Atuagagdliutit - 11.06.1965, Blaðsíða 17

Tunup sujunigsså
nalunartoKaidssoK
inuit amerdliartornerat Kitåningarnit sukaneronissoK, inutig-
ssarsiutitdle kinguariartortut
Der er mange saneringsmodne huse i Østgronland. I virkelighe- Tunume igdlut ikingeKissut pitsåungitdluinartuput, ilame igdlut
den er halvdelen al husene så dårlige, at de forlængst burde ima pisoKalisimatigaut agfait isatertariaKalersimagaluardlutik.
have været saneret. I de kommende år forestår et betydeligt ukiunc aggersune nutanik IgdluliortOKangåtsiartugssauvoK.
byggeri af nye huse.
Tunume inuit amerdliartornerat
Kalåtdlit-nunåne sumikaluartumig-
dlunit sukåssutsimigut såkortuneru-
V°K. akerdlianigdle aulisarnikut inu-
tigssarsiutip ineriartortlneKarnera pi-
martuneruvdlo atåinartiniarnera isu-
manerdlutingoriartuårtoK agdlåt tu-
numiut sujunigssåt kitåmiuningarnit
nalorninarningordlune.
tamåna Tuno pivdlugo agdlauseri-
ssame Grønlandsrådip sekretariåta
folketingimut ilaussortap E. Ninn-
Bansenip KinuteKarneragut suliarisi-
,ane takuneKarsinauvoK. Tunume
lnuit amerdliartupilornerat imak ang-
nertutigaoK tåukua iluåne „Kalåtdlit-
aunane pissutsit ingmikukajåvigssuit"
navssårineKarsinauvdlutik.
1963-ip nånerane Angmagssagdlup
Scoresby su ndi vdlo kommunine 2500
Kangilårdlugit inoKarpoK. tåukunånga
50 migss. autdlartitåuput. 1951—
963-imut Angmagssagdlup kommu-
mane inuit 1260-iussut 1976-inut a-
oierdleriarput imalunit 56 pet-imik
Scoresbysundivdlo kommuniane 274-
470-inut imalunit 49 pet-imik,
Kalåtdlit-nunånile amerdleriarneK a-
autsimut issigalugo 46 pct-iuvoK.
na.iugkanut angnerussunut
ftugtertut
måna tikitdlugo Tunup Kitåtalo a-
kornåne nugtertoKarujugssuarsimå-
ogilaK, kommunitdle kigdlingisa a-
kornåne Tunume nugtertut amerdla-
slmaKaut kinguneranigdlo Angmag-
ssagdlip Scoresbysundivdlo kommu-
aine inuit atautsimut katiterujugssu-
srsimavdlutik, agdlauserissaK taima
halunaerpoK. najugarineKartut kom-
piunine taineKartune amerdlåssusé
ikileriarsimåput arKaneK mardhi-
ogordlutik. 1951-ime 26-usimåput.
Angmagssalik 212-inik inoKaraluar-
toK måna 579-inik inoKalersimavoK
Scoresbysundilo 99-init 248-nut. inuit
amerdliartornerata procentingornera
'gdloKarfingne tåukunane mardlung-
ne taimågdlåt Kitåne igdloKarfingmit
atautsimit tåssa K’asigiånguanit Kå-
agerneKarsimåput.
Scoresbysundip kommuniane asimi-
°Karfingne najugaKartut amerdlåssu-
nåkariarsimåput, Angmagssalivdlo
kommuniane 33 pet-imik amerdleri-
arsimavdlutik.
Angmagssagdlip kommuniane ig-
dloKarfinarmut nugtertoKarsimångi-
^aK asimioKarfitdle angnerussutaoK
nugfigiortorneKarsimavdlutik. Kung-
miut 1963-ime 432-nik inoKardlune
Kalåtdlit -nunåne asimioKarfit ang-
frimærkinik
katerssuiniarneK
sulissussiniarnivtinut atatitdlugo —
aningaussagssaileKinerup naligivdlui-
naraluarå — Kalåtdlit -nunane suliniv-
tfne angnertusiartuinartume aningau-
ssanik katerssiniarssarivugut atugag-
ssavtinut ilapigtutiginiardlugit, tåssa
Kalåtdlit-mérartåinik ikiorsiniaKa-
t'git måna mérKat sanatoriait 5 må-
rarKatdlo angerdlarsimavfiat 1 inger-
dlatarivagut, suliagssatdlo nutåt utar-
Kinarput — taimåitumik matumuna
Kinuvigåvtigit ikiorKuvdluta frimær-
ke atornikut katerssorniarnerinut.
