Atuagagdliutit - 30.06.1955, Blaðsíða 3

Norgeme nålagauvfiup aulisarnermut
atuarfiutai
ag dl. fiskerileder Peter Egede
1954 marsiugå ingeniør Erik
Jensen, grønlands handelimit,
^terskoleforstander Frederik
helsen uvangalo Norgemut påsi-
Ssagssarsiordluta angalaorpugut.
angalaornivta sujunertarå inge-
niør Sørensenilo aulisagkeriner-
tungassut påsissagssarsiorfi-
gisagavtigik. taimailivdluta auli-
Sagkap KaKerKårneranit tunissag-
SslångordIune inerneranut misig-
s&orpavut. misigssuinivtigut påsi-
ØiarKigsårniarpavut sut Norgeme
atugaussut Kalåtdlit-nunåne auli-
Sagkerinermut pivfigssångorångat
atulersmeKartarsmaujumårner-
Søt, angalanerputdlo påsissaitar-
JgeKårput. Frederik Nielsen ilau-
aulisagkerineK „ilisimatorpa-
llngitsumik“ agdlautigissagssar-
Slorfigisavdlugo. agdlagålo „Atua-
^agdliutit“ sujorna nanitat ardla-
Ile agdlagsimassoK atuarneKarsi-
aauvoK.
ukioK nulisartut nuna tamåker-
dlugo sujulerssuissue sisamauv-
j^Utik atautsimigiardlutik Køben-
lavniliarput. aulisartut tagpavu-
nga periarmata ernmaK atautsi-
^inerit a u t d la r n e r n e Ka r p u t, a-
*autsimititatdlo ilaussortåinit ta-
^nit kigsautigineKarpoK atautsi-
niitut kalålersait atautsimlnermik
Saøiatigut takussagssarsiortaria-
Kai‘tut, DanmankiliarneK påsini-
aivdlune angalanertut åma ator-
jpKarKuvdlugo. 1954-ime Norge-
lardluta iluagtitsivdluarpatdlåiti-
8avta, taimanilo takuvdlugo ka-
*atdlit aulisartue Norgeme ilika-
®agssalerujugssussut, sujunersu-
^gåra aulisartut autdlartitait Nor-
geliarterKuvdlugit. tamåna isuma-
liatigIssutigilertorneKarmat febru-
arip 19
-ane Norgeliardluta Kanga-
e autdlarérpugut, tåvanilo auli-
Samermut tungassut takusinau-
^avut tamaisa påsissagssarsior-
‘gåvut. marsip 5-åne København-
ltøut uterpugut.
iakussavta amerdlaKissut ilagåt
pfotenip timåne igdloKarfingme
°dønae aulisartungorniat nåla-
®agssaisa, motorilerissugssaisa
'Sassugssaisalo atuarfiat. utersi-
/'aleravta takussavut soKutiginar-
eruartortitdlugit isumaKatigig-
)llgut Bodøme atuarfik takussar-
, soitutiginarnerpåt ilagisima-
taimåitumigdlo norskit fiske-
a8skolé tåuko agdlautigilårniar-
Paka.
Ualagauvfik måssåkut atuar-
^gnik taimåitunik tatdlimanik
^ gerdlatitaitarpoK nunaitarfing-
jC Aukrame, Bodøme, Florøme,
^■aksevågime Honningsvågimilo.
lngUgdleK igdloKarfiuvoK Fin-
arkime. atuarfit tåuko tatdlimat
^^gasunik iliniagaKarfiuput: u-
lo arssuårKat nålagagssåinut, mo-
di' llerissugssåinut igassugssåinut-
],(°' atuarfit tåuko tamarmik nå-
itim8SSanut iliniarfigtaKarput.
°r^erissugssanut iliniarfigta-
U^ut Aukramltoic Laksevågimi-
tordlo (Bergenime). Florøme Lak-
sevågimilo igassunut iliniarfigta-
Karput. Honningsvågime Bodømi-
lo iliniagagssat tamarmiuput.
nålagagssanut iliniarfit. iliniar-
fiup tåussuma kystskippereksa-
men 1. grad fiskerieksamenilo so-
raerumérsitsivigissarpai. tåssanilo
soraerumérsoK angussigångame
umiarssuit puissiniutit aulisariu-
titdlo 500 tons angissusigdlit nå-
lagångorfigisinångortarpai. tåssa-
ne iliniarneK Kåumatine ltuline
atuarfiussarpoK, iliniagaisalo må-
ko sujunertarissarpait:
1. iliniartut aulisarnermik misi-
ligtagaKalårérsimassut ilisima-
rigåine sule pikoringnerussii-
ngortiniardlugit.
2. iliniartut aulisarnernik sujor-
nagut sule åKåtårsimångisåi-
nik ilikartiniardlugit, saniati-
gutdlo iliniartmeKåsåput auli-
sarfingnik sujornagut sule ti-
kineK ajugåinik, aulisartautsi-
nik åssigmgitsunik aulisarner-
mutdlo iluaKutausinaussunik
tamanik, taimailiornikut ki-
ngorna pissariaKalisagpat auli-
sarnermik atautsimik ingerdlå-
ssamingnik avdlångortitsivdlu-
tik periautsinut avdlanut nusi-
. naoriiuvdlugit, imalunit periau-
sertik ingminut akilersinaussu-
mik agdliseriatårsinaulerKuv-
dlugo.
