Atuagagdliutit - 18.03.1997, Side 11

Nr. 21 • 1997
11
GRØNLANDSPOSTEN
Eqqartuussiveqamermik
ataatsimiititaliarsuaq
ingerlaqqinnissamut
akuerineqarpoq
Suleqatigiisitap nunaqarfinni eqqartuussiveqarnikkut
atugassat misissus;
NUUK(KK) - Sapaatip akun-
nerani kingullermi Eqqar-
tuussiveqarnermik Ataatsimi-
ititaliarsuaq sulinermi qiteq-
qunnerani Katuami Nuum-
miittumi ataatsimeersuartitsi-
nermini suliaminik ingerlatit-
seqqinnissaminut akuerine-
qarpoq, sulineratalu affaa si-
ulleq Inatsisinik atortitsiner-
mut ministeqarfiup aamma
Namminersomerullutik Oqar-
t'ussat suliakkiinerisigut 2.
marts 1994-imi aallamerne-
qarpoq.
Marlunngornermi martsip
aqqamani aamma pingasun-
ngomermi aqqaneq aappaani
eqqartuussiveqarnermi ajor-
nartorsiutit qitiusut saqqum-
miunneqarnerini kingorna-
gullu oqallittoqarnerani eq-
qarsaatersuutit siunnersuutil-
lu ataatsimiititaliarsuup ataat-
simiititaliaani assigiinngitsu-
ni pilersinneqartut isumaqati-
gineqarluarput.
Ataatsimeersuamermi inuit
ataasiakkaat, ingerlatseqati-
giiffiit, kommunit, politikerit
eqqartuussivinnilu oqartus-
saasut peqataapput, kulturillu
illorsuaniinnerminni ataatsi-
miititaluarsuup suliassaqar-
finnut pingaarutilinnut siun-
nersuutigigallagaanik saq-
qummiussiffigineqarput.
- Ataatsimeersuamermi i-
summersuutit pingaarutillit
ataatsimiititaliarsuup suliami-
nik ingerlatitseqqinnerani
ilanngunneqartussat saqqum-
miussuunneqarput, Kalaallit
Nunaanni Eqqartuussiveqar-
nermik Ataatsimiititaliarsuup
siulittaasua højesteretsdom-
mer Per Walsøe oqarpoq.
Tapersersuineq
Aammattaaq ataatsimeersuar-
nermut inatsisinik atortitsi-
nermut ministeri Frank Jen-
sen, Socialdemokratiet, naa-
lakkersuisunut ilaasortarpaa-
luit inatsisartunullu ilaasortar-
paaluit peqataapput.
Politikerit tungaannit ataat-
simiititaliarsuup suliniutigisai
naammagisimaarluarneqar-
put, naak qallunaat kalaallillu
politikimik suliaqartuisa er-
seqqissaraluaraat ataatsimiiti-
taliarsuaq suliami qiteqqun-
nerani annertuunik oqaase-
qanngikkaluarluni suliami na-
nginnissaanut eqqissisimatin-
neqassasoq, taamaalilluni
1998-ip naanerani isumaliu-
tissiissummik inaarutaasumik
inatsisinik atortitsinermut mi-
nisterimut tunniussisinnaas-
salluni.
Kisianni inatsisinik atortits-
inermut ministeri Frank Jen-
sen aammalu naalakkersuisu-
nut ilaasortat AG-mut oqar-
put ataatsimiititaliarsuup inat-
sisinut aalajangersimasunut
suliniutai kalaallit eqqartuus-
Per Walsøe.
siveqamerannut, sorsunner-
suit aappaata kinguninnguani
atuutilersumut iluarsartuutaa-
sussatut atuutsitsilernissamut
piumassuseqartoqarlunilu
taamaaliortoqartarumaartoq.
Aammattaaq aningaasanik
suliassanut aalajangersimasu-
nut arlalinnut pisariaqartin-
neqartunik ujarlemissaq poli-
tikerinit piumassuseqarfigine-
qarpoq, soorlu pinerluuteqar-
simasunik isumaginnittoqar-
fimmut. (Aammattaaq atua-
ruk quppernerni tulliuttuni
Frank Jensen-ip apersome-
qamera, aaqq.)
