Atuagagdliutit - 30.10.1969, Qupperneq 10

tamaviårtumik erdligineKardlit!
„Atuagagdliutit" nr. 12, 12. juni a-
ma nr. 13, 26. juni 1969 sikorssuit pat-
sisigalugit kinguslnåkut aitsåt tigu-
ssavut soKutiginardluinartunik-åsit i-
maKarput. — soKutiginarnerpåtdlo i-
lagåt oKautsivut sangmineKardluarsi-
mangmata. — „kalåtdlit OKausé“ nu-
ngutiniartariaKartutut agdlautiging-
nigtOKarsimangmat, Kujanartumik, så-
kortu j åmik akerdlilersorneKarsima-
vok, uvaguvtinutdlo kalåtdlisuinaK o-
Kalugsinaussunut tupigusuatdlangnå-
ngitsornane OKautsivta nungutiniar-
nigssånik isumaliortoKarsinaungmat.
ukiut ardlaKalerput atuarfit ilåine
atualerKåt ukiut sujugdlit „Kavdlunå-
tuinaK“ atuartitaussalerdlutik. — a-
ngajorKåtdlo amerdlanerugunarput ta-
matuminga nuånårutigingnigtut. 1969
ingerdlarugtortoK radiukut nålaordlu-
ta tusarnårparput „igdloKarfit" ilåne
angajorKåt atautsimitineKarsimassut
ukiamut atualersugssautitik ukiut su-
jugdlit KavdlunåtuinaK atuarnunerait,
amerdlanerit akuerssisimåput, ardla-
Kångitsutdle kisimik kalåtdlisortiku-
magaluarait. — isumaKarKajånarpoK
universitetime lektoriussup ilimagi-
lersimagå kalåtdlit onautsisik „Kav-
dlunåt OKausinit" soKutiginginerule-
rait. sordlume agdlagsimassoK: „atu-
arfit ilåine ukiut sujugdlit mardluk
KavdlunåtuinaK atuartitsineKartar-
tOK“.
uvagut utorKalissugut inertunik Ki-
tornaKartugut ernutarpåloKartugutdlo
mérKat peroriartulerfé amerdlaneruv-
dluta påsitsiarsimalerunarpavut (må-
ssa åma ilait avdlåussuteKartaraluar-
tut) mérKat 3-nit 8-nut ukioKalerfé
tåssaugajugtut issigissamingnik tuså-
ssamingnigdlo aulajangiussilerfé, pe-
roriartornermingne pigssarsinigssa-
mingnut autdlarKautigigajugait. — u-
kiut sujugdlit KavdlunåtuinaK atuar-
titaugunik ilait isumaKalersinaugunar-
put inungutsimit OKautsit pingårneru-
ngitsut.
isumaKartoKaKinane Kavdlunåtut a-
tuartitauneK pingårtingikiga, ima pi-
ngårtitsigåra kinguåvta tamarmik
Kavdlunåt OKausé iliniartariaKarpait,
1930-p ingerdlanerane „Atuagagdliu-
tit“-nut agdlagaKarnikuvunga Kavdlu-
nåtut atuarfingme iliniartalernigssåt
tapersersordlugo. — kisiåne: kalåtdli-
sut OKausivivta kingugdliunginigssåt
kigsautigalugo. — uvdluvtine kalåle-
Kativut KavsiuleKaut Kavdlunåt ator-
finut angisunut nagdlersutdlutik ator-
feKalersimassut, Kavdlunåtut OKalug-
sinauvdlutik paitsorpatdlårunaratigdlo
OKaloKatigingnigsinaussut. massa mér-
Kat atuarfine Kavdlunåtut atuarsimå-
ngingajagdlutik, aitsåt iliniartuler-
dlutik (aperssorterérdlutik) Kavdlunå-
tut ilinialersimassut, manåkut mérKat
atuarfinut pinardlutik Kavdlunåtut i-
liniartaleramik KavsiusaKaut sule sa-
ngarnit pikoringnerussut.
