Atuagagdliutit

Árgangur
Tölublað

Atuagagdliutit - 17.07.1997, Blaðsíða 9

Atuagagdliutit - 17.07.1997, Blaðsíða 9
Nr. 54 • 1997 9 tf/t GRØNLANDSPOSTEN Atominut pamaarassivinnut russit naaggaarluinnarput Johan Lund Olsen Moskva-meeqqammersoq isumaqarpoq russit soqutiginngilluinnaraat qaartartunik atomitalinnik Kalaallit Nunaannut toqqorsinissaq Lars Emil Johansen - Poul Nyrup Rasmussen-imit suli akissutisisimanngilaq. Lars Emil Johansen - har endnu ikke fået svar fra Poul Nyrup Rasmussen. Suli akinngilaq Nyrup Rasmussen-ip Clinton- illu Kalaallit Nunaanni atominik parnaarussivik eqqartunngilaat NUUK (KK) - Inuit marluk eqqissinermik pilersitsisus- saapput, ataatsilli eqqissineq aserorsinnaavaa. Aasap ingerlanerani Lars Emil Johansen-ip kisimiilluni amerikarmiunut qaartartunik atomitalinnik atorunnaartunik Mestersvig-imi aqerlumik piiaaviusimasumut inissiinis- samik neqeroomera pillugu, Kalaallit Nunaanni atominut parnaarussiveqalernissaanik russit qanoq isumaqarnersut iluamik tusarsimanngilarput. Tassami qaartartut atomitaasa atorunnaartut affaat russinit tunniunneqartussaapput. Inuit Ataqatigiit sinnerlugit Inatsisartunut ilaasortaq Jo- han Lund Olsen Inatsisartut Aalisarnermut, Piniarnermut Nunalerinermullu ataatsimii- titaanni ilaasortaq naalakker- suisunut ilaasortaq Påviåraq Heilmann ilagalugu Moskva- meeqqammerpoq. Johan Lund Olsen-ip Moskva-miin- nini iluatsillugu Kalaallit Nu- naanni atominut pamaarussi- veqalemissaata qanoq kingu- neqarsinnaanera paasiniaavi- gisimavaa. - Moskva-mi paasiniaareer- nerma kingorna nassuerutigi- sariaqarpara, amerikarmiut isumalioqatigiissitaata Rand Corporation-ip Kalaallit Nu- naanni atominut pamaarussi- veqalemissaanik nalunaarusi- aa apeqqutinik amerlanemik pilersitsisoq akissutissaqar- titsinerminit, Johan Lund Ol- sen oqarpoq. Rand-imit siun- nersuut assinguleraluttuinnar- poq ilinniagartuut eqqarsar- nerliornerannut, qallunaat naalakkersuisuinit kalaallinil- lu nammminersornerusunit erseqqissumik itigartinneqar- tariaqartoq. Ingerlaqqissinnaanngitsoq - Qaartartut atomitortut aal- larneqqortuut ikilisarneqar- nissaannik Rusland-ip USA- llu akomanni isumaqatigiin- niamerit - START pillugu isumaqatigiissummik taane- qartartut - maannakkut inger- laqqissinnaanngillat, Johan Lund Olsen Moskva-mee- reemermi kingorna oqarpoq. - Russit inatsisartuisa arlaa- sa - Statsdumaen-ip - isuma- qatigiissut START II 1993- imeersoq sulia atsiorsiman- ngilaa, tamatumunngalu pis- sutsit arlallit pissutaapput. - Rusland-imi sakkutuut nunanut allanut sassussisin- neqarsinnaasut qanga sakkor- tussutsiminnit ullumikkut tar- raannartut ipput. Tamanna Tjetjeniami sorsunnerup up- pernarsarpaa. - Taamaattumik russit il- lersornissaminni qaartartut atomitallit pisariaqartittoru- jussuuaat, Sorsunnermut Nil- lertumut naleqqiullugu. - Akerlianik akerarisima- saata USA-p qaartartut atomi- tortut pisariaqartippallaarun- narsimavai, ilaatigut sakkus- såt nunanut allanut saassus- sissutaasinnaasut tekniki nu- taaliaalluinnartoq atorlugu sa- naneqarsimasut pissutigalu- git. Tamanna Gulf-imi sor- sunnermi uppernarsameqar- poq. - Atominut parnaarussive- qalernissaanut russit isum- mernerannut sunniuteqaqa- taavoq NATO-p allineqamis- saa sap. akunnerani kingul- lermi Madrid-imi akuersissu- tigineqartoq. Duma-mi amer- lanerussuteqarluartut NATO- p allineqamissaa akerleraat; naalagaaffinnut nutaanut pi- ngasunut aamma atuuttussaq, NATO-llu allineqamissaa Moskvap