Atuagagdliutit - 09.02.1956, Blaðsíða 17

MERARTAVTINUT
Kopernikusimik oicalugtuaK
Nikolaus Kopernikus ukiume 1473-
ime inungorpoK Polenime igdloitar-
fingme Thormimiunik nagguveKar-
dlune. universitetine åssigingitsune
iliniarame ilisimatorssuångorpoK. tu-
manitdle soKutiginerusså tåssauvoK
uvdloriarsiorneK (astronomi), ilisi-
matusarnine avKutigalugit påsivå nu-
narssuavta seKineK kåvikå, nauk su-
jornagut tarnatuma pårdlagtuanik på-
sissaKarniartaraluartut. ilisimavdlui-
naraluarpå taima isumaKartitsinine
ajoKersuinerdlutautineKarsinaussoK,
taimailiortutdlo ikuatdlangneKartar-
tut. taimåitumik sivisumik påsissane
pivdlugit atuagkainik naKitertitaKar-
simångilaK. naKitaK sujugdleK pisima-
vå toKussutigssaminik nalatitdlune
ukiume 1543-me. atuagkat ikigtuinåu-
put silarssuarme tåussumatut soKuti-
gineKartigissut, kisiåne „Kopernikus-
ip isumagssarslssutå" sivitsoriångit-
sok sorssusorineKarungnaerpoK.
nalunaeKutax ånuap Kerxanut
sujanermat.
„Nikko-å, uernaKautit-una?" pisi-
niarfingme ikiortaussoK Martin oKar-
poK, nukagpiarardlo 13-inik ukiulik
KerKitdiune suliane sikigdlune Kula-
ngersimåinalerå Kungujulavdlune i-
ssigitigalugo, „ingitdlutit-åsit uvdlori-
ssat nåkutigendgsimåKautit; sunau-
na? ivdlime nuånarissat sumut ilua-
KutaujumårnersoK uvanga påsisinåu-
ngilara. uma nåpartarssup tunuanut
torKoriartorniarit. igdloKarfiup suju-
lerssortå Albertilunit ardlåt aggiler-
pat kalerrinarumårpavkit.“
Nikko aulaniaKaoic. tuaviuvigdlune
nåpartap tunuanut pivoK, tåssane pu-
nik atdlissersoriardlune inariarame
erninaK sinilerpoK.
Nikko, Nikolaus Kopernikusimik
ativeKarpoK, niuvertuinik pisorssuar-
mik Thornime taimanikut Polenip pi-
gissånltume najugalingmik atåtaKar-
dlune. angutå toKujårsimavoK, månå-
kutdlo angangminit igdloKarfingme
Thornime sujulerssuissussumit pe-
rorsarneKalersimavdlune.
tåuna inugsiarneraluarpoK angu-
tauvdlunile sukangneKissoK. igdloKar-
fingme sujulerssuissunerme saniati-
gul niuvertorssuvoK, soralussilo su-
ngiusarniarpå niuvertungortiniardlu-
go.
Nikkop atuagkanik soKutigissaKar-
nerssua avångugivdluinarpå. suliag-
ssitarpå niuvertungorniarnigssamut
tungassunik, pisiniarfingmititdlunilo
ilikagagssainik iliniartitardlugo. atu-
againik tamatumunga nalerKutingit-
sunik arsartarpå, inertertarpå unukut
inimine Kåumarsainigssånut, linukut-
dlo inardlune atuartaraunago avdlat
sinilerérsimatitdlugit.
Nikkovdle KanoK pinigssane påse-
rérsimava. atuagkanik arsårneKångi-
katdlaramile uvdlorissat pivdlugit
atuagkiat navssarisinaussane tamaisa
atuarérsimavai. inanalo nuånariner-
pausså tåssauvoK igsiavdlune Kilang-
mik uvdloriarpagssualingmik Kimer-
dluineic. sivisumik taimailiortarpoK
nalunaeKiitap akunere atordlugit; tai-
mailiornigssaminutdlo iluagtisimavå
ininguamine napassulianguame ula-
mertume igdloKarfingme sujulerssui-
ssup igdlorssuanituine igalåK ang-
martartunguaK. Kåumatigitdlarångat
pitsaunerpaussarpoK Kilak uvdloriar-
pagssualik titartardlugo åssiliorniar-
taramiuk; tauvalo -påsissarpå titar-
tagkane kingugdleK maligdlugo uv-
dlorissat pissusiat avdlångorartu-
ssok. — tamåna tåssauvoK issertuga-
ralugo nuånårutigissa, tamåkualo
niuvertup sulivfiane uvdlut sivisuv-
dlutigdlo Kasunarnigssarssuaraluine
erKarsautigalugit sivikitdlisautigi-
ssarpai. angåta ajungitsumik erKar-
sautigissarpå, tåssame Nikkop niu-
vertungorusunginera naluvdluinara-
miuk.kisiåne OKarfigissåinarpå: „Nik-
ko-å, iluångitsuvutit, sinigdlutitdlo
ingerdlaortarputit; sungornigssat
ilumut naluvdluinarpara."
