem vln-
bændurnir i Breisach hafa slegið
sér saman um að reka. En þegar
þangaö kom, var liðið of nálægt
hádegi til að sýna hana, svo að við
héldum áfram ferðinni til Frakk-
lands. Þar, i hinum snotra bæ
Kaselburg, námum við staðar til
aö þiggja hádegisverðarboð þess-
ara sömu vina okkar I mjög
snotru veitingahúsi. í þessum bæ
var mannvinurinn og músikkant-
inn Albert Schweitzer upprunn-
inn. Bærinn lætur lltið yfir sér, en
maður getur vel hugsað sér, aö
hér búi rólegt og iöjus^mt fólk.
Nú vorum við vel undir þaö
búin að hverfa aftur yfir
landamærin til Þýzkalands og lita
á verksmiðjubákniö. Þegar þar
var numið staðar, kom lipur
herramaður, sem átti að koma
okkur I skilning um, hvaða hlut-
verki slik verksmiðja gegndi. Við
höfðum daginn áður á leið okkar
hingað, séð geysistórar vinekrur,
og gerðum okkur þvi ljóst, hver
undirstaðan væri að slíkum
rekstri. Það voru vinþrúguklas-
arnir. Það má um leiö geta þess,
að I verksmiðjunni eru pressuð
2000 tonn af vinþrúgum á dag, og
þar eru áfylltar 80,000 flöskur á
sólarhring, og má það kallast
sæmilegur sopi.
Fylgdarmaöurinn fór með
okkur um marga ganga og sali,
þar sem geysistórir vintankar
liggja eða standa i löngum
rööum. Geta þeir haft i geymslu
110 milljónir lltra I einu. Allt var
þarna sérlega hreint og snyrti-
legt. Að lokum var okkur boðið i
stóran sal með einu þvi lengsta
langborði, sem maður getur búizt
við að sjá. Og nú fór fram siðasti
þáttur sýningarinnar, og það var
aö heyra, hvernig fara á með vin,
þekkja það og neyta þess. A
borðið hafði verið raöað, litlum og
nettum glösum, sem snotur
blómarós skenkti hæversklega á
hjá hverjum og einum, og ofan á
ræöustúfinn, sem við höfðum
hlustað á rétt áður, dreyptum við
jafn hæversklega á glösunum.
Þessi athöfn vár endurtekin
þrisvar sinnim með nokkru
millibili. Þetta voru þrjár
tegundir hvitvins, og útskýrði
leiðsögumaðurinn fyrir okkur, á
hvern hátt hver tegund var frá-
brugðin hinum. Þarna fékk maö-
ur innsýn i það, sem mætti kalla
vinmenningu, og sáum, að tii
voru aðrar og háttvislegri
aöferðir til aö neyta vins en
hvolfa I sig brennivini úr þriggja
pela flösku.
Að lokinni þessari heimsókn
gengum við á fund borgarstjór-
ans I Breisach, hlýddum á hann
segja þætti úr sögu borgarinnar
og skoðuðum kirkju, þar sem
sprengikúla frá striösárunum sat
enn I einum veggnum. Undir
kvöldið fórum við aftur i bað til
kunningja okkar I Niederrimsing-
en. Seint um kvöldið kvöddum við
þá meö söknuði og snerum til
Freiborgar.
Daginn eftir var haldið til
Zurich I Sviss. Með eftirvæntingu
héldum við til hins fagra lands,
sem svo oft er getið i fréttum.
Vegurinn lá viða I löngum
bugðum fram með djúpum giljum
inn á milli skógi vaxinna hliða og
glitrandi vatna. Um kvöldveröar-
leytið komum við á gististað.
Næsta morgun skoðuðum við
borgina við leiðsögn heilladisar
frá ferðaskrifstofu einni, og
námum meðal annars staðar á
eins konar vegarsvölum uppi i
hllðinni ofan við borgina. Siðdegis
keifuöum við með hljóðfærin inn I
gamlan hallargarð, og var þá fólk
farið að streyma þar að, þótt
nokkur tími væri til stefnu. En
þegar timi var til kominn gripum
viö til hljóðfæranna og spiluðum
við I klukkutima i áheyrn á aö
gizka fimmtán hundruö
áheyrenda við góðar undirtektir.
Eftir hljómleikana vorum við
boðin aö langborði miklu til að
þiggja veitingar, og var það vel
þegið þarna i kveldhlýjunni.
Næsta morgun nokkru fyrir
hádegi var allur farangur kom-
inn á sinn stað, og I ágætis
feröaskapi kvöddum við Hótel
Stoller, og héldum áleiðis I
Wallisdalinn, þar sem ísal hefur
aðalbækistöðvar sinar. Leiðin
milli þessara tveggja staöa er
bæði fögur og rik að tilbreytni,
ýmist blómlegar byggðir, skógar
eða tignarleg fjöll. Ekið var lengi
fram með ánni Ron, á aðra hönd,
og var fögur fjallasýn, 'og nálg-
uðumst við nú hið kunn Genfar
vant en beygðum þá meira til
norðausturs i átt til Montana. Þar
var ákveðið að gista. Þegar við I
rökkurbyrjun nálguðumst Wallis-
dalinn, var farið heldur betur aö
syrta I lofti. Oll vorum við
ókunnug þarna, og um leið og við
ókum 1 gegnum þorpið Chippins,
urðum við að fá nánari vitneskju,
hvar vegurinn lægi upp til
Montana. En þangað upp er ekki
beinn og breiður vegur, þvl hæðin
er 1500 m. Þegar sá græni hafði
farið nokkrar beygjur gerði
dembiskúr með þrumum, svo að
drundi I fjöllunum, og eldingum,
sem lýstu upp dalinn og fjöllin i
kring. Úr þorpinu og upp til
hótelsins er allt að hálfrar
stundar akstur, og var þetta með
sanni sagt hálfgert ævintýraferð
þarna um kvöldið, og var eins og
mannskapnum létti, þegar ekið
var I hlaöið hjá Hótel Valaisia,
sem nú blasti við okkur
uppljómað og hnarreist.
