Atuagagdliutit - 01.12.1955, Qupperneq 4

ssat tungaisigut åridgssussineK atutoK
Tunuine Kavdlunånik kalåtdlinigdlo
avigsårnerujartuinartitsissugssatut i-
limaginiångitsugagssåuhgilaK, imigag-
ssamigdle angmaivdluinarnigssait
imalunit kalåtdlinut tunumiunut ila-
tigortumik kigdliligauvdlune nioriui-
taulernigsså kingunerdlungitsorsi-
naunaviångingmat ajunginerusagu-
narpoK KavdlunåtaoK Tunumltut imi-
gagssarsisinaujungnaersikatdlaråine.
taimailisagpatdle kalåtdlit Tunumltut
imigagssap niorKutauIernigssånik
piumassåt tnpersersortcKalisaKissoK
nautsorssutigingitsorneK ajornåsaoK!
Kdumdmiikaraidlaru junga.
Angmagssagdlip asimioKarfine —
imalunit „perKumauteKarfine“, taima
taiguteKartitaugamik — eskimut iler-
KutoKait ardlaligpagssuartigut sule
atugåuput, tåssa ivngerutit tivaner-
dlo. ukiutdlo ardlaKångitsunguit Kå-
ngiuput ivfitarneK ingerdlatendng-
neKartalermat.
„unigtiparputdle“, taima angmag-
ssalingmiut OKarput. tåssane oicalug-
fiup napassuliångua erKaisitsissussu-
tut ipoK.
Nålagarputdle tamåna tungaviga-
lugo KingordlerumåraluarsimanersoK
aperKuterujugssuvoK!
angåkoK kingugdleK sule inuvoK.
Tuno pivdlugo atuagkiat ardlåne —
sordliunersoK erKaimångilara ■—
ima agdlagsimavoK „Tunume angå-
kuvik kingugdleK Kangatsiardle to-
KusimassoK".
OKauseK „angåkuvik“ KanoK isu-
maKartineKarsimanerpoK, angåktime
ilerKuliutait angåkuarniutitut pitsau-
nerit tugdlinaisut issigineKartuarsi-
mangmata. angåkup ugperissarsior-
nikut pingåruteKarnera suvdluångit-
susorineKartarsimavoK.
Gustav Holm atuagkiamine „Den
danske konebådsekspedition til Grøn-
lands østkyst" 1887-ime sarKumersu-
me oKalugpalårpoK „angåkut" angå-
kuautait — anersåt (tornat) katua-
lårinikut tåkutitardlugit — anguar-
timinik arnanik agsut ersiortitsisima-
ssut. „autdlarKåumut Ujuåtdlo tunuv-
tinut toricortortaraluarput, anersåtdle
uvanga sangminiaKigånga malugissu-
lerdlugo teKerKunut sapingisamik
ungasingnernut ungavarterput".
måssame, asimioKarfine sule angå-
kuerssårtoKartarpoK, uvanga Ang-
magssalingmititdlunga Kåumåmuka-
ratdlarujunga. tamåna unukut pivoK
kalåtdlit asimioKarfingmiut katisima-
Katigititdlugit. kavfisorerdluta ilåta
katuane tigoriånguaramiuk ivngeru-
titorKanik Tunume atugaujuartunik
ivngilerpoK.
unuk tåuna erKaimajuåsavara.
erinat erinarssornerdlo erKumitsul
erKavnilo igsivfåtut iggingassumik
nivdlersarnerat erinamut åssigiagi-
narmut erKumitsuinik akuliutoK tuså-
lerdlugit ine isersimavfigissaK sor-
dlume igdlunguångortoK ivssunik
KarmagaK Kutdlingup iginitortup
uvavtinut seKersimavfigisså.
akunerit mardlugsuit taima ivnge-
rulårérdlutik ilat tornilerpoK. „Goi,
goi, goi, goi, goi...“, avdlamik nipae-
rupoK, tornaminik KarmaissoK. Kåu-
måmukariånguarpugut!
kingornatigut angåkup arnariga-
luane oKaloicatiga. (tamåna kingorna-
tigut aitsåt påsivara).
ileriiutorKat sule umåput.
„tamåna TunumutaoK tungavoic'.
