Atuagagdliutit - 30.09.1997, Qupperneq 9

Nr. 75 • 1997
9
T^Égajpajpc/é/'a £/£
GRØNLANDSPOSTEN
Manasse Berthelsen, InuitAtaqatigiit, isumaqarpoq
Grønlandsbankenip kiffartuussaminut kijfartuussinera
ajortissimasoq.
Manasse Berthelsen fra Inuit Ataqatigiit mener,
at Grønlandsbankens service overfor kunderne er
blevet forringet.
Aningaaserivik
isomartorsioruminaappoq
IA: - Akileraarnermut ataatsimiititaliap Grønlandsbankenip
kiffartuussinerlunnera akitsuuterujussuilu attorusunngilai
NUUK(KK) - Inatsisartuni
ilaasortap Manasse Berthel-
sen-ip, Inuit Ataqatigiit, Nu-
natsinni aningaaserituap
Grønlandsbankenip kiffar-
tuussinerlunnera akitsuuteru-
jussuilu qatsulluinnarpai.
Sap. ak. ingerlanerani ani-
ngaaserivik isomartorsiorpaa,
misigaali aningaaserivik isor-
nartorsiomiarlugu angusaqa-
ruminaatsoq.
Manasse Berthelsenili nak-
kaannanngilaq. Sap. ak. man-
na Inuit Ataqatigiit inatsiartu-
nut ilaasortai oqaloqatiginiar-
pai isomartorsiuineq ingerla-
teqqinniarlugu qanoq inger-
laqqissinnaassanerluni.
Grønlandsbanken pinga-
sunngorneq 14. september
Inatsisartuni isomartorsiome-
qarpoq, namminersorluni su-
liffiutitaamissamut ileqqaar-
nermi akileraarutitigut ilua-
qusemissamut siunnersuut
oqallisigineqarmat. Siunner-
suut Inatsisartunit taperser-
neqarpoq.
Manasse Berthelsenip
Grønlandsbanken Nuna Ban-
kilu kattunneranni kisermaas-
silluni aningaaserivinngome-
ra isomartorsiorpaa:
- Inuit Ataqatigiit malugini-
arpaa, kiffartuussanut kiffar-
tuussineq ajortissimasoq,
minnerunngitsumik taarsigas-
sarsiniarsinnaanermi.
- Taamaattumik IA-p piu-
masarissavaa Atuisartut Siun-
nersuisoqatigiivi aningaaseri-
viup kiffartuussineranut aki-
gititaanullu akuliussinnaasa-
riaqartut.
Nunatsinni
nakkutilliisoqanngilaq
Ajomaatsuinnaanngilarli.
- Grønlandsbanken eqqu-
miilluinnarpoq, Atuisartut si-
unnersuisoqatigiivini siulit-
taasoq Sofus Joelsen AG-mut
oqarpoq.
- Grønlandsbanken Dan-
markimi Aningaasarsiorner-
mut Nakkutilliisoqarfimmut
atavoq, Nunatsinni taamaattu-
mik nakkutilliiffeqannginnat-
ta. Atuisartut siunersoqatigii-
vi maannakkutut akisussaaf-
feqartilluni Grønlandsbanke-
nip akigititai kiffartuussinera-
lu nalilersorsinnaanngilai.
- Nunatsinni Atuisartut Si-
unnersoqatigiivi suliffeqarfiit
pisiniarfiillu assersuutigalu-
gulu Grønlandsbanken oqaa-
sissaqarfiginngilai. Taamaal-
laat siunnersuisinnaavugut,
qinnuteqarluta uparuaallutalu,
allatullu inussiamersumik o-
qaaseqarsinnaalluta, suliffe-
qarfiilli atuisunut ileqqui pil-
lugit allanngortitsinissaannut
piumasaqarsinnaanngilagut,
Sofus Joelsen oqarpoq.
- Naammagittaalliortoqas-
saguni, soorlu Grønlandsban-
kenip akigititai kiffartuussi-
neralu pillugit, Atuisartut
Maalaaruteqartarfianut, Inat-
sisaitunit toqqakkat, maalaa-
mteqarsinnaapput.
Ukiut marlussuit matuma
sioma Nunatsinni ombuds-
mandeqalerpoq, Danmarki-
misulli Nunatsinn suli atuisar-
tut ombudsmandeqanngillat.