frimærkinik katerssuissartut atå-
ssuteKarfigivagut, suliagssarputdlo
Pivdlugo ikiuumavdlutik neriorssute-
Karsimavdlutik. mærkit pigssarsiari-
PeKartut nunap iluane nunanilo av-
dlane katerssuiniartunut tunineKartå-
SaPut, isertitatdlo kalåtdlit mérartåi-
nPt ajorssartunut ikiortariaicartunut-
dlo atorneKartåsåput.
katerssuiniarnivtine tamatumane
ivdlitaoK ikiuteicarnigssat uvaguvtine
PingåruteKartugssauvoK, taimåitumig-
dlo ikingutingnerdluta Kinuvigåvtigit
agdlagarsiarissartagkavit pukue uvav-
tinut pissagssarititarKuvdlugit.
nalungikaluarparput taimatut Kinu-
teKarnerput ajornartorsiutigisinaugit,
neriugpugutdle taimatut ikiuteKarni-
kut suliniarnerput ingerdlatinarsl-
nauvdlugo imaKalo angnertusarsi-
nauvdlugo, ' suliniarnerputdlo ukiut
40-t sivnerdlugit nangminerssortunit
sngnermik ikiorneKardluta ingerdla-
terérsimavarput.
ikingutingnersumik inuvdluarKU-
ssivdlunga
Lisbeth Hindsgaul,
sujuligtaissoK.
PagsiussivigssaK:
Foreningen til hjælp for grønlandske
Børn,
Rosengården 6,
København K.
nerssaisa pingajorisimavåt. Kap Dan-
ilo 316-inik inulik tatdlimarisimav-
dlugo.
inatsisit måko Tunume
atutingitdlat
Tuno Kitånisut nålagkersugaunikut
inatsisitigutdlo åssigingmik pineitara-
luartoK, taimåitoK inatsisit pingårtut
ardlaaarput Kitånit avdlaunerussut.
sordlo åssersutiginardlugit pinerdlug-
tuliornikut, åiparingnlkut, kingornu-
ssinikut inatsisiliornerit mériratdlo i-
natsisit nåpertordlugit sumut atåssu-
tcxarnerat avdlåuput.
Kalåtdlit-nunåne pinerdlugtulior-
nikut åiparingnikutdlo inatsisit A-
vangnånut Tunumutdlo erngmaK a-
tulersineKartugssåuput, taimåikaluar-
tordle Kitåne kingornussinikut inatsi-
sip Tunume atulersinigsså nalorni-
nartoKarpoK.
mérKat inatsisit nåpertordlugit su-
mut atåssuteKarnerat pivdlugo ing-
mikut itumik pissoKartugssauvoK, tå-
ssa aavdlunåt mérKat pivdlugit inat-
sisåt 1960-imérsoK Kalåtdlit-nunåne
atulersiniarneKarmat. tamånalo piv-
dlugo Kitåne maligtarissagssat ajor-
nakusortut avdlångortugssaunerat pi-
ssutigalugit atulersitsinigssaK kigsau-
tigineKéngilaK. kisalo Tunume ingmi-
kut itumik pissutsit iluarineKardluar-
put.
ilaKutarit ukiumut 13.000 migss.
akigssarsiaKartartut
aningaussat Tunume iluanårutit
Kalåtdlit-nunåta avangnåne piniartu-
lingnisut Inangajagput, taimåitordle
Kitåne aulisarfiussumtunit mingnero-
Kalutik. Kitånisut igdloKarfingne a-
kigssarsiat Kagfasingnerssåuput. 1963-
ime aningaussat avguaKatigfgsitdlugit
inungmut atautsimut (tåssa autdlar-
titat nautsorssutiginagit) Angmagssa-
lingme 2300 kruniuput Scoresbysund-
imilo 1900-ngajauvdlutik, kisiåne ig-
dloKarfingne aulisarfiussune 2700-
ngajåuput.