Kalaallit Nunaanni Eqqar-
tuussiveqarnermik Ataatsi-
miititaliarsuup siulittaasua
Per Walsøe ataatsimeersuar-
nerup kingoma AG-mut oqar-
poq pingaartumik ataatsimii-
titaliarsuup maannakkumut
sulinerani sammineqartut pin-
gaaruteqarluinnartut marluk
ataatsimeersuartunit taper-
sersomeqarmata: Tiguinnak-
kanik sulisoqartameq pigiin-
nameqarluni ilinniartitaanik-
kut nukittorsameqarnissaanut
siunnersuut, aamma inatsisi-
nik unioqqutitsisut inuiaqati-
giinnut utemissamut piareer-
sartinneqartarnerisa pigiin-
nameqarnissaanut siunner-
suut. Kiisalu qulakkeemeqas-
saaq suliat inatsisinut tunnga-
vallaat inatsisilerituunit aala-
jangiiffigineqartarnissaat,
aammalu pinerluuteqamemut
tunngatillugu pinerluutaasup
sakkortussusiata tunngavigi-
neqartamissaa.
- Ataatsimeersuamermi al-
lamut saaqquneqarluta piu-
maffigineqarsimagaluarutta
eqqarsaatit nutaat sanarfisus-
saasimagaluarpagut, Per Wal-
søe nassuerpoq.
Oqallinneq aallartippoq
Akerlianilli maannamut a-
ngusaasut tapersersorluarne-
qarput, Danmark-imit Kalaal-
lillu Nunaannit ilaasortarpaa-
luit suliaminik peqqissaarus-
sillutik ingerlassisimammata;
minnemnngitsumik kalaallit
eqqartuussiveqamerannut at-
tuumassuteqartorpassuit tu-
saaniamerisigut.
Ataatsimiititaliarsuaq tulli-
anik septemberimi llulissani
ataatsimiissaaq, tamatumalu
pinnginnerani suleqatigiisitat
assigiinngitsut suliatik na-
ngissavaat.
- Ataatsimiititaliarsuarmi i-
laasortat qiimanerat ileqqoris-
saamerallu annertuvoq, Per
Walsøe oqarpoq. Oqallilluar-
tarpugut toqqaannartumillu
oqaasissatsinnik aniatitsilluta,
allat tusarusutaattut isuma-
qarfigisagut kisiisa aniatinna-
git. Ataatsimiititaliarsuarmi
ilaasortat assigiinngitsorpas-
suarnik tunuliaqutaqarnerat
peqqutigalugu immitsinnut
immersorluarsinnaasimavu-
gut.
Ukiup ataatsip matuma si-
omatigut Per Walsøe Sjæl-
land-ip avannaani ataatsimi-
innerminni siunnersuuteqar-
poq ataatsimiititaliarsuup
sulinera pillugu Kalaallit Nu-
naanni oqallinnermik aallar-
niisoqassasoq, taamaalillunilu
eqqartuussivimmik nutaamik
atorluarsinnaanngitsumilli i-
nuiaqatigiit kalaallit qulaa-
tiinnarlugit pilersitsinissaq
pinngitsoomiameqarpoq.
- Isumaqarluinnarpunga u-
kiuni qaangiuttuni anenrtuu-
mik oqallinneq ingerlanneqa-
reersoq, Per Walsøe oqarpoq.
Aviisit oqalliffiusut marluk
pilersippagut, aviisillu oqal-
liffiusut pingajuat, ilaatigut
ataatsimeersuamermit matu-
mannga isummersorfiusoq u-
kiamut illunut agguaanneqas-
saaq. Tamatuma saniatigut a-
taatsimiititaliarsuarmi ilaa-
sortat Kalaallit Nunaanni na-
jugallit oqaatigaat inunnik a-
taatsimiititaliarsuup sulinera-
nut oqaaseqarusuttunik naapi-
taqartarlutik. Taamaammat
isumaqarpunga inuiaqatigiit
allannguutissanut, ataatsimii-
titaliarsuup isumaliutissiis-
summini siunnersuutiginia-
gaannut piareersimasut.
- Aammattaaq Nuummi a-
taatsimeersuartitsineq ataatsi-
miititaliarsuup suleriaasissa-
tut toqqagaanut ilaavoq, Per
Walsøe oqarpoq. Tamatuma-
ni innuttaasut politikerillu o-
qaloqatigiittuarnissaat im-
mikkut pingaartipparput, a-
taatsimiititaliarsuup isum-
mersomeranut tunngavissaal-
luarnemmmat, taamaalillu-
talu ataatsimiititaliarsuup su-
linerata nalaani pitsannguu-
tissanik atuutsitsilernissamut
periarfissaqamerugatta.
Eqqartuussiveqamermik Ataatsimiititaliarsuaq immikkut ittumik suleqatigiisitaliorpoq
nunaqarfinni eqqartuussiveqamermut tunngasunik tamanik misissuisussamik.