Qallunaat aningaaserivii
Sap.ak. kingulleq inatsisartuni
ilaasortap Manasse Berthel-
senip Akileraartamermi Ataat-
simiititaliami Grønlandsban-
kenip akigititai kiffartuussine-
ralu isomartorsiorpai.
Akileraartamermut Ataatsi-
miititaliami ilaasortaapput
siulittaasoq Karl Lyberth
aamma Laannguaq Lynge,
Siumut, Knud Sørensen aam-
ma Siverth K. Heilmann,
Atassut, - kiisalu Manasse
Berthelsen, Inuit Ataqatigit.
- Namminersorlutik suliffi-
utitaarusuttut erniaatigut aki-
ligassaat 4 procent tikillugu
tapiiffigisamissaannut Inatsi-
sartut aalajangeqqammerpaat,
taamaattumik tupinnanngitsu-
mik Inatsisartut taakku soqu-
tigisarissavaat landskarsimit
aningaasaliissutitik torersu-
mik aqunneqamissaat, Ma-
nasse Berthelsen oqarpoq.
- Ileqqaamermi akileraar-
nikkut iluaqusiinissamut si-
unnersuummi allassimavoq,
inuit taamaallaat ajunngit-
sorsiassaqartinneqarsinnaasut,
aatsaat Grønlandsbankenimi
ileqqaarunik. Taamaalilluni
Landskarsip aamma Grøn-
landsbankenip aningaasaataat
malunnartorsuarmik akuleru-
tsinneqarput, taamaattumik
Akileraartamermut Ataat-
simiititaliaq akuliunnissami-
nut pissutissaqarpoq.
Taamaattumik Manasse
Berthelsen Akileraartarner-
mut Ataatsimiititaliami isor-
nartorisiuivoq, ilaasortalli
sinnerisa IA-p Grønlandsban-
ken pillugu isomartorsiuinera
oqallisissanngortikkusunngi-
laat.
Taarsigassarsiuminaappoq
- Ullumikkullu tamaanga kil-
lippunga, Manasse Berthel-
sen oqarpoq.
- Nakkaannarusunngilanga,
isumaqarama Grønlands-
bankenimik isomartorsiuine-
ra eqqortuusoq. Isomartorsiu-
ineq aningaaseriviup kiffar-
tuussaanit tusartareerpara,
aammalu nammineerlunga a-
ningaaserivimmi kiffartuun-
neqartutut Ilulissani kiffar-
tuussinerup ajortinnera malu-
gereerpara.
- Aningaaserivik kattute-
reemerisa kingoma taarsigas-
sarsiniarsinnaaneq ajornar-
ninngorpoq, Manasse Ber-
thelsen oqarpoq.
- Inuit aningaasanik atui-
samerat pillugu paasisassar-
passuit Grønlandsbankenip
paasiumasarpai taarsigassar-
siniamissamut naliliissutissat,
inuilli taakkorpiaat piaartu-
mik persuarsiortitsinallu qal-
lunaat aningaaseriviini taar-
sigassarsisinnaapput, soorlu
biilisiutissaminnik.
- Soorluuna Grønlandsban-
ken taarsigassarsisitsiniassa-
guni suna tamaat sillimmar-
terfiginiarsarigaa qulakkeeri-
niarluni, qallunaalli aningaa-
serivii ilaqutariinnut taarsi-
gassarsisitsinissaminnut na-
ngaasanngillat, uiusoq nuliaa-
sorlu pitsaasunik aalajanger-
simasunillu suliffeqarpata.
- Taamaattumik Nunatsin-
niittut aningaasaatitik qallu-
naat aningaasériviinut nussor-
paat, kattunnermili tamanna
siunertaagunanngilaq, Ma-
nasse Berthelsen oqarpoq.
Suliarujussuaq -
iluanaarutikinneq
August naalersoq kattutereer-
nerup kingorna Grønlands-
bankenip ukiup affamut naa-
tsorsuutini siulliit saqqummi-
uppai.
Taamani direktør Frank
Kristensenip Kisermaassillu-
ni aningaaseriveqameq pillu-
gu isomartorsiuinerit tunnga-
vissaqanngilluinnamerarpai.
