Atuagagdliutit - 08.09.1998, Side 13

GRØNLANDSPOSTEN
MARLUNNGORNEQ 8. SEPTEMBER 1998 • 13
Burghardt-ikkut akunnittarfiup
ikuallalemera imatut misigaat
Tamatuma kingorna Inger Burghardt sinnattupiluttualerpoq
NUUK(JB) - Hotel Qooqqut-
p 29. maj 1992-imi ikuallan-
nerata unnuaani - ukiullu ki-
nguliini unnuani amerlaqisu-
ni - Inger Burghardt iteria-
taartarpoq, isumaqarluni suut
tamaasa sinnattoriinnarsi-
mallugit. Qooqquni ikuallan-
nerup kingorna sapaatip a-
kunnera siulleq illunnguami-
ni aappaluttumi, akunnittar-
fiup toqqavigisaata tunua-
niittumi itsuartariaqartarpoq,
akunnittarfik suli tassaniin-
nersoq takuniarlugu, tamati-
gulli akunnittarfiup sinnikui
paanikut, qatserisartut uppi-
kaatissimasaat kisiisa taku-
sarpai. Sivisuumi unnuat tul-
leriillugit imatut eqqarsartu-
artarsimavoq: Sinnattuinnar-
tungaana imaluunniit piviu-
soruna.
Inger Burghardt-ip pisima-
sut eqqaagaangamigit alia-
suttarpoq. Rudi Burghard-ilu
Nuummi inissiannguamiittut
AG-p ornillugit 29. maj
1992-imi pisimasut pillugit
namminneq oqaluttuarisin-
naasaannik oqaluttuartippai.
Rudi eqqissisimaneruvoq.
Inuunerminni eqqaamasami-
nik nuanniitsunik tunuarsi-
maartitsisinnaanermik pigin-
naaneqartuuvoq. Taamaak-
karluartoq suliap misissuiffi-
ginerani paarnaarussaaner-
tik, aammalu ukioq taanna
eqqartuussinissaq pineqaatis-
siinerlu sioqqullugit pineqar-
nertik massuaatiginngitsoor-
sinnaanngilai. Rudi kiffaan-
ngissuseqarluni inuunermik
nuannarisaqartuuvoq, silaan-
narmi pinngortitap qeqqani
assigiinngitsunik sammisa-
qarluni inoorusunnerulluni.
Taamani imminut uumasutut
qaasuttutut mattussaasutut
misigisimavoq. Sulili ajor-
neruvoq Inger-ilu marluullu-
tik ikuallannermut pisuun-
nginnamik.
Eqqunngitumik pineqarlu-
tik misigimanerat taamanili
inuunerannut sunniuteqarsi-
mavoq, aammalu ullormi a-
lianartumi tassani ikuallan-
neq qanoq misigisimanerlu-
gu oqaluttuarigamikku eq-
qissisimaannarniarneq ajor-
nakusoortippaat. Unnerluu-
terpassuit tikittuarpaat, pi-
suunnginnertik tunngaviler-
niartuarlugu aammalu pine-
qaatissinneqamerminnut pat-
sisaasut ilumunnginnerartu-
arlugit.
Aaqqissuisoqarfiulli tusas-
sallugu soqutigisatuaa tassaa-
voq, aappariit - takunneqaar-
tutut - ikuallanneq ukiuni tul-
liuttuni misiginerluffissartik
qanoq misigisimaneraat.
Qaarpallappoq
- Ikuallattoq qanoq ilillusi
paasivisiuk?
- Uanga paasinneqqaaliga
tassaavoq qaarpallannerujus-
suaq, Inger Burghardt oqa-
luttuarpoq. - Sunaanersoq
paasinngilara. Kisianni i-
maassinnaavoq igalaaq qaar-
luni aserortoq, imaluunniit
imaassinnaalluni puiaasaq si-
Illunnguaq aappaluttoq, Rudi Burghardt-ip aanuna Laasinnguaq Broberg-ip ikuallanngit-
soortillugu annaataat.
Det lille røde hus, som Rudi Burghardt og Laasinnguaq Broberg reddede fra at gå med
»i købet«.
laannarmik imalik qaarpal-
lattoq. Akunnittarfiup tunua-
ni illunnguami aappalutlu-
miippugut, taamani uanga
najugaqarfigisanni. Rudi
akunnittarfimmi ineqarpoq,
kisianni taamaalernerani
uanniippugut.
- Qaarpallattoq tusarlugu
silammut arpaliuppugut, i-
gaffiullu tungaanit teqeqqu-
mit pujoq takullugu. Anni-
laarujussuarpunga, ernger-
lungali Nuuk Radio attave-
qarfigaara, ikuallattoq nalu-
naarutigalugu. Taamaaline-
rani Rudi illup kimmut sam-
misqrtaanut arpappoq, akun-
nittarfimmut isemiarluni.
- Uangali matuersaatikka
puigorsimavakka, Rudi na-
ngippoq, - taamaammat illu-
mut uterlunga matuersaatit
aavakka, ornitaraluannullu
uteqqikkama matu ammarlu-
gu. Illup ilua ipianngunaan-
nartumik ussissumik su-
ngaarujuttumik pujorpoq.