OKartOKartarpoK (agdlagtoKartar-
Pok): „kalåtdlisut agdlagtauserput" i-
likavingneKarsinåungitsoK". uvangale
påsissara maligdlugo ima OKarusug-
punga: OKautsivut erdligigåine ag-
dlangnigssailo nuånarigåine kukune-
Karpatdlångitsumik ilikarnigssai ajor-
narsorinagagssåungitdlat. pingårtumik
iliniarfingne iliniarsimassunut. — ili-
niarfigssuarme (seminariame) iliniar-
simassut ilait agdlagarsivfigissarpåka,
amerdlanerit kukuneKångingajagtunik
agdlagtarput, åmale ilait iliniarsima-
niaraluit kukunere ersserKigsoKartåi-
narput. tupingnångilaK mérKat atuar-
finåine atuarsimassut kukuneKarneru-
ssunik agdlagtarmata, kisiåne åma i-
lanarput kukuneKångingajagtunik ag-
dlagsinaussut. — imaigunarpordle: i-
nungutsimit poKitsussuseK, akerdlia-
nigdle: kajumigalugit nuånarigåine i-
likarsinauvdlugit.
radiukut autdlakåtitsissartut Kavsi-
nit issornartorsiorneKartåinarput OKa-
riartautit atortagaisa ilait issornartor-
siordlugit, uvangale tamåna issorinia-
gagssåinausoringilara, sineriarujug-
ssuaK taima takitigissoK taisissarnivta
ilåinik avdlåussuteKartåinaravta. —
åssersusiulåruvta: uvagut kujatåmiu-
vit niuverniardluta OKartarpugut:
„ingnernik“ pisiniardluta, måssa na-
lunago niuvertarfingme ingnermik i-
kumassumik pisisinaunata. nunavta
KerKamiut erKortumik OKartarput „i-
kitsisinik", måssame kagdlutdlugit ait-
såt ikitugssaungmata. — akerdlianig-
dle „Kalutaut" kujatåmiuvigtut „Kali-
taut“ nalungilarput imerpalassortusa-
guvta Kalussardlugit nerissardluta, a-
vangnardlivutdle OKartarput „alug-
ssaut“ måssa imerpalassortusagunik
alugssauginarnagil Kalussartugssauv-
dlugit. — amerdlagaluarput tåuko nå-
magdlit.
agdlagtauserput nunavta KerKamiut
taisissarnerat maligdlugo suliauvoK.
uvagutdlo nunaKarfivtine igdlusigka-
luaKaluta paitsugagssaKardluarnata a-
tuarsinauvugut. — taimåitumik ag-
dlagtauseK avdlångortiniaKinane, ang-
nikitsut iluarsissariaKartortåinai ilu-
arsissardlit. — avdlamingme agdlag-
tausiliorneKåsagaluarpat paitsugag-
ssat amerdlanerulisagaluarput, akisu-
saKaordlo. aningaussarpagssuit avdla-
nut sujuarsautigssanut atorfigssaKa-
Kaut.
itsånitdle kalåtdlisut ilerKuvut (ili-
sarnautivut) nungulerput, angatdlatit,
umiat nunguput. KajaK piginérutiler-
poK, ukiugssamut piliniartarneK mig-
dlivdluinalerpoK, Kanigissarit pissa-
Kardluardlutik ingmingnut avguaKa-
tigigtarnerat nuånersoK atornéruti-
lerpoK il. il. .
nungutaitdle „OKautsivut" erdligini-
arsigik. pigdliutigeKinasigik naligiti-
taujumaneK pinardlugo. aulajangerni-
aritse erdligiumavdlugit. sordlo „Atua-
gagdliutit“ne agdlagsimassoK: „tamå-
na kalåtdlit nangmingneK aulajanger-
tariaKarpåt".
„Atuagagdliutit" årKigssuissuata ag-
dlagåta ilå isumaKatiginiartigo imåi-
toK: „inuiaitdle kikut uvdlumikut pig-
dliutigiumåsavåt tugdlusimårutigssa-
mik amiåkuat, naligititaorusungneK
pinardlugo?"
Pavia Peterseniugalup taigdliåta ilå
imåipoK:
„OKautsivut Nålagkap pingortitai
kalåtdlit OKåine atortitagai
anånap atåtavdlo pårait.
nuånersune någdliungnernilo
toKugssamilo Kimagaunermilo
asangnigtumik nipeKåinarmata".
Josva Simonsen,
Frederiksdal.
ukiut tamaisa ingnerup igdlut ardlaligssuit pi-
satait ilångutdlugit nungutitarpai. ikuatdlag-
térnikut pigissatit tamåkivigdlugit ånaisinau-
vatit; ikuatdlagtdrnigssamutdle sitdlimaserti-
simaguvit nutånik pisårtomigssamut akigssa-
Kåsautit.
ikuatdlagtérnigssamut sitdlimasertfniartut
kæmnerip ikiorsinauvai. månåkorpiaK tama-
tuminga OKaloKatiginiaruk.
