Atuagagdliutit - 23.12.1965, Síða 19

„OKalugtuan! OKalugtuaic!" mérKat
suaorput, angutdlo mikissoK pualasoK
orpiup tungånut nusukarpåt. atånut-
dlo ingipoK. „tåssame Korsuit najor-
niarpavut,“ OKarpoK, „orpiup tusamå-
Kataunigssane iluarinåsavå! kisiåne
atausmarmik OKalugtuåsaunga. tusa-
rumavisiuk Ivede-Avede imalunit
Klumpe-Dumpe, majuartarfigtigut
nåkarsimassoK taimåitordle igsiavf-
ssårssuarmut ingitOK kungip pania-
nik nuliardlune?"
„Ivede-Avede!“ ilait nivdliuput,
„Klumpe-Dumpe", ilait ama nivdliå-
put. suaortardlutigdlo nivdliåput, or-
piliardle kisime nipangerdluinarpoK
isumaliordlunilo: „ilåusångivingnera-
ma, susångivingnerama!" ilausima-
vorme, suliagssane nåmagsisimavå.
angutivdlo OKalugtuarå „Klumpe-
Dumpe majuartarfigtigut nåkarsima-
ssoK taimåitordle igsiavissårssuarmut
pissoK kungivdlo panianik nuliardlu-
ne“. mémat agssatik påtagpait suaor-
dlutigdlo: „OKalugtuarit, OKalugtua-
rit!“ „Ivede-Avede“ åma OKalugtua-
reraugaluarpåt, kisiåne taimågdlåt
„Klumpe-Dumpe“mik OKalugtuneKar-
put. orpiliaa uningarKigsårpoK entar-
sauteKaKalunilo. tingmissat orpig-
pagssuar-miut taima itunik oaalugtu-
arnøK ajorput. „Klumpe-Dumpe ma-
juartarfigtigut nåkarsimavoK taimåi-
tordle kungip pania pivdlugo. tåssame
silarssuarme taima pissoKartarpoK!"
orpiliaa taima isumaliorpoK isuma-
Kardlunilo ilumortussoK, tåssame a-
ngutip kussanartup OKalugtuaringma-
go. „ilame. nalunaKaoK! imaKa ama
uvanga majuartarfigtigut nåkarsi-
nauvunga kungivdlo pania pivdlugo!"
aKagumutdlo KilanålerpoK nanerutinik
pingussanigdlo kultinik paornanigdlo
pinersarneKarnigssaminut.
„aKago sajungniångilanga!" taima
isumaliorpoK. pinerssuserssuara nuå-
nårutiginiarpara. aKago ama Klumpe-
Dumpemik oaalugtuaK tusaraisavara,
imaKa åma Ivede-Avede. orpigdlo u-
ningarKigsårpoK erKarsauteKaKalunilo
unuaK tamåt.
uvdlåkut kivfaa angut amardlo i-
serput.
„pinersarKingnialerpånga! orpiliaK
taima isumaliorpoK, kisiåne uniardlu-
go inimit ånipåt Kalianutdlo er«ut-
dlugo, Kalianilo teKerKumut tårtumut
Kaumanerup anguneK ajugånut ilivåt.
„Kanormita isumaKarpa?" orpiliaK i-
sumaliorpoK. „tamåne sunamitauva
suliarisagavko suna måne tusagssa-
mårnerapara?" uvingavdlune Karma-
nut tungavoK isumaliortualerdlunilo.
— pivfigssaKaKaordlo. uvdlut unuat-
dlo Kångiussorput, orningneKarneK a-
jorpoK. tikiututuardlo tåssa inuk kar-
serssuarnik teKerKumut ilissiartortoK.
orpik avsserdluinarpåt, sordlume pui-
orneKavigsimassoK".