Angmagssalik Kåumatine Kulingi-
luane avåmut atåssutaerusimassar-
poK. icavdlunårtainut sivisunårna-
KaoK. tingmissartut agdlagkanik nå-
kartitsissarnigssåt måna misiling-
niarneKarpoK, misilingneKartarérsi-
mavdlunilume.
„TikeråK" Kitåta Tunumut atåssu-
tituara, tåunåinardlo erKarsautigalu-
go Tunup landsrådimut ilaussortau-
titaivarnigsså ajornakususaKissutut er-
ssererpoic.
Tuno landsrådime folketingimilo
ilaussortaKångilaK, tunumiutdlume
kommunerådinut suniuteKarnerat ag-
dlat angnikitsoralånguinauvoK.
Angmagssagdlip pigissane Kutdler-
saussup inspektør Kaj Jensenip OKar-
figånga Kalåtdlit-nunåta inatsisai
landsrådivdlo ilerKorerKussai soru-
name imailinardlutik TunumutaoK
atorsinaungitsut (imigagssat tungai-
sigut åraigssussineK Tunume atutu-
ssok sordlo tamatumunga åssersutig-
ssauvoK).
tamatumunga påsissutigssaK Ang-
magssagdlip avisiane „Sukagsaut“me
atuarpara, tåssa landsliøvdingip na-
lunaerutå „pujortulérKane ilaussut
inussutdlo isumangnaitdlisarneKar-
nigssånut landsrådip ilerKorerKussa-
rigatdlagai" pivdlugit. nalunaerutip
kingornagut ima agdlagsimavoK:
-—• kolonirådip 1955-ime aprilip
21-åne atautsiminermine akuerssissu-
tigå Kitåne pujortulérKanik angala-
nermut isumangnaitdlisautigssaK ku-
låne taineKartoK AngmagssagdlivtaoK
pigissane atortariaKartoK. Angmag-
ssalik, majip Kulingåne 1955. Kaj
Jensen".
oKausingnåt, sordlo „naligigsitau-
nigssaK", piumassanut nutånut sag-
dleKutaussutut sarKumeriartulerput,
aperKutaulerpordlo kitåmiut Tunup
inuinut sunineratigut kulturitoKaK
nungutineKarumårnersoK ugperneK
kukussoK una pigalugo kitåmiut kul-
turiat tåssaussoK silarssuarme nå-
magtisimanerpåic nunarssuarmilo a-
tugausinaussutuaK.
arritsumik mianerssortumigdlo su-
liniarnigssaK isumaKatigissutigine-
KartoK nalunångilaK.
Tuno tiguartinarpoK.
nangmineK påsissat kisalo kalåt-
dlinik ltavdlunånigdlo oualoKatiging-
ningnerit avKutigalugit Tuno pasi-
Sisimiune atuarfigtårssuaK igpag-
ssigame atorKårtineKarpoic angajor-
Kåt Kaericussatdlo avdlat — inuit 300-
ngajait — ilagalugit. atuarfingme pi-
ssortaK Manstrup tikitdluarKussivoK.
ministerie sivnerdlugo igdluliagssa-
nik titartaissartoK C. P. Gliim oita-
loritårpoK. invigsimånginamik ajusså-
rutigå, erninånguardle inerumårne-
rardlugo. skoledirektør Gam oivarpoic
Kalåtdlit-nunåne atuarfit angnerssa-
rigåt tåssaussordlo AB-skole sujug-
dleK atox-Kårtitaiv. sujunertarineKar-
tut maligdlugit sanauvoK, Kujamasug-
pugutdlo. nunaKarfingne avdlarpag-
ssuarne nutångorsainigssaK pissaria-
KaKaortaoK. skoledirektørip suleita-
tausimassut icutsavigåitaoK. taimailiv-
dlunga atuarfik atulersitaussutut na-
lunaerutigåra neriugkumavdlungalo
ssaKarfigilårsimavara. agdlauserissa-
mile uvane aulajangiuterlsavdlugo
ericorpoK piviussoK uvdlune arfineK-
pingasuinarne Tunumitdlune pissa-
rineK ajornavingmat.
kitåmio Tunuliarniarune „TikeråK"
avivutigssatuarå, nålagålo inugsiarne-
raluaKissoK angåkuvdlunit kivdling-
neK saperpå Angmagssalingminine
nalunaeKiitap akuneranik atausingua-
migdlunit sivitsulårKuvdlugo.
tamatuma soruname inuit ajungit-
sumik isumaKarniartartut ima suao-
rumagdlersisavai: „sorme, anger-
dlarsimåinarniaritse tauva!"