KGL. BRAND
KØBENHAVN
i
Forsikring i Grønland siden 1882
Kaidtdlit-nunåne 1882-imit sitdlimasissartoK
^ L
J LluLI

Elegante møbler præget af godt håndværk
og sober kvalitet. Hver detalje gennemarbej-
det. De er velkommen til at se de sidste ny-
heder fra førende danske møbelfabrikker - og
til at få redelig forbrugervejledning hos:
f sføia Uenc BOLIGMONTERING
KONGEVEJ VED BLOK P . POSTBOKS 105 . TELEFON 1092 . 3900 GODTHÅB
agdlagtauserput
OKalugtauserputdlo
OKautsit tåuko radiukut tusartualig-
kavut atuagagssianilo atuartualigka-
vut inuit ilåinut imaKa Katsunarsiler-
sinaugaluarput. kisiåne isumavut å-
ssigingisitårmata pissutigssaKarsoråra
sapingisamik isumat éssigingitsut ta-
manut tusartineKartarnigssåt, tåssame
tamatuma kingunerissugssaungmago
agdlagtauserput KanoK pineKåsassoK
aulajangivfigineKarnialerpat tungavi-
ussugssat. OKauseKautip uma upernåK
agdlagtauserput pivdlugo radiukut o-
Katdlinermut angutit imåinåungitsut
OKauserissainut agssortuissutauvdluni-
lo avdlanut tapersersutauniåsaoK, er-
ssiutåusavdlune nikanaraluartugutaoK
OKatdlinermut tåssunga peKataugalua-
ruvta KanoK OKauseKarumåsagaluar-
tugut. tåssame OKatdlinermut tamatu-
munga taimanikut peicatausimagalua-
ruma OKautigiumassagssaraluara i-
méipoK: agdlagtauserput avdlångorti-
nago piginarniartigo artornaraluar-
patdlunit, — kåkåk. — taima isuma-
Karnivnut tungavigissatut erKarsauti-
gissartagkéka atagule navsuiarniara-
luésagivka.
sordlume OKatdlinerme peKataussut
ilåt OKarpatdlagtoK, tåssa uvdlumikut
OKautsivta inerisimanerpauvfigissar-
tik nagdleråt, ilumorpoK. miserratig-
ssåungitsumingme uvdluvtine avdla-
miut OKausé OKautsivtinut akuliune-
Kartalerérput, tamåna pingårtumik
ersserKigpoK mérKane inusugtuarKa-
nilo, tamånalume tupingnångilaK mér-
Kat ilait angisukasingormata Kavdlu-
nåtuinaK atuartineKardlutik pingårtu-
mik igdloKarfingne iliniartitsissugssai-
leKineroK pivdlugo. nalungilarputaoK
ukioK tamaisa nunavtine mérKat atua-
lerKårtut amerdligalugtuinartut, uvfa
nunavta seminariåne iliniartitsissut
kalåtdlisut pisinauvdluartutuit iner-
tartut ikiligalugtuinartut iliniartitsi-
ssungusagåine Kavdlunånut nagdler-
sutumik piumassarissat angnertusiga-
lugtuinarnerat tamatumunga pissugu-
nardlune. taimalo nunavtine atorfig-
ssaKarugtordlutik iléngue Kavdlunåt
nunanut autdlåsåput ilaitdlo uvinig-
kunik nuliarunigdlunit pitaruterKig-
kaluåsanatik. — pissutsit uvdluvtine
taimåiput, sorunalume tamåna OKaut-
sivta navianartorsiornerånut pissutéu-
ngitsungilaK. piårtumigdlo KanoK iliu-
seKartoKångigpat sule ukiut ardlalig-
ssusåput OKautsivta — silarssuaK ta-
måt issigalugo inuiaKatigingussugut i-
lisarnautivta — OKautsivtigut kulture-
rissavta — navianartorsiortineKarnig-
ssånut.