(normume tugdlerme nangisaoK).
inatsissartut igdlorssuane
måna agdlalålerpunga OKalugtutdlu-
se Danmarkiminivne misigissavnik.
man alo oKalugtuarisavara Tivoli-
mlnera: uvdlut ilåne atautsip mig-
ssåne Roskildemingånit Kimugtuitsu-
nut ilauvdluta Københavniliarpugut,
Tivolimukåsavdluta. agsut ilåkalo Ki-
lanårråpugut takusimångisåinarav-
tigo.
Københavnimut pigavta Christians-
borgimut takornarniarKårpugut, tå-
ssanilo FOLKETINGime atautsimi-
tut tusarnårpavut, imerniartarfianilo
Snapstingemik atilingme statsmini-
sterip H. C. Hansenip sodavandisor-
tipåtigut kågisortitdlutalo. tåssanitit-
dlutalo folketingimut ilaussortaK Fre-
derik Lynge OKaloKatigitdlatsiarpar-
put. anileravtalo agsut åssiliseicåtår-
pugut.
tåssångånit iliniartitsissup (ava-
låussissivta) nuliata ilaicutaisa ilånut
arfineK mardlunut neriartorpugut.
tåukunanéréravta arfineK pingasunut
TIVOLImut takornarniardluta biler-
dluta autdlarpugut.
Tivolimut iseravta'tåssa kussanaK.
tamarme KaumassuinauvoK, Kutdlit
Kalipautigigsåidssut ikumåput alia-
naeKalune, agsutdlo sila nuånerdlune,
anoreKångivigdlune, tåssanilo ugtor-
pavut: Den blå vogn, Radiobiler,
Rutcliebane, Spejlsalen åmalo Sørø-
verskibene.
tåukunanilo nuånernerssåuput Den
blå vogn åma Rutchebane. Den blå
vognime avdlåungilaK ilåne imap
iluanitdlune ilånilo sporvogninut
apulerdlune, agsutdlo nuånerpoK.
Rutchebane nuåneKaoK agsutdlo aKa-
jånguminardlune. siikassaKigame ku-
mukartardlunilo åmukartarame, tå-
ssalo aKajånguminaKutå.
tauvalo aritanermut angerdlarpu-
gut aputdluardlutalo.
tåuna tåssunga nåvara.
tugdlialo ateKarpoK:
ZOOLOGISK HAVEminera.
umassusivigssuarme
ilåne sapåtiugå ZOOLOGISKHAYE-
mut takornarniardluta autdlarpugut
bilimik.
akunerup KerKa migssiliordlugo
ingerdlaréravta unigfigssavtinut unig-
pugut. agsutdlo Kilanårpunga.
bilitimik piseriardluta iserpugut
tauva angajorKårsiåka aperåka åpa-
kåt takusarumagaluarpåka tusåma-
gavkit. takusånguaraluarpavut, tu-
pingn’! iterssue augpalugtorssuit, tiv-
sinaKautdlo. agsutdlo Kuianarput Kå-
Kortarissanik nerigångamik. KåKorta-
rissaningme nagsaravta erKaivigigav-
tigik, åmalo atauseK takuleriatdlarig-
put appelsinamik Kimarngussisima-
ssok, agsutdlo takorånerpoic nangmi-
neic Kalipaiaramiuk nerivdlugulo.
tåukunanéréravtalo umassut Kåsug-
tut, sordlo taisinauvavut: tigerit, lø-
vit, nånut, amaraut, agdlarssuit av-
dlarpagssuitdlo amerdlaKaut, tingmi-
ssat puissitdlo ingagtaveKaut.
