Atuagagdliutit - 06.08.1996, Blaðsíða 15

Nr. 60 • 1996
15
Éa ajfrag'c/é/'a £/£
GRØNLANDSPOSTEN
Paamiuliarnermi ilaatigut takussaapput sissat qaqqorinnik siorallit.
Turen mod Paamiut bød blandt andet på vesterhavsagtige hvide sandstrande.
Imaq qorsunngoraangat
Allaaserinnittoq assiliisorluitusagassiortoq Lone Madsen
Qajartornitsinni Qeqertarsu-
atsiaat Paamiullu akomat so-
qutiginartut ilagaat. Angajoq-
qaat aappallu aatsaat Kl-
NGORNA tusagassaat.
Ajornartorsiut tassaavoq
Frederikshåb Isblink, Sioraq,
sermeqarfik sinerissamut ata-
soq, 30 kilometerit missaan-
nik silitsigisoq. Sermeq taan-
na uukkartanngilaq, sermitaa-
li aaginnarluni kooqartiti-
ngaatsiarluni.
Sioraq tassaavoq ingerlaar-
figisimagaanni inuit apeqqu-
tigeqqaartagaat:
- Sioraq qanoq ilillusi avaq-
quppisiuk?
- Nalunngilisiuk avaqquk-
kaanni nunniffissaqanngit-
soq?
- Nalunngilisiuk sioraqar-
toq kiviffigisinnaasanik?
- Nalunngilisiuk malerujus-
suaqartuaannarlunilu pujorto-
rujussuusartoq?
- Nalunngilisiuk maleqarut-
tormat sineriak kilometerinik
avaqqullugu ingerlaartaria-
qarlusi?
Aap, nalunngilagut, tamaa-
salu tusareerlugit. Aappaati-
gullu kissaatigigaluarparput
avaqqutereersimassallutigu.
Qeqertat avalliit
Pilersaarutigaarput sineriak
sapinngisamik qallattorniar-
lugu, qeqertallu avalliit ilaan-
ni tuperluta silagissiillugu.
Pisariaqassappat ullut arlerlu-
git-
Qeqertarsuatsiaanit sermi-
mut ullut marluk ingerlasus-
saavugut. Ullut marluk pujor-
siorluta. Sineriak qanillugu i-
ngerlavugut, taamaallutalu
aalajangerpugut qeqertap a-
valliup eqqaaniilluta sermip
avataani, takusaqarsinnaan-
ngilagulli. Imarli isigalugu
kukku vallaarunanngilagut,
imarmi qorsuuvoq, sermillu
eqqaanni imaq taamak isikko-
qartarpoq, sermillu eqqaanni
taamaattuartarpoq imaq sioq-
qanik akusaagami.
Ullaamganeemialersaarpu-
gut, taamaattumik ilungersor-
fissatsigoomissatsinnut qasu-
erluarsimaniarluta innajaami-
arpugut. Iluatsitsivallaanngi-
lagulli, ullormi taanna ualik-
kut aatsaat marlunngortoq
makikkatta, taamaattumillu
Inngip ullaakkut arfmeq mar-
lup qeqqa itersaammat qasu-
erluarsimasutut taaneqarsin-
naanngilagut.
Pisamitsitut sumiissusersi-
utikkut sammivisseriarluta
aallaannaqaagut. Silamik ili-
masaarut neriunarpallaanngi-
laq, misiliiniarlutali isumaqa-
tigiippugut.
Nunamut qanilluni
Arlaannarpulluunniit nuna ki-
lometerinik pingasunik avaq-
qullugu 30 kilometerit inger-
laannarlugit paarusunngilaq,
taamaattumik aalajangerpu-
gut sineriak qaninniarlugu.
Sineriak sioraannaavoq
pukkitsoq, timaani sermeq
aattoq, sulilu timerpasinnerul-
luni sermeq.