„tarsama ukiorsimalerpoK!" orpik
taima isumaliorpoK. „ivssoK månger-
tipoK apumigdlo matuvdlune, inuit i-
kusinaujungnaerpånga. taimåitumig-
dlo måne orKisimårniarunarpunga u-
pernalernigssånut! erKarsautigivdlua-
gaungårame! inuime ajungissusé! må-
,nile taima tårtigisångikaluarame ki-
serdliornarpatdlåranilo! — ukalingu-
aKaraniiunit atausinguamik! — apisi-
matitdlugo orpigpagssuame nuånerta-
KissoK ukaleK pigsigardlune sanerKU-
kångat, taimanime åma Kulautdlunga
pigsingmat, kisiåne taimane taimaisi-
ornera nuånaringilara. ila måne kiser-
dliomaKigame!"
„Pi, pil" teriaK nivdlerpoK sarKU-
merdlunilo. mikissuarartaoK avdla
tåkupoK. orpiliaK kuniorpåt avaleKU-
taisalo akornisigut ingerdlavdlutik.
„issigpatdlårssuaKaoK!" teriåiiKat o-
Karput. „måne iluardluinarpoK. ilå
orpiliatoKaK?"
„utorKåungilanga!" orpiliaK OKar-
poK, „uvavnit utorKaunerussut amer-
dlaKaut!"
„sumit aggeravit?" terissat aperi-
put, „sunigdlo ilisimassaKarpit?" ila
alapernaisingåleramik.. „nunarssuar-
me najugkat alianåinerssånik osa-
lugtutigut! tåssanéréravit? nerissag-
ssamausivingmisimavit imugssuit ili-
ssivingnltut KUgtorKatdlo rdlårne ni-
vingavdlutik, salugdlune iseråine ki-
siåniuna puatdlardlune anivdlune!"
„tåuna naluvara", orpik OKarpoK,
„kisiåne orpigpagssuit nalungilåka,
tamåne seitineK KingortarpoK tingmi-
ssatdlo Kardlordlutik". tauvalo inu-
sugtunerminik OKalugtupai, terissat-
dlo mikissut sujornatigut taimåitunik
tusagaKångisåinarsimåput, tusarnår-
dluaKautdlo. oKarput: „ila takussa-
KarsimaKautit! pivdluarsimaKautit!"
„uvanga!" orpiliaK OKarpoK oKalug-
tuarissanilo erKarsautigilerdlugit. „i-
lame taimane uvdlut nuånersimaga-
luåssusé!" tauvalo åma jutdliarKamik
OKalugtupai taimane kåginik naneru-
térKanigdlo pinersatdlarmåne.
„å, ila pivdluarsimaKautit, orpilia-
toKaK", terissat mikissut OKarput.
„utorKåungivigpunga!" orpiliaK o-
«arpoK, „ukioK måna aitsåt orpigpag-
ssuarnit tikiuneKarpunga. nalerKute-
rugtorpunga, agdlisarneKåinartungau-
na“.
„OKalugtuatit nuåneKaut," terissat
mikissut OKarput, aKaguanilo unuame
aggerput terissat mikissut sisamat av-
dlat ilagalugit oipiliap oKalugtuag-
ssainik tusarnåriat. oKalugtuarånga-
milo sut tamaisa erKaimavdluarneru-
lersarpai isumaKardlunilo: „ilame uv-
dlut nuånersimaKaut! kisiåne nagdli-
uterkLgsinåuput, nagdliuterKigsinåu-
put! Klumpe-Dumpe majuartar-
fingnit nåkarpoK taimåitordle kungip
pania nuliartåralugo, imaKa åma u-
vanga kungip panianik nuliartårsi-
nauvunga." tauvalo orpiliap erKar-
sautigilerpå orpinguaK KaKortunik a-
meraussaiiK pinersoK orpigpagssuar-
nitoK, orpiliagssap tåuna kungip pa-
niatut pmersutut isumaKarfigå.
„Klumpe-Dumpe kinauna?" teri-
ssat mikissut aperiput. tauvalo orpi-
liap oKalugtuaK tamåt OKalugtuarå,
OKautsit tamardluinaisa erKaimavdlu-
aramigit. terissat mikissut nuånår-
nermit orpiliap nuanut pigsingajag-
putdiunit. unungme tugdliane teriar-
pagssuit tikiuput, sapåtikutdlo teriar-
ssuit mardluk tikiuputaoK, OKarputdle
OKalugtuaK nuåningitsoK, tamatuma-
lo terissat mikissut avångusulersipai,
tåssame OKalugtuaK nuånarivatdlå-
rungnaeramiko.
