Atuagagdliutit - 10.02.1955, Blaðsíða 19

„OKautsit ilungersortut" erKarsautigssIssutait
landshøvdingip oktoberime 1954
radiukut oicalugiautå kingorna A/G
nr. 21-me nakineicarsimassoK taigu-
teKarpoK „OKautsit ilungersortut".
agdlagtoic isumaicatigigåine isumaKa-
tigingikåinilunit taimåitok oicarta-
riaKarpugut kisame kalatdlit nunå-
miut i lanik inutigssarsiorneic pivdlu-
go ersserKigsuliortoKartoK. agdla-
gaK tamåna sumiginarneKartariaicå-
ngilaK, OKatdlisigericigtuartariaicar-
poK OKauseicarfigineKartariaKardlu-
nilo.
inup inuiaitdlo tarnimikut pissusi-
nik OKautsit ilungersortut tiingavig-
ssarsioriartigik.
aulisarneK tunissagssiornermik su-
junertaKartoK nunavtinc icangauvat-
dlangitsukut aitsåt atorneicalersima-
voK. tamatumunåkut avdlatigutdlo
inunivtine pissarnivtigut sule kigait-
dlagsimaKuserneKarpugut inuiagtut
avdlatut ilinialingikatdlaravta ericar-
sartautsinik.
taimanikut ukiumut pericumautig-
ssat isumangnaerneicarsimagångata
pissagssaic uvdlormut nåmåinartoK
piniarneKarajugtarpoK. nunap silav-
dlo Kanoic issusinit inutigssarsiortut
påsisimavåt nåmagtunik pericumau-
teicångikåine ukiugssarssuaic anigo-
ruininaitsusassoK. taimåikaluartordle
inoKartuarportaoK ungåinaic issiga-
lu tik ukiugssamut piliniarumasså-
ngitsunik. ajornerusimavoK inuiang-
nit avdlanit sunerneKalerfiup nalåne.
kalatdlit avdlanit sunerneKångikat-
dlaramik ukiugssamut piniagagssae-
ruteriatårnigssamutdlo erKanårsima-
nigssap pissariaicåssusia påsisimavåt.
sunerneicaleramigdle sujuaissamik
ilerKue pitsaussut puiulersimavait
niuvertarfik tåssautilerdlugo isuinav-
dlutigssaic, Kavdlunåtdlo perdlerto-
Katsailiuinigssåt tunårivatdlålerdlu-
go. kristumiungoramik bibilip oicau-
sé agdlangnerisut isumaicartitdlugit
pigiliiisimavait sordlo imåitut: „tai-
måitumik aicagugssaic isuinakuluti-
geKinasiuk aicagugssaic ingmine isu-
makulutigssaKåsangmat. uvdlup er-
dloKinarnera uvdlormut nåmagtar-
poiv“. pigssanik nåmåinartunguanik
peKardlune nåmagigtarneK tåssauti-
neicartarpoic kristumiuvdluarnerup
nalunaeKutaisa ilåt. inuit pigigsåru-
matdleraluartut ilamingnit isumapi-
loKarfigineKalersarput ilåtigutdlo
isumapiloKarfigineKarnertik ånera-
lugo pigigsårumatdleraluarnertik tai-
maitinartardlugo. OKautsit uko pigi-
liuneicavigsimåput: „pigssaicaruvta-
me nåmåsaoic".
inunerup ingerdlanigsså ima na-
joricufagssaKartineicarpoK: „pigssa-
Karuvse ajungilaiv, ukiugssardlo isu-
magissarniarsiuk. sivnerutitaitarå-
ngavse aitsåt niuvertarfingmut tuni-
ssaKartåsauSe." taimalo isumagssine-
Karsimaneic sule avdlångoriångitson
tåssångåinangajak piumassarineKa-
lerpoK nunanut avdlanut tuniniagag-
ssanik niorKutigssiornigssaK, ingmi-
ne iluanårutigssaK pinarnago, kisiå-
ne åma inuiaKatigit nunavdlo tamar-
me iluanårutigssåt sujunertaralugo.
ingminut pilersugkanutdlo pigssa-
Kartiniardlune niuvertarfingmut ing-
månguåinaK tunissaKarjarnigssaK
isumauniakåsagtoK måna piumassari-
neKalerpoK inuiaKatigissuseK (isumå
sule påsineivångitsoK) pivdlugo inuit
tamaisa iluanårutigssiorniardlugit
handelimut agsul tuniniaincKartaria-
KartOK. piumassaK tamåna ilitsersui-
nikut avdlatigutdlo piarérsarneKar-
Karnane sungiukiartuårneKariarfig-
ssaKartitaunanilo tåkungmat soruna-
me ilåtigut erKarsautitigut ularussi-
narseKile. kalåtdlit inuiaKatigissutsi-
mikut avdlångoriatångårtiniarneiia-
lermata inuiaKatigit avdlat sujumu-
karsimarérsut critarsartausianik pi-
gingningnialernigssamut piarérsai-
nigssamut pivfigssaKarnarsimångi-
laK.