Kalåtdlit-nunåta ila KaKutiguinaK
tusagaussartoK ungalisaisa tunuånut
alåkarniardlugo oKåtårsimavara så-
riarfigisinaussåkalo påsiniaiviginiar-
simavdlugit.
takussat takornajåt erKaimangnig-
sinaunerup uvdlorsiutainut agdlang-
nerujugssuångordlugit agdlagsimavå-
ka, misigissåkutdlo pisunguatdlagsi-
mavunga. tåssame, Tuno tiguartinar-
poK.
Tunume pissutsit agdlautigissane
tugdlerne ersserKigsarniaraluåsavå-
ka, pissutsit Atuagagdliutit normuå-
ne uvane agtorsimassåka.
Henning Rovsing Olsen.
atuarfiujumårtoK kigsautigissaK sivi-
sumik atassugssaic. — atuarfik siv-
nerdlugo Manstrup KujåssuteKarpoK.
— kommunalime sujuligtaissoK Knud
Olsen angajoritåt sivnerdlugit Kujå-
ssuteKarpoK, skoledirektørilo Kinuvi-
gå Kujanertik nålagkersuissunut aku-
erssissartutitanut ingerdlaterKerKUV-
dlugo. ajoKiunerup Manasse Lennert-
ip atuarfitoKaic eritartorpå. landsrå-
dimut ilaussortaK J. C. F. Olsen oica-
lugportaoic ajoKit tiguinagkat ajoKér-
Katdlo erKainiardlugit akilernerdlu-
gaugaluardlutik mérKanut ima ilisi-
massagssanik tuniussaKarsinausiina-
ssut inåna kinguårit nutåliaoKissu-
mik atuarfeKalernigssånut tungaviu-
ssugssat pilersisimavdlugit.. erKartu-
ssissoK Peter Olsen ningiutdlo suju-
ligtaissuat Dorthe Olsen Kujåssute-
Karput Kanga manalo pivdlugit. nå-
lagaussausimassoK 73-inik ukiulik
Frederik Olsen atuarférKamik ivssui-
nångussumik erKainiaivoK. atuarfig-
tårssuaK kussanartoK Kujåssutigå er-
Kainiardlugitdlo klinge Frederik nti-
lialo dronning Ingrid, nuåncrsumik
kavfisuneKarénnat Danmark Kalåt-
dlit-nunåtdlo atåmersorKiissumik
hurrårutigineKarput, kalåtdlitdlo inu-
iåussutsimingne erinarssutåt erinar-
ssutigeriardlugo atuarfiup initai kF
merdlorneKarput.
Venø nersornauserneKar-
poK
Esbjergime aulisartoK Chr. Veno
Kanigtukut medaljemik guldiussumik
„Dansk Arbejd“imit nersornauserne-
KarpoK, danskit aulisarneråne misi'
lissulut suliniartarsimanine pivdlU'
git. Venø Kalåtdlit-nunåne aulisarni-
kut ingerdlatsinerminit tusåmassaU'
vok. sarnarmioK tåuna ukiut Kulingi'
luat matuma sujornagutdle pissagssa-
rilerérsimavå, taimanile sananigsså-
nut augtitagssamik erdlingnartumi^
pigssaKarsimångitdlat.
„Greenland" aussaK nunavtine aU'
lisagkanik pisiortorérsimavdlune ma-
na Esbjergimut uterdlune apupdp
aulisagkat 400,000 kg pigssarsiarisi'
mavai, sujorna 300,000 kg. pisiai '
ssauneruput KérKat sårugdlitdlo. nei-'
piliat 120 tons Amerikame nålagadv'
feKatigingnut tunissagssat usigai.
Arsuk. Foto: P. Brandt.
AB-skole sujugdleK Sisimiune atorKartmeKartOK
*