Den grønlandske Retsvæsenskommission har nedsat en særlig arbejdsgruppe, som skal
tage sig afalle retsvæsenets forhold i bygderne.
Eqqartuussiveqameq pitsaasoq
- aammattaaq nunaqarfinni
Eqqartuussiveqamermik ataatsimiititaliarsuaq
aamma ICC oqaloqatigiipput
NUUK(KK) - Eqqartuussi-
veqamermik Ataatsimiitita-
liarsuup suliaasa ingerlane-
rini ajornartorsiutit nutaat
qulaajarneqartuarput.
Sapaatip akunnerani ki-
ngullermi Nuummi ataatsi-
meersuamermi ataatsimiiti-
taliarsuup erseqqis-saqqip-
paa nunaqarfinni eq-
qartuussiveqarneq qa-noq
ingerlaniapiloortigisoq.
Tassani ilaatigut pi-neqar-
put kommunefoged-ip suli-
nermi atugarisai, pi-
nerluffigisaasut ikiorne-
qarnissamut tapersersor-
neqamissamullu periarfiss-
aat kiisalu nunaqarfinnut
nunaqarfinniillu attaveqa-
tigiittameq tamakkiisoq.
Nunaqarfiit qaqutigoru-
jussuaannaq sulianut ilu-
ngersunartunut, soorlu
hashimik anngiortumik eq-
qussuinermut toqutsiner-
mullu tunngatillugu a-viisi-
ni allaaserineqartarput, ima-
anngilarlu nuna-qarfinni
kommunefoged-it annertu-
unik suliassaqanngitsut.
Kommunefoged Hans
Lars Kuitse, Ammassa-lim-
mee.soq ataatsimeersuar-
nermi oqarpoq umiatsiami
aserorterineq, piginnittup
aallaaniarsinnaaneranut
aalisarsinnaaneranullu taa-
maalillunilu ilaquttaminik
pilersuisinnaaneranut eqqu-
isoq tunup nunaqarfiiniittu-
mut ilu-
ngersunartorujussuusoq,
naak aserorterineq politiit
nalunaarusiorneranni eq-
qartuussiviulluunniit suli-
nerani annertugisassaan-
ngikkaluartoq.
- Kisianni nunaqarfinni
mikisuni atugassarititaasut
illoqarfmni angisuuni atu-
gassarititaasunit allaaner-
ujussuupput, Hans Lars
Kuitse erseqqissaavoq.
Taamaammat eqqar-
tuussiveqamermut ataatsi-
miititaliarsuaq immikkut it-
tumik suleqatigiisitalior-
poq, eqqartuussiviup nu-
naqarfinni suliassaanik ta-
manik misissuisussamik.
Suleqatigiisitami siulittaa-
sunngorpoq pinerluuteqar-
simasunik isumaginnit-
toqarfiup pisortaa Elizæus
Kreutzmann, sule-qatigiisit-
arlu majip ingerlanerani
nunaqarfimmi aa-
lajangersimasumi ataatsimi
pemaammik ataatsimiittus-
saavoq.
Akerleriinnernik
aaqqiiniartarneq
Arfininngomermi martsip
15-iani Eqqartuussiveqar-
nermik Ataatsimiititaliar-
suup aamma Inuit Cir-
cumpolar Conference-p ila-
asortai persuarsiorfiunn-
gitsumik ataatsimiikkamik
inuiaqatigiit Inuit akomanni
immikkut iliuuseqarsinna-
atitaasarneq oqallisigaat.
Aalisamermik piniamer-
millu inuussutissarsiorfi-
usuni immikkut ileqqo-
risartakkanut, aammattaaq
Kalaallit Nunaanni suli
pigineqartunut assersuutitut
ataatsimiititaliarsuarmut
siulittaasup Per Walsøe-p
imartat aalisarfiusinnaasut
pisallu agguameqartamerat
taavai.
Immikkut ileqqut taa-
maattut ilaqutariit akor-nan-
ni aaqqiagiinngissutaalers-
innaapput, ullumikkullu
aaqqiagiinnginnerit taa-
maattut eqqartuussiviup
suliassaasa ilagaat. Oqa-
luuserisarlu soqutiginartil-
luameqangaarmat a-
taatsimiititaliarsuup inuia-
qatigiit Inuit akomanni im-
mikkut ileqqoqartarnermi
aaqqiissutissatut ator-
neqartartut misissoq-
qaarusuppai, takomsullugu
aaqqiiniamermi periaaseq
taanna eqqartuussiviup suli-
neranut naleqqunnersoq.
ASS7 FOTO: KNUD JOSEFSEN