„OKalugtuaK tåunåinaK nalungi-
liuk?" teriarssuit aperiput.
„tåunåinaK!" orpiliaK akivoK, „u-
nungme pivdluarnerpauvfigissavne
tusarpara, kisiåne taimane KanoK piv-
dluartiginera erKarsautigisimångila-
ra!“
„OKalugtuapalåvigssuvoK! oKalug-
tuaKångilatit pulukiminernik naneru-
tinigdlo tunussunik ilalingmik? peKu-
sivingnik OKalugtuagssaKångilatit? “
„OKalugtuagssaKångilanga!" orpiliaK
OKarpoK.
„Kutsavigåvtigit!" teriarssuit aki-
put initigdlo ornigdlugit.
naggatåtigut terissat mikissut åma
tåkutisaerput, tauvalo orpiliaK aner-
såruiugpoK: „nuåneraluaKigame teri-
årKat erKavnitaratdlarmata OKalugtu-
arneralo tusarnårdlugo! månale åma
tamåna KångiupoK! sarKumemeKaru-
male nuånårnigssara erKaimaniaru-
mårpara!"
Kaicugule tamåna piumårnerpa? —
årime, uvdlåt ardlåne inuit Kaliane
sulilerput. karsit igdluartineKarput,
orpiliardlo tiguneKarpoK. Kajagssuar-
piångitsumik natermut nalugpåt, er-
ninardle kivfap angutip Kaumarnup
tungånut majuartarfingnukautilerpå
„inunera autdlarterKingnialerpoK!"
orpiliaK taima isumaliorpoK, malugi-
gamigit silåinarigsoK, seKernuvdlo Ki-
nguai sujugdlit, månalo igdlup sila-
tånilerpoK. tuaviornangårmat orpiliap
ingminut misigssornigssane puiorpå,
ilame takussagssaKaKigame! igdlor-
ssuaK nautsivingmut atavoK, nautsi-
vingmilo naussoKalerugtorsimavoK.
rusat tipigeKalutik ungaluaraK Kar-
ssutdlugo nauvdluarugtorsimåput. or-
pit sivkerarugtorput. tuluvamat ta-
mane tingmeralaorput Kardlortardlu-
tigdlo: „kvirre-virre-vit, uviga tiki-
Pok!" kisiåne orpiliaK pingilåt.
„måna inunialerpunga!" nuånaser-
Pok avaleKutinilo siårdlugit; alianar-
dle, avaleKutai tamarmik toKUsimå-
put sungarpatdlerdlutik. teKerKumi-
poK naussupiluit kapinartutdlo akor-
nåne. uvdloriaussaK kultiussaK sule
nuanipoK seKinarigssuarmilo Kivdla-
lårdlune.
tamåne mérKat jutdliarKame orpi-
liarsimassut ilait nuånåKalutik pingu-
arput. mingnerpåt ilåta arpariardlune
uvdloriaussaK pérpå.
„takusiuk una orpiliatoKarssuarme
avångunartume sule atassoK!" taima
OKarpoK avaleKutailo tungmautdlugit
Kangale kamigpaisa atfine sericulu-
nguarsse!
orpiliavdlo naussorpagssuit kussa-
nartorpagssuitdlo nautsivingmitut i-
ssigai. ingminut issigaoK, kigsautigi-
lerpålo Kaliane teKerKume tårtumigi-
narnigssane. erKarsautigai orpigpag-
ssuarne inusungnine, jutdliaraK nuå-
nersoK, teriårKatdlo oKalugtuamik
Klumpe-Dumpemik tusarnårtarsima-
ssut.
„Kångiuput! Kångiuput!" orpiliångu-
akuluk OKarpoK. „pisinaugatdlarama
nuånårsimåsagaluarama! Kångiuput!