Frank Kristensenilli nassu-
erutigaa kiffartuussat ani-
ngaasaatikitsut, soorlu ilinni-
artut, utoqqalinersiutillit ima-
luunniit ikiuutisisartut, taa-
maallaat aningaasarsiatik
Grønlandsbankenimut nak-
kartitsissinnaagaat kingomalu
tamaasa automatinit tigullu-
git.
Aningaasarsiatigut konto-t
ullormi aningaasarsiffimmi
tamaasa tiguneqartartut Grøn-
landsbankenip kiffartuutta-
gaasa 70 procenteraat, ani-
ngaaseriviulli aningaasarsior-
neranut iluaqutaavallaamatik.
- Taamaattunik kiffartuussat
tamakku Grønlandsbankenip
tungaanit annertunemsumik
kiffartuunneqamissartik naat-
sorsuutigisinnaanngilaat.
Nammmeq lngerlatsilemissamut
sipaamermi ajunngitsorsiassat
Landskarsi Grønlandsbanken-ilu
emianik akileraarutitaqanngitsunik
4 procentinik neqerooruteqarput
NUUK (KK) - Amerlasoor-
passuit, pingaartumik inuu-
suttut. nammineq ingerlatsi-
lemissartik pilerigaat.
Kisiannili Kalaallit Nu-
naanni suliffimmik nutaamik
aallartitsinissaq imaluunniit
suliffimmik pioreersumik ti-
gusinissaqq akisoorujussuu-
voq, naak suliffinnik ingerlat-
sisut kinguaariit taarsemeqar-
nissaat ukiuni makkunani
pisariaqarluinnaraluartoq.
Tamatumunngalu atatillu-
gu Kalaallit Nunaanni sipaar-
neqartartut ikittuararsuupput,
taamaattumik nammineerluni
ingedatsilemissaq ajomaku-
soortorujussuuvoq.
Tamanna pissutigalugu pi-
ngasunngornermi 24. sep-
tember Inatsisartunut ilaa-
sortat tamarmiullutik isuma-
qatigaat aningaasaqamermut
naalakkersuisup Daniel Skif-
tep sipaagaqamermut ajun-
ngitsorsiassaqartitsinissamik
siunnersuutaa, tamatumani
anguniarlugu suliffimmik
nammineq ingerlatamik aal-
lartitsinissaq imaluunniit pi-
oreersumik tigusinissaq. Pile-
risaarutaassaaq emianut aki-
liutit akileraarutitaqanngitsut.
1989-ip kingoma nammi-
neq illutaarniartut ajunngit-
sorsiassaqartinneqarput,
1992-illu kingoma ilinniaga-
qamissaminnut nammineer-
lutik katersisut ajunngitsorsi-
assaqartinneqarluiik. Maan-
nakkullu nammineerlulik su-
liffimmik aallartitsiniartut
tullinnguupput.
Marloriaatinngortillugit
Nammineq suliffeqarfissa-
mik aallartitsiniartut siunis-
sarni ajunngitsorsiassaqartin-
neqassapput emiaat akileraa-
rutitaqangitsumik, Lands-
karsip Grønlandsbanken-illu
suleqatigiinnerisigut.
Landskarsi akileraamtita-
qanngitsunik 4 procentimik
tapiisassaaq, aammalu Grøn-
landsbanken 4 procentimik
tapiisassalluni. Taamaalilluni
erniat akileraamtitaqanngi-t-
sut 8 procentimik amerlassu-
seqassapput.
Sipaakkat Grønlandsban-
ken-imut iliorameqassapput,
kisiannili piffissami aalaja-
ngersimasumi toqqortarine-
qassanatik. Qanoq ilinerani-
luunniit ukiup ataatsip qaa-
ngiunneratigut aningaasat ti-
guneqarsinnaassapput, si-
paakkallu taakku Grønlands-
banken-imi sipaakkat allat
assigalugit nalinginnaasumik
emiaqartinneqassallutik.
Maannakkut aningaasat si-
paakkat taamaattut kuartimik
procenteqartinneqarput.
Nammineerluni suliffeqar-
fittaamissamut sipaakkat 8 1/4
procentimik emiaqartinneqas-
sapput Akileraamtita-qanngin-
nerat pissutigalugu emiat 8
procentiunerata assigissavaa 12
procentimik emiaqartitsineq.
Tamannalu ullumikkut
Kalaallit Nunaanni kusanar-
luinnaitutut taasariaqarpoq.