Silamik ilimasaarut eq-
quuppoq, mallillu portusiartu-
innarput, nunniffissarsiorpu-
gullu. Qaarsumininnguaq oq-
quiffigaarput, ajomatalu nun-
nilluta. Sissarippoq sioraan-
naalluni. Nunaliffissarsiniari-
artugut pujuerpoq, oqquillu-
talu seqinnisaalerpugut, ka-
millaannga isikkagut sioqqa-
niilluta, sermeq takorannertoq
isiginnaajutigalugu. Qaarsup
illuatungaani mallit qaarar-
put, paasereeratsiguli unin-
ngavigisarput uligunneqarsin-
naanngitsoq toqqissivugut.
Nunniffigisarput oqqiffissatut
pitsavissuugaluarpoq imeqan-
ngilarli.
Nalunaaquttap akunneri ar-
fineq pingasut qaangiummata
mallit persoraarunnaarmata
misileeqqinniarluta aalaja-
ngerpugut. Ussitsumik put-
seqqippoq, aqqutissarpulli ta-
koreeratsigut assut iluaqutaa-
voq, isumalluarlutalu aallaan-
naqaagut. Piumassuserinngi-
satsinnik oqquinitta nalaani
paasiavarput sissaq sioraan-
naq aamma ulinnermi taa-
maaginnartartoq, toqqissial-
lannarporlu misigaluni qaqu-
gukkulluunniit nunnissinnaal-
luni.
Piffissap ingerlanerani ta-
manna periarfissaajunnaar-
poq. Mallit qaaramerillu alli-
artuinnarput, nunamut tippus-
saasinnaagaluarluta aammali
avalaanneqarsinnaavugut.
Taamaalinerani qeqertami-
ninnguit oqquiffigineqarsin-
naasut qaangeqqammerpagut,
isorartussuseq 12-13 kilome-
ter oqquiffissaarulluta - qaan-
namik nalunaaquttap akunne-
ri pingasut missaanni inger-
laffissaq.
Sarfaq imarlu kajortoq
lluatsippugulli. Mallit angiga-
luaqalutik aammali takillutik
akuttupput, qaannagullu aap-
paluttut plastikkit assorsuaq
imarsiutikkuminarput, naallu
assiliinissamut periarfissa-
qanngikkaluartoq, unilaarlu-
nilu pujortarfissaanngikkalu-
artoq, annilaangasorujus-
suunngilagut. Annilaangajar-
tulerpugulli imaq tassan-
ngaannaq qorsuusamit kajor-
tunngormat, sissami sioqqat
akunnerisa saavanni immap
isaaffiani. Sarfap malliortitsi-
neri sakkortuut anginerillu
takkupput, allanit kappunnar-
nerit, sammivinnit tamanit
takkussortut ajorsiartuinnar-
sorinarlutillu. Toqqissialla-
qaagut imaq qorsunngoqqim-
mat mallillu angivallaarun-
naarlutik.
Taamaalluta sissami pa-
ngalittumik takuvugut. Nissut
takisuut sisamat taamaallaat
takuakka, eqqoriarparalu qati-
gattuusaassasut marluk, Inngi
isumaqarpoq iliversiortuusoq,
Uilulli piviusorpalunnerusu-
mik terianniaassasoq eqqori-
arpaa. Ullut marlussut qaa-
ngiuttut aalisartup naapitatta
oqaluttuuppaatigut tamaani
nannumik takusimalluni...
Nalunaaquttap akunnerini
arfinilinni paareerluta sermip
saavata ajomersaa qaanger-
parput nunnissinnaanngorlu-
talu. Nuanneqaaq qajaq amo-
riarlugu tummisassaqalerluni,
tupeq napparlugu, nassatat-
sinnillu nerisassatsinnillu si-
oqqat siluttorlugit.
- Sioqqat qaangerpagut.