Kanorme iliuseKartoKarsinaugame?
aperiumassoKarsinauvoK. ajornartor-
ssugunångilaK, tamatumunga tunga-
vigssaK tåikarssorneKartalerérpoK, tå-
ssalo iliniartitsissut kalåtdlisuinaK ili-
ni årti tsissugssat assistentinik taine-
Kartarunartut. tåuko KanoK ilivdlutik
iliniartineKarnigssåt tamåkuninga su-
liaKartartut suliariniardlissuk uvdlu-
mikut kalåtdlisut iliniartitseriauseK o-
icausilerineK kukunersiuissarnerdlo
avdlångortinagit mérKanut iliniartitsi-
ssutigisinångortitdlugit, ima OKalugtut
unigfiginagit: ila kalåtdlisut agdlag-
tauserput artornarpatdlåKaoK OKine-
russungordlugo avdlångortiterKårnia-
ratdlardle. agdlagtauserput OKause-
Karfigilersinago assistentinut tunga-
ssok inårsalårKåratdlardlara.
mérKat atualertartut amerdlisiarto-
ramik taimatutaoK atuarfit angineru-
ssut iliniartugssanik tigusissarnere a~
merdliartorput tamåkunane agdlileri-
neKartuarmåtaoK, kukungikumalo Au-
siangne K’aKortumilo ama realskole-
mut atuartOKartalerumårpoK. iliniar-
torpagssuit tamåkua akornåne kalåt-
dlit OKautsivta agdlagtautsivtalo Ka-
noK eriagitigissariaKarnerat ilåtigut
pingårtineKartåsajungnarsivoK, inuia-
Katigime Kåumarsagaunerat agdliar-
tortitdlune inuiaKatigissutsimik pi-
ngårtitsineK åmåtaoK nakussagtikiar-
tortarmat. taima piumåssusigdlit ing-
mikut iliniarfiliuniardlit aningaussat
atuarfiliornerme atugagssat Kinutigi-
nerine sukumissumik nålagkersuissut
akuerssissartut navsuiauteKarfigalu-
git. atuarfingmut iliniartitsissugssat-
dlo tamåko aningaussarsiagssanut a-
ningaussat atugagssat sapingisamik a-
porfigivatdlårnagit erKarsautigineKar-
niardligtoruna. ilisimassavume malig-
dlugit inuiaKatigit uvavtitut ikigtigi-
ssut OKautsivtigut uvdlumikut navia-
nartorsiorpugut. atugartussutsivdlo pi-
lertoKissumik nunav tinut ångukalug-
tuinarnermine OKautsivtigut kultureri-
ssarput piunérutisagpago aningaussa-
mik akilerdlugo ilerKuatut ilivdlugo
utertisinåungilarput månangåK ånåu-
nialeringikuvtigo.
kalåtdlit nalivtine perortugut ta-
mavta kalåtdlisut atuarsinauvdlutalo
agdlagsinauvugut. uvdlumikut kalåt-
dlisut atuagautivut amerdlagissagssåu-
ngikaluardlutik ama ikigtunguatut o-
KautiginiarneKarsinåungitdlat atua-
gagssiatdlo pingårtumik Atuagagdliu-
tit avdlatdlume ilånguteriarunik åma
ajoriniagagssåungitdlat. tamåko atua-
gagssiat ilåniput kalåtdlit pissusitoKå-
nik taineKartartutaoK, kulturiånik o-
Kalugtuaringnigtorpagssuit mana na-
livtine agdlåt ilisimanéruterérsut, ka-
låtdlip kiavdlunit agdlangnialugdlune
kukujuaraluartup atuvfareKalune atu-
arsinaussai. tamatumunga pissutauvoK
méraunerme kalåtdlisut atuarnermik
agdlangnermigdlo atuartineKarsimaga-
me nauk KangaunerussoK nunaKarfig-
pagssuarne taima atuartitsissarneK
pitsåungitsigisimagaluartoK, nalungi-
navtigingme ajoKit ilångue OKorutinit
makinatik atuartitsissarsimassut ilait-
dlo piniarniåsagamik aKagumut ki-
nguartitsinartardlutik. taimåitumik
nalivtine ima oKåsavdlune tugdlua-
rungnaerpoK: kalåtdlisut agdlagtau-
serput artornaKaoK ajorpoK avdlå-
ngortiterniardle, ima OKåinartariaKa-
raluardluta: inuiaKatigigtut atarKinau-
tigisavarput suna tamåt atordlugo a-
tatinarniartigo.