Aaqqissuussineq
Sipaagaqartup ataatsip ukiu-
ntut 100.000 komunit tikillu-
git aningaaserivimmut ilisin-
naavai. Sipaagaqamerlu uki-
ut qulit ingerlaneranni inger-
lanneqarsinnaavoq.
Sipaakkat ikinnemsut qa-
norluunniit amerlatigisut uki-
unit qulinit sivikinnemsumik
sipaameqaitussat soomnami
aamma ilineqarsinnaapput;
amerlanemullu ajomanngin-
nemssallutik.
Aningaaserivimmit lands-
karsimillu ajunngitsorsiassa-
qartinneqarluni emiat 8 pro-
centit akileraarutitaqanngin-
nerannut soomnami piuma-
saqaateqart oqarpoq.
Sipaakkat minnerpaamik
ukiumi ataatsimi toqqortari-
neqassapput, sipaagaqartullu
aningaasanik tigusinermini
uppemarsarsinnaassavaa ani-
ngaasat ilumut nammineq su-
liffeqarfittaarnissamut ator-
neqassasut, imaluunniit i-
ngerlatsivimmi aktienik pi-
ginneqataassutinillu pisinis-
samut atomeqassasut.
Sipaagaqartup sipaagaqar-
nemii nalaanmi toqqorterini-
ni taamaatiinnassappagu, a-
ningaasallu tigullugit allamut
atorumallugit, erniat akile-
raamtitaqannginnerat atomn-
naassaaq, kisiannili aningaa-
sat sipaakkat soomnami tigu-
neqarsinnaassallutik.
Sipaakkallu aningaasat
toqqortarineqartut nalingin-
naasut assigalugit emiaqar-
tinneqassallutik.
Sipaakkat annikitsut
Naalakkersuisunut ilaasortap
Daniels Skiftep naatsorsuuti-
gaa akileraarutitaqanngitsu-
nik emiaqartitsineq 1. januar
1998-imi aallartittussaq land-
skarsimut ukiumut 250.000
koruuninik aningaasartuutaa-
sassasoq. Taamatullu amerla-
tigisunik aamma Grønlands-
banken aningaasartuuteqar-
tassaaq.
Taakkua assigissavaat uki-
oq 2002-p tungaanut
6.250.000 komunit sipaar-
neqamissaat, taakkulu ani-
ngaasaliiffigineqassapput
landskarsimit 250.000 koruu-
ninik aamma Grønlandsban-
ken-imit 250.000 komuninik.
Taamaalilluni ukioq 2002-
nii suliffinnik nutaanik aallar-
titsinissamut 6.750.000 kom-
unit atomeqarsinnaassapput.
- Siunnersuutima soomna-
mi aaqqiivigisinnaanngilaa
Kalaallit Nunaanni suliffin-
nik ingerlatsisut kinguaariit
paarlaannissaat, Daniel Skif-
te nassuerpoq, ajomartorsiu-
tilli tantatuma aaqqinniamis-
saanut suliniutit tamanna pit-
saanersarissavaat.
Daniel Skifte suleqatigiis-
sitamik pilersitsisimavoq,
tassunga ilaasortaallutik ator-
fillit inuussutissarsiutinillu
ingerlatsisunit sinniisut.
Taakku siunnersuuteqassap-
put qanoq ililluni Kalaallit
Nunaanni suliffinnik ingerla-
tsisut kinguaariit paarlaassin-
naassanersut.
Kina peqarpa
Inatsisartuni partiit tamarmik
Daniel Skifte isumaqatigaat,
Kalaallit Nunaanni nammi-
neq suliffissanik aallartitsini-
arnermi sipaagaqartamerup
siuarsamissaa pillugu emiat
akileraamtitaqartinneqassan-
ngimmata.
Kisiannili Manasse Ber-
thelsen Inuit Ataqatigiin-
neersoq ataasimik apeqqutis-
saqarpoq: - Ullumikkut Ka-
laallit Nunaanni kina ukiut
qulit ingerlaneranni ukiumut
100.000 komuninik sipaa-
gaqarsinnaava?
- Tassaanavianngillat ilin-
niagaqartut imaluunniit inuu-
suttut ilinniagaqaqqammer-
sut ilinniamerminni taarsi-
gassarsiarisimasaminnik
taarsersuisut.