Angmagssagdlup kommuniane asi-
mioKarfingne aningaussarsiat avgua-
Katigigsitdlugit inungmut atautsimut
700 kr. migssiliorpait imalunit Kitåne
niuvertoKarfit aulisarfiussut akigssar-
siarissartagaisa 2/3-Inarait, Scoresby-
sundivdlume asimioKarfine aningau-
ssarsiat sule mingneruput.
aningaussarsiat kisitsisitait naliler-
niåsagåine erKaimassariaKarpoK ila-
Kutarit méralerujugssussarmata, tai-
malo avguaKatigigsitsinerme akig-
ssarsiat inungmut atautsimut 2300
kruniussut ilaKutarit Angmagssa-
lingme akigssarsiåinut 13000 kr. enrå-
nitunut nagdlersutariaKardlune. soru-
nalume åma inutigssat pissarineKar-
tartut asimioKarfingne ilangårKutauv-
dluartarnerat puiorneKartariaKångi-
laK.
KanoK akigssarsiarincKartarpat?
suna kitåmiut inussutigåt? Ang-
magssagdlup kommuniane aningau-
ssat 5/6-é 1963-ime akigssarsiarine-
Karsimåput, taimågdlåt %-é pissat tu-
nissarineKarnerisigut iluanårutigine-
KarsimavoK. 1959-imit 1963-imut a-
kigssarsiarineKartartut agfarmik Kut-
dlarsimåput, pissatigut akigssarsiari-
neKartartut avdlångornatik. 1960-ime
aulisarneK iluanårfiuvdluaratdlarmat,
aulisarnermik inussutigssarsiuteKar-
neK puissiniarnerup mardloriarteru-
tånik iluanårutigineKaraluarpoK ta-
matumalo kingorna ukiune pingasune
aulisarnikut iluanårutit agfarmut å-
pariarsimavdlutik piniartunermit
mingnerulerdlutik.
Scoresbysundip kommuniane nåla-
gauvfiup akigssarsititsissamere pi-
ssanigdlo tunioraineK ukiune kingug-
dlerne Kagfariartuårsinarput. tuni-
ssatigut aningaussarsiat aningaussar-
siat katinerisa 1/4-é migssiliorpait,
tåssa imåipoK Angmagssagdlup kom-
munianit angnerungåtsiaKaoK. puissi-
niarneK angnertuneruvdlunilo avdlå-
ngujåinerussumik iluanårtitsissarpoK,
kisiånilo inuit Angmagssalingmisut a-
ningaussarsiatik aulisarnikut taper-
torsinauneK ajorpait.
Tunume Kalåtdlit-nunåne tamåki-
ssumik puissiniarnerme pissaussartut
1/3-é pissarineKartarput. Scoresby-
sundip kommuniane inuk atauseK
kommunine Kalåtdlit-nunåta ilånitu-
ningarnit puissimanerussarpoK. Ang-
magssalivdle kommuniane puissiniar-
neK kinguariartorpoK, tamånalo nu-
naKarfingnit mikissunit nugternermik
aulisarneruvdlo angnertunerussumik
misiligåussutigineKarneranik tunga-
veKardlune.
aulisarnikut misilineK
nikatdlornartoK
Tunume aulisarneK åssigingitsunik
iluanåruteKarpoK, umiarssuårarssuit-
dlo mardluk 10 tonsit misilivdlune
aulisarnermut atorneKartut sujornga
angussagssatut kigsautigissaK nåmag-
sisimångilåt. umiarssuårarssuit katit-
dlutik 17.000 kruninik amigartorute-
Karput. uvdlune 75-ine aulisarfiussu-
ne sårugdlit 38.000 kg pissarineKartut
16.000 kruningajangnik naleKarput.
aulisarneK aningaussatigut nåmagi-
nartusagune pissarineKartut pingaso-
riåumik agdlissariaKarput. Kularnå-
ngilaK pujortulérKat 22 fodit KuleKU-
taKångitsut oKaluserineKartut aulisar-
nigssamut pivfigssarititaussume atu-
savdlugit 30 fodiningarnit akilersi-
naunerujugssusassut, ukiormånalo
misilivdlune aulisarnigssame kigsau-
tigineKåsaoK kutterip åipåta mikissu-
nit mardlungnit taorserneKarnigsså.
igdlut ikigpatdlårtut
igdlugssaKarniarnikut pissutsit Ki-
tånisut ilungersornartigissut, agdlau-
tigissap taivå.