Kångiuput!"
kivfaK angut aggerame orpik miki-
ssuarånguåkutårdlugo avgorpå. Kiler-
tarssuångorput. kissarssussuarme i-
kuatdlangneKarput. anersårulugtar-
pordlo, anersårulungneritdlo tamar-
mik sordlume serKortarnerit. taimåi-
tumik mérKat pinguartut isåvdlutik
ingnerup sujorånut igsåput, issigeri-
ardlugulo oKartaraut: „pif paf!" ser-
Kuatdlangninile anersårulungnerussut
tamaisa orpiliap erKarsautigai orpig-
pagssuarne ■ aussap uvdlua, orpigpag-
ssuarne ukiup unuå uvdlorissat uiso-
rilatitdlugit; erKarsautigai jutdliaraK
åma Klumpe-Dumpe, OKalugtuaK tu-
sarsimassatuane OKalugtuarinigssålo
ilikagkane — tåssalo orpik ikumav-
dlune nungupoK.
nukagpiarKat igdlup avatåne pingu-
arput, mingnerssåtalo sakissaminitipå
uvdloriaussaK orpiup unungme piv-
dluarnerpauvfigissamine atorsimasså;
månale KångiupoK, orpigdlo nungu-
poK, OKalugtu ardlo nåvoK: Kångiu-
poK, nåvoK, OKalugtuatdlume tamar-
mik nåssarput!"
Kontraster af Karl Kruse pisorxat nutåtdlo
Når man i dag taler
om Grønland, skelner man
mellem det gamle og det
nye Grønland. „Det gamle
Grønland** eksisterer sta-
digvæk, og det nye er byg-
get op i meget hurtigt tem-
po. Det nye og det gamle
møder vi mellem hinanden.
Vi lægger måske ikke så
meget mærke til det, men
det kan siges, at det er to
tidsaldre, der mødes i da-
gens Grønland.
uvdlumikut Kalåtdlit-nu-
nåt OKatdlisigititdlugo Ka-
nga månalo pissusia ericar-
torneKarajugpoK. Kalåtdlit-
nunåt „KangarnisaK** ataju-
arpoK, nutåtdlo sukaKissu-
mik tåkussortuardlutik. uv-
dlumikutdlo pisornat nu-
tåtdlo akulerigput. ImaKa
uvdluinarne imatorssuaK
erKarsautigineK maluginer-
dlunit ajoraluarpavut, o-
Karsinaugunarpugutdle tå-
ssaussut inuiait åssiglngit-
sut mardluk oKalugtuari-
ssauneråne ilisarnautau-
ssut ilerKussutdlo nåpine-
rat.
Foran et hus bygget af
sten og torv et sted i Nord-
grønland står en herre-
cykel. Ved siden af ligger
der en slæde på to tomme
olietønder.
nauk tamatigut avKuscrnit
slkilerfigssarKigpatdlårtå-
ngikaluartut taimåitOK su-
me tamåne sikilit takug-
ssaussarput, sordlo una ig-
dlup pisoruap silatånitOK.

m«
ff
1^1 5«

|N$v S> '%
Til den stigende søtrafik er det nødvendigt at bygge tankanlæg i byerne. Dette hus med en lille hundegård udenfor står som kon-
trast til de vældige olietanker.
fmåkut angalaneK agdliartuinartitdlugo uliausivitaoK angisut igdlOKarfingne tåkussorput. ukiukutdle Avangnåne angatdlataussut pi-
ngårnerssåt KimugserneK tåunaujuarpoK.
Mens kæmpekranen arbejder, sejler kajakmanden roligt afsted, uberørt af nutidens larmende hjælpemidler.
amdrtåussuaK nipiliordlune autdlarterugtorton KajartortoK sordlo sumik sianigissanarane sigssaK sinerdlugo ingerdlauvarsinarpoK.
Endnu er kajakken ikke helt forsvundet fra hverdagsbilledet i Grønland, selv om den har fået en hård konkurrent i motorbåden.
sule Kajan amerdlaKissunit piginenarpoK piniutigineKardlunilo, taimåitordle ukiune kingugdlerne pujortulerKat amerdliartuinarput
Kåinamutdlo unangmitdlersdlersimavdlutik.
19