Paamiunut apuunnissatsin-
nut suli ullut marluupput, ul-
lullu siulliup sivisunersaani
sermeqarfiup malersorpaati-
gut - imaq qorsuk, sarfap mal-
ii eqqumiitsut, qeqertani sis-
sat sioraannaat il.il., aatsaallu
imaq tungutsorissimmat, qe-
qertallu qaarsuinnanngorma-
ta, soorlu aatsaat ingerlaami-
tsinni toqqissiallalluta.
Puiserpassuit aamma
Puisillu takkuteqqittalerput.
Sapaatit akunnerani ataatsimi
puisersinngilagut, maannali
sumi tamaani puisalerput.
Kisimiittut amisualluunniit.
Alapemaaruttoramik imma-
mit tingingajattarput suuner-
sugut paasiniarusugunarluta.
Aqagumut Paamiunut apu-
uttussaalluta nunaqarfimmi
inuerunnermi Avigaani unnu-
inissarput pilersaarutigaarput.
Avigaanut tikikkatta ni-
paappoq, inoqarporli, talittar-
fianiippormi angallat, illullu
ataatsip pujoorfia pujorpor,
manisivimmiippullu qarliit.
Innarsimassasut pasitsaap-
pagut, tassanngaannarli oqa-
luffiup matua ammameqar-
poq, meeqqallu 15-it nillia-
sorsuullutik qaannatta tu-
ngaanut arpaliutilerput niuffi-
orluta. Aasaanerani aallaarsi-
maartut.
Paamiut qanilleqigatsigit
iffiat qalaqqaat eqqartuler-
pagut, kiisalu Helle tikissi-
massanersoq. Uiloq angala-
qataajunnaartussanngortoq o-
qalulerpoq pilersaarutigisa-
minit siusinaarluni helikopte-
rimut ilaaniamiarluni.
Apuutilerpugut. 38 kilome-
terilli assorluta ingerlaarfi-
geqqaartussaavagut, aallarat-
tali aatsaat taamak taligut ilu-
ngersortissavagut. Kiisami
umiarsualivimmut apuukkatta
niuffiorneqarpugt. Sunaaffa
ippassaammat ippassaanium-
malli aamma niuffiorsimaga-
luartut.
Nalunaaquttap akunnerata
affaa qaangiutiinnartoq qaan-
nagut qajartortartut peqatigi-
iffiata illuutaanut eqqunneqa-
reerput, taxanut ilaalluta illu-
mut atugassatsinnut aallareer-
pugut - suli masannaveeqqu-
teqarluta.
Paamiunut apuunnerup
kinguneriinnanngilaaq Sioq-
qat qaangerluarsimanerat,
aammali angalanitta affaa
angoreerparput.
Kilometerinut uuttuut 810
kilometerimi inissisimavoq,
naatsorsuutigisamit kilome-
terinik hundredenik marlus-
sunnik ikinnerullutik, tamatu-
munngalu peqqutaavoq arla-
leriarluta kangerluit ikertu-
nersaasigut ikaarsinnaasima-
gatsigit, naak tamanna naat-
sorsuutigisimanngikkaluarlu-
gu-
Ingerlaamitta affaata angu-
nera pitsavimmik nalliussine-
qarpoq. Rådhusimut qaaqqu-
neqarpugut. Borgmesterip
aningaasaqamermullu ataatsi-
miititaliap takorusuppaatigut,
tamattalu aaqanngitsumik
puisip amermik mersukkamik
tunitippugut, Paamiut illoqar-
fimmi ilisamaataa tunuanut
mersuullugu - nattoralik.
Ilulissanik
ajorseqqinneq
Paamiut angoreeratsigit misi-
givugut ajomersaa qaange-
reerlutigu - sivikitsuinnaavor-
li, kinguninnguami politiit
biiliat takkuppoq. Politeeqar-
fdiaqquneqarpugut, tusariar-
torlugu Sermilik, Paamiut ku-
jataaniittoq anisimasoq - uki-
umut ataasiaannarluni ani-
sartoq. Ilulissat eqimaruttor-
ami imarmik takuffiunngilaq.