sordlume OKautsit måko „tunissag-
ssiorneK“, „nunanut avdlanut tuni-
niaineK" åmalo „inuiaKatigissuseK"
erKarsartautsime pigil iuneivarKår-
tugssauniaraluarput inutigssarsiorne.
rup moderniussup kingunere sarKii-
mertinågitdiunit, inutigssarsiornerup
moderniussup ingerdlatineKarnera-
nik KåumaissaKartitsiniarneK inger-
dlåneKaleraluarpoiv, kisiånesuleang-
nikikatdlårtumik. KåumaissaKartitsi-
niutitut atorsinaussut ilait sumiginar-
neiiavigsimåput. (tamatumunåkut
A/G-me nr. 23-me agdlagaminera er-
Kaisitsissutigåra). nåmångilaK OKaut-
sit taineicartut kalåtdlisut KanoK isu-
maKarnerinåt ilisimåsavdlugo; ang-
nertorujugssuarmi'k isumaKarput si-
vikitsuinarmigdlo erKarsartautsime
pigiliussagssaunatik. infitigssarsior-
nerup moderniussup atugaulernera
ilutigalugo -— agdlåme sujorKutdlugo
— tamatumunåkut KåumaissaKartit-
siniutit atorsinaussut tamarmik ator-
neKartariaKaraluarput.
imaKa oKartoicåsagaluarpoK måne
oKauserinenartut tåssaussut patsisi-
palåt. kisiåne taima isumaKarfigine-
Kåsagaluarunigdlunit ilumortuput
inuiait inerikiartorneråne pisimassu-
nik inuiagtutdlo nangmingneic erKar-
sartausiånik tungaveKaramik. eicia-
sugtutdle piumåssuseKångitsutdlo pi-
korigsarumångitsutdlo taimåitunik
patsisigssarsiuneKångitdlat.
isumaitarpunga kalåtdlit inutig-
ssarsiortut Kavsérpagssuartigut er-
ssersisimagåt kigaitdlagsautinik tai-
måitunik ajugauvfigingnigsinauner-
tik, pingårtumik inutigssarsiornerup
avdlatut ingerdlåneKalerneranit ukiut
amerdlångitsut Kångiusimanerat er-
Karsautigigåine. inutigssarsiortume
pitdlorigsut inuiaKatigissuseK pivdlu-
go tunissagssiorusugdluinåssuseK ka-
jumigsautigisimångikaluarpåt, kaju-
migsaut såkortuneK tåssaussarmat
ingminut pivdlune pilersugkatdlo
pivdlugit iluanårniarusungneK. tamå-
name ajungeKaoit. inutigssarsiortor-
me sulinermigut norKainiartariakar-
poK sujunertat nangmineiv nalungi-
sanc nangminerdlo aulajangiusima-
ssane anguniardlugit, taimailiorni-
kutdlo tauva åma tunissagssiorneK
ingerdlavdlualersarpoK. kalåtdlip
inutigssarsiortup inutigssarsiorner-
mik moderniussumik ingerdlåssisi-
naunermut piginåussuseKarnera tå-
ssa ilatsaisorneKardlunilo atorniar-
neitartugssaK tunissagssiornerup ag-
dliartortiniarneKarnerane.
kalåtdlit tunissagssiornerat Kanoic
angitigå? tunissat nalunaerssutait ki-
sinarmik najoricutarineic ajornaicaut
pissaicartoicartarmat tåukununatigut
nalunaerneiiartunit amerdlanerussu-
nik, igdloicarfingne inugpålugssuå-
ngoriartortut neicitugagssatik nerpig-
tugagssatigdlo pissaicartunit pisiari-
ssarpait, pissatdlo angnikitsuvatdlå-
ngitsut taima tunincKardlutigdlo pi-
siarineicartarput. pUsåusagaluaKaoic
tamåko nalun aerssuteicart ikaluaråi-
ne. åmalo aulisartut piniartutdlo tai-
ma tunissigångamik ilåne nålagar-
ssuarnut tunissinigssamingnit akig-
ssarsivdluarnerussarput. sordlulo na-
tårnat ericarsautigiguytigik tamåssåu-
put aulisagkat liandelip nunaicarfing-
ne lamane pisiarissångisai inuitdle
piumavdluagait, taimåitumigdlo auli-
sartup inungnut nuisitdlugit liandeli-
mut sårugdlérniarnigssaminit akig-
ssarsivdluautiginerussartagai. luni-
ssagssiorneic ericarsautigalugo pitsåu-
ngikaluarpoic liandelip tunissagssior-
filianik pilersuissussup pisiariuma-
nerpaussane taimailivdlune pingit-
sorlarmagit; åipåtigutdle ama inuit
nerissagssamingnik pisiortortarnerat
tujiigusutigissagssåungilaK. igdloicar-
fingnilo inuit amerdliartorlitdlugit
akigssarsiornerdlo angnerujartorlit-
dlugo KularutigissariaicångilaK inuit
nangmingneK akornåne niuveicati-
gingneic migdliartornaviångitsoic.