Toqunartoqarpaseqaaq, aam-
malu qaarsinnaasumeernis-
saa annilaanngatigaara. Taa-
maammat isemissaq isumal-
liomerulluinnassasoq.
Inger nangippoq: - Taa-
maalinerani Rudi tikereer-
para, illullu taluata eqqaani
nikorfanitsinni illup qulerii-
visa tulliani matup igalaarsua
qaarpoq, taamaaleriarmallu
ningorterpugut. Qanorluun-
niit iliorsinnaanngilagut.
- Aap, Rudi oqarpoq. -
Sinneruttunik annaassiniar-
lunga isersimagaluaruma
maanna Inger pinngitsoorani
ikuallatsitsilluni toqutsisima-
sutut suli tigummineqarsi-
massagaluarpoq.
Helikopteri takkuppoq
Rudi Burghardt-ip nivaataq,
illup taluani napasoq tigori-
arlugu illumut aappaluttumut
uterpoq. Nivaataq taanna ki-
ngusinnerusukkut dunkimik
taaneqarpoq...
Illu aappaluttoq akunnit-
tarfimmut qanittuararsuu-
voq, kissattorujussuanngore-
ersimallunilu. Illu ikummas-
saguni inneq atuartut illuan-
nut siaruaassimassagaluar-
poq, akunnittaifiullu ikuma-
nera annertusingaatsiarsima-
voq.
Taamaalinerani helikopteri
mippoq, tassanngaanniillu
takusat unnerluussisup tun-
ngavilersuutaani pingaartin-
neqarlutik saqqummiunne-
qarput. Telemi sulisoq tassu-
nga ilaasoq oqaluttuarpoq
illup kimmut sammisortaani
antenne aattoq takusimallu-
gu, assinili ersarissorujus-
suuvoq antenne taanna illup
kangimut sammisortaaniit-
toq. Taamaalilluni takunnit-
tup nunarsuup teqeqquisa
sammivii paarlaassimavai,
tamannalu Inger-ip Rudi-llu
nassuiaataanik eqqunngit-
sonaqarneraanermut ersiu-
taavoq.
Uanili uppernarsaatissanik
saqqummiussuinerup ami-
garnera sammissanngilarput
(helikopterimilli isiginnittut
ilaat ataaseq nunatta eqqar-
tuussivianit aggersameqarsi-
manngilaq). Rudi Burghardt
qarmaasutoqaavoq, suliner-
minilu suliaminik assiliisar-
neq sungiusimallugu. - Suli-
ap aalajangersimasup pit-
saassusaa nalomineqalissap-
pat naammassisaqamera ta-
kutinniarlugu taamaaliortar-
neq uppemarsaatissatut pit-
saasuuvoq, nassuiaavoq.
Taamaammat Inger qinnui-
gaa ikuallattup isikkorisaa-
nik takussutissamik assileeq-
qullugu, taamaaliorporlumi.
Silatusaanngilaq
Illunnguaq aappaluttoq iku-
allatsinnaveersaarlugu Rudi
Burghardt ulapikkaluaqisoq,
Inger illu ikuallalissagaluar-
pat pigisani nalillit »annaan-
niarlugit« aallartippoq. Iku-
allannerli tupassutigisimaqi-
gamiuk silassaminik iluamik
silaqanngilaq. Kingornagut
takusinnaavara qanoq paatsi-
veqanngitsigisumik iliorsi-
mallunga, oqarpoq. ' - Assi-
lissat iikkamiittut aqqartiter-
pakka, pituutaat innermik
kipineqarlutik nakkarpata i-
galaartai aserunnginniassam-
mata. Eqqarsaatiginngilara
assilissat innermit aserome-
qartussaammata.
- Aamma eqqaamavara ati-
sanik sillimmatissannik tigu-
siniarlunga eqqarsarlunga, a-
tisalli annissakka sumulluun-
niit atorsinnaanngillat.
- Kisianni VHF batteriivilu
annippakka, avammut atta-
veqarsinnaaniassagama. Ta-
manna silatusaarlunga pilia-
tuaraara.
- Taamaalluni Laasinngu-
aq Broberg-ip ikuallattoq na-
lunaarutigalugu Nuuk Radio
kalerrikkaa tusarparput. Ka-
ngerluup iluaniippoq pujorlu
takusimallugu. Taamaammat
nalunaarfigaara ikuallattoq
nalunaarutigereerlugu.
Sivitsunngitsoq Laasin-
nguaq Broberg tikiuppoq,
Rudi-lu illunnguup aappalut-
tup qaliani apusersuisoq
ikiulerlugu. Taamaalinerani
illu kissassimangaarmat aput
tukkaangami siilertarpoq,
Rudi-llu qularinngilaa apu-
sersuisimanngikkaluaruni il-
lu taanna ilanngulluni ikual-
lassimassagaluartoq.
Helikopteri alla
Helikopterimut tullermut po-
liteerpaaluit qatserisartullu
ittuat ilaapput. - Miffimmin-
niit akunnittarfimmut aput
»sakiak tikillugu« portussu-
silik aqqutigipiloorpaat, qat-
serutilli nassataat atunngit-
soorput. Ajornarluinnarmat.