Tunume ukiune kingugdliussune
12-ine igdlugssat 234-t sananeKarsi-
måput, tåukualo 80 peté imalunit 190-it
ukiune kingugdlerne arfineK-mar-
dlungne sananeKarsimåput. nautsor-
ssutigisagåine ilaKutarit avguaKati-
gigsitdlugit 5,5-inik inugtaKartut, o-
KartariaKarpoK, inuit agfait igdlune
nutåne mikingajagkaluartune naju-
gaKartut, agfåtalo åipå igdlune ase-
rorteriåinångorsimassune.
ukiormåna Tunume igdlugssanik
nutånik 40-nik sanassoKartugssauvoK.
tåssa ukiume atautsime angussaK
angnerpåK. Kungmiuinarne nutåt ku-
lit sananeKåsåput, tåukunungalo ilå-
ngutdlugit sujornga Kulit sananeKar-
simavdlutik. tåukununatigut Skjold-
ungenimit, atorungnaersitausimassu-
mit, nutut isumaginiarneKarput.
G-60-ip ineriartornikut pilerssåru-
siåne piniartoKarfingne igdluliagssa-
nut 400-ussunut aningaussartutigssat
isumaKatigissutigineKarsimåput, pi-
lerssårutdlo piviussungortineKåsagpat,
landsrådip ingmikut Itumik ataut-
simineranut atatitdlugo, landsrådip
forretningsudvalgia aningaussanigdlo
atugagssångortitsissartua sangmissa-
KarsimavoK kalåtdlit kommunine ta-
piussugssanik atugagssångortitagssa-
nut sujunersutinik åssigingitsunik.
forretningsudvalgip ajoraluartumik a-
merdlanertigut sujunersutit sarnu-
miuneKarsimagaluartut itigartitsissu-
tigissariaKarsimavai, månåkut lands-
kassip aningaussakitdliornera pissuti-
galugo landskassimit sanaortugkat a-
merdlisineKarnigssåt ajornarsimang-
mat.
taimatut udvalgit itigartitsissutigi-
ssariaKarsimavai avKusiniat inårsar-
neKarnigssånut, avKUserngit agdline-
Karnigssånut kisalo nutåmik avKUsi-
niagssanut atugagssångortitagssatut
sujunersutigineKarsimassut. åmåtaor-
Tunume igdlugssaKarniarnikut pissut-
sit iluarsiatdlarujugssuåsåput.
35 miil. krunit atorneKartut
1949-mit 1964-imut aningaussat Tu-
nume atorneKartut 35 miil. kruniuput,
tåukunanile radiukut silasiomikutdlo
suliaKarfit nautsorssutigineKångitdlat.
igdlugssaKarniarnikut atuarfeKarni-
arnikutdlo aningaussat atorneKarne-
rusimåput, åmale inutigssarsiutit å-
ssigingitsut atortoKarniarnerisigut a-
ningaussartutausimassut angnerto-
Kaut.
die Kinutigissaugaluit avdlat itigartit-
sissutigineKartariaKarsimåput akisu-
vatdlårnerat pissutigalugo kisalo ki-
nutigissat ilait nåmagtumik KanoK pi-
ssariaKartiginerånik navsuiauserne-
Karsimångitdlat.
kommunit suliagssamingnik nang-
mingneK isumagingnigtarnerata pior-
sagauneranut atatitdlugo landsrådip
akuerssissutigå 1966-imut tungatit-
dlugo landskassimit 2 mili. kr. avgua-
gagssångortineKåsassut kalåtdlit kom-
munine sanaortugagssanut angnikine-
russunut, taimailivdlune kommunit
nangmingneK landsrådimut sarKumi-
usserKårnatik aula j angersinaulisav-
dlugo sanaortugagssanut sunut ani-
ngaussat atorniarneritik. ilimagine-
KarpoK taimatut årKigssussineK kom-
munalbestyrelsinut nåmaginarneru-
jumårtoK.
Kalatdllt-nunåne Sma plslagnaulerput
LIPTONSThe
tlnlt tamanlt pIslarineKarnerpausiartul
— pissutigalugo: tfnlf tamanlt mamar-
nerpaugamik.
2 mili. kr. landskassimit
kommunine suliagssanut
forretningsudvalgip KinutigineKartut amerdlanerit itigartitsx-
ssutigissariaKarsimavai landskassip aningaussakitdliornera piv-
dlugo sanaortugagssanut atugagssat angnertusisineKarsinåu-
ngingmata
17