sårugdlit tåssåinavingajåuput ka-
låtdlit aulisartut handelimut lunisi-
naussait. suinlgdlunit pissuteicardlu-
ne sårugdlisalersitdlugo aulisartut
aulisagkat avdlat sangmincrunialer-
sarpait inuinarnut tunivdlugit sårug-
dlingnialugsinarnermit iluanårutigi-
nerusinaussatik. icularnångilaic sor-
dlo natårnat, icéncat, sulugpågkat
imaicalo angmagssagssuit luniniar-
figssaicartineruleraluaråine lunissag-
ssiorneic tamatumunåkut angneruler-
sinaugaluartOK. kisiåne handelip så-
rugdlit soKutiginerpaungmagit soru-
name åma påsivarput, sårugdlit tå-
ssaungmata nunanut avdlanut tuni-
niaruminarnerpåt akigssarsivdluau-
taunerussartutdlo, handelimut åmalo
sitdlimatigssanik aningaussauteicar-
fik (konjunkturudligningsfondet) av-
Kiitigalugo aulisartunut nangmincr-
nut aningaussalersuissunerussut. tai-
måitumigdlume sårugdlingniarneic
pingårnerpaujuartitariaKaraluartoic
sujunigssaic avdlatdlo sut ericarsauti-
galugit sårugdlit kisimik tunissag-
ssiaussarnerat ernumanauteKångi-
nerdlune? tunissagssiaic atauslnau-
vatdlånginerdlune? åmalo ericarsau-
tigåka aulisartut, aulisagkanik åssi-
glngitsunik aulisarnermut åssiglngit-
sumigtaoK periatdlorissuseicarlut.
sordlo oicarérsunga „patsisit" ta-
måko eiciasugtunut soxcutigigtaitsu-
nutdlo patsisigssautitåungitdlat. inu-
iait inuiangnit sujumukarersimassu-
nit sunernéKarsimångitsut sunerne-
Kalåginartutdlunit ericarsartausiat
Kanoic inuneKarnerånik aulajangj-
ssussok unigfiglnartariaicångilarpu-
taoic. inutigssarsiornerup inoKati-
gingneruvdlo avdlångors i manerat
ilutigalugo ericarsartauseic icanordlo
inuneicarncic tamåkununga nalericu-
tut pilertariaicarputaoic. kalåtdlit
inutigssarsiortut tunissagssiordlune
nunanut avdlanut nioricutigssiorneK
autdlunerulersariaicarpåt. inuiait av-
dlat åssigalugit lunissagssiortariaicar-
pugut niorKutigssat pigingisavut ki-
siåne pissariaicartitavut pisinauju-
mavdlugit. taimåisagpatdle nioricu-
tigssiat amerdl.anerussut — atausi-
nauvatdlångitsut —• pilersitariaicar-
put ukatagssaileicilerumanane.
patsisitut taincicartartut avdlat
oKauseicarfiginiångilåka sordlo umi-
atsialivigssaileicineK, nioricutigssior-
fit pitsåungitsut amigautigdlitdlo, pu-
jortuléricat aserortarnere, tarajug-
ssaileicilersarneK il. il. månale påsi-
simavara, tåssa pivfigssaK sivisunge-
Kissoic atordlugo tunissagssiornikut
atortutigut handele angnikitsungeici-
ssumik pitsångorsaerérsiinavdlunilo
pitsångorsainiartuarmat.
KularutigissariaKångilaK kalåtdlit
tunissagssiornerat angnertunerusi-
naugaluartoK. „OKautsit ilungersor-
tut“ ilumornerarsinauvavut lcavser-
pagssungmata sulericalårpatdlårtiit
uvdlutdlo aulisarfiussut nåmagtumik
atorniarneicarneK ajormata. nuna-
icarfingne icavsine sule takugssau-
ssarput inutigssarsiortut uvdlorme
atautsimc niuvertarfiliusigssåinar-
mingnik akigssarsigunik nåmaging-
nigtut, uvnitdlo piniarniarfigssancig-
kaluartoic sigssame amoricassut ki-
sarsimåinartutdlunit. ajoruminartar-
poic angatdlatit piniutigineicarnatik
angalarujuinarnermut atorneicartut
issigalugit.