3. iliniartut ilikartiniarneKåsåput
silarssup pissusinik aulisarner-
mut tungassunik, taimailiorni-
kut aulisarnerme sujuariåt-
dlautausinaussut isumait påsi-
sinångorKuvdlugit, taimailiv-
dlutik erKarsautigivdluagka-
mik atausiåkårdlutik aulisar-
nermingne agdliartorsinaor-
Kuvdlugit aulisarneruvdlo inu-
niutigineKarnerane aperKutinik
sarKumertartunik påsingnig-
dluarsinaorKuvdlugit.
4. atuarfiup anguniagarå mérKat
atuarfine iliniarsimaneK aki-
mordlugo ilikagaKartitsinig-
ssaic.
måko atuartitsissu'tigineKartar-
put:
fagit nalinginaunerussut: nor-
skit oKausé, kisitsisit, nautsorssu-
serineK, silarssup pissusé, tulug-
tut, perKingnigssamik, kisalo inu-
iaicatigigtut inunermik.
seidnersiornermut tungassut:
navigation, silasiorneK, motorit
pissusinik atuarneK, umiartorneK,
KåumarKutit augpalårtussatdlo
alordlugit nalunaerasuarneit, ra-
diolerineK ekkolodimigdlo (iti-
ssutsimut ugtortaut) suliaitarneK.
aulisarnermut tungassut: piniu-
tigssat pissusisa iliniarneKarne-
rat, piniutit atornerisa iliniarne-
rat, aulisagkat inunerat imavdlo
pissusianik iliniarneK.
molorilerinermut iliniarfit. ili-
niarneK tåuna Kåumatit tatdlimat
sivisussuseKarpoK. ukiumut ili-
niartut mardluit inertarput, au-
ssame ukiumilo avigdlutik iliniar-
tardlutik.
motorilerinermut iliniarfiup
maskinalerineK motorinigdlo pår-
ssineK iliniartitsissutigissarpai.
saniatigutdlo elektricitetimik ili-
niartitsineK pingårtineKarpoK, ili-
niartut umiarssuarne aulisariuti-
ne ingnåtdlagissap avKutaisa pi-
ssusinik ilisimassaKarsinaorKuv-
dlugit. motorilerinermut soraeru-
mérfik tåuna umiarssuarne avdla-
ne mesteringorsinaunermik ki-
nguneKarneit ajorpoK.
måko atuartitsissutigineKartar-
put:
fagit nalinginaunerussut: nor-
skit OKausé, kisitsisit, fysik ke-
milo (akorutigssat).
sut pissusinik (teoretiske) ili-
niarneK: motorit pissusé, ingnål-
dlagialerineK atortugssanigdlo
(material) iliniarneK.
agssait alordlugit (praktisk)
iliniarneK: savimerngit sananerat,
motorilerineK, ingnåtdlagissap
avKutainik sulineK maskinanigdlo
titartaineK.
iliniarfiup agfånit sivisunermik
sånavingne sungiusarfingnilo av-
diane suliagssat sungiusartineKar-
tarput.
Laksevågime iliniarneK 1. sep-
temberimit 1. februarimut sivisu-
tigaoK. Akranie 1. augustimit 9.
januar erivå tikitdlugo atuarfiu-
ssarpoK.
igassugssanut iliniarfit. iliniar-
neK Kåumatine tatdlimane inger-
dlatineKartarpoK, ukiåkut uper-
nagssåkutdlo iliniartugssanik ti-
gusineKartardlune. nålagauvfiup
fiskerifagskoline igassugssamut
soraerumérneK umiarssuit niuv-
fagiu'tit igassugssåilut tiguneKar-
sinåussutåungilaK. igassugssatut-
dle taima iliniartitsissarnerup fi-
skerifagskolinitup pericutiglnarpå
umiarssuit aulisariutit igavfé
inugssaKartikumavdlugit.
igassugssanut iliniarnerup ag-
ssait atornigssait sujunertarai,
sutdie pissusinik iliniartitsineis
pingårtineKarujugssuångilaK, ili-
niagagssatdle sordlo norskit OKau-
sé, kisitsisit, nautsorssuserineK,
nerissagssiornerup iliniarnera i-
pérsårnermutdlo nåmåinartumik
atugagssatut iliniartitsissutåuput.
igassugssanut iliniartut atuar-
fingmititdlutik iliniarfingmiut ne-
rissagssiornerånut atorneKartar-
put. uvguna tåisavdlugo imaKa
soKutiginåsaoK aluarfingne pi-
ssortaussut nangmingneK iliniar-
tut inimingne ipiaissarnerat pit-
såungitsutut issigingmåssuk.
iliniartungorniardlune akueri-
ncKarnigssamut pernutigssat.
nålagagssanut iliniarfit: iliniar-
tungorumassut uko pigissariaKar-
pait: 1. agdlagartat mérKat atuar-
finit pissut. 2. agdlagartat umiar-
ssuarne lastilingne aulisaKatao-
rérsimanermik ugpernarsautit.
aulisaKataorérsimaneK 15-inik
ukioKarérnerup kingorna Kåuma-
tinik 24-nik sivisussuseKåsaoK. 3.
agdlagartat issigiarssunginermut
tusilånginermutdlo ugpernarsau-
tit. 4. pitsaussumik inuneKarsi-
in anennik ugpernarsaut nunap
mgmikortuata nålagånit, palasi-
iii i t nalagauvfingmiJunit atorfi-
lingmit avdlamit atsiorneKarsima-
ssok. 5. perKissutsimik ugpernar-
saut.
motorilerinermut iliniarfit: ili-
Churchillip åssinga kiatåinaK Frederiksbergime 4. maj-kolleginmltoK
uléri(4inerdlUne AssilincKarsimassoK.
Churchlll-busten fotograferet efter afsløringen på 4. maj-kollegiet på Frederiksberg.
L