måna agdlagtauserput OKalugtarner-
put maligdluåinardlugo nutarterneKå-
sagaluarpat p-kut b-mik taorserdlugil
u i sivitsutitut atortut piardlugit v t
sukåssutinik taorserardlugit avdlar-
pagssuitdlo sulilo årdlerinarneK oKa-
lugtauserput mallnardlugo agdlang-
neK iliniartineKalisagpat tauva Kav-
dlunåt oKauserpagssue pingårtumik
mérKanit atorneKalerérsut ilångussor-
neKartalisåput, sordlo skøjterneK in-
teresseKarfigingilara, ama agsut cho-
kertiparma. åle Kuiasårutåungitsut i-
Jumortumik OKauserineKarsimassut,
tauva kinguårit atautsit Kångiutinar-
pata, Kåinamik piniartarneK måna u-
vagut ilisimassarput ilisimanérugpat,
Kimugsimigdlo angalassarnerit imaKa
tamarmik snescooterinik taorserneKar-
pata tauva kalåtdlit kulturitoKarput
KajartortarneK Kimugsertarnerdlo av-
Kutigalugit måna atuagautivtine oKa-
luasårutigineKartut KanoK ilivdlutik
atuarneKarsinaulisåpat. taimanikug-
ssamut kalåleKativut imaKa uvaguv-
tinit eKérsimaneroKissut inuiaKatigi-
ssutsimingnik pingårtitsissut mana a-
tuagautivut atordlugit påsiniaigaluar-
tut atuarneK sapilerdlugit ilinartåså-
nginerpait OKardlutik: 1970-ip migsså-
ne agdlagtautsimik avdlångortiterisi-
massut avorKårnarnerardlugit.
sordlo taerériga atuagautivut amer-
dlagissagsséungikaluarput, kisiåne i-
marissait erdlingnaKaut. tåukununati-
gut OKaluasårineKarput nunavtine
maskina ilisimaneKångikatdlarmat pi-
ssutsit, imalunit nalivtine OKariartau-
seK maligdlugo kalåtdlit kulturitoKåt
tåukununatigut OKaluasårutigineKar-
poK. taimåitumik mérKat atuarfine nu-
ngutininarnagit iliniagagssanut avdla-
nut akornutåungitsumik ilånguneKar-
tarniardlit ajornångigpat iliniartitsi-
ssugssat kalåtdlisut iliniartitsinerme
ikiortaussugssat iliniartitaunigssåt nu-
kingiutdle. kalåtdlisut OKautsivut su-
miginaruvtigik nalungilarput tåssåu-
savdluta inuiaKatigit anersåkut ki-
nguarsimassut sångitsutdlo. sulile ag-
dlagtauserput avdlångortiteraluaruv-
tigo tauva atuagautivut kulturitorKav-
tinik imagdlit kalåtdlit piniartorssuit
nunavtine inuvfigiuminåitaKissume
misigissaligkerssårutåinik imagdlit av-
dlatdlo taimanernitsanik oKaluasår-
pagssuarnik imagdlit kinguligssavtinut
issertorniartutut isavavut. agdlagtau-
serpume manåkut avdlångortiteralu-
arpat imaKa sule ama silatuniartut
avdlat ukiut ima amerdlatigissut Kå-
ngiugpata avdlångortiterKingnialisa-
vait sujugdlertut tåssa uvdlumikutut
iliserKingniardlugo. kisiåne kinalunit
aserugaK årKigkaluarångamilunit su-
jugdlertut tutsuviginartigineK ajorpoK.
tauva påtsivéruneKåinarumårpoK, av-
dlatutdlo ajornartumik kinguligssavut
imaKa ernutarKiutivut atuagkame
,,SingnagtugaK“me Påviatut misigi-
ssaKarumårput nauk sujulivta pissu-
sinik imaKa piniartorssusimassup
nangmineK agdlagdlune misigissalig-
kerssårutainik atuarusugkaluarunig-
dlunit. avdléngortiterineKaraluarpåme
uvagut tamavta agdlagkamik matu-
minga atuartugut Kangångoréruvta
kalåleKativta kalåtdlit kulturitoKånik
ilisimatungorniartup måna atuagauti-
vut Atuagagdliutit Avangnåmiordlunit
icujaruteKalugit „tigoriatdlarai av-
dlarssuit ... kalåtdlisortainilo OKautsit
amerdlasorparujugssuit påsingilai . . -
taimåitumigdlo atuagkane tamaisa på-
sineK saperpai ..."
tauva anersårulugdlune OKåsångi-
nerpa: tåssångame taimanikut nutar-
terisimåput, Kulerigssuarnik igdlor-
ssualiortiterdlutik, avKusinerssualiorti-
terdlutik agdlausiliupajugdlutigdlo.
Fr. Silas s en,
Ilulissat.
10