åmåtaoic „oicautsit ilungersortut"
matumuna isumaicatigåvut: „ajoralu-
artumigdle måna takuneicarsimavoK
imalunit takuneicarsinauvoic amer-
dlanerussunik pujortuléraKartoicale-
raluarneratigut ilimagissatut neriugi-
neicaraluarneratutdlo angitigissumik
aulisagkat pisiaussut amerdleriarsi-
mångingmata; ilumume aulisagkat
måkunane pissaussut sujornagornit
amerdlanerungårsimångitdlat". ilu-
mume tamåna icavsérpagssuit malugi-
simavåt navsniaiitigssaicartinagule.
sule inutigssarsiortut ilaicarput
isumaicartunik sårugdlit nangming-
nérdlutik ornisagfitik. nunaicarfing-
mik ericåne sårugdlisagtikångat pe-
icarfit orningnigssåt pissariaicarti-
neic ajorpåt patsisigssarsiortuartar-
dlutigdlo. aulisartoic modérniussoic
utaridnarneK ajorpoic; peicarneruv-
fit taimalo iluanårutigssaKarnarnerit
ornigtarpai. Norgcp avangnåne auli-
sarfingnik takornarniarnermik ag-
dlagkavne ericartorsimavara Kanoic
tamåne sinerissame aulisartut sårug-
dlit maligtariuartarait.
sineriavtine angalaortarnivnc
ajungitsunik ajoruminartunigdlo ta-
kussaicartarsimavunga. takussama
nuånernerit ilåt Sisimiut pigissai-
ne takusimavara, tåssa ilaicutarit ta-
måkerdlutik sulissut, angutip pissane
tikiukångagit nuliata icitornaisalo
pissai suliarilersarpait, taimalo angu-
titåt sivisunerussumik aulisarnigssa-
minut piniutiminigdlo iluarsainigssa-
minut pivfigssaicarnerussarpoic. nu-
naicarfingne amerdlanerussune tai-
mailiortoKartarniåsagaluarame! nuå-
nerpordle sule uvdlumimut åma -taku-
sinaussaravtigik arnat angutitamik
pigssarsiorneråne suleicataussut.
nunaicarfit ilåine aulisartuvit ikig-
patdlårput. atorfigdlit fériaKarner-
mingne aulisartartut tunissagssior-
nerme ilangåKutauvdluartarput. na.
livtine, suliagssanik ingerdlatsivig-
ssup nalåne, suliagssaileicinartångi-
laic taimalo akigssarsiorfigssaicarnar.
dlune. Kaicugule suliagssanik inger-
dlatsinerssuaic tamåna Kångiukumår-
poic, lcångiuneratalo sulivfigssaeni-
neic kinguneringitsortugssåungilå.
taimåitumik inusugtut kajumigsårta-
riaicarput inutigssarsiutinik pingår-
tumik aulisarnermik savauteicarner-
migdlo sangmissaicarniarnigssånut.
utoricalilerérsitdlune avdlamik sang-
missaKarnialerneic ajornakusorneru-
IcrsarpoK, sujunigssamigdlo ericar-
sautigingningitsut misigdlernartumik
pakasarneKariatårsinauput, sujuner-
suissupalåviusaugut inusugtut kaju-
migsårtuinaraluaruvtigik KaKugumut
atåtuinarnigssånik neriunauteicångit-
sune inussutigssarsiuteicarniarnigsså-
nut.
sule kigaitdlagsautcKarpugut isu-
maliortautsinik inuneruvdlo inger-
dlåneranik itsarnisarpalugtunik,
inuiaicatigissuserme modérniussume
avdlatut ajornartumik atulerérsima-
ssavtine ingerdlaKataujumaguvta ki-
gaitdlagsautit tamåko piarniartaria-
Karpavut. inutigssarsiutit sordlo auli-
sarneK savauteicarnerdlo kalåtdlit
inussutigssarsiuterpiaisut issiginc-
Karlariaicarput tamaviatdlo ingerdlå-
niartariaKardlutik, ilumormåme tu-
nissagssiorneK månåkornit angner-
tunerungårtumik ingerdlåneicarsi-
naussoic.
Frederik Nielsen.
STJERNENS
- -åeikeduk tdæiMtMtø •••
Danmarkime piumaneKarnerssaussok
20