Þarna ætluðum við að búa I tvo
sólarhringa. Þar voru glæsilegar
vistarverur rumgóðir gangar og
stórir salir, með alls konar
þægindum. Sagt var, að þarna
gistu margs konar stórmenni,
sem sækja mikilvægar
ráðstefnur, og að vetrinum til
skíðakapparog annað iþróttafólk.
Það var þvi ekki laust við að
maður fyrst I stað færi svolitið hjá
sér. Til beggja handa við þetta
glæsilega gistihús eru önnur
minni af margs konar gerö og
lögun.
Um kvöldið ómuðu
kirkjuklukkur i grennd. Hingt var
til kvöldmessu, og vakti klukkna-
hljómurinn sérstaka stemmningu
i þessu fagra umhverfi i kvöld-
kvrrðinni, en milli kirkjunnar og
hótelsins var litið snoturt vatn,
umkringt háum laufkrónum. Þaö
var ekki hægt að segja annað en
við værum stödd þarna á óvenju-
legum stað og rómantlskum.
Morguninn eftir, skömmu eftir
morgunverð, var ekið niður til
þorpsins til að þiggja boð Álverk-
smiðjunnar, og tók hann á móti
okkur, ásamt öðrum ráðamönn-
um þar. Spurt var, hvort nokkur
úr hópnum starfaði i
verksmiðjunni I Straumsvik og
glöddust þeir yfir, að einn okkar
starfaði þar i sumar. Nú var
okkur skipt i tvo hópa, sem héldu
sinn I hvora áttina en mættust á
miðri leiö. Fengum við næstu tvo
timana aö skyggnast inn I starf-
semi þessarar miklu verksmiðju.
Þarna er unnið úr efni sem brætt
er i öðrum verksmiðjum, eins og
t.d. Straumsvik, og sáum við
stóran hlaða af álblokkum þaðan.
Það væri ógerningur að ætla sér
Borgarstjórinn
kátur náungi.
I Niederrimsingen var léttur og
að lýsa öllu þvl vélakerfi, sem
þarna er að verki, en ein vél er
þar þó, sem vakti mikla athygli
okkar allra, og reynandi er að
segja frá. Þetta er vélin sem
feltur út og vinnur á álblokkun-
um, þar til þær eru hæfilega
þunnar til ýmiss konar fram-
leiðslu. Fyrst kemur kranavagn á
rennibraut með álblokk I klónum,
sem hann sleppir niður I eins-
konar rennu, sem er nokkurra
metra breið, en margfaltlengi, og
fer nú allt af stað. Blokkin fer I
gegnum risaháa vél, sem pressar
hana um leið og hún fer I gegn.
Blokkin heldur áfram eftir renn-
unni, en kemur svo aftur og I
gegnum vélina, sem pressar hana
á ný, og I hvert sinn þynnist
blokkin að mun. Þannig heldur
þetta áfram, þar til að lokum
kemur margra metra næfurþunn
plata, tilbúin til margs konar af-
nota. Við pressunina er notaður
hiti, vatn og olia. Við stönzuðum
þarna góða stund, undrandi yfir
véltækninni.
Nú fóru okkar ráðamenn að
athuga ferðalag til Austurrikis,
sem var næsti áfangi þegar við
færum héðan. Við vorum stödd
þarna eins og I djúpum potti með
himinhá fjöll á þrjá vegu, en
einmitt yfir þau urðum við aö
komast. Vegirnir bugðuðust upp
snarbrattar hliðarnar en okkar 54
manna bill var það langur, að
vafasamtvar, aðhann fullhlaðinn
fólki og farangri. kæmist þá leið.
Var nú haldin ráðstefna um, hvað
gera skyldi, en árangurinn var
sá, að farin yrði reynsluferð á
bilnum tómum upp brattasta
fjallið. Við vorum nokkur úr
hópnum setzt inn I bilinn og
héldum að nú ætti að fara
hringferð um dalinn. En hann
rann af stað og stefndi til fjalls.
Nú tók hann að skrúfa sig upp
eina brekkuna af annarri, og
sumsstaðar varð að mjaka
honum áfram eftir tilsögn
leiðsögumannsins, sem var með i
ferðinni. Er upp komst billinn, og
samferðafólkið beið niður i
þorpinu á meðan og fylgdist með
ferðalaginu og það vist af
talsverðum áhuga. Nú hófst
næsta atriði, sem var að búa sig
undir hljómleika kvöldsins, en
fyrst var þó að þiggkja kvöld-
verðarboð hjá ISAL. Þar var
ekkert skorið við neglur hvort
heldur var I mat eða drykk. Það
stóðst á endum, að þegar þessari
veglegu veizlu lauk var hæfilegt
að fara að tygja sig fyrir hljóm-
leikana, sem fóru fram á torgi
bæjarins. Áheyrendur sem voru
að mestu fólk frá verksmiðjunni,
myndaði hring um okkur, og tóku
með okkur dynjandi lófataki.
Gert var svolitið hlé I miðjum
hljómleikunum, og voru okkur þá
enn bornar veitingar, sem voru
þakksamlega þegnar.
Það var ánægjulegt að spila
þarna I kvöldkyrrðinni, og finna
jafnframt þakklátsemi fólksins.
Litlu seinna komu lofsamleg
ummæli um hljómleikana I einu
blaðanna á staðnum. Þeir hefðu
Eirikur Jóhannesson