tungaanit isigine- qarpoq Kitaamiut Rusland- imut sakkortuuliorniarnerat- tut. Piviusunngorsin- naanngilaq - Taamaattumik START II pillugu Rusland ajomartorsi- utissarpassuaqarpoq, Johan Lund Olsen isumaqarpoq. Taamaattoq naalakkersuisut siulittaasuat Lars Emil Johan- sen assiginagu qularutigaara Kalaallit Nunaanni atominut parnaarussiveqalernissaanik siunnersuut pissutaassasoq sakkussakillisamissamut isu- maqatigiinniamerit sakkortu- sineqamissaannik. - Naak qaartartut atomitallit qaartitsissutaasa peemeqarsi- masut toqqortarinissaat ajor- nartorsiutaasussaq, pingaartu- mik Rusland-imi politikikkut pissutsit taama tutsuviginan- ngitsigitillugit, taamaattoq pissutsit killormut sammisu- tut immata paasineqartari- aqarpoq, russit qaartartuutaa- sa qaartitsissutaat isuman- naannerusut Rusland-imi pii- arneqaratik inissisimaannas- sappata, tassami qaartartut atomitallit .Rusland-imi sak- kutuunit paarineqartoruju- suummata. - Taamaattumik eqqarsaati- gineqartariaqarput NATO-p allineqamera aamma russit qaartartunik atomitalinnik pisariaqartitsinerujussuat. Eq- qaassanngikkaanni Kalaallit Nunaat suli ilaammat USA-p soqutigisaqarfianut, Monroe- doktrinen-imik taaneqartoq malillugu. Taamaattumik rus- sit soqutigisarinavianngilaat qaartartut atomitortut qaartit- sissutaannik pigisaminnik Kalaallit Nunaanni aqerlumik piiaaviusimasumut inissiinis- saq. Allamut saasaarineq Qularutigisariaqanngilaq Ka- laallit Nunaanni atominut pamaarussiveqalernissaq - i- maluunniit nunami sumiluun- niit pamaarussiveqalernissaq - qularnaarneqartariaqarmat ajutoorfissaanngilluinnartu- tut, Johan Lund Olsen oqar- poq, aammali unioqqutitsisu- mik iserniartoqarnissaanut isumannaallisaaneq annertoo- rujussuusariaqarpoq. - Qaartartut qaartitsissu- taannik piiarneqarsimasunik Rand-imit nalunaamsiami al- lassimavoq qaartitsissutit 400 tons toqqortarineqarsinnaa- sut. Taamaattumik Lars Emil Johansen allamut saasaarivoq kalaallit ernumalersimasut eqqissisarsinnaagamigit oqar- luni, qaartitsissutit arsatut angitigiinnartut. - Atominut parnaamssivik angivallaamavianngilaq, inis- saqartinneqarnerussallutilli sakkutuut qaartitsissutinik paarsisuutinneqartussat, Jo- han Lund Olsen oqarpoq. Siunissaq - Atassutip siulittaasua naa- lakkersuisunut ilaasortaq Da- niel Skifte assigalugu ersissu- tigaara sakkussat amerlisar- neqaqqilemissaannut Kalaal- lit Nunaata ilaaqqilemissaa, Johan Lund Olsen oqarpoq. - Mestersvig-imi atominut parnaarussiveqalerneratigut Kalaallit Nunaat saassunne- qariaannaavoq sorsuffiuler- sinnaallunilu, nunat pissaanil- lit allat qaartartut qaartitsissu- taannik toqqortarineqartunik pissaaneq atorlugu tigusinia- lissagaluarpata. - Marlunnik meeraqarpun- ga 16-inik qulingilualinnilu ukiulinnik, pingajussaallu au- gustimi inunngussaaq, Johan Lund Olsen oqaluttuarpoq. Neriuutiginngilara meeqqama meeraqatitik allat ilagalugit nuna peroriartorfigissagaat si- unissaqarfigalugulu navia- nartorsiortinneqartoq qaar- tartut atomitallit qaartitsissu- taat pissutigalugit. NUUK(KK) - Sapaatit a- kunneri pingasut qaangiut- tullu suli naalakkersuisut siulittaasuat Lars Emil Jo- hansen statsminister Poul Nyrup Rasmussen-imit naalakkersuisut Køben- havn-imi ataatsimiinner- ininnut atatillugu junip 25- ani qallunaat naalakker- suisuinut allagaannut suli akissutisinngilaq. Allakkani naalakkersui- sut silarsuaq tamakkerlu- gu peqataaffigineqartu- mik suleqatigiiffimmik pilersitsisoqassaa siunner- suutigaat, avatangiisimut