åmalo napassuliartå KaKivara. tåu-
nalo Kissuinarnit sanauvoK agsutdlo
aKajånguminarpoK. tåssane nerivugut
mamaveKautdlo.
silarssuaK pdrdlanqassOK. umassasivigssuarme åpakanguAkuIuit HasujninårtaKaut inungnit issikoi-tfinit ornigarncKartuardlu-
tik, asulume ornigissut åssiliniångitsusanatik. unale apakåvararssuaK cirkusime issigingnårtitsissarton akiniaiumagdlersi-
mavoK. mérKat åssiliuatårpai, onautigilarputdlo åpakåp issainut inuit piarait tåuko tivsinardlutigdlo Kuniginartorssdngmata.
Den omvendte verden. De arme aber, der opholder sig i zoologiske haver må. dagligt finde sig i, at nyfigne mennesker ikke
alene beglor dem, men at de endog tillader sig ugenert at fotografere deres privatliv. Denne abe, der hører hjemme i et cir-
kus, har fået trang til at gøre gengæld og fotograferer nu en gruppe menneskeunger, der set fra dens synspunkt virker både
ejendommelige, komiske og ikke så lidt klodsede.
uvalikut aitsåt angerdlarpugut. uv-
dloK sapåt atordluarpara.
OKalugtuåkalo tamaunga nåvåka,
tamavse méraKatika asangnigtumik
inuvdluaritse, agdlagtoK.
Kristian Olsen, 13 år
Frederikshåb.
nukagpiaraK eKingassoK
ivsdindnguaK radioavisikul tusa-
gagssiarincKarpon nukagpiaraK eKi-
ngassoK. „MérartavtinuV'me åma ila-
ngulingitsorumdngilarput.
tåssane pineKarpoK Elias Jakobsen,
Påmiut niuvertoruseKarfiåne Avigai-
ne nunalik. Elias arKanilinarnik ukio-
KarpoK, nukag piarausimav ordle pi-
nguarnerinarmik isumaeruierérsima-
ssok — kisiåne ingminut ikiorusug-
Iok, iluaKiisersorusugtoK. aussalerdlu-
ne aluarfik matugatdiariarångat ukiå-
kut alualerKingnigssame lungånut
uniiaussårånguainik aulisartalera-
raoK. lairnailivdlune aussaK sårug-
dlingnik 3911 kg tunisimavai. napar-
dlinarumångineralo KanoK kingune-
Karsoraisiuk? — korunerpagssuarnik
aningaussarsivoK, tåssa 1312 kr. 23
øresigamel ilumut nukagpiarångua-
mut aningaussarpagssuit, atorfigssa-
ligssuit sorpagssuarnul ajungitsunul
alorsinaussai. nalugaluarparput su-
mut atorsimanerai, ilimagiumavar-
putdle ingminut ilaminutdlo iluaKu-
tigssaminut atorsimåsagai imaxalo
ilai sitdlimaligssatut torKorsimåsav-
dlugit. nuånisagaluarpoK Eliarse „Mé-
rartavtinut" avKuligalugo OKalugtussi-
tårsinaugaluarune — imaxa angajor-
xåne ikiortigalugit nangmineK piv-
figssaisuasorigune.
Eliarse åma piniarnermut imåinåu-
ngivigsusimavoroK. suningme tauva
piniartarpa? sutarpame-tauva? Kav-
serårlarpa? suna autdlaisigissarpå?
låunåtaoK aningaussarsissutigissar-
nerdlugo? umiaussåraK nangmineK
akilerdlugo pisårisimanerpå? anersa
pujorlulérarsiutigssaminik katerssi-
ssok? aulisarlorssuångorniarsoralu-
gumc-------— ila, aperKutit Eliarsi-
mut OKalugtuarilårKusinaussavut a-
merdlaKaut. nalunångilaK méramti-
vit, pingårlumik nukagpiarmt, lusa-
rumåsaKåtsit, anersalo avdlaniglaoK
taima exingatigissulik —? exingångi-
kaluartutdlo pilerissuseKalersineKå-
sassut —?
Eliarse, pikoringnerardlulit tusar-
figinigssat ilimagisavarput.
asangnigtumik inuvdluarit.