Aatsaat unnukkut qulingi-
luap missaani politiit angal-
lataat tikimmat akunnittarfik
imermut pumpit atorlugit
qatsemeqarsinnaalerpoq. In-
nerulli sinnikui kisimik qat-
serneqarput. Annaanniagas-
sat nungulluinnarsimamma-
ta.
Inger aamma Rudi Burg-
hardt-ikkut eqqumiigaat sooq
qatserisartut illup sinnikui
uppikaatissimaneraat. Iikkat
ikuallassinnaanngitsut arlallit
napagaluarput, tamarmilli
uppikaatinneqarput, taamaa-
lillunilu politiit misissuinis-
saat pinngitsoorani ajomar-
nerulerluni.
Umiatsiaat arlallit politiit
angallataat ingiaqatigalugu
tikipput, paasinarporlu kili-
saat »Hans« politiit angalla-
taannit siulliulluni tikissin-
naasimagaluarpoq. Kilisaat
taanna pumperuteqarpoq,
Inger Burghardt oqaluttuar-
poq, politiillu angallataa suli
tikinngitsoq qatserineq aal-
lartissinnaasimagaluarlugu.
Unnuakkut pingasunut sin-
nikunik qatserineq naam-
massivoq, aammalu politiit
qatserisartullu Nuummut u-
terput.
Inger aamma Rudi Burg-
hardt-ikkut sinippiassanatik
pisimasut qaangemiarsariga-
luarpaat, sinissinnaalemias-
sagamik.
Sapaatip akunnera qaangi-
uttoq politiit sakkutuullu
angallataat Qooqqunut tikip-
put, Rudi-lu eqqarsarput
inuit taakku tassaasimassasut
suli akunnittarfimmi sassaal-
lertoqarsinnaaneranik eqqar-
sartut. Taamaanngilarli. Poli-
tiit aappariit tigusariniarlugit
tikipput, eqqartuussinerlu si-
visooq nikanarsaataasorlu
aallartippoq. Eqqartuussineq
nunatta eqqartuussivianut
ingerlatitseqqiinnermik nag-
gaserneqarpoq, tassanilu
aappariit ukiup affaani pine-
qaatissinneqarsimasunik i-
nissiisarfimmiittussanngor-
tinneqarput.
Maannali siunissaq qaa-
masortaqalerpoq. Ikuallattu-
mik misissuinermi paasissu-
tissat nutaat saqqummiun-
neqareermata nunatta eqqar-
tuussiviani aalajangemeqar-
poq suliaq nunatta eqqar-
tuussiviani qaqeqqinneqassa-
soq.
Aatsaalli tamanna ukior-
taareerpat pissaaq, tassanilu
Inger aamma Rudi Burg-
hard-ikkut eqqartuussissuse-
risuisa ilisimannittut, sioma-
tigut eqqartuussivimmi nas-
suiaasimanngitsut nassuiaa-
tissavaat. Taakku ilaata, Laa-
sinnguaq Broberg-ip akun-
nittarfimmut anngukkami
illup kimmut sammisortaata
isikkua titartarsimavaa. Ti-
tartagaalu ikuallattup sakkor-
tusinerani Inger Burghard-ip
assilisaanut assinguvoq.
Tordenskjold-ip qamutiliisa
ilaginngisaat, kisiannili
qatserut puiaasaq naqitsi-
nermik imalik ippassingami
ikuallannikumiit peerneqa-
riataarpoq.
Det er ikke en af Torden-
skjolds kanoner, men tryk-
flasken til en brandslukker,
der forleden pludselig blev
fjernet fra brandtomten.
Rudi Burghardt-ip kissar-
suummut ammaannartumut
ikumasumut ikuallaffimmiit
qisuit ikumanikut igalaami-
nerlu aannikoq ikivai. Iga-
laamineq ikineqarami aaq-
qippoq. Taamaalillunilu
Burghardt-ikkut igalaami-
neq aatsaat ikuallajasumik
seqqinneqarsimalluni aas-
sinnaanerameqarnera ilu-
muunngitsoq uppemarsi-
vaat.
Rudi Burghardt har i en
almindelig pejs anbragt
nogle forkullede træstykker
fra brandtomten sammen
med et stykke smeltet glas.
Glasset smeltede videre i
pejsen. Hermed har Burg-
hardt modbevist påstanden
om, at glas kun kan smelte,
hvis branden næres af
brændbare væsker.
Takunnittup Laasinnguaq Broberg-ip ikuallattumik titarta-
gaa »kitaanit isigalugu« eqqartuussinermi pingaaruteqar-
luinnalersinnaavoq. Siornatigut taanna ilisimannittutut
nassuiaatinneqarsimanngilaq.
Vidnet Laasinnguaq Brobergs skitse af branden »set fra
sydsiden« kan få afgørende betydning for den kommende
retssags udfald. Han har ikke tidligere vidnet.
ASS J FOTO: PRIVATFOTO ASST FOTO: PRIVATFOTO