Umiarsuit marluk ulluni arla-
linngulersuni ilulissanit mat-
tussaasimapput, ilulissat eqi-
maneri nunamit 15 sømil-i-
mik avasitsigaat (27 km. mis-
saanni), ilulissallu tassaniittu-
arsinnaallutik anorersuarmik
takkuttoqarluni saavitinngip-
pagit.
Politiit angallataat aqaguk-
kut kujammukartussaavoq,
neqeroorfigaatigullu qaan-
nagut uagullu ilulissat qaa-
ngernissaasa tungaannut i-
ngerlassinnaalluta.
- Ilaarusuppugut?
Immitsinnut isigaagut, a-
nersaarululluta, imaassinnaa-
voq ajomersaa suli qaangersi-
manngikkipput, taamalli ajor-
nanngitsigisumik angallatinut
motorimik ingerlatilinnut tun-
niutiinnamsunngilagut.
Qujaannarpugut nassuiaal-
lutalu ullut marlussuit ilulis-
sat tungaannut ingerlaamiar-
luta qanoq innersoq takuniar-
lutigu, anorersuamissaa neri-
uutigalugu ilulissat saavinni-
assammata, taamaassanngip-
palli qanga ileqquusimasut
misilittariaqassavagut, soorlu
assersuutigalugu:
- Ilivitoqqamik nassaariar-
luta tassaanngaannit orsumik
immamut miloriussilluta, taa-
maalioraanni anorersuarmik
takkuttoqassaaq ilulissallu
saavitillugit...
Tuniniaanermi
pisortaq
Atuakkiorfik sulisussarsiorpoq eqeersimaartumik
angusaqamsussusilimmillu naqiterisitsisarfiup tuni-
niaaneranik pitsanngorsaasinnaasumik.
Naqiterisitsisarfimmi sulineq suleqatigiinneruvoq.
Tuniniaanermi pisortap suleqatigissavai aaqqissuisut,
amakkiortut grafikerillu.
SU LI ASSAT
• Atuakkanik saqqummersitanillu allanik niuertunut
nunatsinniittunut nunanilu allamiittunut tuniniaa-
neq.
• Atuakkanik saqqummersitanillu allanik atuartar-
tunut toqqaannartumik tuniniaaneq.
• Allatigut paasissutissiissusianik tuniniaaneq.
• Tunisassiomemp ussassaarusiomerullu aaqqis-
suunnerat.
PIGINNAASAT
Kalaallisut qallunaatullu oqalussinnaassaatit nam-
minersoriallaqqissuullutillu. Naatsorsuuserinermik,
qarasaasiarsomermik, tuniniaanermik paasissutissii-
samermillu misilittagaqartuussaatit.
ATORFINITSITSINEQ
Piaarnerpaamik atorfinitsitsisoqassaaq. Qinnuteqaat
ilinniarsimanermut suliffigisimasanillu uppernarsaa-
tinik ilallugu naqiterisitsisarfmimut nassiunneqassaaq
kingusinnerpaamik 16. august. Akissarsiat atorfinit-
sinneqarnerlu piukkunnassuseq naapertorlugu aaq-
qinneqassapput. Atorfik pillugu annemsumik paasisa-
qartoqarusuppat saaffigineqarsinnaapput aaqqissui-
suuneq Nukaaraq Eugenius imaluunniit direktør
Paul-Philippe Péronard.
Atuakkiorfiup suliarisarpai atuakkat tunisassiassat ilinniusial-
lu, kiisalu qaammarsaaniutit assigiinngitsut. Suliffeqarfimmi
eqeersimaartumi imaannaanngitsumilu sulisut 20-t missaan-
niippugut.
Atuakkiorfik A/S
POSTBOKS 840 • 3900 NUUK • TELEFON + 299 22122
TELEFAX +299 22500 • E-MAIL: greenpub@greennet.gl
ASS J FOTO: AG