isumannaallisaanermullu tunngasunik atomillu qaartartuisa qaartitsissu- taannik aqerlumik piiaavi- usimasumi Mestersvig- imiittup toqqorsivinngor- nissaata kingunerisinnaa- saannik misissuisussamik. Atominik parnaarussive- qamissaq amerikamiut si- unnersuisoqatigiit RAND- ip isumassarsiaraat. Matumani ilanngunne- qassaaq Poul Nymp Ras- mussen piffissami kingul- lermi allanik suliaqailuni ulapissimammat, ilaatigut Madrid-imi NATO-p alli- neqamissaa, præsidentillu Bill Clinton-ip Køben- havn-imut tikeraarnissaa pillugit. Maannakkulli Nytorv- imi København-imiittumi amerikamiut præsidentia- ta pisut qaangiutereerput, statministerilu qularnan- ngitsumik Lars Emil Jo- hansen-ip allagai akissal- lugit piffissaqamemlerso- rinarpoq. Uagummi taa- maa isumaqarpugut! Naalakkersuisut siulit- taasuat maannakkut Ska- gen-imi sulinngiffeqar- poq, Nunatsinnullu julip 25-ani utertussaavoq. Parnaarussivik eqqaaneqanngilaq Statsminister Poul Nymp Rasmussen aamma præsi- dent Bill Clinton Statsmi- nisteriami arfininngormat julip 12-ani akunnermik ataatsimik sivisussusilim- mi isumaqatigiinniarput. Tamassuma siuliani qal- lunaat statsministeriqarfia inatsisartuni ilaasortamit, Inuillu Ataqatigiit siulit- taasuata tullianit, Johan Lund Olsen-imit Poul Ny- mp Rasmussen-imut ilu- nger sor tu ni i k kajumis- saaiutitalimmik ammasu- mik allagarsisimavoq: Clinton-ip Kalaallit Nu- naanni atominik pamaa- russiviliornissamik eqqar- tuissappat, oqalaarina Danmark-i aamma Ka- laallit Nunaat taamaattu- mik parnaarussiveqaru- simngitsut. Kalaallit Nu- naanni naalakkersuisut si- ulittaasuata parteeqatai kisimik Kalaallit Nunaanni parnaarussiveqalernissa- amut akuersaarput (13- iupput inatsisartut ilaasor- taasa 31 -usut akomanni). Johan Lund Olsen-ili annilaanganissaminut pat- sisissaqarsimanngilaq. Nyrup Rasmussen-ip Clinton-illu NATO-p alli- neqamissaa, Bosniamilu akerleriissuteqarnerit, Baltikum-imilu nunat ki- siisa eqqartorpaat. Aaliangiisoqanngilaq Qallunaat kalaallillu USA- mut qaartartut qaartitsissu- taannik toqqorsinissamut tunngasumik saaffiginnis- suteqanngippat piffissaq ungasissoq qaangiuppat amerikami naalakkersui- sut aatsaat siunnersuut tunngavissalimmik oqal- lisigisinnaavaat. - Siunnersuisoqatigiit RAND-ip siunnersuutaa suli oqallisigineqanngilaq, tammanalu Washington- imi Energiministeriami pisortat atorfii arlallit inut- talerneqartinnagit pinavi- anngilaq, atorfilik Ritzaus Bureau-mut oqarpoq. Amerikami Energimi- nisteriap nalunaarusiaq »A Concept for Suategic Material Accelerated Re- moval Talks« siunnersuis- oqatigiinnut Rand-imut suliassanngortissimavaa. Nalunaanisiaq naaper- torlugu atominik pamaa- mssiveqalemissamut aq- qutissaq siullersaasoq USA-p Rusland-imut rus- sit ataatsimut toqqorsivili- ornissamut isumaqataa- nersoq aammalu nunat pis- saanilissuit qaartitsissutaa- sa ataatsimoorussamik nakkutigineqalemissaan- nut eqqarsaammut akuer- saarsinnaanersut. Ameri- kami naalakkersuisut taa- maaliornissaminnut suli iliuuseqanngillat. - Nuna meeqqatta peroriartorfissaat qaartartut atomitallit qaartitsissutaannik inissiiviussan- ngilaq, Johan Lund Olsen oqarpoq. - Det land, som vore bøm skal vokse op i, skal ikke være belagt med atomsprænghoveder, siger Johan Lund Olsen. ASSJ FOTO: VIVI MØLLER-OLSEN

x

Atuagagdliutit

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Atuagagdliutit
https://timarit.is/publication/314

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.